موارد مصرف تأیید شده آداپالنآداپالن توسط سازمانهای نظارتی بینالمللی (مانند سازمان غذا و داروی آمریکا) عمدتاً برای درمان موضعی آکنه ولگاریس تأیید شده است.
۱. درمان موضعی آکنه ولگاریس
- توضیحات بالینی: آداپالن برای درمان آکنه ولگاریس خفیف تا متوسط در بیماران بالای ۱۲ سال مورد تأیید است. این دارو میتواند برای ضایعات غیر التهابی (کومدونها، به ویژه کومدونهای سرسیاه و سرسفید) و همچنین ضایعات التهابی (پاپولها و پوستولها) استفاده شود.
- نکته کاربردی: آداپالن نسبت به سایر رتینوئیدهای موضعی مانند ترتینوئین، دارای ثبات شیمیایی بهتر و تحملپذیری موضعی بالاتری است. مکانیسم اصلی آن شامل عادیسازی تمایز سلولی فولیکولی (تنظیم کراتینیزاسیون) و کاهش تشکیل کومدون است. همچنین دارای خواص ضد التهابی است که آن را در درمان ضایعات التهابی نیز مؤثر میسازد.
- فرمهای دارویی: فرم ژل (۰.۱٪ که برخی از فرآوردههای آن بدون نسخه در دسترس است و ۰.۳٪ که معمولاً نسخه نیاز دارد) و کرم، بسته به نوع پوست (کرم برای پوست خشکتر و ژل برای پوست چربتر) تجویز میشود.
موارد مصرف Off-Labl آداپالنبه دلیل خواص منحصر به فرد رتینوئیدی و ضد التهابی آداپالن، پزشکان متخصص پوست آن را برای مدیریت چندین بیماری دیگر نیز به کار میبرند.
۱. اختلالات کراتینیزاسیون
- توضیحات بالینی: آداپالن میتواند در مدیریت اختلالاتی که با تمایز غیرطبیعی سلولهای پوست (کراتینوسیتها) مشخص میشوند، مفید باشد.
- کراتوز پیلاریس: (Keratosis Pilaris - عارضه پوست مرغی) این بیماری با فولیکولهای کراتینه شده کوچک و برجسته مشخص میشود. آداپالن به دلیل اثرات کومدولیتیک (تجزیه کومدون) و تنظیمکننده کراتینیزاسیون میتواند به باز شدن فولیکولها و صاف شدن پوست کمک کند.
- نکته کاربردی: استفاده موضعی آداپالن ۰.۱٪ یا ۰.۳٪ به طور متناوب یا روزانه میتواند تراکم و قرمزی ضایعات را کاهش دهد.
۲. درمان هایپرپیگمانتاسیون پس از التهاب
- توضیحات بالینی: لکههای تیره و قهوهای که پس از بهبود ضایعات آکنه، التهاب یا آسیبهای پوستی باقی میمانند.
- نکته کاربردی: اگرچه آداپالن به طور مستقیم یک داروی روشنکننده پوست نیست، اما مانند سایر رتینوئیدها، با افزایش گردش سلولی در لایه بالایی پوست، باعث لایه برداری سریعتر سلولهای پوستی حاوی رنگدانه اضافی میشود. این امر در بلندمدت به محو شدن لکهها و یکنواخت شدن رنگ پوست کمک میکند. اغلب در ترکیب با عوامل روشنکننده دیگر (مانند هیدروکینون یا اسید آزلائیک) استفاده میشود.
۳. فوتوایجینگ (پیری ناشی از آفتاب) خفیف
- توضیحات بالینی: استفاده از آداپالن برای بهبود علائم پیری ناشی از قرار گرفتن در معرض آفتاب مانند چین و چروکهای ظریف، لکههای پیری و خشن شدن بافت پوست، کاربرد خارج از برچسب دارد.
- نکته کاربردی: اگرچه ترتینوئین (رتینوئید نسل اول) دادههای قویتری در زمینه فوتوایجینگ دارد، آداپالن به دلیل تحملپذیری بالاتر، به خصوص برای بیمارانی که پوست حساستری دارند و نمیتوانند رتینوئیدهای قویتر را تحمل کنند، به عنوان یک گزینه نگهدارنده برای تحریک کلاژن و بهبود بافت پوست استفاده میشود.
