سیلودوزین چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف سیلودوزین

سیلودوزین یک داروی مسدودکننده گیرنده آلفا-۱ آدرنرژیک انتخابی فوق‌العاده است که عمدتاً برای درمان علائم دستگاه ادراری تحتانی مرتبط با هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) استفاده می‌شود. این دارو با شل کردن عضلات صاف در پروستات و گردن مثانه، به بهبود جریان ادرار کمک می‌کند.

موارد مصرف تأیید شده
مورد مصرف اصلی و تأیید شده برای سیلودوزین، مدیریت علائم دستگاه ادراری تحتانی (LUTS) مرتبط با هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) در مردان است.
توضیحات کاربردی و بالینی:

• انتخاب‌پذیری بالا: سیلودوزین انتخاب‌پذیری بسیار بالایی برای زیرگروه گیرنده آلفا-۱A دارد که عمدتاً در بافت پروستات متمرکز است. این ویژگی باعث می‌شود که این دارو در دوزهای درمانی، تأثیر کمتری بر گیرنده‌های آلفا-۱B (که در رگ‌های خونی قرار دارند و تنظیم‌کننده فشار خون هستند) داشته باشد. در نتیجه، خطر عوارض جانبی مرتبط با افت فشار خون وضعیتی در مقایسه با مسدودکننده‌های آلفا غیرانتخابی یا کمتر انتخابی، به‌طور بالقوه کمتر است.
• تأثیر بر علائم احتباسی و تحریکی: سیلودوزین به طور مؤثری هر دو گروه علائم احتباسی (مانند کاهش جریان ادرار، تردید در شروع ادرار) و علائم تحریکی (مانند تکرر ادرار، فوریت ادرار، شب‌ادراری) را بهبود می‌بخشد.
• شروع اثر سریع: معمولاً بیماران پس از چند روز مصرف، بهبود علائم را تجربه می‌کنند.
• دوز مصرفی: دوز معمولاً یک کپسول ۸ میلی‌گرمی، یک بار در روز همراه با غذا است. در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی متوسط، تنظیم دوز به ۴ میلی‌گرم توصیه می‌شود.

موارد مصرف خارج از برچسب
در حال حاضر، هیچ مورد مصرف خارج از برچسبی برای سیلودوزین وجود ندارد که به طور گسترده توسط منابع بین‌المللی معتبر برای استفاده بالینی روتین در جمعیت عمومی توصیه شده یا شواهد قوی برای آن وجود داشته باشد.
با این حال، مانند سایر مسدودکننده‌های آلفا، برخی کاربردها در محیط‌های تحقیقاتی یا گزارش‌های موردی مطرح شده‌اند، که شامل موارد زیر است:

کمک به دفع سنگ‌های حالب:

• توضیحات کاربردی و بالینی: مسدودکننده‌های آلفا به شل شدن عضلات صاف حالب کمک می‌کنند و از این طریق ممکن است عبور خود به خود سنگ‌های کوچک حالب، به‌ویژه آن‌هایی که در حالب انتهایی قرار دارند، را تسهیل کنند. اگرچه تداوم اثربخشی این دسته دارویی در دفع سنگ‌های حالب در مطالعات اخیر زیر سؤال رفته است، اما سیلودوزین نیز به دلیل خاصیت شل‌کنندگی عضلات صاف، در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است. با این حال، این استفاده تأیید نشده است و داده‌های قوی و قطعی برای برتری آن بر سایر مسدودکننده‌های آلفا در دسترس نیست.

درمان برخی اختلالات ادراری غیر مرتبط با BPH:

• توضیحات کاربردی و بالینی: به دلیل خاصیت شل‌کنندگی عضلات صاف گردن مثانه، سیلودوزین ممکن است به طور نظری در درمان اختلالات عملکردی خاص در گردن مثانه یا اختلالات مثانه‌ای-ادراری زنان مورد مطالعه قرار گیرد. با این حال، استفاده از آن در این موارد تجربی و محدود به تحقیقات است و به عنوان یک توصیه استاندارد بالینی مطرح نیست.

