اومالیزومب چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

زرافیل محصول شرکت سیناژن

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف اومالیزومب

اومالیزومب یک آنتی‌بادی مونوکلونال انسانی‌شده ضد ایمونوگلوبولین E است که با اتصال به IgE آزاد، از اتصال آن به سلول‌های التهابی (مانند ماست‌سل‌ها و بازوفیل‌ها) جلوگیری کرده و آبشار واکنش‌های آلرژیک را متوقف می‌کند.

۱. موارد مصرف تأیید شده
اومالیزومب برای درمان نگهدارنده در چندین بیماری آلرژیک و التهابی که در آن‌ها IgE نقش محوری دارد، تأیید شده است:

الف. آسم آلرژیک پایدار متوسط تا شدید

• توضیحات کاربردی برای پزشک: این دارو برای بیماران ۶ سال به بالا که مبتلا به آسم متوسط تا شدید هستند و معیارهای زیر را دارند، تأیید شده است:

1. تست پوستی یا واکنش آزمایشگاهی مثبت به یک آلرژن دائمی (همیشگی).
2. علائم آسم آن‌ها با وجود مصرف کورتیکواستروئیدهای استنشاقی (با دوز متوسط یا بالا) به خوبی کنترل نمی‌شود.

• ملاحظات بالینی: اومالیزومب یک درمان نگهدارنده کمکی است و برای درمان حملات حاد آسم یا وضعیت اورژانسی آسم نباید استفاده شود. دوز دارو بر اساس سطح کلی IgE سرم بیمار پیش از شروع درمان و وزن بدن تعیین می‌شود.

ب. کهیر مزمن خودبه‌خودی

• توضیحات کاربردی برای پزشک: اومالیزومب برای درمان کهیر مزمن خودبه‌خودی در بزرگسالان و نوجوانان ۱۲ سال به بالا که علائم آن‌ها با وجود درمان با آنتی‌هیستامین‌های H1 همچنان ادامه دارد، تأیید شده است.
• ملاحظات بالینی: بر خلاف آسم، دوزبندی در کهیر مزمن خودبه‌خودی به سطح IgE یا وزن بدن وابسته نیست و معمولاً دوزهای ۱۵۰ یا ۳۰۰ میلی‌گرم هر چهار هفته تجویز می‌شود. این دارو برای سایر اشکال کهیر تأیید نشده است.

ج. رینوسینوزیت مزمن با پولیپ بینی

• توضیحات کاربردی برای پزشک: این دارو به عنوان درمان نگهدارنده کمکی برای بزرگسالان ۱۸ سال به بالا که پاسخ ناکافی به کورتیکواستروئیدهای بینی داشته‌اند، تأیید شده است.
• ملاحظات بالینی: اومالیزومب با کاهش اندازه پولیپ‌های بینی و بهبود علائمی مانند گرفتگی بینی و حس بویایی، کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی بهبود می‌بخشد. تجویز این دارو معمولاً بر اساس سطح IgE و وزن بدن است.

د. آلرژی غذایی با واسطه IgE

• توضیحات کاربردی برای پزشک: برای بیماران ۱ سال به بالا جهت کاهش واکنش‌های آلرژیک (شامل آنافیلاکسی) که ممکن است در اثر قرار گرفتن تصادفی در معرض یک یا چند غذای آلرژی‌زا رخ دهد، تأیید شده است.
• ملاحظات بالینی: بسیار مهم است که این دارو همراه با پرهیز غذایی استفاده شود و جایگزین اقدامات اورژانسی درمانی (مانند تزریق اپی‌نفرین) برای واکنش‌های حاد آلرژیک نیست.

۲. موارد مصرف خارج از برچسب
اگرچه تأییدیه رسمی ندارند، اما شواهد بالینی و مطالعات موردی متعددی اثربخشی اومالیزومب را در بیماری‌هایی که IgE یا ماست‌سل‌ها نقش دارند، نشان داده‌اند و ممکن است توسط پزشکان متخصص تجویز شوند:

الف. رینیت آلرژیک

• توضیحات کاربردی برای پزشک: در بیمارانی که رینیت آلرژیک شدید و پایدار دارند و به درمان‌های استاندارد (مانند اسپری‌های کورتیکواستروئیدی بینی و آنتی‌هیستامین‌ها) مقاوم هستند، اومالیزومب می‌تواند علائم بینی را بهبود بخشد.
• ملاحظات بالینی: به دلیل هزینه بالا، معمولاً تنها برای موارد شدید و مقاوم که بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر زیادی دارند، در نظر گرفته می‌شود.

