موارد مصرف تأیید شده زانامیویرزانامیویر یک داروی ضد ویروس است که از دسته مهارکنندههای نورآمینیداز محسوب میشود و به صورت پودر استنشاقی تجویز میگردد. موارد مصرف تأیید شده آن به درمان و پیشگیری از آنفولانزا (گریپ) محدود میشود.
۱. درمان آنفولانزای حاد
- اندیکاسیون بالینی: درمان بیماری حاد و بدون عارضه ناشی از ویروسهای آنفولانزای A و B.
شرایط تجویز: - در بزرگسالان و کودکان ۷ سال و بالاتر.
- شروع درمان باید ظرف حداکثر ۴۸ ساعت از شروع علائم (مانند تب، درد عضلانی، سرفه و گلودرد) صورت گیرد.
توضیح کاربردی: زانامیویر با مهار آنزیم نورآمینیداز، از انتشار ویروسهای جدید از سلولهای آلوده جلوگیری میکند و به طور متوسط میتواند طول دوره بیماری را حدود ۱ تا ۱/۵ روز کاهش دهد. اثربخشی آن زمانی که بیماری هنوز در مراحل اولیه است، بیشتر است. در صورت بیماریهای زمینهای ریوی (مانند آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه)، استفاده از این دارو به دلیل خطر اسپاسم برونش با احتیاط بسیار زیاد و در صورت لزوم، تحت نظارت انجام میشود.
۲. پیشگیری از آنفولانزا
- اندیکاسیون بالینی: پیشگیری از ابتلا به آنفولانزا ناشی از ویروسهای آنفولانزای A و B.
شرایط تجویز:
- در بزرگسالان و کودکان ۵ سال و بالاتر.
- پیشگیری پس از مواجهه (در محیط خانه): شروع درمان ظرف حداکثر ۳۶ ساعت پس از تماس با فرد مبتلا. طول دوره درمان معمولاً ۱۰ روز است.
- پیشگیری در زمان شیوع اپیدمی (در جامعه): شروع درمان در هنگام تشخیص شیوع در جامعه. طول دوره درمان معمولاً تا ۲۸ روز است.
توضیح کاربردی: این دارو برای افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا قرار دارند (مانند افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف یا افرادی که واکسن دریافت نکردهاند و در معرض تماس با فرد مبتلا بودهاند) توصیه میشود. پزشک باید تأکید کند که زانامیویر جایگزین واکسن آنفولانزا نیست و محافظت ایجاد شده پس از قطع دارو از بین میرود.
موارد مصرف خارج از برچسب زانامیویرموارد مصرف خارج از برچسب زانامیویر شامل استفاده از آن در شرایطی است که سازمانهای نظارتی دارویی به طور رسمی آن را تأیید نکردهاند، اما شواهد و دستورالعملهای بالینی در برخی موارد خاص آن را حمایت میکنند:
۱. درمان طولانیتر در موارد شدید یا در بیماران با نقص ایمنی
- اندیکاسیون بالینی: درمان بیماران بسیار بدحال یا مبتلایان به آنفولانزای شدید، به ویژه کسانی که نقص ایمنی دارند و پس از ۵ روز درمان استاندارد بهبود نیافتهاند.
- توضیح کاربردی: در بیماران با نقص ایمنی (مانند دریافتکنندگان پیوند یا بیماران مبتلا به ایدز) دفع ویروس میتواند طولانیتر از حد معمول باشد. در این موارد، متخصصین ممکن است تصمیم بگیرند که دوره درمان با زانامیویر را به جای ۵ روز استاندارد، تا ۱۰ روز یا بیشتر ادامه دهند تا اطمینان حاصل شود که ویروس به طور کامل از بین رفته است و خطر مقاومت دارویی کاهش یابد.
۲. درمان و پیشگیری از سویههای خاص آنفولانزا (مانند آنفولانزای خوکی)
- اندیکاسیون بالینی: استفاده از زانامیویر برای درمان یا پیشگیری از سویههای جدید یا خاص آنفولانزا (مانند H1N1 یا H5N1).
- توضیح کاربردی: در طول اپیدمیهای آنفولانزای خوکی، زانامیویر اغلب به عنوان یک درمان یا پیشگیری در نظر گرفته شد. در شرایطی که سویههای ویروس نسبت به داروی رایجتر (مانند اوسلتامیویر) مقاومت نشان میدهند یا در مناطقی که مقاومت به اوسلتامیویر مشکوک است، زانامیویر به عنوان یک گزینه جایگزین مهم مطرح میشود، زیرا ساختار مولکولی آن باعث میشود که مقاومت به آن در سویههای ویروسی نسبت به اوسلتامیویر، کمتر شایع باشد.
۳. استفاده در کودکان زیر ۷ سال
- اندیکاسیون بالینی: درمان کودکان زیر ۷ سال یا پیشگیری در کودکان زیر ۵ سال.
- توضیح کاربردی: اگرچه زانامیویر برای درمان کودکان ۷ سال به بالا و پیشگیری در کودکان ۵ سال به بالا تأیید شده است، در شرایط خاص بالینی و با ارزیابی دقیق ریسک و فایده، ممکن است پزشک متخصص عفونی یا اطفال تصمیم به تجویز آن برای کودکان کم سن و سالتر بگیرد. با این حال، محدودیت در استفاده از دستگاه استنشاقی در این سنین، ممکن است تجویز را دشوار کند.