توجه مهم: هرگونه استفاده از دارو در موارد خارج از برچسب باید بر اساس قضاوت دقیق بالینی، در نظر گرفتن سایر گزینه‌های درمانی و ترجیحاً با رضایت آگاهانه بیمار و پس از بحث در مورد مزایا و خطرات احتمالی صورت گیرد.

مکانیسم اثر سیلودوزین

سیلودوزین یک مسدودکننده آلفا-۱ آدرنرژیک با ویژگی‌های منحصر به فرد است که در درمان علائم دستگاه ادراری تحتانی ناشی از هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) استفاده می‌شود. سیلودوزین به عنوان یک مسدودکننده آلفا-۱ آدرنرژیک فوق‌العاده انتخابی عمل می‌کند.

• هدف اصلی: این دارو میل ترکیبی بسیار بالایی برای گیرنده‌های آلفا-۱A آدرنرژیک دارد. این زیرگروه از گیرنده‌های آدرنرژیک عمدتاً در عضلات صاف کپسول پروستات، استرومای پروستات، و گردن مثانه متمرکز شده‌اند.
• اثر درمانی: تحریک این گیرنده‌های آلفا-۱A توسط نوراپی‌نفرین باعث انقباض عضلات صاف شده و منجر به افزایش مقاومت در برابر جریان ادرار می‌شود. سیلودوزین با مسدود کردن این گیرنده‌ها، عضلات صاف را شل می‌کند و در نتیجه مقاومت خروجی مثانه را کاهش می‌دهد.
• نتیجه بالینی: این شل شدن سبب بهبود جریان ادرار و کاهش علائم احتباسی و تحریکی مرتبط با BPH می‌شود.
• انتخاب‌پذیری بالا (ویژگی کلیدی): انتخاب‌پذیری بالای سیلودوزین برای زیرگروه آلفا-۱A نسبت به زیرگروه‌های آلفا-۱B و آلفا-۱D مهم است. گیرنده‌های آلفا-۱B بیشتر در عروق خونی قرار دارند و مسئول تنظیم فشار خون هستند. انتخاب‌پذیری بالا به این معناست که سیلودوزین در دوزهای درمانی، تأثیر کمتری بر سیستم عروقی دارد و در نتیجه، خطر افت فشار خون وضعیتی (ارتوستاتیک) در مقایسه با مسدودکننده‌های آلفای غیرانتخابی، به‌طور بالقوه کمتر است.

فارماکوکینتیک سیلودوزین

۱. جذب 

• فراهمی زیستی: سیلودوزین به خوبی از دستگاه گوارش جذب می‌شود.
• تأثیر غذا: مصرف دارو همراه با غذا توصیه می‌شود. غذا غنی از چربی باعث کاهش اوج غلظت پلاسمایی (Cmax) و اندکی افزایش زمان رسیدن به اوج غلظت (Tmax) می‌شود، اما به طور کلی تأثیر قابل توجهی بر روی میزان جذب کل دارو (منحنی سطح زیرین غلظت) ندارد.
• اوج غلظت: اوج غلظت پلاسمایی معمولاً طی حدود ۲.۵ تا ۴ ساعت پس از مصرف خوراکی یک دوز واحد حاصل می‌شود.

۲. توزیع 

• اتصال به پروتئین: سیلودوزین و متابولیت فعال اصلی آن (KMD-3213) به شدت به پروتئین‌های پلاسما متصل می‌شوند (حدود ۹۵-۹۷٪ برای سیلودوزین).

۳. متابولیسم 

• مسیر اصلی: سیلودوزین به طور گسترده‌ای توسط چندین مسیر، از جمله گلوکورونیداسیون مستقیم، دهیدروژناسیون، و اکسیداسیون متابولیزه می‌شود.
• متابولیت فعال: متابولیت اصلی و فعال سیلودوزین، KMD-3213 است که نیمه‌عمر طولانی‌تری نسبت به داروی مادر دارد و به طور قابل توجهی در فعالیت مسدودکنندگی آلفا-۱A نقش دارد.
• آنزیم‌های دخیل: سیستم آنزیمی سیتوکروم پی ۴۵۰ ایزوآنزیم ۳آ۴ (CYP3A4) نقش مهمی در متابولیسم اکسیداتیو سیلودوزین ایفا می‌کند. بنابراین، مصرف همزمان با داروهای مهارکننده قوی CYP3A4 (مانند کتوکونازول یا کلاریترومایسین) می‌تواند باعث افزایش قابل توجه غلظت پلاسمایی سیلودوزین شود و نیاز به احتیاط و احتمالاً تنظیم دوز دارد.