ب. واسکولیت گرانولوماتوز ائوزینوفیلی همراه با پلی‌آنژیت

• توضیحات کاربردی برای پزشک: این بیماری که قبلاً به نام سندرم چرگ اشتراوس شناخته می‌شد، یک واسکولیت سیستمیک نادر است که اغلب با آسم شدید و ائوزینوفیلی بالا همراه است. اومالیزومب در مواردی گزارش شده است که می‌تواند به کنترل علائم آسم و کاهش نیاز به کورتیکواستروئیدهای خوراکی کمک کند.
• ملاحظات بالینی: این یک گزینه درمانی جایگزین برای بیمارانی است که به درمان‌های ایمونوساپرسانت سنتی پاسخ نداده‌اند یا نیاز به کاهش دوز کورتیکواستروئیدهای سیستمیک دارند.

ج. آسپرژیلوز ریوی برونش و آلرژیک

• توضیحات کاربردی برای پزشک: یک بیماری ریوی آلرژیک پیچیده که در آن پاسخ ایمنی به قارچ آسپرژیلوس، منجر به آسم کنترل نشده و آسیب ریوی می‌شود. اومالیزومب می‌تواند پاسخ التهابی IgE مرتبط را کاهش دهد و به کنترل علائم بالینی و کاهش عود کمک کند.
• ملاحظات بالینی: این کاربرد به ویژه در بیمارانی که نیاز به مصرف طولانی‌مدت کورتیکواستروئیدهای خوراکی برای کنترل بیماری دارند، مطرح می‌شود.

مکانیسم اثر اومالیزومب

اومالیزومب یک آنتی‌بادی مونوکلونال انسانی‌شده است که با هدف قرار دادن یک مولکول کلیدی در مسیر التهاب آلرژیک، اثربخشی درمانی خود را اعمال می‌کند.

هدف‌گیری ایمونوگلوبولین E (IgE):

• آنتی‌بادی مونوکلونال IgG1: اومالیزومب از نوع ایمونوگلوبولین G1 است و به‌طور خاص طراحی شده تا به بخش ثابت مولکول IgE متصل شود.
• اتصال به IgE آزاد: این دارو در درجه اول به ایمونوگلوبولین E (IgE) آزاد که در گردش خون وجود دارد، متصل می‌شود. اومالیزومب با اتصال به ناحیه C epsilon 3 در مولکول IgE، مانع از اتصال این ایمونوگلوبولین به گیرنده‌های با تمایل بالا روی سلول‌های حساسیت‌زا (مانند ماست‌سل‌ها و بازوفیل‌ها) می‌شود.
• کاهش غلظت IgE آزاد: این اتصال منجر به کاهش قابل توجه و دوز-وابسته غلظت IgE آزاد در سرم خون می‌شود.
• کاهش گیرنده‌ها: با مسدود شدن اتصال IgE به گیرنده‌ها، و در نتیجه کاهش IgE آزاد، بیان گیرنده‌های با تمایل بالای IgE روی سطح ماست‌سل‌ها و بازوفیل‌ها نیز به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
• جلوگیری از فعال‌سازی سلولی: کاهش بیان این گیرنده‌ها، آستانه فعال شدن سلول‌ها را افزایش می‌دهد. بنابراین، هنگام مواجهه با آلرژن‌ها، ماست‌سل‌ها و بازوفیل‌ها کمتر فعال می‌شوند و میزان آزادسازی واسطه‌های التهابی (مانند هیستامین، لکوترین‌ها و تریپتاز) کاهش می‌یابد. این واسطه‌ها مسئول علائم اصلی آسم آلرژیک و کهیر مزمن ایدیوپاتیک هستند.

تأثیرات بالینی مکانیسم:

• درمان آسم آلرژیک: با کاهش واسطه‌های التهابی و کاهش پاسخ‌دهی به آلرژن‌ها، از حملات آسم جلوگیری کرده و شدت و دفعات نیاز به داروهای نجات را کاهش می‌دهد.
• درمان کهیر مزمن ایدیوپاتیک: هرچند مکانیسم دقیق در این مورد کاملاً روشن نیست، اما اعتقاد بر این است که کاهش IgE آزاد و کاهش فعالیت ماست‌سل‌ها نقش محوری در کنترل علائم کهیر مزمن دارند.

فارماکوکینتیک اومالیزومب

فارماکوکینتیک اومالیزومب (جذب، توزیع، متابولیسم و دفع) نشان‌دهنده ویژگی‌های خاص یک آنتی‌بادی مونوکلونال است که به صورت زیرجلدی تجویز می‌شود:

۱. جذب

• مسیر تجویز: اومالیزومب به صورت تزریق زیرجلدی تجویز می‌شود و جذب آن نسبتاً کند است.
• فراهمی زیستی: فراهمی زیستی مطلق آن پس از تزریق زیرجلدی به طور میانگین حدود ۶۲ درصد گزارش شده است. این مقدار نشان می‌دهد که حدود ۶۲ درصد دوز تزریق شده وارد جریان خون می‌شود.
• پیک غلظت سرمی: غلظت سرمی اومالیزومب تقریباً بین ۷ تا ۸ روز پس از یک دوز واحد زیرجلدی به اوج خود می‌رسد.

