دایمتیکون فعال شده که معمولاً با نام سایمتیکون شناخته می‌شود، یک ترکیب پلیمر سیلیکونی است که به عنوان یک عامل ضد کف عمل می‌کند. این ماده به دلیل جذب نشدن در دستگاه گوارش و ماهیت خنثی، دارای مشخصات ایمنی بالا است.
۱. موارد مصرف تأیید شده (بالینی اصلی)اصلی‌ترین کاربرد دایمتیکون فعال شده، بر اساس عملکرد ضد کف آن در دستگاه گوارش است.
کاهش علائم ناشی از تجمع گاز در معده و روده
- توضیحات کاربردی برای پزشک: دایمتیکون فعال شده با کاهش کشش سطحی حباب‌های گاز در مخاط گوارشی، باعث می‌شود که حباب‌های کوچک گاز به هم پیوسته و حباب‌های بزرگ‌تری تشکیل شوند. این حباب‌های بزرگ‌تر راحت‌تر از طریق بادگلو زدن یا دفع گاز روده، از بدن خارج می‌شوند.
- کاربرد بالینی: این دارو برای تسکین موقت علائم دردناک و ناراحت‌کننده ناشی از گاز اضافی مانند نفخ، درد شکم، و احساس پری استفاده می‌شود. این موارد به ویژه در بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر یا سوء هاضمه عملکردی که نفخ یکی از علائم آزاردهنده آن‌هاست، کاربرد دارد.
آماده‌سازی بیمار برای تصویربرداری تشخیصی
- توضیحات کاربردی برای پزشک: قبل از برخی روش‌های تشخیصی که نیاز به وضوح تصویر دارند، مانند سونوگرافی شکم یا آندوسکوپی، از این دارو استفاده می‌شود. حباب‌های گاز در روده می‌توانند مانع از دید واضح ساختارهای داخلی شوند.
- کاربرد بالینی: تجویز دایمتیکون فعال شده قبل از انجام این پروسیجرها به از بین بردن حباب‌های گاز کمک کرده و کیفیت تصویربرداری را برای تشخیص بهتر ضایعات یا ساختارها، به طور قابل توجهی بهبود می‌بخشد.
۲. موارد مصرف خارج برچسب (بالینی ثانویه)اگرچه این موارد به طور رسمی در برچسب دارو ذکر نشده‌اند، اما شواهد بالینی و استفاده گسترده از این دارو، آن را به گزینه‌ای مطرح در شرایط زیر تبدیل کرده است:
تسکین کولیک نوزادی (دل‌پیچه نوزادان)
- توضیحات کاربردی برای پزشک: کولیک نوزادی که با دوره‌های طولانی گریه بدون علت مشخص می‌شود، اغلب به گاز حبس شده در روده نوزاد نسبت داده می‌شود. دایمتیکون فعال شده به دلیل ایمنی و جذب نشدن، به طور گسترده در این گروه سنی استفاده شده است.
- کاربرد بالینی: اگرچه نتایج مطالعات در مورد اثربخشی قطعی آن در کولیک متفاوت است، اما به دلیل عدم عارضه جانبی جدی، اغلب به عنوان یک خط اول درمانی به والدین توصیه می‌شود.
عامل محافظ پوست و نرم کننده موضعی
- توضیحات کاربردی برای پزشک: دایمتیکون (فرم غیرفعال یا پایه) در غلظت‌های پایین، یک عامل محافظ پوست و نرم کننده است. این ماده یک لایه نازک و غیرچرب بر روی پوست ایجاد کرده که به عنوان مانع محافظ عمل می‌کند و از اتلاف آب پوست جلوگیری می‌نماید.
- کاربرد بالینی: در فرآورده‌های موضعی برای حفاظت و تسکین پوست خشک، ترک خورده یا ساییده شده استفاده می‌شود. همچنین در پیشگیری و درمان ادرار سوختگی یا سوختگی‌های جزئی به عنوان یک عامل نرم کننده کاربرد دارد.
درمان پدیکولوز (شپش سر)
- توضیحات کاربردی برای پزشک: دایمتیکون با وزن مولکولی بالاتر به عنوان یک عامل ضد شپش مورد مطالعه قرار گرفته و استفاده می‌شود. مکانیسم عمل آن فیزیکی است، به این صورت که شپش را پوشانده و منجر به خفگی آن می‌شود.
- کاربرد بالینی: این روش درمانی به عنوان یک جایگزین غیرسمی برای روش‌های شیمیایی سنتی مطرح است، چرا که به دلیل مکانیسم فیزیکی، خطر ایجاد مقاومت در شپش‌ها وجود ندارد.
