فلوفنازین یک داروی ضد روانپریشی تیپیک (نسل اول) با قدرت بالا است که به دسته فنوتیازینها تعلق دارد. این دارو عمدتاً از طریق مهار قوی گیرندههای دوپامین D2 در مسیر مزولیمبیک، اثرات درمانی خود را اعمال میکند.
۱. موارد مصرف تایید شده این موارد مصرف، بر اساس تایید نهادهای بینالمللی دارویی، موارد اصلی تجویز فلوفنازین را تشکیل میدهند:
الف. مدیریت اختلالات روانپریشی
- هدف درمانی: کنترل و مدیریت علائم حاد و مزمن اختلالات روانپریشی، به ویژه اسکیزوفرنی.
توضیحات کاربردی برای پزشک: - علائم هدف: فلوفنازین در کنترل علائم مثبت (مانند توهم، هذیان، و تفکر آشفته) بسیار مؤثر است.
- شروع درمان: معمولاً با فرم خوراکی (قرص یا محلول) آغاز میشود تا دوز مناسب و میزان تحمل بیمار نسبت به عوارض جانبی مشخص شود.
- تفاوت دوز: فلوفنازین از جمله فنوتیازینهای با قدرت بالا است و دوزهای مؤثر آن به طور قابل توجهی پایینتر از داروهایی مانند کلرپرومازین است.
ب. درمان نگهدارنده طولانیمدت در اختلالات روانپریشی مزمن
- هدف درمانی: جلوگیری از عود علائم روانپریشی در بیمارانی که به فرم خوراکی دارو پاسخ مثبت دادهاند و نیاز به مصرف دوزهای متوالی دارند.
توضیحات کاربردی برای پزشک: - فرمولاسیون دپو (طولانیاثر): از فرمهای دکانوات یا انانتات فلوفنازین که به صورت تزریق عضلانی عمیق تجویز میشوند، استفاده میشود.
- مزیت بالینی: استفاده از فرم دپو، راهکار طلایی برای بیمارانی است که به دلیل عدم پایبندی یا فراموشی در مصرف روزانه داروهای خوراکی، دچار عود مکرر میشوند. این فرمولاسیون، مصرف دارو را به یک بار در هر ۲ تا ۴ هفته کاهش میدهد و پایش مصرف را تسهیل میکند.
۲. موارد مصرف خارج از برچسب این موارد مصرف در منابع بالینی و تجربیات پزشکی گزارش شدهاند، اما لزوماً تاییدیه رسمی تمامی سازمانهای دارویی را ندارند و باید با احتیاط تجویز شوند:
الف. کنترل حاد آشفتگی و رفتارهای آشفته
- هدف درمانی: آرامسازی سریع بیمار در شرایط اورژانس روانپزشکی، مانند آشفتگی شدید یا پرخاشگری.
توضیحات کاربردی برای پزشک: - استفاده در اورژانس: فلوفنازین تزریقی ممکن است برای مهار رفتار آشفته شدید استفاده شود تا زمان اثربخشی داروهای خط اول فرا برسد. با این حال، به دلیل ریسک بالای عوارض خارج هرمی حاد، اغلب داروهای نسل دوم یا هالوپریدول ترجیح داده میشوند.
- ترکیب با بنزودیازپینها: معمولاً برای افزایش اثربخشی آرامبخشی و کاهش خطر عوارض جانبی حاد حرکتی، با بنزودیازپینهایی مانند لورازپام ترکیب میشود.
ب. سندرم تورت
- هدف درمانی: کاهش شدت تیکهای حرکتی و صوتی پایدار و ناتوانکننده در بیماران مبتلا به سندرم تورت.
توضیحات کاربردی برای پزشک: - انتخاب درمان: فلوفنازین به دلیل قدرت بالای مهار دوپامین، در کنترل تیکها مؤثر است. این دارو معمولاً زمانی در نظر گرفته میشود که درمانهای خط اول (مانند آنتاگونیستهای گیرنده آلفا-۲) موفقیتآمیز نبودهاند.
- ملاحظات دوز: دوزهای مورد استفاده برای تیک معمولاً پایینتر از دوزهای درمانی اسکیزوفرنی است، اما پایش دقیق برای عوارض خارج هرمی ضروری است.
ج. اختلال دو قطبی
- هدف درمانی: کنترل علائم شیدایی (مانیک) یا دورههای مختلط در اختلال دو قطبی.
توضیحات کاربردی برای پزشک: - استفاده کمکی: فلوفنازین ممکن است به صورت کوتاه مدت به عنوان یک عامل کمکی برای کنترل هیجان و روانپریشی حاد در دورههای شیدایی، در کنار داروهای تثبیتکننده خلق (مانند لیتیوم یا والپروات)، استفاده شود.
د. مدیریت تشنج و آشفتگی در بیماری هانتینگتون
- هدف درمانی: کنترل حرکات غیرارادی (کُره) و علائم روانپریشی مرتبط با بیماری هانتینگتون.
توضیحات کاربردی برای پزشک: - فلوفنازین به دلیل فعالیت شدید آنتیدوپامینرژیک، در سرکوب حرکات غیرارادی ناشی از اختلال عملکرد گانگلیونهای قاعدهای مؤثر است.
با سلام. من مدت یکسال است که آمپول فلوفنازین تزریق میکنم . و مدت دو سه ماهه که به لرزش دست مبنلا شدم . البته اول این لرزش در انگشتان دست چپم به وجود آمد. اما حالا دست چپم خوب شده و دست راستم شروع به لرزش کرده و کارهایم را تحت الشعاع قرار داده و حتی قاشق گرفتن برایم مشکل شده . لذا خواهشمندم راهنمایی فرمایید چه باید بکنم ؟ با تشکر .