۲. توزیع

• حجم توزیع: با توجه به ماهیت پروتئینی بزرگ دارو، حجم توزیع اومالیزومب در بیماران آسمی تقریباً بین ۷۸ تا ۲۵۰ میلی‌لیتر بر کیلوگرم وزن بدن است. این حجم توزیع نسبتاً کم، نشان می‌دهد که دارو عمدتاً در فضای خارج عروقی و سرم باقی می‌ماند و توزیع وسیعی به بافت‌ها ندارد.

۳. متابولیسم و حذف

• مسیر اصلی متابولیسم: اومالیزومب به عنوان یک پروتئین، از طریق مسیرهای کاتابولیسم معمول پروتئین‌ها حذف می‌شود. این شامل تجزیه پروتئینی توسط آنزیم‌های پروتئاز و سیستم رتیکولواندوتلیال است.
• مکانیسم حذف غیرمعمول: برخلاف بسیاری از داروها، حذف اومالیزومب تا حد زیادی از طریق کمپلکس‌های ایمنی یعنی اتصال آن به IgE انجام می‌شود. این کمپلکس‌ها (اومالیزومب-IgE) به سرعت از گردش خون پاکسازی می‌شوند و این مسیر، راه اصلی حذف دارو از بدن است.
• نیمه‌عمر حذف: نیمه‌عمر حذف اومالیزومب از سرم خون پس از تزریق زیرجلدی به طور میانگین تقریباً ۲۶ روز است.
• تأثیر وزن بدن: میزان پاکسازی اومالیزومب تقریباً با افزایش وزن بدن و افزایش غلظت IgE افزایش می‌یابد. به همین دلیل، دوز و فواصل تجویز دارو بر اساس غلظت IgE پیش از درمان و وزن بدن بیمار تعیین می‌شود.
• نکته کاربردی: با توجه به نیمه‌عمر طولانی، اومالیزومب با فواصل زمانی طولانی (معمولاً هر دو یا چهار هفته یک بار) تجویز می‌شود، که راحتی بیشتری را برای بیمار فراهم می‌آورد.

منع مصرف اومالیزومب

۱. موارد منع مصرف در بیماری‌ها
تنها منع مصرف مطلق و اصلی اومالیزومب، وجود حساسیت مفرط شناخته شده به خود اومالیزومب یا هر یک از اجزای تشکیل دهنده آن است.

الف. حساسیت مفرط

• بالینی و کاربردی: تجویز اومالیزومب در بیمارانی که سابقه واکنش‌های حساسیتی شدید (مانند شوک آنافیلاکسی) به این دارو یا هر یک از اجزای آن را دارند، ممنوع است. از آنجا که اومالیزومب خود یک آنتی‌بادی است، خطر واکنش‌های ازدیاد حساسیتی تاخیری نیز وجود دارد.

ب. درمان حملات حاد

• بالینی و کاربردی: اومالیزومب برای درمان حملات حاد آسم، وضعیت اورژانسی آسم یا سایر واکنش‌های حاد آلرژیک تأیید نشده و منع مصرف نسبی دارد.
• توضیح: این دارو یک درمان نگهدارنده طولانی‌مدت است و اثر فوری بر برونکواسپاسم یا واکنش‌های آنافیلاکتیک ندارد. بیماران باید داروهای نجات خود (مانند آگونیست‌های بتا-۲ کوتاه‌اثر) را در دسترس داشته باشند.

ج. عفونت‌های انگلی

• بالینی و کاربردی: در بیمارانی که در معرض خطر بالای ابتلا به عفونت‌های انگلی (به ویژه آندمیک) قرار دارند، باید احتیاط کرد.
• توضیح: از نظر تئوری، آنتی‌بادی‌های IgE نقش محافظتی در پاسخ ایمنی علیه عفونت‌های انگلی (کرم‌ها) دارند. اومالیزومب با کاهش IgE آزاد، ممکن است پاسخ ایمنی در برابر این عفونت‌ها را تضعیف کند. در صورت بروز یا تشخیص عفونت انگلی، بیمار باید تحت درمان مناسب قرار گیرد و اگر پاسخ درمانی به عفونت ناکافی باشد، قطع موقت اومالیزومب باید در نظر گرفته شود.

د. قطع کورتیکواستروئیدهای سیستمیک

• بالینی و کاربردی: اومالیزومب برای درمان نگهدارنده آسم است و نباید برای قطع ناگهانی کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا استنشاقی استفاده شود.
• توضیح: در بیمارانی که از کورتیکواستروئیدهای سیستمیک استفاده می‌کنند، کاهش دوز این داروها باید به صورت تدریجی و تحت نظارت دقیق پزشک انجام شود و نباید به محض شروع اومالیزومب قطع گردند.

