کتورولاک یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی با توان ضد درد قابل توجه است که عموماً برای مدیریت کوتاهمدت درد استفاده میشود. به دلیل خطرات مرتبط با عوارض جانبی جدی گوارشی و کلیوی، آگاهی از موارد مصرف تأیید شده و محدودیتهای زمانی مصرف آن برای هر پزشک ضروری است.
۱. موارد مصرف تأیید شدهموارد مصرف رسمی کتورولاک عمدتاً بر مدیریت درد حاد و با شدت متوسط تا شدید تمرکز دارد.
الف. مدیریت کوتاهمدت درد حاد متوسط تا شدید
- توضیح کاربردی: کتورولاک برای درمان کوتاهمدت (حداکثر پنج روز در بزرگسالان) درد حاد و نسبتاً شدید که نیاز به تسکین درد در سطح داروهای اپیوئیدی دارد، تأیید شده است.
- بالینی: این کاربرد معمولاً در محیطهای پس از عمل جراحی (از جمله در بخش ریکاوری یا بستری) متداول است. استفاده از کتورولاک به عنوان بخشی از یک استراتژی چندوجهی مدیریت درد، به طور قابل توجهی نیاز به داروهای اپیوئیدی را کاهش داده و عوارض جانبی مرتبط با اپیوئیدها (مانند تهوع، استفراغ و یبوست) را کمتر میکند.
- نکته حیاتی: استفاده از شکل خوراکی کتورولاک تنها به عنوان ادامه درمان پس از دریافت دوز تزریقی (داخل وریدی یا داخل عضلانی) مجاز است. مدت زمان کل درمان (ترکیب تزریقی و خوراکی) نباید از پنج روز فراتر رود. افزایش دوز بیش از حد توصیه شده، کارایی را بیشتر نمیکند اما خطر عوارض جانبی جدی را افزایش میدهد.
ب. کاربردهای چشمی (قطره چشمی)
- توضیح کاربردی: کتورولاک در فرم قطره چشمی برای مدیریت التهاب چشم پس از جراحی کاتاراکت (آب مروارید) تأیید شده است.
- بالینی: همچنین در تسکین خارش چشم ناشی از آلرژیهای فصلی استفاده میشود.
۲. موارد مصرف خارج از برچسبکتورولاک به دلیل اثر ضد درد سریع و قوی خود، به طور گستردهای در محیطهای بالینی مختلف به صورت خارج از برچسب استفاده میشود:
الف. درد حاد در اورژانس و موارد خاص
قولنج کلیوی (درد سنگ کلیه): - توضیح کاربردی: کتورولاک به دلیل توانایی بالا در کاهش تولید پروستاگلاندینها، در تسکین سریع درد شدید ناشی از قولنج کلیوی مؤثر است.
- بالینی: در بخش اورژانس، تزریق کتورولاک اغلب به عنوان خط اول درمان برای قولنج کلیوی استفاده میشود و در بسیاری از موارد به اندازه مسکنهای اپیوئیدی قوی اثربخشی دارد، در حالی که از خطرات وابستگی اجتناب میشود.
سردردهای میگرنی حاد: - توضیح کاربردی: تزریق کتورولاک میتواند برای درمان سقط کنندهی سردردهای میگرنی حاد که به درمانهای خوراکی یا رایج پاسخ نمیدهند، مؤثر باشد.
- بالینی: این دارو به ویژه در بیمارانی که تهوع شدید مانع مصرف داروهای خوراکی میشود، یک گزینه تزریقی سریع و کارآمد است.
درد اسکلتی عضلانی حاد و بحران سلول داسی شکل: - توضیح کاربردی: دردهای حاد ناشی از آسیبهای ورزشی یا بحرانهای دردناک در بیماران مبتلا به بیماری سلول داسی شکل، با تزریق کتورولاک قابل کنترل هستند.
- بالینی: استفاده از کتورولاک در این موارد میتواند به کاهش دوز کلی اپیوئیدهای مورد نیاز در بیمار کمک کند.
ب. تزریق زیر جلدی در مراقبتهای تسکینی
- توضیح کاربردی: اگرچه فرم تزریقی کتورولاک فقط برای مسیر داخل وریدی یا داخل عضلانی تأیید شده، اما در برخی مراکز، تزریق مداوم زیر جلدی آن برای مدیریت درد مزمن یا حاد در بیمارانی که دسترسی وریدی ندارند یا مسکنهای خوراکی برایشان مؤثر نبوده، استفاده میشود.
- بالینی: این رویکرد خارج از برچسب بیشتر در بیماران سرطانی یا کسانی که در بخش مراقبتهای تسکینی هستند، برای کاهش مصرف اپیوئید و کنترل بهتر درد مشاهده میشود.
تذکر مهم بالینی: هرگونه استفاده خارج از برچسب از کتورولاک باید با در نظر گرفتن دقیق محدودیتهای زمانی پنج روزه برای به حداقل رساندن خطرات جدی گوارشی (مانند خونریزی یا سوراخ شدن) و آسیب کلیوی همراه باشد. در بیماران دارای سابقه مشکلات کلیوی، گوارشی یا سالمندان، دوز باید کاهش یابد.
دوز خوراکی این دارو به صورت قرص هستش یا جوری دیگه