۴. دفع 

• نیمه‌عمر: نیمه‌عمر حذف سیلودوزین تقریباً ۱۱ تا ۱۴ ساعت است، اما این زمان می‌تواند در بیماران با اختلال عملکرد کلیوی افزایش یابد.
• راه دفع: سیلودوزین و متابولیت‌های آن عمدتاً از طریق ادرار (حدود ۵۷٪) و تا حد کمتری از طریق مدفوع (حدود ۳۴٪) دفع می‌شوند.
• اهمیت عملکرد کلیوی: از آنجایی که بخش عمده‌ای از دارو توسط کلیه‌ها دفع می‌شود، اختلال کلیوی به طور قابل توجهی بر دفع دارو تأثیر می‌گذارد. در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی متوسط (کلیرانس کراتینین ۳۰ تا ۵۰ میلی‌لیتر در دقیقه)، دوز دارو باید کاهش یابد (۴ میلی‌گرم). استفاده از این دارو در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی شدید (کلیرانس کراتینین کمتر از ۳۰ میلی‌لیتر در دقیقه) توصیه نمی‌شود و ممنوع است.
• دفع: حدود 55 درصد از طریق ادرار و 30 درصد از طریق مدفوع انجام می شود

منع مصرف سیلودوزین

موارد منع مصرف در بیماری‌ها
تجویز سیلودوزین در برخی شرایط پزشکی خاص ممنوع یا نیازمند احتیاط شدید است:

حساسیت مفرط:

• بیمارانی که سابقه حساسیت مفرط شناخته‌شده به سیلودوزین یا هر یک از اجزای فرمولاسیون دارو دارند، مطلقاً نباید از این دارو استفاده کنند.

نارسایی کلیوی شدید:

• سیلودوزین عمدتاً از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. تجویز آن در بیمارانی که دچار نارسایی کلیوی شدید هستند (کلیرانس کراتینین کمتر از ۳۰ میلی‌لیتر در دقیقه) ممنوع است. افزایش قابل توجهی در سطوح پلاسمایی دارو و متابولیت فعال آن در این بیماران مشاهده می‌شود که خطر عوارض جانبی را به شدت بالا می‌برد.

نارسایی کبدی شدید:

• مصرف سیلودوزین در بیماران مبتلا به نارسایی کبدی شدید (کلاس C در طبقه‌بندی چایلد-پو) توصیه نمی‌شود و معمولاً ممنوع تلقی می‌گردد، زیرا ایمنی و فارماکوکینتیک دارو در این جمعیت به درستی مطالعه نشده است.

مصرف همزمان با مهارکننده‌های قوی سیتوکروم پی ۴۵۰ ایزوآنزیم ۳آ۴ (CYP3A4):

• سیلودوزین توسط آنزیم CYP3A4 متابولیزه می‌شود. استفاده همزمان سیلودوزین با مهارکننده‌های قوی این آنزیم (مانند کتوکونازول، ایتراکونازول، ریتوناویر، یا کلاریترومایسین) به دلیل افزایش چشمگیر غلظت پلاسمایی سیلودوزین و افزایش خطر عوارض جانبی وابسته به دوز (از جمله افت فشار خون وضعیتی و عوارض انزال) ممنوع است.

مصرف همزمان با مهارکننده‌های قوی پی-گلیکوپروتئین:

• اگرچه کمتر شایع است، اما مصرف همزمان با مهارکننده‌های قوی پروتئین P-gp (مانند سیکلوسپورین) می‌تواند منجر به افزایش قرارگیری سیستمیک در معرض سیلودوزین شود و معمولاً منع مصرف نسبی محسوب می‌شود.

موارد منع مصرف در بارداری و شیردهی

بارداری و شیردهی:

• سیلودوزین برای درمان هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات در مردان تجویز می‌شود. در نتیجه، این دارو برای استفاده در زنان، به‌ویژه در دوران بارداری یا شیردهی، منع مصرف دارد و اندیکاسیون درمانی برای این جمعیت وجود ندارد.