۲. موارد منع مصرف در بارداری و شیردهی

الف. بارداری

• بالینی و کاربردی: اومالیزومب به طور کلی در رده ایمنی قرار می‌گیرد، اما به دلیل عبور آنتی‌بادی‌های مونوکلونال (مانند IgG) از جفت، باید با ارزیابی دقیق خطر و منفعت تجویز شود.
• توصیه تخصصی: اگرچه مطالعات کافی و کنترل‌شده روی زنان باردار وجود ندارد، اما آسم کنترل نشده در مادر خطر بزرگتری برای مادر و جنین ایجاد می‌کند (مانند پره‌اکلامپسی، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد). بنابراین، در صورتی که مزایای کنترل آسم بر خطرات احتمالی آن برتری داشته باشد، می‌توان از اومالیزومب استفاده کرد. همچنین، داده‌های یک ثبت بارداری که به طور خاص برای این دارو ایجاد شده است، افزایش خطر نقص‌های مادرزادی را نشان نداده است.

ب. شیردهی

• بالینی و کاربردی: اومالیزومب یک مولکول بزرگ پروتئینی است و انتظار می‌رود میزان ترشح آن در شیر مادر بسیار کم باشد. علاوه بر این، پروتئین‌های موجود در شیر مادر در دستگاه گوارش نوزاد تجزیه می‌شوند.
• توصیه تخصصی: داده‌های محدودی در مورد اثرات آن بر نوزادان شیرخوار وجود دارد، اما خطر آسیب به نوزاد بعید است. بنابراین، در زنانی که نیاز به ادامه درمان با اومالیزومب دارند، تصمیم به شیردهی باید پس از ارزیابی دقیق وضعیت بالینی مادر و نیاز نوزاد به درمان اتخاذ شود.

۳. موارد منع مصرف در کودکان
اومالیزومب در سنین مختلف برای اندیکاسیون‌های خاصی تأیید شده است، اما برای سنین پایین‌تر منع مصرف دارد.

• آسم آلرژیک: اومالیزومب در کودکان زیر ۶ سال برای درمان آسم آلرژیک تأیید نشده و منع مصرف دارد.
• کهیر مزمن خودبه‌خودی: این دارو در کودکان زیر ۱۲ سال برای درمان کهیر مزمن خودبه‌خودی تأیید نشده و منع مصرف دارد.
• رینوسینوزیت مزمن با پولیپ بینی: این دارو در افراد زیر ۱۸ سال برای این اندیکاسیون تأیید نشده و منع مصرف دارد.

نکته مهم برای پزشک: به دلیل خطر واکنش‌های آنافیلاکتیک جدی (که معمولاً در عرض ۲ ساعت پس از تزریق رخ می‌دهد)، تزریق اولیه و دوزهای بعدی باید حتماً در محیط بالینی تحت نظارت پزشک یا پرستار مجرب و با در دسترس بودن تجهیزات احیای فوری انجام شود. این واکنش‌ها ممکن است حتی پس از یک دوره درمان طولانی نیز رخ دهند.

عوارض جانبی اومالیزومب

۱. عوارض جانبی بسیار شایع (بیش از ۱۰ درصد)
این عوارض در نرخ بالایی از بیماران مشاهده شده و اغلب مرتبط با محل تزریق یا عفونت‌های ویروسی هستند:

• درد و واکنش‌های محل تزریق: بیش از ۴۵ درصد از بیماران این عارضه را گزارش کرده‌اند. شایع‌ترین این واکنش‌ها شامل درد، قرمزی، تورم، خارش یا احساس سوزش در محل تزریق زیرپوستی است.
• عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی: در حدود ۲۳ درصد از بیماران مشاهده شده که شامل علائمی مانند سرماخوردگی، آبریزش بینی و گلودرد است.

۲. عوارض جانبی شایع (۱ تا ۱۰ درصد)
این عوارض در گروه قابل توجهی از بیماران رخ می‌دهد و باید مورد توجه قرار گیرند:

الف. عوارض دستگاه عصبی مرکزی و عضلانی-اسکلتی

• سردرد: حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از بیماران، سردرد را گزارش کرده‌اند. این عارضه یکی از شایع‌ترین عوارض غیرموضعی است.
• درد مفاصل (آرترالژی): در حدود ۸ تا ۱۰ درصد از بیماران، به ویژه در بزرگسالان، درد مفاصل گزارش شده است.
• درد اندام‌ها: در حدود ۴ تا ۷ درصد از موارد.

