تفاوت داروهای آرامبخش با مواد مخدر چیست؟
دکتر مروارید عالیشاه: متخصص اعصاب و روان
در حقیقت داروهای اعصاب و روان اعتیاد آور نیستند. اعتیاد به شرایطی گفته می شود که فرد با مصرف ماده ای دچارعلائم تحمل به دارو شود یعنی به مرور، مقدار قبلی ماده موثر نیست و فرد ناگزیر می شود برای داشتن تجربه خوشایند قبلی، دوز آن را بالا ببرد.
این حالت در هیچ یک از داروهای روانپزشکی مصداق ندارد مگر در دسته داروهای آرام بخش مانند کلونازپام، آلپرازولام، دیازپام، لورازپام و ...، که ممکن است بعد از مدتی بی خوابی و اضطراب بیمار به مقدار قبلی دارو پاسخ ندهد و فرد مجبور به افزایش میزان دارو شود (مثلا این شرایط برای افرادی رخ میدهد که استعداد وابستگی همانند وراثت و یا اعتیاد به دیگر مواد غیر قانونی وجود دارد).
از طرف دیگر، فرد معتاد در صورت کنار گذاشتن مواد مورد مصرف خود، دچار علائم آزار دهنده ی ترک می شود که باعث می شود به دنبال مصرف دوباره آن مواد باشد.
از دیگر ویژگی های اعتیاد این است که فرد، زمان و انرژی زیادی برای به دست آوردن مواد مخدر صرف می کند و بسیاری از فعالیت های اجتماعی و شغلی اش در نتیجه مصرف مواد آسیب می بیند در حالیکه چنین شرایطی در مورد داروهای اعصاب و روان مصداق ندارد.
👈برخی مواقع بیماران بیان می کنند، اگر داروهای اعصاب و روان اعتیاد آور نیست چرا اگر آنها را مصرف نکنیم علائم روانپزشکی مجددا باز می گردد؟ در پاسخ به این پرسش باید بگوییم که این داروها همانند داروهای کنترل کننده فشار خون عمل می کنند و همان گونه که در صورت قطع داروی فشار خون، فرد دچار افزایش فشار خون می شود با قطع این داروها قبل از زمانی که پزشک توصیه کرده، علائم روانپزشکی ممکن است عود کند.
👈داروهای روانپزشکی به دلیل علائم ناشی از کنار گذاشتن ناگهانی دارو، نباید به یکباره و بدون دستور پزشک قطع شود. قطع تدریجی دارو توسط روانپزشک از هرگونه عارضه جلوگیری می کند.
