متوپرولول یک مسدودکننده انتخابی گیرنده بتا-۱ است که در مدیریت طیف وسیعی از بیماریهای قلبی-عروقی نقش محوری دارد. اطلاعات زیر بر اساس منابع معتبر بینالمللی و با تأکید بر جنبههای بالینی تهیه شده است. ۱. موارد مصرف تأیید شده موارد مصرفی که سازمانهای نظارتی بینالمللی (مانند $\text{FDA}$ یا $\text{EMA}$) برای متوپرولول تأیید کردهاند، عمدتاً مرتبط با بیماریهای شایع قلبی-عروقی هستند: فشار خون بالا: کاربرد بالینی: متوپرولول به تنهایی یا در ترکیب با سایر داروهای ضدفشار خون، با کاهش ضربان قلب و برونده قلبی، فشار خون را کنترل میکند. در بیماران مبتلا به فشار خون همراه با بیماریهای همراه (مانند آنژین یا سابقه سکته قلبی)، انتخاب مناسبی است. آنژین صدری : کاربرد بالینی: با کاهش نیاز میوکارد به اکسیژن از طریق کاهش ضربان قلب و نیروی انقباضی، دفعات و شدت حملات آنژین را کاهش میدهد. این دارو به ویژه در آنژین مزمن پایدار استفاده میشود. سکته قلبی : کاربرد بالینی: در فاز حاد سکته قلبی (به صورت وریدی یا خوراکی) و به عنوان درمان نگهدارنده طولانیمدت پس از سکته قلبی، تجویز میشود. هدف اصلی کاهش میزان مرگ و میر و پیشگیری از حملات مجدد قلبی است. این اثرات از طریق کاهش بار کاری قلب و محدود کردن اندازه انفارکتوس (ناحیه نکروز) حاصل میشود. نارسایی قلبی پایدار علامتدار: کاربرد بالینی: در فرمولاسیون طولانیرهش (مانند متوپرولول سوکسینات) و به صورت دوزهای تیتراژ شده و افزایشی، برای بهبود بقا و کاهش بستری شدن در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی سیستولیک ($\text{HFrEF}$) استفاده میشود. شروع درمان باید با دوز بسیار پایین و نظارت دقیق انجام شود تا از تشدید نارسایی جلوگیری گردد. ۲. موارد مصرف خارج از برچسب این موارد مصرف در منابع معتبر بالینی و راهنماهای درمانی ذکر شدهاند، اما لزوماً تأییدیه رسمی نهادهای نظارتی برای این موارد خاص را ندارند: آریتمیهای فوق بطنی : کاربرد بالینی: برای کنترل سرعت ضربان بطنی در بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی یا فلاتر دهلیزی (Atrial Flutter) استفاده میشود. خاصیت مسدودکنندگی گره دهلیزی-بطنی به کاهش تعداد ضربانهای آشفتهای که به بطنها میرسند، کمک میکند. اضطراب موقعیتی و لرزش (Situational Anxiety and Tremor): کاربرد بالینی: متوپرولول (و سایر مسدودکنندههای بتا) برای کاهش علائم فیزیکی اضطراب حاد موقعیتی (مانند لرزش و تپش قلب) ناشی از ترشح آدرنالین (مثلاً در اضطراب اجرا یا صحنه) استفاده میشود. این دارو با مهار اثرات محیطی کاتکولآمینها، علائم جسمی را کاهش میدهد. همچنین برای مدیریت لرزش اساسی (Essential Tremor) نیز کاربرد دارد. پیشگیری از میگرن (Migraine Prophylaxis): کاربرد بالینی: در پیشگیری از حملات میگرن به صورت روزانه استفاده میشود، اگرچه پروپرانولول (Propranolol) ممکن است در این زمینه بیشتر مورد مطالعه قرار گرفته باشد. مکانیسم احتمالی شامل تنظیم تون عروقی مغزی است. طوفان تیروئیدی (Thyroid Storm): کاربرد بالینی: در مدیریت بحران تیروتوکسیکوز (طوفان تیروئیدی)، متوپرولول برای کنترل علائم قلبی شدید مانند تاکیکاردی و آریتمی ناشی از افزایش کاتکولآمینها ضروری است و معمولاً در کنار درمانهای دیگر تجویز میشود.