ب. عوارض عمومی و تنفسی

• سینوزیت (التهاب سینوس‌ها): در حدود ۵ تا ۸ درصد از بیماران.
• فارنژیت (گلودرد): حدود ۳ تا ۷ درصد.
• تب: به ویژه در کودکان، در حدود ۲ تا ۵ درصد مشاهده شده است.
• واکنش‌های پوستی: کهیر و خارش (پروویتوس) در حدود ۲ تا ۳ درصد از بیماران.

۳. عوارض جانبی با شیوع کمتر و جدی (کمتر از ۱ درصد)
این عوارض اگرچه نادر هستند، اما از نظر بالینی بیشترین اهمیت را دارند و نیازمند اقدامات فوری هستند:

• آنافیلاکسی و واکنش‌های ازدیاد حساسیتی: در حدود ۰.۱ تا ۰.۲ درصد از بیماران، واکنش‌های آنافیلاکسی جدی گزارش شده است. این واکنش‌ها ممکن است شدید، با تأخیر (تا ۲۴ ساعت پس از تزریق) و حتی پس از مدت‌ها درمان رخ دهند.
• بدخیمی‌ها: در کارآزمایی‌های بالینی، تعداد کمی از بدخیمی‌ها (حدود ۰.۵ درصد در گروه اومالیزومب در مقایسه با ۰.۲ درصد در گروه دارونما) مشاهده شد، که نیازمند پایش طولانی‌مدت است.
• آلوپسی (ریزش مو): در موارد نادری گزارش شده است.
• افزایش خطر حوادث قلبی-عروقی: داده‌های مطالعات مشاهده‌ای طولانی‌مدت، افزایش اندکی در خطر حوادث جدی قلبی-عروقی (مانند سکته مغزی یا قلبی) را نشان داده‌اند، اگرچه نرخ دقیق آن کمتر از ۱ درصد است و نیاز به ارزیابی بیشتر دارد.
• تغییرات پلاکت: در موارد بسیار نادر، کاهش تعداد پلاکت‌ها مشاهده شده است.
• جمع‌بندی بالینی: شایع‌ترین عوارض جانبی اومالیزومب خفیف و مرتبط با محل تزریق هستند. اما مهم‌ترین خطر بالینی، احتمال بروز آنافیلاکسی است، که نیاز به پایش دقیق بیمار پس از هر تزریق و آموزش به بیماران در مورد علائم تأخیری دارد.

تداخلات دارویی اومالیزومب

۱. تداخلات دارویی
به دلیل مکانیسم اثر و مسیر حذف اومالیزومب (کاتابولیسم پروتئینی)، این دارو به طور مستقیم با مسیرهای متابولیسم سایر داروها (مانند سیستم سیتوکروم P450) تداخل معنی‌داری ندارد. با این حال، تداخلات زیر از نظر بالینی مهم هستند:

تداخل با واکسن‌های زنده ضعیف شده:

• نام داروهای فارسی: واکسن‌هایی مانند واکسن سرخک، اوریون، سرخجه (MMR)، واکسن آبله مرغان (واریسلا) و واکسن آنفولانزای بینی (در صورت استفاده از نوع زنده آن).
• نوع تداخل: کاهش پاسخ ایمنی به واکسن.
• توضیح کاربردی: اگرچه داده‌های بالینی محدودی وجود دارد، اما به دلیل اثر تعدیل‌کننده اومالیزومب بر دستگاه ایمنی، احتمال کاهش پاسخ ایمنی به واکسن‌های زنده ضعیف شده وجود دارد. توصیه می‌شود در صورت امکان، واکسیناسیون قبل از شروع درمان با اومالیزومب یا با احتیاط و ارزیابی پاسخ ایمنی انجام شود. واکسن‌های غیرفعال (کشته شده) مشکلی ایجاد نمی‌کنند.

تداخل با داروهای ضد آسم:

• نام داروهای فارسی: کورتیکواستروئیدهای استنشاقی (فلوتیکازون، بودزوناید)، تئوفیلین و آگونیست‌های بتا-۲ (سالمترول، آلبوترول).
• نوع تداخل: بدون تداخل دارویی مستقیم.
• توضیح کاربردی: اومالیزومب به عنوان یک درمان کمکی (Add-on) استفاده می‌شود و انتظار نمی‌رود که فارماکوکینتیک یا فارماکودینامیک داروهای ضد آسم همزمان را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، هنگامی که اومالیزومب باعث کنترل بهتر آسم می‌شود، پزشک ممکن است نیاز به کاهش تدریجی دوز کورتیکواستروئیدهای استنشاقی یا خوراکی را در نظر بگیرد. این تنظیم دوز، ناشی از بهبود وضعیت بیماری است، نه تداخل دارویی.

