ویگاباترین یک داروی ضدتشنج بسیار قوی و تخصصی است که به دلیل اثربخشی بالا در صرعهای مقاوم، اما همچنین به دلیل خطرات بالقوه، مصرف آن محدود به موارد خاص است. این دارو معمولاً زمانی تجویز میشود که داروهای رایج نتوانند تشنج را کنترل کنند.
موارد مصرف رسمی ویگاباترین
ویگاباترین برای درمان دو وضعیت اصلی زیر مورد تأیید مراجع نظارتی بینالمللی است:
1. اسپاسمهای نوزادی (سندرم وست)
- شرح کامل کاربرد: این تشنجهای نادر و شدید که در نوزادان و کودکان خردسال (معمولاً بین ۱ ماه تا ۲ سال) رخ میدهند، با حرکات ناگهانی خم شدن یا سفت شدن بدن مشخص میشوند و میتوانند منجر به آسیبهای جدی مغزی شوند.
- نقش ویگاباترین: ویگاباترین در حال حاضر به عنوان اولین خط درمان برای این بیماری شناخته میشود. اثربخشی آن به ویژه در نوزادانی که اسپاسمهای آنها ناشی از یک بیماری ژنتیکی به نام توبروز اسکلروزیس (Tuberous Sclerosis Complex) است، بسیار بالا گزارش شده است. در این مورد، ویگاباترین اغلب به صورت تکدرمانی تجویز میشود.
2. تشنجهای جزئی (کانونی) مقاوم به درمان
- شرح کامل کاربرد: این کاربرد در بزرگسالان و کودکان بالای ۲ سال مطرح است. منظور از "مقاوم به درمان" تشنجهایی است که پس از امتحان و عدم موفقیت چندین داروی ضد صرع دیگر، همچنان ادامه دارند.
- نقش ویگاباترین: در این شرایط، ویگاباترین به عنوان درمان کمکی در کنار سایر داروهای ضد صرع تجویز میشود تا به کنترل بیشتر و کاهش دفعات تشنجهای جزئی کمک کند.
موارد مصرف خارج از برچسب ویگاباترین
به تجویز دارو توسط پزشک برای شرایطی گفته میشود که به طور رسمی توسط سازمانهای نظارتی تأیید نشده، اما شواهد علمی یا بالینی محدودی برای اثربخشی آن وجود دارد. برخی از کاربردهای احتمالی ویگاباترین خارج از برچسب عبارتند از:
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): برخی تحقیقات اولیه نشان میدهند که ویگاباترین ممکن است با تأثیر بر سطح گابا و کاهش فعالیت بیش از حد عصبی، به کاهش اضطراب و پاسخهای ترس مرتبط با این اختلال کمک کند.
- سوء مصرف مواد مخدر: در برخی پژوهشها، به دلیل اثر ویگاباترین بر انتقالدهندههای عصبی، پتانسیل استفاده از آن در درمان وابستگی به کوکائین یا متآمفتامین بررسی شده است، اگرچه این کاربردها هنوز استاندارد نیستند.
- سایر سندرمهای صرع مقاوم: در برخی سندرمهای صرع نادر و پیچیده دیگر که به درمانهای استاندارد پاسخ نمیدهند، ممکن است پزشکان متخصص به عنوان یک گزینه نهایی، ویگاباترین را تجویز کنند.
نکته مهم: استفاده از ویگاباترین در این موارد خارج از برچسب تنها باید با صلاحدید و آگاهی کامل پزشک متخصص و پس از بررسی دقیق خطرات و فواید صورت گیرد.