سونیتینیب

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف سونیتینیب

- درمان تومور استرومال دستگاه گوارش ( GIST ) که به ایماتینیب عدم تحمل نشان داده و یا بیماری پیشرفت کرده است
- درمان سرطان پیشرفته کلیه ( RCC )
- درمان تومورهای نورواندوکرین پانکراس پیشرفته، متاستازدهنده یا غیر راجعه ( PNET )
 موارد مصرف Unlabaled:
- درمان سرطان پیشرفته تیروئید
- درمان سرطان های بافت نرم غیر GIST

مکانیسم اثر سونیتینیب

- از طریق مهار گیرنده های مختلف تیروزین کینازها شامل فاکتورهای رشد مشتق از پلاکت (PDGFRα-PDGFRβ) ، فاکتورهای رشد اندوتلیوم عروق (VEGFR1,2,3) ، FMS-like tyrosine kinase-3 (FLT3) ، فاکتور محرک کلونی نوع 1 (CSF-1R) و glial cell line derived neutrophic factor receptor (RET) اثرات ضد توموری و ضد آنژیوژنز اعمال می کند.

فارماکوکینتیک سونیتینیب

- توزیع: Vd/F=2230L
- اتصال به پروتئین: سونی تینیب ( 95 % )، SU12662: 90 %
- متابولیسم: کبدی و عمدتا از طریق CYP3A4 به متابولیت N دس اتیل (SU12662) که فعال نیز است تبدیل می شود.
- نیمه عمر: نهایی، سونی تینیب ( 60-40 ساعت )، SU12662 ( 110-80 ساعت )
- دفع: ادرار ( 16 % )، مدفوع ( 61 % )

منع مصرف سونیتینیب

- هیچ منع مصرفی گزارش نشده است.

عوارض جانبی سونیتینیب

*
عوارض شایع (%10<):
قلبی عروقی: افزایش کراتین کیناز سرم، افزایش فشارخون، ادم محیطی، کاهش کسر تخلیه بطن چپ، درد قفسه سینه
سیستم اعصاب مرکزی: خستگی، سردرد، بی خوابی، لرز، درد دهان، افسردگی، سرگیجه
پوستی: سندرم دست و پا (PPE)، تغییر رنگ پوست (زرد)، راش پوستی، تغییر رنگ مو، خشکی پوست، ریزش مو، قرمزی پوستی، خارش
غدد درون ریز و متابولیسم: افزایش اوریک اسید، کاهش کلسیم سرم، کاهش آلبومین سرم، کاهش فسفات سرم، کم کاری تیروئید، افزایش سطح TSH، کاهش پتاسیم سرم، کاهش سدیم سرم، کاهش منیزیم سرم، کاهش وزن، افزایش کلسیم سرم، افزایش سدیم سرم
گوارشی: اسهال، التهاب دهان، تهوع، افزایش لیپاز سرم، بی اشتهایی، اختلال چشایی، درد شکمی، استفراغ، افزایش آمیلاز سرم، سوء هاضمه، یبوست، کاهش اشتها، نفخ، خشکی دهان، رفلاکس، درد زبان
هماتولوژی و انکولوژی: کاهش هموگلوبین، لنفوسیتوپنی، خونریزی، نوتروپنی
کبدی: افزایش سطح سرمی آسپارتات آمینوترانسفراز، افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز، افزایش آلکالین فسفاتاز سرم، افزایش بیلی روبین سرم، افزایش بیلی روبین غیرمستقیم سرم
موضعی: ادم موضعی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: سستی، درد دست و پا، درد مفاصل، کمردرد، درد عضلانی
کلیوی: افزایش کراتینین سرم
تنفسی: سرفه، تنگی نفس، خون دماغ، نازوفارنژیت، گلودرد، عفونت مجاری تنفسی فوقانی
متفرقه: تب
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: ادم، ترومبوآمبولی وریدی، نارسایی قلبی
غدد درون ریز و متابولیسم: افت قندخون، افزایش قندخون، افزایش پتاسیم خون
گوارشی: بواسیر، پانکراتیت
هماتولوژی و انکولوژی: ترومبوسیتوپنی، لکوپنی
تنفسی: علایم شبه آنفلونزا
سایر عوارض (درصد نامشخص):
گوارشی: آفت دهانی، خشکی لایه های مخاطی، درد لثه، التهاب لثه، التهاب زبان، استفراغ خونی، هماتوشزی (مدفوع خونی)، ملنا (مدفوع خونی تیره)، زخم مخاط دهان، زخم زبان
ادراری تناسلی: خونریزی غیرطبیعی رحمی
هماتولوژی و انکولوژی: هماتوم
تنفسی: هموپتزی (خلط خونی)

تداخلات دارویی سونیتینیب

*مشخصات کلی تداخلات:
- سوبسترای CYP3A4
- تشدید اثرات ضد پلاکت و ضد انعقاد
- افزایش خطر خونریزی یا آسیب به مخاط دستگاه گوارش
- تشدید اثرات افزاینده فشارخون
- تشدید اثرات هیپوگلیسمی
- افزایش حذف هورمون‌های تیروئیدی از بدن
- تشدید سمیت کلیوی
- افزایش فاصله QT (بسته به شرایط)