تداخل با سایر درمان‌های بیولوژیک:

• نام داروهای فارسی: سایر آنتی‌بادی‌های مونوکلونال مورد استفاده در آسم (مانند مپولیزوماب، رسلیزوماب، بنرالیزوماب).
• نوع تداخل: منع مصرف یا عدم توصیه مصرف همزمان.
• توضیح کاربردی: اومالیزومب نباید به طور همزمان با سایر آنتی‌بادی‌های مونوکلونال ضد آسم استفاده شود، مگر در شرایط تحقیقاتی، زیرا ایمنی و اثربخشی ترکیب این داروها به خوبی مشخص نشده است و پتانسیل افزایش عوارض جانبی وجود دارد.

۲. تداخل با غذا

• نوع تداخل: عدم وجود تداخل بالینی مهم.
• توضیح کاربردی: اومالیزومب یک پروتئین است که به صورت زیرپوستی تزریق می‌شود و مسیر جذب و متابولیسم آن با دستگاه گوارش مرتبط نیست. بنابراین، مصرف غذا هیچ تأثیری بر جذب، اثربخشی یا ایمنی اومالیزومب ندارد. می‌توان تزریق را بدون توجه به زمان صرف غذا انجام داد.

۳. تداخل در آزمایشات
اومالیزومب به طور مستقیم در بیشتر تست‌های روتین آزمایشگاهی تداخل ایجاد نمی‌کند، اما تأثیر مهمی بر اندازه‌گیری IgE دارد:

سطح ایمونوگلوبولین E کلی:

• نوع تداخل: افزایش کاذب سطح IgE.
• توضیح کاربردی: اومالیزومب با اتصال به IgE آزاد، کمپلکس‌هایی از اومالیزومب-IgE را تشکیل می‌دهد. بیشتر روش‌های رایج اندازه‌گیری IgE در آزمایشگاه، این کمپلکس‌ها را به عنوان IgE "کل" شناسایی می‌کنند. بنابراین، پس از اولین تزریق اومالیزومب، سطح IgE کل سرم به دلیل تشکیل این کمپلکس‌ها به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد و ممکن است تا یک سال پس از قطع درمان نیز بالا بماند.
• نتیجه عملی: این سطح بالای IgE اندازه‌گیری شده فاقد اعتبار بالینی است و نباید برای ارزیابی دوز یا نیاز به درمان‌های بعدی استفاده شود. دوز اولیه و پایش درمان بر اساس سطح IgE بیمار در قبل از شروع اولین دوز تعیین می‌شود.

آزمایشات عملکرد کبد:

• نوع تداخل: احتمال افزایش گذرا.
• توضیح کاربردی: در برخی مطالعات، افزایش گذرا و خفیف در آنزیم‌های کبدی (مانند آمینوترانسفرازها) مشاهده شده است. اگرچه این تغییرات معمولاً فاقد اهمیت بالینی جدی هستند، اما در بیماران با سابقه بیماری کبدی باید با احتیاط و پایش منظم تجویز شود.

هشدار ها اومالیزومب

۱. هشدارهای مهم و جامع کاربردی
پزشکان باید در هنگام تجویز و تزریق اومالیزومب به نکات حیاتی زیر توجه کنند:

الف. خطر آنافیلاکسی و واکنش‌های ازدیاد حساسیتی

• بالینی و کاربردی: جدی‌ترین هشدار در مورد اومالیزومب، خطر بروز آنافیلاکسی است. این واکنش‌ها ممکن است شدید و تهدیدکننده حیات باشند. آنافیلاکسی می‌تواند در اولین دوز یا هر دوز بعدی، حتی پس از یک سال یا بیشتر از درمان، رخ دهد.
• اقدامات عملی: تمام تزریقات اومالیزومب باید در یک محیط بالینی تحت نظارت یک متخصص بهداشتی متبحر و با دسترسی به داروهای احیای فوری (مانند اپی‌نفرین، کورتیکواستروئیدها و آنتی‌هیستامین‌ها) انجام شود. بیمار باید حداقل ۳۰ دقیقه پس از تزریق تحت نظر باشد. به بیماران آموزش داده شود که علائم تأخیری آنافیلاکسی را بشناسند و فوراً گزارش دهند.

ب. بدخیمی‌ها

• بالینی و کاربردی: در کارآزمایی‌های بالینی، یک عدم تعادل عددی جزئی در بروز بدخیمی‌ها (مانند سرطان‌های سینه، پوست، پروستات و پاروتید) در بیماران تحت درمان با اومالیزومب در مقایسه با گروه دارونما مشاهده شد. اگرچه نتوانستند رابطه قطعی علی و معلولی را اثبات کنند، اما این موضوع یک نگرانی بالقوه باقی مانده است.
• اقدامات عملی: در بیمارانی که در معرض خطر بالای بدخیمی هستند (مانند افراد دارای سابقه خانوادگی قوی)، ارزیابی دقیق ریسک و منفعت قبل از شروع درمان ضروری است.