موارد منع مصرف در کودکان

کودکان:

• ایمنی و اثربخشی سیلودوزین در بیماران زیر ۱۸ سال اثبات نشده است. این دارو برای استفاده در جمعیت اطفال منع مصرف دارد. همچنین، BPH و علائم مرتبط با آن، که اندیکاسیون اصلی دارو هستند، معمولاً در این گروه سنی رخ نمی‌دهند.

عوارض جانبی سیلودوزین

عوارض جانبی بسیار شایع (شیوع حداقل ده درصد)

شایع‌ترین عوارض جانبی که در مطالعات بالینی در حداقل ۱۰ درصد از بیماران مشاهده شده‌اند، به طور مستقیم با مکانیسم اثر دارویی آن مرتبط هستند:

• اختلالات انزال: این عارضه با شیوع تقریبی ۲۸ درصد، شایع‌ترین عارضه سیلودوزین است. این اختلال شامل کاهش شدید یا عدم وجود مایع منی در هنگام ارگاسم (انزال خشک) است و ناشی از شل شدن عضلات صاف گردن مثانه است. این عارضه با قطع دارو برگشت‌پذیر است.

عوارض جانبی شایع (شیوع یک تا ده درصد)

عوارضی که در ۱ تا کمتر از ۱۰ درصد بیماران مشاهده شده‌اند، عبارتند از:

• سرگیجه و گیجی: این عارضه در حدود ۲.۵ تا ۳.۷ درصد از بیماران گزارش شده و اغلب ناشی از اثرات گشادکنندگی عروق (افت فشار خون) است.
• افت فشار خون وضعیتی: با وجود انتخابی بودن بالا، خطر افت فشار خون هنگام تغییر وضعیت، حدود ۱.۶ تا ۲.۳ درصد است. این عارضه می‌تواند منجر به سبکی سر یا غش شود، هرچند سنکوپ (غش) خود بسیار نادر است.
• اسهال: با شیوع حدود ۲ تا ۳.۲ درصد گزارش شده است.
• گرفتگی بینی: با شیوع تقریباً ۱.۲ تا ۲.۱ درصد، ناشی از مسدود شدن گیرنده‌های آلفا در عروق بینی است.
• سردرد: با شیوع حدود ۱ تا ۲ درصد گزارش شده است.

عوارض جانبی ناشایع و مهم(شیوع زیر یک درصد)

عوارضی که شیوع کمتری از یک درصد دارند اما از نظر بالینی اهمیت دارند:

• کاهش میل جنسی: کاهش تمایل جنسی در تعداد کمی از بیماران مشاهده شده است.
• بیماری‌های کبدی: افزایش آنزیم‌های کبدی (آزمایش‌های عملکرد کبدی غیرطبیعی) به ندرت مشاهده شده است.
• غش یا سنکوپ: این عارضه شدید ناشی از افت فشار خون وضعیتی است و شیوع آن کمتر از ۱ درصد است اما نیاز به توجه فوری دارد.
• سندرم عنبیه شل حین عمل جراحی (IFIS): اگرچه شیوع دقیق آن به سختی قابل اندازه‌گیری است، اما یک عارضه شناخته‌شده در مسدودکننده‌های آلفا است که در بیمارانی که سیلودوزین مصرف می‌کنند یا سابقه مصرف آن را دارند، در طول جراحی آب مروارید یا گلوکوم رخ می‌دهد و می‌تواند باعث پیچیدگی‌های جراحی شود.

تداخلات دارویی سیلودوزین

۱. تداخلات دارویی مهم
تداخلات سیلودوزین عمدتاً از دو مسیر اصلی ناشی می‌شوند: تداخلات مرتبط با مسیر متابولیسم (عمدتاً CYP3A4) و تداخلات مرتبط با اثرات قلبی-عروقی و فشار خون.

الف) داروهای مؤثر بر متابولیسم (تداخلات CYP3A4 و P-gp)

سیلودوزین عمدتاً توسط آنزیم سیتوکروم پی ۴۵۰ ایزوآنزیم ۳آ۴ متابولیزه می‌شود.