تداخلات رده X (پرهیز):
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، بواسیزومب، کلادریبین، کانیواپتان، فوسیدیک اسید (سیستمیک)، ایدلالیسیب، ناتالیزومب، پیمکرولیموس، ساکوئیناویر، گیاه علف چای، تاکرولیموس (موضعی)، تمسیرولیموس، اوپاداستینیب، واکسن‌ (زنده)

کاهش اثرات داروها توسط سونیتینیب:
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، تست پوستی کوکسیدیوئید ایمیت، نیوولومب، پیدوتیمود، سیپولوسل تی، واکسن آبله و آبله میمونی (زنده)، ترتوموتید، واکسن‌ (غیرفعال)، واکسن‌ (زنده)

کاهش اثرات سونیتینیب توسط داروها:
القاکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، اکیناسه، انزالوتامید، اردافیتینیب، ایووسیدنیب، میتوتان، کینولون ها، ساریلومب، سیلتوکسیمب، گیاه علف چای، توسیلیزومب

افزایش اثرات داروها توسط سونیتینیب:
باریسیتینب، بواسیزومب، مشتقات بیس‌فسفونات ها، فینگولیمود، هالوپریدول، عوامل کاهنده قند خون، لفلونامید، ناتالیزومب، عوامل طولانی کننده فاصله QT (با بالاترین خطر)، سیپونیمود، توفاسیتینیب، اوپاداستینیب، واکسن‌ (زنده)

افزایش اثرات سونیتینیب توسط داروها:
آندروژن ها، داروهای ضد دیابت، اپرپیتانت، بواسیزومب، کلادریبین، کلوفازیمین، کانیواپتان، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دنوزومب، دولیسیب، اردافیتینیب، فوس اپرپیتانت، فوس نتوپیتانت، فوسیدیک اسید (سیستمیک)، آب گریپ‌فروت، گیاهان (با خاصیت هیپوگلیسمی)، ایدلالیسیب، اینبلیزومب، ایتراکونازول، لاروترکتینیب، قارچ میتیک، میفپریستون، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز، نتوپیتانت، نیکاردیپین، اوکرلیزومب، پالبوسیکلیب، پگ‌ویزومانت، پیمکرولیموس، پروتیونامید، کینولون ها، روفلومیلاست، سالیسیلات ها، ساکوئیناویر، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، سیمپرویر، استریپنتول، تاکرولیموس (موضعی)، تمسیرولیموس، تراستوزومب

تداخل با غذا:
مصرف آب گریپ‌فروت ممکن است منجر به افزایش سطح و یا اثرات سونیتینیب شود. مصرف غذا اثری بر فراهمی زیستی سونیتینیب ندارد.
راهکار: از مصرف آب گریپ‌فروت خودداری شود.

هشدار ها سونیتینیب

- ماده خطرناکی بوده و حین حمل و نقل و از بین بردن با احتیاط رفتار شود.
- باعث عارضه هپاتوتوکسیسیتی می شود که می تواند شدید بوده و منجر به نارسایی کشنده کبدی می گردد.
- می تواند باعث کاهش حجم خروج بطن چپ (LVEF) تا درجه 3 گردد. زمان متوسط نارسایی قلبی علامت دار 22 روز بعد از شروع درمان بروز می کند.
- در افراد مبتلا به طولانی بودن QTc، مصرف کننده داروهای طولانی کننده QTc ، بیماران مبتلا به بیماری قلبی، برادی کاردی و اختلال الکترولیت با احتیاط مصرف شود.
- می تواند افزایش فشار خون ایجاد کند.
- در افرادی که داروهای مهار کننده شدید CYP3A4 مثل کتوکونازول یا القا کننده های آن مثل ریفامپین مصرف می کنند، دوز سونی تینیب باید اصلاح گردد.
- می تواند خونریزی هایی مثل خون دماغ، خونریزی مقعد، لثه، دستگاه گوارش فوقانی، مجاری ادرار، دستگاه تناسلی، مغزی، خونریزی های زخم، خونریزی های ناشی از تومور و خلط خونین ایجاد کند که می تواند جدی و کشنده باشد.
- موارد نادری از پروتئینوری و سندروم نفروتیک گزارش شده است.
- آنمی خونی میکروآنژیوپاتیک (MAHA) و پرفشاری خون وابسته به دوز در هنگام مصرف همزمان سونی تینیب و بواسیزوماب گزارش شده است.
- تاخیر در بهبود زخم با سونی تینیب گزارش شده است.
- عوارض جدی و کشنده گوارشی شامل سوراخ شدگی بطور نادر گزارش شده است.
- در بیماران RCC پانکراتیت گزارش شده است.
- هایپوتیروئیدی می تواند رخ دهد. بعد از هایپوتیروئیدی ممکن است هایپرتیروئیدی رخ دهد.
- اختلالات عملکرد آدرنال گزارش شده است.
- می تواند باعث کاهش رنگ مو و پوست گردد.
- سندروم برگشت پذیر لوکوآنسفالوپاتی خلفی (RPLS) بطور نادر گزارش شده است.

توصیه های دارویی سونیتینیب

- می تواند با یا بدون غذا مصرف شود.