سترورلیکس به عنوان یک داروی تزریقی، برای پیشگیری از افزایش ناگهانی و زودرس هورمون لوتئینی (LH Surge) به کار میرود.
۱. موارد مصرف تأیید شده کاربرد اصلی و تأیید شده سترورلیکس، در زمینه تکنیکهای کمک باروری (ART) است.
الف. پیشگیری از افزایش ناگهانی هورمون لوتئینی در تحریک تخمکگذاری کنترلشده
- توضیحات کاربردی بالینی: این شایعترین و تأییدشدهترین مورد مصرف سترورلیکس است. در زنانی که تحت روشهای کمک باروری مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) یا انتقال جنین داخل لولهای (GIFT) قرار میگیرند، از داروهای گنادوتروپین (مانند هورمون محرک فولیکول و هورمون لوتئینی) برای تحریک رشد چند فولیکول استفاده میشود.
- مزیت بالینی: استفاده از سترورلیکس (به صورت تزریق زیرجلدی) به عنوان یک آنتاگونیست گنادوتروپین آزادکننده هورمون (GnRH)، از آزاد شدن ناگهانی هورمون لوتئینی از غده هیپوفیز جلوگیری میکند. این امر مانع از تخمکگذاری زودرس قبل از زمان برنامهریزیشده برای بازیابی تخمکهامیشود. این دارو به پزشک اجازه میدهد تا زمان بازیابی تخمک را با دقت بیشتری کنترل کند و احتمال موفقیت در فرآیند درمان ناباروری را افزایش دهد.
۲. موارد مصرف خارج از برچسب سترورلیکس ممکن است بر اساس شواهد بالینی و تئوری فارماکولوژی، در شرایط دیگری که نیاز به سرکوب هورمونهای جنسی یا جلوگیری از افزایش ناگهانی آنها وجود دارد، استفاده شود.
الف. هایپراستیمولاسیون تخمدان (OHSS)
- توضیحات کاربردی بالینی: در زنانی که در معرض خطر بالای ابتلا به سندرم هایپراستیمولاسیون شدید تخمدان (یک عارضه جدی تحریک تخمدان) قرار دارند، ممکن است از سترورلیکس برای بلوکه کردن ترشح هورمون لوتئینی و به عنوان جایگزینی برای آگونیست گنادوتروپین آزادکننده هورمون در آزادسازی تخمک استفاده شود.
- توجیه بالینی: با استفاده از سترورلیکس به عنوان آنتاگونیست و سپس تجویز آگونیست GnRH (به جای هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG)) برای تحریک نهایی بلوغ تخمک، خطر هایپراستیمولاسیون شدید به طور قابل توجهی کاهش مییابد، در حالی که بلوغ تخمکها همچنان تضمین میشود.
ب. مدیریت اندومتریوز و فیبرومهای رحمی
- توضیحات کاربردی بالینی: سترورلیکس، مانند سایر آنتاگونیستها و آگونیستهای GnRH، به صورت تئوری میتواند برای سرکوب تولید استروژن و پروژسترون در مدیریت بیماریهای وابسته به هورمون، مانند اندومتریوز و فیبرومهای رحمی، استفاده شود.
- توجیه بالینی: این داروها با کاهش سطح هورمونها، میتوانند اندازه فیبرومها را کوچک کرده یا درد ناشی از اندومتریوز را تسکین دهند. با این حال، در حال حاضر، آگونیستهای GnRH یا ترکیبات جدیدتر آنتاگونیست خوراکی (مانند الاگولیکس) بیشتر برای این موارد ترجیح داده میشوند.
ج. کاهش سطح هورمونهای جنسی در سرطانهای وابسته به هورمون
- توضیحات کاربردی بالینی: از نظر تئوری، سترورلیکس میتواند برای کاهش سطح تستوسترون در مردان مبتلا به سرطان پروستات یا کاهش سطح استروژن در زنان مبتلا به سرطان سینه (در موارد خاص) استفاده شود، زیرا به سرعت ترشح گنادوتروپینها را سرکوب میکند.
- توجیه بالینی: این کاربرد به دلیل در دسترس بودن آگونیستهای GnRH با قابلیت تجویز طولانیمدت (مانلاً لئوپروئلین) و سایر درمانهای استاندارد، رایج نیست، اما به عنوان یک مکانیسم جایگزین سرکوب هورمونی در نظر گرفته میشود.