ج. حوادث قلبی-عروقی و مغزی-عروقی

• بالینی و کاربردی: یک مطالعه مشاهده‌ای طولانی‌مدت (LTS) نشان داد که ممکن است افزایش اندکی در خطر بروز حوادث قلبی-عروقی جدی (مانند حملات قلبی، سکته مغزی و آمبولی ریه) در بیماران تحت درمان با اومالیزومب وجود داشته باشد. مکانیسم این پدیده نامشخص است.
• اقدامات عملی: پزشکان باید بیماران دارای ریسک فاکتورهای قلبی-عروقی (مانند فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا) را در طول درمان با دقت بیشتری پایش کنند.

د. سندرم چرگ اشتراوس

• بالینی و کاربردی: در موارد نادر، در بیمارانی که دوز کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا استنشاقی خود را پس از شروع اومالیزومب کاهش داده‌اند، سندرم واسکولیت گرانولوماتوز ائوزینوفیلی همراه با پلی‌آنژیت (که قبلاً به نام چرگ اشتراوس شناخته می‌شد) رخ داده است.
• اقدامات عملی: این سندرم معمولاً مرتبط با آشکار شدن بیماری زمینه‌ای با کاهش دوز کورتیکواستروئیدها است. پزشکان نباید به طور ناگهانی دوز کورتیکواستروئیدهای بیمار را پس از شروع اومالیزومب قطع کنند و باید مراقب بروز علائمی مانند ائوزینوفیلی، بثورات واسکولیتی، بدتر شدن علائم ریوی و نوروپاتی باشند.

ه. عفونت‌های انگلی

• بالینی و کاربردی: همانطور که در بخش منع مصرف ذکر شد، اومالیزومب ممکن است پاسخ ایمنی را در برابر عفونت‌های انگلی تضعیف کند.
• اقدامات عملی: در مناطقی که عفونت‌های انگلی بومی هستند، بیمارانی که اومالیزومب دریافت می‌کنند باید از نظر عفونت‌های انگلی به دقت پایش و در صورت نیاز، درمان شوند.

۲. اوردوز اومالیزومب و درمان
داده‌های مربوط به اوردوز حاد اومالیزومب در انسان محدود است، اما به دلیل ماهیت دارو، خطرات مشخصی وجود دارد.
الف. علائم اوردوز

• سمیت کم ذاتی: از آنجا که اومالیزومب یک آنتی‌بادی مونوکلونال هدفمند است، سمیت ذاتی کمی دارد. در مطالعات بالینی، دوزهای تا ۴۰۰۰ میلی‌گرم در یک تزریق یا دوزهای تجمعی تا ۴۴۰۰۰ میلی‌گرم در یک دوره ۴ ماهه به طور تصادفی تزریق شده است.
• علائم احتمالی: علائم مسمومیت در دوزهای بالا، فراتر از عوارض جانبی معمول، به‌ویژه واکنش‌های ازدیاد حساسیتی در محل تزریق یا سیستمیک، گزارش نشده است. واکنش‌های در محل تزریق (مانند درد، تورم، قرمزی) یا عوارض جانبی عمومی (مانند سردرد یا کهیر) ممکن است تشدید شوند.

ب. مدیریت و درمان اوردوز
درمان اوردوز اومالیزومب کاملاً حمایتی و علت‌گرا است.

• قطع دارو و پایش: درمان باید فوراً قطع شود و بیمار به دقت از نظر هرگونه نشانه‌ای از واکنش‌های حاد یا تأخیری، به ویژه علائم آنافیلاکسی یا واکنش‌های حساسیتی سیستمیک، پایش شود.

درمان حمایتی:

• مدیریت آنافیلاکسی: در صورت بروز آنافیلاکسی، درمان استاندارد شامل تزریق اپی‌نفرین، استفاده از آنتی‌هیستامین‌ها و کورتیکواستروئیدها اعمال می‌شود.
• درمان موضعی: برای واکنش‌های موضعی شدید در محل تزریق، می‌توان از کمپرس سرد و داروهای ضد التهاب موضعی استفاده کرد.
• دیالیز و سایر روش‌ها: به دلیل اندازه مولکولی بزرگ اومالیزومب (پروتئین) و مسیر حذف آن (کاتابولیسم پروتئینی)، روش‌هایی مانند همودیالیز یا دیالیز صفاقی در حذف دارو از بدن بی‌اثر هستند.

