بوسرلین یک آگونیست هورمون آزاد کننده گنادوتروپین است. این دارو در ابتدا باعث تحریک کوتاه‌مدت گیرنده‌های خود در غده هیپوفیز می‌شود، اما با ادامه مصرف، این گیرنده‌ها را حساسیت‌زدایی کرده و در نهایت منجر به سرکوب تولید هورمون‌های جنسی (تستوسترون و استروژن) از تخمدان‌ها و بیضه‌ها می‌شود. این سرکوب هورمونی اساس کاربردهای بالینی آن است.
۱. موارد مصرف تایید شده بوسرلینموارد مصرف اصلی بوسرلین که بر اساس مجوزهای رسمی جهانی تایید شده‌اند، به شرح زیر است:
الف. درمان تسکینی سرطان پیشرفته پروستات
- توضیح کاربردی: بوسرلین به عنوان یک روش درمان هورمونی برای سرطان پروستات پیشرفته که وابسته به هورمون است، استفاده می‌شود. با سرکوب تولید تستوسترون از بیضه‌ها، این دارو به طور مؤثری رشد تومورهای وابسته به آندروژن را کند می‌کند.
- رویکرد بالینی: درمان با بوسرلین معمولاً با یک فوران اولیه هورمونی آغاز می‌شود (افزایش موقت سطح تستوسترون) که می‌تواند علائم بیماری را به طور موقت بدتر کند. به همین دلیل، در هفته‌های اول درمان، اغلب تجویز همزمان یک داروی آنتی‌آندروژن برای جلوگیری از این فوران و عوارض بالینی مرتبط (مانند تشدید درد استخوان یا انسداد مجاری ادراری) توصیه می‌شود. درمان با بوسرلین جایگزینی برای جراحی ارکیدکتومی یا دوز بالای استروژن در نظر گرفته می‌شود.
ب. درمان آندومتریوز
- توضیح کاربردی: آندومتریوز یک بیماری وابسته به استروژن است. بوسرلین با کاهش شدید سطح استروژن (ایجاد حالت شبه یائسگی موقت و برگشت‌پذیر) باعث کاهش ضایعات آندومتریوز و تسکین علائم دردناک می‌شود.
- رویکرد بالینی: معمولاً به صورت اسپری بینی یا تزریق زیر جلدی تجویز می‌شود و طول دوره درمان محدود (اغلب شش ماه) است تا از عوارض جانبی طولانی‌مدت کاهش استروژن مانند کاهش تراکم استخوان جلوگیری شود. اگرچه این درمان علائم را کاهش می‌دهد، اما با قطع دارو احتمال عود بیماری وجود دارد.
ج. درمان فیبروم‌های رحمی
- توضیح کاربردی: بوسرلین برای کاهش اندازه فیبروم‌های رحمی (لیومیوم) استفاده می‌شود که تومورهای خوش‌خیم وابسته به هورمون هستند.
- رویکرد بالینی: هدف از این درمان، کاهش حجم فیبروم‌ها و در نتیجه کاهش خونریزی و درد است. این دارو می‌تواند به طور موقت اندازه تومور را کاهش دهد تا جراحی محافظه‌کارانه‌تر و کم‌خطرتر شود، اما معمولاً درمان نهایی نیست و پس از قطع دارو فیبروم‌ها می‌توانند دوباره رشد کنند.
د. درمان ناباروری و لقاح آزمایشگاهی
- توضیح کاربردی: در روش‌های کمک باروری مانند لقاح آزمایشگاهی، بوسرلین برای حساسیت‌زدایی هیپوفیز و سرکوب تولید هورمون‌های طبیعی استفاده می‌شود. این کار به پزشک امکان می‌دهد تا زمان تخمک‌گذاری را به طور دقیق کنترل کند و از وقوع تخمک‌گذاری زودرس جلوگیری کند.
- رویکرد بالینی: پروتکل‌های مختلفی برای تجویز بوسرلین وجود دارد (فاز لوتئال میانی یا فاز فولیکولی اولیه). پس از سرکوب هیپوفیز، از گنادوتروپین‌های خارجی برای تحریک کنترل شده تخمدان استفاده می‌شود تا تخمک‌های متعددی تولید شود.
۲. موارد مصرف خارج از برچسب بوسرلیناگرچه بوسرلین برای همه موارد زیر به طور گسترده تایید نشده است، اما شواهد بالینی محدودی از کاربرد آن در زمینه‌های زیر حمایت می‌کند:
الف. بلوغ زودرس مرکزی در کودکان
- توضیح کاربردی: این دارو به عنوان یک مسدودکننده بلوغ برای جلوگیری از پیشرفت زودرس صفات جنسی ثانویه در کودکانی که زودتر از سن طبیعی به بلوغ رسیده‌اند، استفاده می‌شود.
- رویکرد بالینی: در این مورد، بوسرلین با دوز مداوم برای سرکوب ترشح گنادوتروپین‌ها و در نتیجه به تعویق انداختن بلوغ استفاده می‌شود تا سن استخوانی با سن تقویمی مطابقت یابد. قطع درمان در سن مناسب بلوغ، منجر به شروع بلوغ طبیعی می‌شود.
ب. سرطان سینه در زنان پیش از یائسگی
- توضیح کاربردی: در برخی تومورهای سرطان سینه که گیرنده هورمونی مثبت هستند (وابسته به استروژن)، بوسرلین می‌تواند به عنوان یک روش حذف تخمدان پزشکی برای کاهش سطح استروژن و در نتیجه جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی استفاده شود.
- رویکرد بالینی: این کاربرد به ویژه در مواردی که شیمی‌درمانی یا تاموکسیفن اندیکاسیون دارند، به عنوان یک درمان هورمونی کمکی مورد بررسی قرار می‌گیرد تا بقای بیمار بهبود یابد.
ج. بخشی از درمان هورمونی افراد تراجنسیتی
- توضیح کاربردی: در افراد تراجنسیتی، بوسرلین به عنوان یک مسدودکننده بلوغ در کودکان و نوجوانان تراجنسیتی یا برای سرکوب تولید تستوسترون یا استروژن در بزرگسالان استفاده می‌شود.
- رویکرد بالینی: سرکوب هورمونی با آگونیست‌های GnRH به عنوان یک گام ضروری برای فراهم کردن زمان کافی برای تصمیم‌گیری آگاهانه و کاهش تغییرات دائمی بلوغ در نظر گرفته می‌شود.
