
معرفی متروماکس
متروماکس نام تجاری داروی مترونیدازول است که توسط شرکت داروسازی تهران شیمی تولید میشود. این دارو از گروه آنتیبیوتیکهای نیتروایمیدازول بوده و یکی از مهمترین گزینهها برای درمان عفونتهای بیهوازی است.
این دارو در برابر طیف وسیعی از:
- باکتریهای بیهوازی
- تکیاختهها (آمیب، ژیاردیا و تریکوموناس)
- باکتریهای میکروآئروفیل
فعالیت دارد و در درمان عفونتهای خونی، استخوانی، سیستم عصبی، زنان، داخل شکمی، تنفسی، پوستی و حتی پیشگیری در جراحیهای رودهای استفاده میشود.
همچنین متروماکس در درمان هلیکوباکتر پیلوری (در ترکیب با سایر داروها) و عفونت ناشی از Gardnerella vaginalis نیز کاربرد دارد.
مکانیسم اثر متروماکس
- متروماکس با ایجاد رادیکالهای آزاد و اختلال در ساختار DNA باکتریها و تکیاختهها عمل میکند.
- خاصیت باکتریکشی وابسته به غلظت دارد.
- مقاومت دارویی در بیشتر باکتریهای بیهوازی پایین است.
- نیمهعمر دارو حدود ۶ تا ۹ ساعت است و عمدتاً در کبد متابولیزه میشود.
مقدار صحیح مصرف متروماکس (دوز دارویی)
مقدار مصرف دقیق دارو را پزشک تعیین میکند، اما دوزهای رایج به شرح زیر است:
درمان آمیبیازیس
- آمیبیازیس حاد رودهای: ۷۵۰ میلیگرم سه بار در روز به مدت ۵ تا ۱۰ روز
- آبسه کبدی آمیبی: ۵۰۰ تا ۷۵۰ میلیگرم سه بار در روز به مدت ۵ تا ۱۰ روز
درمان عفونتهای بیهوازی
درمان تریکومونیازیس
- تکدوز: ۲ گرم خوراکی در یک نوبت (معادل ۸ قرص ۲۵۰ میلیگرمی) یا ۱ گرم هر ۱۲ ساعت
- درمان ۷ روزه: ۲۵۰ میلیگرم سه بار در روز به مدت ۷ روز
موارد مصرف رایج متروماکس
۱. متروماکس برای عفونت واژن
واژینوز باکتریایی (BV): ۵۰۰ میلیگرم دو بار در روز به مدت ۷ روز
تریکومونیازیس:
- تکدوز: ۲ گرم خوراکی یکباره
- درمان چند دوز: ۲۵۰ میلیگرم سه بار در روز به مدت ۷ روز
- این دارو عفونت قارچی واژن (مانند کاندیدا) را درمان نمیکند و حتی میتواند خطر آن را افزایش دهد.
۲. متروماکس برای دندان
- کاربرد: درمان عفونتهای دهان و دندان شامل آبسه و عفونتهای شدید لثه
- دوز رایج: ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلیگرم سه بار در روز
- توجه: دارو فقط عفونت را کنترل میکند. برای درمان کامل نیاز به مراجعه به دندانپزشک (تخلیه آبسه یا عصبکشی) است.
۳. متروماکس برای مردان
- درمان تریکومونیازیس (مجاری ادراری)
- درمان عفونتهای باکتریایی دستگاه تناسلی یا ادراری
- درمان عفونتهای گوارشی (مانند ژیاردیازیس، آمیبیازیس)
- دوز معمول: مشابه زنان (۲ گرم به صورت تکدوز یا دورههای چندروزه)
۴. متروماکس برای عفونت گلو
- معمولاً انتخاب اول برای گلودرد نیست.
- فقط در موارد خاص مانند آبسه یا عفونت بیهوازی حلق ممکن است تجویز شود.
۵. متروماکس برای اسهال
مؤثر در درمان اسهال ناشی از:
- انگلها (ژیاردیا، آمیب)
- باکتری کلستریدیوم دیفیسیل
- برای اسهال ویروسی یا مسمومیت غذایی بیتأثیر است.
نحوه مصرف متروماکس
- مصرف طبق دستور پزشک در فواصل منظم
- همراه غذا یا با یک لیوان پر آب/شیر برای کاهش ناراحتی معده
- قطع نکردن زودهنگام درمان حتی با بهبود علائم
- عدم مصرف همزمان با الکل در طول درمان و تا ۳ روز پس از پایان آن
موارد منع مصرف متروماکس
- حساسیت به مترونیدازول یا نیتروایمیدازولها
- سهماهه اول بارداری (در مبتلایان به تریکومونیازیس)
- مصرف همزمان یا کمتر از ۲ هفته پس از دیسولفیرام
- مصرف همزمان با الکل یا پروپیلن گلایکول
عوارض جانبی متروماکس
عوارض شایع
- تهوع، استفراغ، بیاشتهایی
- سردرد
- اسهال یا یبوست
- درد شکمی، کرامپ
- واژینیت
عوارض جدی
- تشنج
- نوروپاتی محیطی (بیحسی یا گزگز در اندامها، بهویژه در مصرف طولانی)
هشدارهای مهم متروماکس
- در صورت بروز تشنج یا نوروپاتی مصرف دارو فوراً باید قطع شود.
- در بیماران با بیماریهای عصبی یا روانی با احتیاط مصرف گردد.
تداخلات دارویی متروماکس
- وارفارین و داروهای ضدانعقاد: افزایش اثر و طولانی شدن PT
- فنیتوئین و فنوباربیتال: کاهش سطح دارو (افزایش متابولیسم)
- سایمتیدین: افزایش نیمهعمر دارو
- لیتیم: افزایش غلظت خونی لیتیوم
- الکل: ایجاد واکنش شبهدیسولفیرام (تهوع، استفراغ، گرگرفتگی)