مهارکننده‌های قوی آنزیم CYP3A4 (افزایش غلظت سیلودوزین):

• نوع تداخل: مصرف همزمان این داروها منجر به افزایش شدید غلظت پلاسمایی سیلودوزین می‌شود که به طور چشمگیری خطر عوارض جانبی، به ویژه افت فشار خون وضعیتی و عوارض انزال را بالا می‌برد.
• اقدام بالینی: این تداخل‌ها منع مصرف مطلق دارند.

مثال‌ها:

• کتوکونازول (ضد قارچ)
• ایتراکونازول (ضد قارچ)
• ریتوناویر (ضد ویروس)
• کلاریترومایسین (آنتی‌بیوتیک ماکرولیدی)

مهارکننده‌های قوی پی-گلیکوپروتئین (P-gp):

• نوع تداخل: مهارکننده‌های قوی پروتئین P-gp نیز ممکن است قرارگیری سیستمیک در معرض سیلودوزین را افزایش دهند.

مثال‌ها:

• سیکلوسپورین (سرکوب‌کننده ایمنی)

القاکننده‌های آنزیم CYP3A4 (کاهش غلظت سیلودوزین):

• نوع تداخل: مصرف همزمان این داروها می‌تواند باعث کاهش غلظت پلاسمایی سیلودوزین شده و اثر درمانی آن را کاهش دهد.

مثال‌ها:

1. ریفامپین (آنتی‌بیوتیک)
2. فنی‌توئین (ضد تشنج)
3. کاربامازپین (ضد تشنج)

ب) داروهای قلبی-عروقی و ضد فشار خون (اثرات افزایشی بر فشار خون)

سایر مسدودکننده‌های آلفا-آدرنرژیک:

• نوع تداخل: مصرف سیلودوزین با سایر مسدودکننده‌های آلفا (مانند تامسولوسین، آلفوزوسین) به دلیل خطر شدید افت فشار خون و سنکوپ، منع مصرف دارد.
• اقدام بالینی: استفاده از ترکیب این داروها توجیهی ندارد و باید از آن اجتناب شود.

مهارکننده‌های فسفودی‌استراز نوع ۵ (PDE5):

• نوع تداخل: داروهای مورد استفاده برای اختلال نعوظ (مانند سیلدنافیل، تادالافیل، واردنافیل) همگی خاصیت گشادکنندگی عروق دارند. مصرف همزمان با سیلودوزین می‌تواند منجر به افت فشار خون علامت‌دار و افزایش خطر سرگیجه و سنکوپ شود.
• اقدام بالینی: تجویز همزمان باید با احتیاط شدید، با کمترین دوز شروع و پایش دقیق فشار خون انجام شود.

داروهای ضد فشار خون:

• نوع تداخل: استفاده همزمان با سایر داروهای کاهنده فشار خون (مانند مسدودکننده‌های کانال کلسیم، داروهای ادرارآور (دیورتیک‌ها)، مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACEI)) می‌تواند اثرات کاهنده فشار خون سیلودوزین را تشدید کرده و خطر افت فشار خون وضعیتی را بالا ببرد.
• اقدام بالینی: پایش دقیق فشار خون، به ویژه در ابتدای درمان، ضروری است و در صورت نیاز، دوز داروهای ضد فشار خون باید تنظیم شود.

۲. تداخل با غذا

• نوع تداخل: سیلودوزین باید همراه با وعده غذایی مصرف شود. مصرف غذا بر جذب دارو تأثیر می‌گذارد، به طوری که اگرچه میزان جذب کلی (منحنی سطح زیرین غلظت) تغییر زیادی نمی‌کند، اما اوج غلظت پلاسمایی دارو کاهش می‌یابد.
• توصیه بالینی: توصیه می‌شود که بیمار دارو را هر روز در یک زمان مشخص همراه با غذا مصرف کند تا جذب دارو پایدار باشد و غلظت پلاسمایی بیش از حد اوج نگیرد، که این ممکن است به کاهش خطر افت فشار خون وضعیتی کمک کند.

