کو-آموکسیکلاو یک آنتیبیوتیک ترکیبی حاوی آموکسیسیلین (پنیسیلین نیمهسنتتیک) و اسید کلاوولانیک (مهارکننده بتالاکتاماز) است. افزودن اسید کلاوولانیک، طیف اثر آموکسیسیلین را به گونهای گسترش میدهد که بتواند عفونتهای ناشی از باکتریهای مقاوم به بتالاکتاماز را نیز پوشش دهد.
موارد مصرف تأیید شده کو-آموکسیکلاو برای درمان عفونتهای ناشی از سویههای تولیدکننده بتالاکتاماز که به تنهایی به آموکسیسیلین حساس نیستند، تأیید شده است.
۱. عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانیسینوزیت باکتریایی حاد:
- بالینی و کاربردی: این دارو برای درمان سینوزیتی که از نظر بالینی مشکوک به اتیولوژی باکتریایی است (مانند علائم پایدار یا بدتر شونده پس از ۵ تا ۷ روز) تأیید شده است.
- نکته تخصصی: این ترکیب در برابر پاتوژنهای رایج مانند پنوموکوک، هموفیلوس آنفلوآنزا (سویههای تولیدکننده بتالاکتاماز) و موراکسلا کاتارالیس مؤثر است.
اوتیت میانی حاد:
- بالینی و کاربردی: درمان خط دوم انتخابی برای اوتیت میانی در کودکانی که به درمان اولیه با آموکسیسیلین پاسخ ندادهاند یا کسانی که سابقه عفونتهای عودکننده دارند و در معرض خطر مقاومت هستند.
۲. عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانیتشدید حاد برونشیت مزمن:
- بالینی و کاربردی: برای درمان تشدید حاد عفونی در بیمارانی که بیماری مزمن انسدادی ریوی دارند و مشکوک به عفونت باکتریایی (مانند هموفیلوس آنفلوآنزا یا موراکسلا کاتارالیس) هستند.
پنومونی اکتسابی از جامعه:
- بالینی و کاربردی: در مواردی که مشکوک به پاتوژنهای تولیدکننده بتالاکتاماز باشد یا در بیماران با عوامل خطر مشخص، این دارو میتواند در رژیم درمانی CAP قرار گیرد.
۳. عفونتهای پوست و ساختارهای پوستی
- بالینی و کاربردی: برای درمان عفونتهای پیچیده پوست و بافت نرم ناشی از باکتریهایی مانند استافیلوکوک اورئوس (حساس به متیسیلین و تولیدکننده بتالاکتاماز) و سویههای خاص استرپتوکوک.
- نکته تخصصی: این دارو اغلب برای عفونتهایی که توسط گازگرفتگی حیوانات یا انسان، سلولیت، یا عفونتهای زخمی که احتمال عفونت چندمیکروبی وجود دارد، استفاده میشود.
۴. عفونتهای دستگاه ادراری
- بالینی و کاربردی: برای درمان عفونتهای دستگاه ادراری پیچیده یا عودکننده ناشی از ارگانیسمهای تولیدکننده بتالاکتاماز.
- نکته تخصصی: در این مورد، کشت ادرار باید مقاومت به آموکسیسیلین را تأیید کند، زیرا برای عفونتهای ادراری ساده، داروهای باریکتر ترجیح داده میشوند.
موارد مصرف خارج از برچسب این کاربردها بر اساس شواهد بالینی و گایدلاینهای درمانی رایج هستند و اغلب به دلیل طیف گسترده فعالیت دارو تجویز میشوند:
۱. پیشگیری از عفونت پس از گازگرفتگی
- بالینی و کاربردی: کو-آموکسیکلاو داروی انتخابی خط اول برای پیشگیری و درمان عفونتهای ناشی از گازگرفتگی انسان یا حیوان (به ویژه سگ و گربه) است.
- نکته تخصصی: این ترکیب طیف وسیعی از پاتوژنهای دهانی (مانند پاستورلا مالتوسیدا) را که معمولاً در این نوع زخمها دخیل هستند، به خوبی پوشش میدهد.
۲. پیشگیری از اندوکاردیت
- بالینی و کاربردی: در بیمارانی که در معرض خطر بالای اندوکاردیت عفونی هستند و به پنیسیلینهای خوراکی حساسیت ندارند، این دارو میتواند قبل از انجام برخی اقدامات دندانپزشکی یا جراحی تجویز شود.
- نکته تخصصی: این استفاده برای بیمارانی که نمیتوانند آموکسیسیلین تنها را مصرف کنند یا در مناطقی که مقاومت به آموکسیسیلین شایع است، اهمیت مییابد.
۳. عفونتهای داخل شکمی و لگنی
- بالینی و کاربردی: برای درمان عفونتهای داخل شکمی خفیف تا متوسط (مانند دیورتیکولیت یا پریتونیت) که در آن باکتریهای بیهوازی و گرم منفی تولیدکننده بتالاکتاماز نقش دارند، استفاده میشود.
- نکته تخصصی: این دارو فعالیت خوبی علیه ارگانیسمهای بیهوازی دارد و در ترکیب با داروهای مؤثر بر باکتریهای گرم منفی دیگر (بسته به شدت و نوع عفونت)، در رژیمهای درمانی گنجانده میشود.