معرفی قرص اکتوبیلاست
اکتوبیلاست یک داروی جدید آنتی‌هیستامین نسل دوم است که برای تسکین علائم آلرژی استفاده می‌شود. این دارو نسبت به آنتی‌هیستامین‌های قدیمی‌تر مانند دیفن‌هیدرامین، خواب‌آلودگی کمتری ایجاد می‌کند و برای استفاده در طول روز مناسب است. اکتوبیلاست به عنوان یک داروی ضد حساسیت، با مهار ماده‌ای به نام هیستامین که عامل اصلی واکنش‌های آلرژیک است، عمل می‌کند.
موارد مصرف قرص اکتوبیلاست
۱. رینیت آلرژیک (تب یونجه)
اکتوبیلاست برای درمان رینیت آلرژیک کاربرد دارد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بدن به موادی مانند گرده گل، گرد و غبار یا موی حیوانات خانگی واکنش نشان می‌دهد. اکتوبیلاست به کاهش علائم زیر کمک می‌کند:
- عطسه
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- خارش بینی، گلو یا سقف دهان
- خارش، آبریزش و قرمزی چشم‌ها
- این دارو هم برای رینیت فصلی (که در زمان‌های خاصی از سال اتفاق می‌افتد) و هم برای رینیت دائمی (که می‌تواند در تمام طول سال وجود داشته باشد) مفید است.
۲. کهیر
اکتوبیلاست برای درمان کهیر نیز استفاده می‌شود. کهیر به صورت برجستگی‌های قرمز و خارش‌دار روی پوست ظاهر می‌شود که می‌توانند به طور ناگهانی به وجود بیایند. با مسدود کردن عملکرد هیستامین، که ماده اصلی عامل این واکنش‌های پوستی است، اکتوبیلاست به تسکین خارش شدید و کاهش تعداد ضایعات پوستی کمک می‌کند. این دارو برای هر دو نوع کهیر حاد و مزمن قابل استفاده است.
موارد مصرف غیررسمی قرص اکتوبیلاست
موارد مصرف غیررسمی به کاربردهایی از دارو اشاره دارد که به طور رسمی توسط سازمان‌های بهداشتی تأیید نشده‌اند، اما ممکن است پزشکان بر اساس تحقیقات و تجربیات از آن‌ها استفاده کنند. این کاربردها باید فقط با مشورت پزشک انجام شوند.
- درماتیت آتوپیک (اگزما): اگرچه اکتوبیلاست درمان اصلی اگزما نیست، ممکن است برای کاهش خارش ناشی از آن تجویز شود. این کار می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از آسیب بیشتر به پوست کمک کند.
- ورم ملتحمه آلرژیک: در برخی موارد، اکتوبیلاست می‌تواند برای کاهش علائم ورم ملتحمه آلرژیک یا التهاب چشم ناشی از آلرژی استفاده شود. این دارو به تسکین خارش، قرمزی و تورم چشم‌ها کمک می‌کند.
اثربخشی و آمار اکتوبیلاست
اکتوبیلاست در مطالعات بالینی اثربخشی بالایی در کنترل علائم آلرژی نشان داده است. این دارو به سرعت عمل می‌کند و علائم را در عرض ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از مصرف کاهش می‌دهد. آمارها نشان می‌دهند که اکتوبیلاست در کاهش علائم آلرژی و کهیر به اندازه سایر آنتی‌هیستامین‌های نسل دوم مؤثر است.
مقدار مصرف اکتوبیلاست
مقدار مصرف استاندارد اکتوبیلاست برای بزرگسالان و کودکان ۱۲ سال به بالا ۲۰ میلی‌گرم یک بار در روز است. اکتوبیلاست باید با آب و با معده خالی مصرف شود.
مصرف طولانی‌مدت اکتوبیلاست
مصرف طولانی‌مدت اکتوبیلاست به طور کلی ایمن در نظر گرفته می‌شود و هیچ مدرکی مبنی بر ایجاد خطرات جدی در طولانی‌مدت وجود ندارد. این دارو اعتیادآور نیست و مقاومت به آن نادر است. مصرف طولانی مدت ممکن است باعث افزایش اشتها شود
نحوه عملکرد داروی اکتوبیلاست
اکتوبیلاست با مسدود کردن ماده‌ای به نام هیستامین در بدن عمل می‌کند. وقتی بدن در معرض یک ماده حساسیت‌زا (مانند گرده گل یا گرد و غبار) قرار می‌گیرید، در بعضی افراد هیستامین آزاد می شود. هیستامین به گیرنده‌های خاصی متصل می‌شود و باعث بروز علائم آلرژی می‌شود. اکتوبیلاست به این گیرنده‌ها متصل می‌شود و از اتصال هیستامین به آن‌ها جلوگیری می‌کند، در نتیجه علائم آلرژی تسکین می‌یابند.
