وارنیکلین یک آگونیست نسبی انتخابی برای گیرندههای استیلکولین نیکوتینی است که به طور اختصاصی بر زیرواحدهای آلفا ۴ بتا ۲ اثر میگذارد. این دارو با رویکردی دوگانه، هم باعث آزادسازی ملایم دوپامین برای کاهش علائم محرومیت میشود و هم با مسدود کردن گیرندهها، از ایجاد حس لذت ناشی از مصرف مجدد نیکوتین جلوگیری میکند.
موارد مصرف تایید شدهوارنیکلین به عنوان موثرترین داروی تکدرمانی برای کمک به ترک دخانیات شناخته میشود و تاییدیه رسمی آن بر این محور استوار است.
کمک به ترک سیگار در بزرگسالان
- اصلیترین مورد مصرف تایید شده این دارو، درمان وابستگی به نیکوتین برای کمک به ترک سیگار است. مطالعات بالینی نشان میدهند که شانس موفقیت در ترک با وارنیکلین نسبت به بوپروپیون و جایگزینهای نیکوتینی به طور قابل توجهی بالاتر است. پزشکان باید درمان را یک تا دو هفته قبل از تاریخ تعیین شده برای ترک شروع کنند تا سطح دارو در بدن به پایداری برسد. همچنین، دورههای درمانی معمولا دوازده هفته توصیه میشود که در صورت موفقیت، برای دوازده هفته دیگر جهت پیشگیری از عود قابل تمدید است.
درمان خشکی چشم
- در سالهای اخیر، فرم اسپری بینی وارنیکلین برای درمان علائم و نشانههای بیماری خشکی چشم تایید شده است. در این کاربرد، دارو با تحریک اعصاب سه قلو در بینی، باعث فعال شدن مسیر تولید اشک طبیعی در چشم میشود. این مورد برای بیمارانی که به قطرههای اشک مصنوعی پاسخ کافی نمیدهند یا به دنبال تحریک تولید اشک طبیعی خود هستند، بسیار کاربردی است.
موارد مصرف خارج برچسبدر دنیای پزشکی، وارنیکلین به دلیل مکانیسم اثر بر مسیرهای پاداش و دوپامین، در موارد دیگری نیز مورد مطالعه و استفاده بالینی قرار گرفته است.
ترک سایر محصولات دخانی و الکترونیکی
- اگرچه تاییدیه اولیه برای سیگار سنتی بود، اما امروزه پزشکان از وارنیکلین به طور گسترده برای ترک سیگارهای الکترونیکی، جویدن تنباکو و قلیان استفاده میکنند. با توجه به وابستگی شدید به نیکوتین در مصرفکنندگان سیگار برقی، وارنیکلین ابزاری قدرتمند برای مدیریت علائم محرومیت در این افراد محسوب میشود.
سوء مصرف الکل
- برخی شواهد بالینی نشان میدهند که وارنیکلین ممکن است تمایل به مصرف الکل را در افراد وابسته کاهش دهد. از آنجایی که مسیرهای پاداش نیکوتین و الکل در مغز با هم همپوشانی دارند، مهار گیرندههای نیکوتینی میتواند ولع مصرف الکل را نیز تعدیل کند. پزشکان در موارد خاص ممکن است این دارو را برای بیمارانی که همزمان به سیگار و الکل وابسته هستند، مد نظر قرار دهند.
کاهش وزن و اختلالات خوردن
- مطالعات محدودی روی نقش وارنیکلین در کنترل رفتارهای تکانهای مربوط به خوردن و کاهش وزن انجام شده است. تصور میشود که اثر بر مسیرهای دوپامینی میتواند به کنترل ولع شدید به غذاهای پرکالری کمک کند، اما این مورد هنوز به عنوان یک پروتکل استاندارد پذیرفته نشده و نیازمند بررسیهای بیشتر است.
نکات کلیدی برای مدیریت بالینی پزشکان - پایش سلامت روان: اگرچه هشدارهای شدید قبلی تعدیل شدهاند، اما پزشک باید بیمار را از نظر تغییرات خلقی، افسردگی، افکار خودکشی یا رفتارهای غیرعادی به ویژه در هفتههای اول درمان پایش کند.
- تنظیم دوز در نارسایی کلیوی: وارنیکلین عمدتا از طریق کلیه دفع میشود. در بیماران با نارسایی شدید کلیه، کاهش دوز ضروری است تا از تجمع دارو و بروز عوارض جانبی جلوگیری شود.
- مدیریت عوارض گوارشی: تهوع شایعترین عارضه است. توصیه به مصرف دارو همراه با غذا و یک لیوان پر از آب، و همچنین افزایش تدریجی دوز در هفته اول، میتواند تحملپذیری بیمار را به شدت افزایش دهد.
- تداخل با الکل: وارنیکلین ممکن است اثرات الکل را تشدید کرده یا تحمل فرد را نسبت به آن تغییر دهد. به بیماران توصیه کنید تا زمان شناخت واکنش بدنشان به دارو، مصرف الکل را محدود کنند.