۳. تداخل در آزمایشات

• نوع تداخل: در حال حاضر، هیچ تداخل شناخته‌شده، معتبر و تأییدشده‌ای میان مصرف سیلودوزین و نتایج روتین آزمایش‌های بالینی استاندارد (مانند آزمایش‌های خون، ادرار یا عملکرد کبد و کلیه) وجود ندارد که نیازمند تفسیر خاصی باشد.
• نکته بالینی: اگرچه سیلودوزین ممکن است بر باروری مردان تأثیر بگذارد (به دلیل انزال برگشتی)، اما این موضوع یک تداخل آزمایشگاهی نیست، بلکه یک عارضه جانبی فیزیکی است و بر نتایج آزمایش‌های هورمونی استاندارد (مانند تستوسترون) تأثیر نمی‌گذارد.

هشدار ها سیلودوزین

۱. هشدارها و احتیاط‌های کاربردی
پزشکان باید هنگام تجویز سیلودوزین نکات زیر را در نظر داشته و بیمار را آردمند سازند:

الف) اثرات وضعیتی و افت فشار خون (ارتوستاتیک)

• خطر افت فشار خون: اگرچه سیلودوزین نسبت به سایر مسدودکننده‌های آلفا انتخابی‌تر است، اما همچنان می‌تواند باعث افت فشار خون وضعیتی شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که بیمار به سرعت از حالت نشسته یا خوابیده به حالت ایستاده تغییر وضعیت می‌دهد و می‌تواند منجر به سرگیجه، سبکی سر و در موارد نادر، غش (سنکوپ) شود.
• اهمیت بالینی: این خطر در شروع درمان و یا هنگام افزایش دوز، بالاتر است.
• توصیه عملی: به بیماران تأکید کنید که به آرامی تغییر وضعیت دهند و از انجام فعالیت‌های خطرناک مانند رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین تا زمانی که بدانند دارو چه تأثیری بر آن‌ها دارد، خودداری کنند. در صورت احساس سرگیجه، باید فوراً نشسته یا دراز بکشند تا علائم برطرف شود.

ب) سندرم عنبیه شُل حین عمل جراحی (IFIS)

• خطر جراحی چشم: در بیمارانی که در حال مصرف مسدودکننده‌های گیرنده آلفا-۱ (از جمله سیلودوزین) هستند یا سابقه مصرف آن را داشته‌اند، در طول جراحی آب مروارید یا گلوکوم، عارضه‌ای به نام سندرم عنبیه شل حین عمل جراحی مشاهده شده است. این سندرم می‌تواند منجر به پیچیدگی‌های جراحی شود.
• توصیه عملی: اگر بیمار قصد انجام جراحی آب مروارید یا گلوکوم را دارد، باید قبل از عمل جراح چشم (افتالمولوژیست) خود را از مصرف سیلودوزین، حتی در صورت قطع مصرف آن، آگاه کند. جراح ممکن است توصیه کند شروع درمان با سیلودوزین تا پس از جراحی به تعویق بیفتد.

ج) اختلالات انزال

• انزال برگشتی (رتروگراد): شایع‌ترین عارضه جانبی سیلودوزین انزال برگشتی یا کاهش شدید/عدم وجود مایع منی (آنجاکولاسیون) در حین ارگاسم است که می‌تواند در حدود ۲۳ درصد بیماران رخ دهد.
• اهمیت بالینی: این حالت ناشی از شل شدن عضلات صاف گردن مثانه است که به طور موقت می‌تواند بر باروری مردان تأثیر بگذارد، اما خطرناک نیست و با قطع دارو برگشت‌پذیر است. پزشک باید بیمار را از قبل در مورد این عارضه آگاه سازد.

د) سرطان پروستات

• تشخیص افتراقی: کارسینوم پروستات و هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) اغلب علائم مشابهی دارند و ممکن است همزمان وجود داشته باشند.
• توصیه عملی: قبل از شروع درمان با سیلودوزین، لازم است بیمار به طور کامل از نظر سرطان پروستات ارزیابی شود تا وجود بیماری‌های جدی‌تر رد شود.