نحوه جذب و دفع داروی اکتوبیلاست در بدن
اکتوبیلاست پس از مصرف به سرعت از روده جذب می‌شود. این دارو در بدن به سختی تغییر می‌کند (متابولیزه نمی‌شود) و به صورت دست‌نخورده عمدتاً از طریق مدفوع و مقدار کمی از طریق ادرار دفع می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود تداخلات دارویی آن بسیار کم باشد.
عوارض اکتوبیلاست و مدیریت آن‌ها
عوارض جانبی اکتوبیلاست معمولاً خفیف و نادر هستند.
- خواب‌آلودگی: حدود ۵٪
- سردرد: حدود ۳٪
- سرگیجه: حدود ۱٪
تداخلات دارویی اکتوبیلاست
- تداخل با داروهای ضد قارچ و آنتی‌بیوتیک: مصرف همزمان اکتوبیلاست با داروهایی مانند کتوکونازول و اریترومایسین می‌تواند باعث افزایش سطح بیلاستین در خون شود.
- تداخل با داروهای قلبی: اکتوبیلاست با دیلتیازم، که یک داروی قلبی است، تداخل دارد و می‌تواند سطح بیلاستین را افزایش دهد.
تداخلات اکتوبیلاست با غذا
- تداخل با غذا: اکتوبیلاست نباید با غذا مصرف شود، زیرا غذا می‌تواند جذب آن را تا ۳۰٪ کاهش دهد.
- تداخل با آب میوه: مصرف اکتوبیلاست با آب گریپ‌فروت می‌تواند جذب آن را تا ۹۰٪ کاهش دهد.
توصیه: اکتوبیلاست را حداقل ۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا یا آب میوه مصرف کنید. دارو را با یک لیوان آب ساده قورت دهید.
منع مصرف اکتوبیلاست
اکتوبیلاست در موارد زیر نباید مصرف شود:
- حساسیت: افرادی که به بیلاستین یا هر یک از اجزای آن حساسیت دارند.
- بارداری و شیردهی: مصرف اکتوبیلاست در دوران بارداری و شیردهی باید با مشورت پزشک انجام شود، زیرا اطلاعات کافی در مورد ایمنی آن در این دوره‌ها وجود ندارد.
- رده سنی: اکتوبیلاست برای کودکان زیر ۱۲ سال با دوز متفاوت استفاده می‌شود و باید با تجویز پزشک باشد.
توصیه‌های دارویی برای اکتوبیلاست
- زمان مصرف: بهترین زمان برای مصرف اکتوبیلاست، با معده خالی، یعنی صبح ناشتا یا حداقل ۱ تا ۲ ساعت بعد از وعده غذایی است.
- اثر دارو: اکتوبیلاست معمولاً در عرض ۳۰ دقیقه تا یک ساعت شروع به اثر می‌کند و اثر آن تا ۲۴ ساعت در بدن باقی می‌ماند.
توصیه‌های دارویی اکتوبیلاست ویژه پزشک
- تنظیم دوز: اکتوبیلاست نیاز به تنظیم دوز در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی یا نارسایی کبدی ندارد. این یک مزیت فارماکوکینتیک مهم است که آن را از برخی آنتی‌هیستامین‌های دیگر متمایز می‌کند.
- بررسی تداخلات دارویی: قبل از تجویز، سوابق دارویی بیمار را به دقت بررسی کنید. به ویژه در مورد داروهایی که می‌توانند سطح بیلاستین را افزایش دهند، مانند کتوکونازول و اریترومایسین
- آموزش بیمار: به بیمار در مورد تداخل مهم دارو با غذا و آب میوه‌ها تأکید کنید. توضیح دهید که این تداخل می‌تواند اثربخشی دارو را به شدت کاهش دهد.
- تست‌های آلرژی: به بیمار توصیه کنید که مصرف اکتوبیلاست را حداقل ۴۸ ساعت قبل از انجام تست‌های پوستی آلرژی متوقف کند، زیرا ممکن است نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهد.
- تجویز برای کودکان: اکتوبیلاست برای کودکان زیر ۱۲ سال با دوز متفاوت و در فرمولاسیون‌های خاص (مانند شربت یا قرص‌های قابل حل) تجویز می‌شود. در حال حاضر فقط قرص 20 میلی گرم اکتوبیلاست موجود است.
اثر اکتوبیلاست روی آزمایشات
اکتوبیلاست می‌تواند بر روی تست‌های پوستی آلرژی تأثیر بگذارد. اگر قرار است این تست‌ها را انجام دهید، پزشک خود را در جریان بگذارید.
علائم اوردوز اکتوبیلاست
اوردوز با اکتوبیلاست می‌تواند منجر به سرگیجه، سردرد و تهوع شود. در صورت مصرف بیش از حد، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
میزان وابستگی یا اعتیاد به اکتوبیلاست
اکتوبیلاست وابستگی یا اعتیاد ایجاد نمی‌کند و تاثیری بر تست اعتیاد ندارد.
