کتوتیفن که یک داروی آنتیهیستامین غیرآرامبخش نسل دوم و همچنین یک تثبیتکننده ماستسل است، معمولاً برای پروفیلاکسی و درمان طولانیمدت بیماریهای آلرژیک به کار میرود.
۱. پیشگیری از آسم برونشیال آلرژیک
- توضیحات کاربردی: کتوتیفن در پیشگیری از حملات آسم، به ویژه در بیمارانی که جزء آسم خفیف تا متوسط هستند و در کودکان، کاربرد دارد.
- نکته بالینی: این دارو برای درمان حمله حاد آسم مناسب نیست و اثر پیشگیرانه آن به تدریج ظاهر میشود. معمولاً به چند هفته زمان نیاز دارد تا حداکثر اثر تثبیتکنندگی ماستسل و کاهش پاسخدهی برونشها حاصل شود. پزشک باید بیمار را متقاعد کند که درمان را به صورت منظم و طولانیمدت ادامه دهد. این مکانیسم از طریق کاهش آزادسازی واسطههای التهابی (مانند هیستامین و لکوترینها) از ماستسلها و بازوفیلها عمل میکند.
۲. درمان علائم آلرژی فصلی و دائمی (رینیت آلرژیک و کونژکتیویت آلرژیک)
- توضیحات کاربردی: برای تسکین علائم آزاردهنده رینیت آلرژیک (تب یونجه) و کونژکتیویت آلرژیک (التهاب ملتحمه ناشی از آلرژی).
- نکته بالینی: کتوتیفن به شکل خوراکی برای درمان آلرژیهای سیستمیک و به صورت قطره چشمی (معمولاً با غلظت 0.025%) برای تسکین سریع علائم چشمی مانند خارش چشم، قرمزی و اشکریزش ناشی از آلرژی استفاده میشود. اثر آن در تسکین علائم چشمی، به دلیل فعالیت آنتیهیستامینی قوی و تثبیت ماستسلها در بافت ملتحمه، بارز است.
۳. درمان کهیر و درماتیت آتوپیک
- توضیحات کاربردی: برای مدیریت علائم کهیر مزمن و کاهش خارش مرتبط با درماتیت آتوپیک (اگزما).
- نکته بالینی: به دلیل اثرات ترکیبی آنتیهیستامینی و ضدالتهابی، در کاهش خارشهای مقاوم و ضایعات پوستی ناشی از آزادسازی هیستامین و سایر مدیاتورها مؤثر است. معمولاً در ترکیب با سایر مداخلات درمانی پوستی به کار میرود.
موارد مصرف خارج از برچسب کتوتیفناستفاده از کتوتیفن در این موارد بر اساس شواهد بالینی و نه تأییدیه رسمی نهادهای دارویی بزرگ است و نیازمند قضاوت بالینی دقیق است.
۱. ماستوسیتوزیس
- توضیحات کاربردی: کتوتیفن ممکن است در مدیریت علائم ماستوسیتوزیس سیستمیک (بیماری افزایش ماستسلها) و سندرم فعالسازی ماستسل (MCAS) که شامل علائمی مانند گرگرفتگی، خارش، تهوع، و اسهال ناشی از آزادسازی بیش از حد مدیاتورهای ماستسل است، به کار رود.
- نکته بالینی: در این شرایط، دوزهای بالاتر از معمول کتوتیفن گاهی اوقات برای کنترل بهتر علائم استفاده میشود، اگرچه شواهد قطعی و قوی از کارآیی کامل آن محدود است. به عنوان یک جزء از یک رژیم درمانی چند دارویی (شامل آنتیهیستامینهای H1 و H2) مورد استفاده قرار میگیرد.
۲. سندرم درد مثانه/سیستیت بینابینی ( BPS/IC)
- توضیحات کاربردی: در برخی تحقیقات، کتوتیفن برای تسکین علائم سندرم درد مثانه یا سیستیت بینابینی که با فعالسازی ماستسل در دیواره مثانه مرتبط دانسته میشود، بررسی شده است.
- نکته بالینی: این بیماری شامل درد مزمن لگنی و تکرر ادرار است. فرض بر این است که اثر تثبیتکننده ماستسل کتوتیفن میتواند به کاهش التهاب نوروژنیک و علائم ادراری-لگنی کمک کند. این یک درمان خط اول نیست و معمولاً در موارد مقاومتر یا در مراکز تخصصیتر مد نظر قرار میگیرد.
۳. میگرن مزمن و سردردهای تنشی
- توضیحات کاربردی: برخی پزشکان کتوتیفن را به دلیل خواص ضدالتهابی و تنظیمکنندگی گیرندههای سروتونین (5-HT2) که میتواند در پاتوژنز برخی سردردها نقش داشته باشد، به صورت آزمایشی برای پیشگیری از میگرن مزمن یا سردردهای تنشی مقاوم به درمان تجویز میکنند.
- نکته بالینی: اگرچه شواهد برای این کاربرد ضعیف است و داروهای تخصصیتر ترجیح داده میشوند، اما در بیمارانی که داروهای استاندارد را تحمل نمیکنند یا در جستجوی پروفیلاکسی اضافی هستند، ممکن است در دوزهای پایین شروع شود و پاسخ بالینی با دقت زیر نظر قرار گیرد.
برای کودکان 9سال با سابقه در فصل بهار عطسه دارد با چه دوزی استفاده شود
هر شب یک عدد قرص یک میلی گرم و یا صبح نصف قرص شب نصف قرص