برای شناخت دیابت ابتدا باید بدانیم انسولین چیست و چگونه عمل می کند.
انسولین چیست؟
انسولین از دو رشته پپتیدی تشکلیل شده که در یک نقطه این دو رشته به هم متصل می شوند. انسولین با اتصال به سلول٬ دریچه ورود قند به سلول را باز می کند.
انسولین بصورت طبیعی از سلول های بتا لوزالمعده ترشح می شود و مقدار ترشح این هورمون٬ قند خون را تنظیم می کند. مکانیسم های تحریکی و بازدارنده موجود در بدن ترشح این هورمون را کنترل می کنند.
زمانی که سلول های بدن نیاز به قند داشته باشند سیگنال هایی به کبد و لوزالمعده ارسال می کنند. این سیگنال ها در کبد باعث افزایش قند خون و در لوزالمعده باعث ترشح انسولین می شود. انسولین در واقع کلید ورود قند به درون سلول است که قفل سلول را برای ورود قند و انرژی به درون سلول را باز می کند. هر چقدر قند خون افزایش پیدا کند ترشح انسولین از پانکراس بیشتر می شود.
اگر بدن شما به اندازه کافی انسولین تولید نکند و یا سلول های بدن نسبت به انسولین مقاوم باشند قند خون افزایش می یابد.
دیابت نوع ۱ یا دیابت جوانان
در بیماران با دیابت نوع ۱ سلول های پانکراس قادر به تولید انسولین نیستند. یا شدیدا آسیب دیده اند و یا کلا از بین رفته اند. بنابر این در این افراد انسولین دائما و تا پایان عمر باید بصورت تزریقی وارد بدن شود.
دیابت نوع ۲
در بیماران دیابت نوع ۲ انسولین در لوزالمعده تولید می شود ولی مقدار آن کافی نیست. ممکن است سلول های بدن به انسولین مقاوم باشند. در این بیماران ابتدا از ورزش و رژیم غذایی برای کنترل قند خون استفاده می شود. سپس از داروهای خوراکی که تولید انسولین را در لوزالمعده افزایش می دهند و یا حساسیت سلول را نسبت به انسولین کاهش می دهند استفاده می شود و در صورتی که رژیم غذایی٬ ورزش٬ داروهای خوراکی نتوانند قند خون را کنترل کنند از انسولین استفاده می شود.
انسولین سریع الاثر:
شروع اثر انسولین های رگولار ۱۵ دقیقه پس از تزریق زیر جلدی آغاز می شود و یک ساعت پس از تزریق به حداکثر اثر درمانی می رسد و به مدت ۲ الی ۴ ساعت اثر آن باقی می ماند و معمولا قبل از صرف غذا و همراه با سایر انواع انسولین استفاده می شود.
انسولین با اثرات میان مدت:
اثر این نوع انسولین ۲ تا ۴ ساعت پس از تزریق زیرجلدی آغاز می شود و ۴ الی ۱۲ ساعت بعد به حداکثر می رسد و تا ۱۸ ساعت اثر آن باقی می ماند.
انسولین طویل الاثر:
اثر درمانی این نوع انسولین پس از چند ساعت آغاز می شود و تا ۲۴ ساعت ادامه خواهد داشت. معمولا این نوع انسولین به همراه نوع سریع الاثر استفاده می شود.بر اساس شرایط هر بیمار٬ پزشک تصمیم می گیرد که چه نوع انسولینی تجویز شود. نتایج آزمایشات قند خون در ادامه درمان تعیین کننده مقدار مصرف انسولین خواهد بود.احتمال بروز دیابت در افراد بالای ۶۰ سال حدود ۲۵ درصد است. آسیب عصب(نوروپاتی) ممکن است در اثر دیابت ایجاد شود به همین دلیل نوروپاتی در سنین بالا بیشتر دیده می شود.