ه) نارسایی کلیوی و کبدی

• کلیه: استفاده از سیلودوزین در بیماران با نارسایی کلیوی شدید (کلیرانس کراتینین کمتر از ۳۰ میلی‌لیتر در دقیقه) منع مصرف دارد. در بیماران با نارسایی کلیوی متوسط، دوز باید کاهش یابد.
• کبد: در بیماران با نارسایی کبدی شدید (مانند چایلد-پو کلاس C) به دلیل عدم مطالعه کافی و خطر سمیت، مصرف دارو توصیه نمی‌شود.

و) تداخلات دارویی مهم

• مهارکننده‌های قوی CYP3A4: مصرف همزمان با داروهای مهارکننده قوی ایزوآنزیم CYP3A4 (مانند داروهای ضد قارچ آزولی یا برخی آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولیدی) منع مصرف مطلق دارد، زیرا غلظت سیلودوزین را به شدت افزایش داده و خطر عوارض جانبی را زیاد می‌کند.
• سایر مسدودکننده‌های آلفا: سیلودوزین نباید همراه با سایر مسدودکننده‌های آلفا (مانند تامسولوسین یا آلفوزوسین) استفاده شود، زیرا خطر افت فشار خون را بدون افزایش منافع درمانی، تشدید می‌کند.
• مهارکننده‌های فسفودی‌استراز نوع ۵ (PDE5): تجویز همزمان سیلودوزین با مهارکننده‌های PDE5 (مانند سیلدنافیل یا تادالافیل) باید با احتیاط صورت گیرد، زیرا هر دو دسته دارویی باعث گشاد شدن عروق می‌شوند و مصرف همزمان آن‌ها می‌تواند منجر به افت فشار خون علامت‌دار شود.

۲. اوردوز سیلودوزین و درمان
تجربه بالینی در مورد اوردوز سیلودوزین محدود است.

الف) علائم احتمالی اوردوز

انتظار می‌رود که اوردوز منجر به تشدید شدید اثرات دارویی شود. علائم اصلی اوردوز احتمالاً شامل موارد زیر است:

• افت فشار خون شدید (هیپوتانسیون): که شایع‌ترین و مهم‌ترین عارضه است.
• سرگیجه و سبکی سر شدید
• غش (سنکوپ)
• تند شدن ضربان قلب جبرانی (تاکی‌کاردی رفلکسی)

ب) مدیریت و درمان اوردوز

درمان اوردوز سیلودوزین باید حمایتی و بر اساس علائم حیاتی بیمار باشد:

• حمایت قلبی و عروقی: اولویت اصلی، بازگرداندن فشار خون به محدوده طبیعی و تثبیت وضعیت قلبی-عروقی است.
• تغییر وضعیت: بیمار باید در وضعیت خوابیده به پشت (سوپاین) قرار گیرد تا به بازگشت خون به قلب کمک شود.
• تزریق مایعات وریدی: در صورت نیاز، برای افزایش حجم داخل عروقی و مقابله با افت فشار خون، مایعات داخل وریدی تجویز می‌شود.
• داروهای تنگ‌کننده عروق (وازوپرسورها): اگر اقدامات فوق برای افزایش فشار خون کافی نباشد، ممکن است استفاده از داروهای وازوپرسور مد نظر قرار گیرد. در این حالت باید عملکرد کلیه بیمار به دقت تحت نظر باشد.
• عدم کارایی دیالیز: از آنجایی که سیلودوزین به شدت به پروتئین‌های پلاسما متصل می‌شود (حدود ۹۵٪)، دیالیز به احتمال زیاد در حذف مؤثر دارو از بدن مفید نخواهد بود.
• توجه: پزشک باید بلافاصله با مرکز کنترل مسمومیت تماس بگیرد و درمان‌های حمایتی را تا زمان تثبیت وضعیت بیمار ادامه دهد.

توصیه های دارویی سیلودوزین

۱. توصیه‌های دارویی برای بیمار
این دستورالعمل‌ها باید به طور واضح به بیمار آموزش داده شوند تا مصرف صحیح دارو تضمین شده و عوارض جانبی به حداقل برسد:

نحوه مصرف صحیح:

• دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. دوز معمول ۸ میلی‌گرم، یک بار در روز است.
• کپسول را به طور کامل و با یک لیوان آب ببلعید و از خرد کردن یا جویدن آن خودداری کنید.