توصیه های دارویی اومالیزومب

۱. توصیه‌های دارویی بیمار
این دستورالعمل‌ها باید به بیمار داده شوند تا ایمنی و اثربخشی درمان تضمین شود:

الف. نحوه دریافت و مدیریت دوز

• تزریق تحت نظارت: به بیمار تأکید کنید که اومالیزومب یک داروی تزریقی است و باید تمام دوزها در مرکز درمانی یا مطب پزشک، تحت نظارت یک متخصص بهداشتی تزریق شود. تزریق در منزل مجاز نیست.
• مشاهده پس از تزریق: بیمار باید حداقل ۳۰ دقیقه پس از هر تزریق در مرکز درمانی بماند. این اقدام به دلیل خطر بروز واکنش‌های حساسیتی و آنافیلاکسی ضروری است که ممکن است بلافاصله یا با تأخیر در این بازه زمانی رخ دهند.
• برنامه منظم دوزبندی: به بیمار یادآوری کنید که دوزبندی بر اساس سطح اولیه IgE و وزن بدن او تعیین شده است و باید برنامه تزریق (هر دو یا چهار هفته) را به دقت رعایت کند تا سطح درمانی دارو در خون حفظ شود.

ب. مدیریت آلرژی و حملات حاد

• داروی درمان اورژانسی نیست: به بیمار آموزش دهید که اومالیزومب یک درمان نگهدارنده است و برای حملات حاد آسم، وضعیت اورژانسی آسم یا واکنش‌های شدید آلرژیک نباید استفاده شود.
• حفظ داروهای نجات: بیمار باید به مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی استنشاقی خود ادامه دهد و همیشه آگونیست بتا-۲ کوتاه‌اثر (داروی نجات) را همراه داشته باشد. کاهش دوز داروهای کنترل‌کننده آسم تنها باید با دستور پزشک انجام شود.
• گزارش واکنش‌ها: در صورت بروز علائم آنافیلاکسی (مانند کهیر، تورم صورت یا زبان، تنگی نفس، سرگیجه) چه بلافاصله پس از تزریق و چه با تأخیر، باید فوراً کمک پزشکی دریافت کند.

۲. توصیه‌های دارویی مخصوص پزشک
این توصیه‌ها بر مدیریت خطر، دوزبندی صحیح و پایش‌های بالینی تمرکز دارند:

الف. ارزیابی قبل از درمان و دوزبندی

• انتخاب بیمار: تجویز اومالیزومب برای آسم آلرژیک فقط در صورتی مجاز است که سطح کلی IgE سرم بیمار بین ۳۰ تا ۷۰۰ IU/mL باشد و وزن بدن وی در محدوده توصیه شده قرار گیرد. (برای کهیر مزمن خودبه‌خودی، دوز ثابت است و نیازی به اندازه‌گیری IgE نیست).
• محاسبه دوز: دوز بر اساس جدول دوزبندی IgE-وزن و به صورت میلی‌گرم در هر دوز و فواصل زمانی تزریق (۲ یا ۴ هفته) تعیین می‌شود. دوز باید بر اساس آخرین اندازه گیری IgE قبل از شروع درمان محاسبه شود.
• بررسی IgE: سطح IgE در طول درمان به دلیل اتصال اومالیزومب به IgE و تشکیل کمپلکس‌ها، به طور کاذب بالا می‌رود و برای پایش درمان یا تنظیم دوز بعدی مناسب نیست.

ب. مدیریت خطر آنافیلاکسی

• محل و پرسنل تزریق: تزریق باید همیشه در یک محیط مجهز به تجهیزات احیا انجام شود و توسط پرسنلی انجام پذیرد که آموزش لازم برای تشخیص و درمان آنافیلاکسی را دیده‌اند.
• آمادگی برای احیا: اپی‌نفرین، آنتی‌هیستامین‌ها و کورتیکواستروئیدهای وریدی باید در دسترس باشند.
• پایش طولانی‌مدت: به دلیل امکان واکنش‌های آنافیلاکسی تأخیری یا واکنش در دوزهای بعدی، پایش بیمار پس از تزریق باید همواره رعایت شود.

ج. پایش‌های بالینی و تنظیم درمان

• ارزیابی مجدد اثربخشی: اثربخشی درمان باید به طور منظم (مثلاً هر ۶ تا ۱۲ ماه) ارزیابی شود. در صورت عدم پاسخ بالینی کافی پس از ۱۲ هفته (برای کهیر مزمن خودبه‌خودی) یا ۱۲ ماه (برای آسم)، قطع درمان باید در نظر گرفته شود.
• کاهش کورتیکواستروئید: در بیمارانی که آسم آن‌ها به خوبی کنترل شده است، کاهش تدریجی دوز کورتیکواستروئیدهای استنشاقی یا خوراکی می‌تواند با احتیاط و تحت نظارت دقیق آغاز شود.
• بررسی عفونت انگلی: در بیماران مسافر یا کسانی که در معرض خطر هستند، به دلیل نگرانی تئوریک در مورد تضعیف پاسخ ایمنی، پایش از نظر عفونت‌های انگلی (مانند عفونت کرمی) باید انجام شود.