کاربتوسین دارویی است که عمدتاً برای پیشگیری از آتونی یا شل شدگی رحم پس از زایمان استفاده می‌شود. آتونی رحم، شایع‌ترین علت خونریزی پس از زایمان (PPH) است که می‌تواند برای مادر بسیار خطرناک باشد.
کاربتوسین در موارد زیر کاربرد دارد:
- پیشگیری از خونریزی پس از زایمان: این دارو برای زنانی که پس از زایمان سزارین یا طبیعی در معرض خطر بالای خونریزی پس از زایمان قرار دارند، تجویز می‌شود.
- جایگزین اکسی‌توسین: سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیز استفاده از کاربتوسین را به عنوان یک گزینه جایگزین برای اکسی‌توسین در پیشگیری از خونریزی پس از زایمان توصیه می‌کند. این توصیه به ویژه در مناطقی که شرایط زنجیره سرد اکسی‌توسین دشوار است، اهمیت پیدا می‌کند.
چرا کاربتوسین جایگزین مناسبی برای اکسی‌توسین است؟
اکسی‌توسین داروی خط اول و استاندارد طلایی برای پیشگیری از خونریزی پس از زایمان است، اما چالش اصلی آن نیاز به نگهداری در زنجیره سرد است. این نیاز در بسیاری از مناطق با امکانات محدود، عملی نیست.
کاربتوسین، به عنوان یک آنالوگ سنتتیک اکسی‌توسین، مزایای مهمی دارد که آن را به یک جایگزین موثر و عملی تبدیل می‌کند:
- پایداری بیشتر: کاربتوسین در دمای اتاق پایدارتر است و نیازی به نگهداری در یخچال ندارد. این ویژگی، آن را برای استفاده در مناطق دورافتاده و با دسترسی محدود به برق و تجهیزات سرمایشی، بسیار مناسب می‌سازد.
- اثر طولانی‌تر: نیمه‌عمر کاربتوسین طولانی‌تر از اکسی‌توسین است. این بدان معناست که با یک دوز واحد از کاربتوسین، اثر انقباضی رحم برای مدت زمان طولانی‌تری حفظ می‌شود و نیاز به تزریق‌های مکرر را کاهش می‌دهد.
به همین دلایل، کاربتوسین به عنوان یک گزینه جایگزین مهم، به‌ویژه در شرایطی که نگهداری و دسترسی به اکسی‌توسین با چالش روبرو است، توصیه می‌شود. هدف اصلی هر دو دارو، یعنی اکسی‌توسین و کاربتوسین، پیشگیری از آتونی رحم و در نتیجه کاهش خطر PPH است.