مصرف همراه با غذا:

• سیلودوزین باید هر روز در یک زمان مشخص، همراه با وعده غذایی (به عنوان مثال، صبحانه) مصرف شود. این کار به جذب بهتر و پایدارتر دارو کمک می‌کند و ممکن است خطر عوارض جانبی را کاهش دهد.

عوارض جانبی مهم (تأکید بر انزال):

• به بیمار هشدار دهید که ممکن است عارضه‌ای به نام انزال برگشتی یا انزال خشک را تجربه کند، که در آن مایع منی در طول ارگاسم بسیار کم یا وجود ندارد. این عارضه شایع بوده، بی‌ضرر است و پس از قطع دارو برگشت‌پذیر خواهد بود.

احتیاط در تغییر وضعیت:

• برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر ناشی از افت فشار خون وضعیتی، به آرامی از حالت نشسته یا خوابیده به حالت ایستاده تغییر وضعیت دهید.

رانندگی و کار با ماشین‌آلات:

• در ابتدای درمان، تا زمانی که بدانید دارو چه تأثیری بر شما دارد، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند (مانند رانندگی) خودداری کنید.

جراحی آب مروارید:

• اگر قصد جراحی آب مروارید یا گلوکوم دارید، حتماً پزشک جراح چشم خود را در مورد مصرف فعلی یا سابقه مصرف سیلودوزین آگاه کنید. این دارو می‌تواند باعث سندرم عنبیه شل حین عمل جراحی شود.

دوز فراموش شده:

• اگر یک دوز را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه زمان دوز بعدی نزدیک باشد. در این صورت، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و برنامه عادی خود را دنبال کنید.
• هرگز برای جبران دوز فراموش شده، دوز را دو برابر نکنید.

۲. توصیه‌های دارویی مخصوص پزشک (نکات بالینی و ایمنی)
این توصیه‌ها برای مدیریت درمانی و ارزیابی ایمنی بیمار در طول دوره درمان با سیلودوزین ضروری هستند:

تأیید تشخیص:

• قبل از شروع درمان، بیمار را از نظر سرطان پروستات یا سایر شرایطی که علائم مشابه BPH ایجاد می‌کنند، ارزیابی کنید.

ارزیابی عملکرد کلیوی (تنظیم دوز):

• قبل از شروع درمان، عملکرد کلیوی بیمار (کلیرانس کراتینین) را تعیین کنید.
• در بیماران با نارسایی کلیوی متوسط (کلیرانس کراتینین ۳۰ تا ۵۰ میلی‌لیتر در دقیقه)، دوز را به ۴ میلی‌گرم یک بار در روز کاهش دهید.
• تجویز سیلودوزین در بیماران با نارسایی کلیوی شدید (کلیرانس کراتینین کمتر از ۳۰ میلی‌لیتر در دقیقه) منع مصرف دارد.

پایش فشار خون:

• فشار خون بیمار را، به ویژه در حالت ایستاده، در شروع درمان و پس از هر گونه افزایش دوز، به طور منظم پایش کنید تا علائم افت فشار خون وضعیتی شناسایی شود.

مرور تداخلات دارویی (هشدار جدی):

• حتماً سابقه دارویی بیمار را برای حضور مهارکننده‌های قوی آنزیم سیتوکروم پی ۴۵۰ ایزوآنزیم ۳آ۴ (مانند کتوکونازول یا کلاریترومایسین) بررسی کنید. مصرف همزمان با این داروها اکیداً ممنوع است.
• در صورت مصرف همزمان با مهارکننده‌های فسفودی‌استراز نوع ۵ (مانند سیلدنافیل)، خطر افت فشار خون را در نظر گرفته و بیمار را از نظر علائم پایش کنید.
• از تجویز همزمان با سایر مسدودکننده‌های آلفا خودداری کنید.

مدیریت عوارض جنسی:

• در مورد عارضه انزال برگشتی به بیمار اطلاع دهید و تأکید کنید که این یک عارضه جانبی دارویی است و نه یک مشکل دائمی یا جدی. در صورتیکه این عارضه برای بیمار غیر قابل تحمل باشد، می‌توان دارو را قطع یا به یک مسدودکننده آلفای متفاوت تغییر داد.