هیدروکسی زین یک آنتیهیستامین نسل اول با خواص برجسته آرامبخش (سداتیو) و ضد اضطراب است که علاوه بر کاربردهای ضد حساسیت، در مدیریت شرایط روانی نیز کاربرد دارد. این دارو از طریق اثر آنتاگونیستی قوی بر گیرندههای هیستامین ۱ (H1) و همچنین اثرات آرامبخش بر سیستم عصبی مرکزی عمل میکند.
موارد مصرف تایید شده موارد زیر کاربردهای اصلی هیدروکسی زین هستند که توسط نهادهای بینالمللی معتبر تایید شدهاند و اطلاعات بالینی زیر برای استفاده بهینه ارائه میشود:
مدیریت علائم اضطراب و تنش:
- کاربرد بالینی: هیدروکسی زین برای تسکین علامتی اضطراب و تنش مرتبط با روان رنجوری (نوروز) و همچنین به عنوان داروی کمکی در بیماریهای ارگانیک که در آنها اضطراب به وضوح وجود دارد، تأیید شده است.
- نکته بالینی: به دلیل ماهیت آرامبخش، این دارو معمولاً برای درمان اضطراب حاد یا کوتاه مدت و به صورت بر اساس نیاز تجویز میشود. در برخی گایدلاینها، به دلیل عدم ایجاد وابستگی و پتانسیل سوء مصرف پایینتر نسبت به بنزودیازپینها، در مدیریت اختلال اضطراب فراگیر (درمان کوتاه مدت) به عنوان جایگزین در نظر گرفته میشود.
- دوز معمول: برای بزرگسالان، دوز معمول ۵۰ تا ۱۰۰ میلیگرم، ۴ بار در روز است که باید بر اساس پاسخ بیمار تنظیم شود.
مدیریت خارش ناشی از شرایط آلرژیک:
- کاربرد بالینی: این دارو در درمان خارش ناشی از شرایط آلرژیک، مانند کهیر مزمن، درماتیت آتوپیک و درماتیت تماسی، و همچنین خارشهایی که واسطه هیستامین هستند، بسیار مؤثر است. این دارو به دلیل فعالیت آنتیهیستامینی قوی و خاصیت آرامبخشی، اغلب به عنوان یکی از قویترین آنتیهیستامینها برای خارش مزمن در نظر گرفته میشود.
- نکته بالینی: برای این اندیکاسیون، دوزهای پایینتر (معمولاً ۲۵ میلیگرم، ۳ یا ۴ بار در روز) اغلب کافی هستند.
آرامبخشی پیش از جراحی و پس از بیهوشی عمومی:
- کاربرد بالینی: هیدروکسی زین به عنوان یک داروی پیش از عمل (پرهمدیکاسیون) برای القای آرامش و کاهش اضطراب و همچنین به عنوان یک آرامبخش پس از بیهوشی عمومی استفاده میشود.
- نکته بالینی: این دارو میتواند اثر تقویت کنندگی بر داروهای مخدر (مانند مپریدین) و باربیتوراتها داشته باشد، لذا در صورت تجویز همزمان، دوز این داروها باید بر اساس نیاز بیمار و با احتیاط تنظیم شود.
موارد مصرف خارج از برچسب این کاربردها اگرچه به طور رسمی توسط سازمانهای دارویی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید نشدهاند، اما شواهد بالینی و استفاده گسترده از آنها حمایت میکند:
درمان بیخوابی:
- کاربرد بالینی: هیدروکسی زین به دلیل اثرات آرامبخشی قابل توجهی که دارد، به صورت خارج از برچسب به عنوان یک خوابآور حاد برای مدیریت کوتاه مدت اختلالات خواب (بیخوابی) استفاده میشود.
- نکته بالینی: به دلیل احتمال ایجاد تحمل نسبت به اثرات آرامبخش و همچنین خطر عوارض آنتیکولینرژیک، به طور معمول برای استفاده دراز مدت یا مزمن توصیه نمیشود و محدود به مصرف کوتاه مدت یا بر اساس نیاز است.
تهوع و استفراغ:
- کاربرد بالینی: هیدروکسی زین به دلیل خواص ضد استفراغ (آنتی امتیک) خود، گاهی اوقات به صورت تزریقی یا خوراکی برای کنترل تهوع و استفراغ با علل مختلف، از جمله پس از عمل جراحی، استفاده میشود.
مدیریت علائم ترک الکل حاد:
- کاربرد بالینی: در برخی پروتکلها، از هیدروکسی زین به دلیل اثرات آرامبخش و ضد اضطرابیاش، برای مدیریت علائم بیقراری و اضطراب در بیماران مبتلا به ترک الکل حاد استفاده میشود، اگرچه بنزودیازپینها اغلب خط اول درمان محسوب میشوند.
سندروم روده تحریک پذیر (IBS):
- کاربرد بالینی: این دارو ممکن است برای بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر که علائم اضطراب و اسپاسم شدید دارند، به دلیل خواص آرامبخشی و آنتیکولینرژیکی خفیف خود، تجویز شود.
خوردن قرص هیدروکسی زین در زمان اقدام به بارداری مشکلی ندارد؟
سلام عزیزم خیر اما چون در سه ماه اول بارداری نباید مصرف شود توصیه نمیشود بهتر است از داروی جایگزین استفاده کنید