کلرامفنیکل چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف کلرامفنیکل

کلرامفنیکل یک آنتی بیوتیک قوی و بالقوه سمی با طیف اثر گسترده است که برای درمان عفونت های مخاطره آمیز، به ویژه عفونت های ناشی از هموفیلوز آنفولانزا ونیز درمان تب تیفوئید به کار رود . سمیت این دارو،آن را برای مصرف سیستمیک ( به جز در موارد فوق ) محدود می سازد.

مکانیسم اثر کلرامفنیکل

کلرامفنیکل یک آنتی بیوتیک باکتریواستاتیک است که از طریق پیوند برگشت ناپذیر با ریبوزوم باکتریایی بیوسنتز پروتئین را مهار می کند.

فارماکوکینتیک کلرامفنیکل

این دارو به خوبی و به سرعت از راه گوارش و پس تزریق عضلانی جذب می شود و به طور گسترده در بافت های بدن توزیع می یابد . غلظت سرمی دارو یک ساعت پس از تزریق وریدی و 3-1 ساعت بعد از مصرف خوراکی به اوج خود می رسد . نیمه عمر دارو 4-5/1 ساعت است و در صورت عیب کار کبد ممکن است افزایش یابد. متابولیسم کلرامفنیکل کبدی و دفع آن عمدتاً کلیوی است.

منع مصرف کلرامفنیکل

این دارو در صورت ابتلای بیمار به پورفیری و سابقه بروز واکنش های سمی و آلرژیک به آن نباید مصرف شود.

عوارض جانبی کلرامفنیکل

*
سایر عوارض (درصد نامشخص):
سیستم اعصاب مرکزی: گیجی، دلیریوم (روان آشفتگی)، افسردگی، سردرد
پوستی: راش پوستی، کهیر
گوارشی: اسهال، انتروکولیت، التهاب زبان، تهوع، التهاب دهان، استفراغ
هماتولوژی و انکولوژی: آنمی آپلاستیک، سرکوب مغز استخوان، گرانولوسیتوپنی، آنمی هیپوپلاستیک، پان سیتوپنی (کاهش تمام سلول های خون)، ترومبوسیتوپنی
ازدیاد حساسیت: آنافیلاکسی، آنژیوادم، واکنش ازدیاد حساسیت
چشمی: التهاب عصب بینایی
متفرقه: سمیت دارویی (سندرم خاکستری)، تب

تداخلات دارویی کلرامفنیکل

*
مشخصات کلی تداخلات:
- مهارکننده CYP2C9 (ضعیف)
- مهارکننده CYP2C19 (ضعیف)
- مهارکننده CYP3A4 (قوی)
- تغییر در فلور نرمال دستگاه گوارش
- اختلال در پاسخ ایمنی در برابر عوامل باکتریایی

تداخلات رده X (پرهیز):
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن وبا، کلادریبین، دیپیرون

کاهش اثرات داروها توسط کلرامفنیکل (سیستمیک):
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن ب.ث.ژ (ایمنی‌زا)، سفتازیدیم، واکسن وبا، لاکتوباسیلوس و استریول، سدیم پیکوسولفات، واکسن حصبه، ویتامین ب 12

کاهش اثرات کلرامفنیکل (سیستمیک) توسط داروها:
باربیتورات ها، فوس فنی‌توئین، فنی‌توئین، ریفامپین

افزایش اثرات داروها توسط کلرامفنیکل (سیستمیک):
الکل (اتیل)، باربیتورات ها، کربوسیستئین، کلوزاپین، سیکلوسپورین (سیستمیک)، دفریپرون، فوس فنی‌توئین، فنی‌توئین، سولفونیل اوره‌ها، تاکرولیموس (سیستمیک)، آنتاگونیست ویتامین کا

افزایش اثرات کلرامفنیکل (سیستمیک) توسط داروها:
کلرامفنیکل (چشمی)، کلادریبین، دیپیرون، فوس فنی‌توئین، مزالامین، فنی‌توئین، پرومازین

تداخل با غذا:
ذکر نشده است.

هشدار ها کلرامفنیکل

1- از درمان مکرر یا دراز مدت با این دارو باید خودداری کرد.
2- مقدار مصرف دارو در صورت ابتلای بیمار به نا رسایی کبدی یا کلیوی باید کاهش داده شود.
3- انجام آزمون های شمارش سلول های خون قبل و در طول درمان با این دارو ضروری است .
4- این دارو ممکن است موجب بروز سندرم نوزاد خاکستری، در نوزادان شود.
5- این دارو ممکن است سبب بروز ضعف مغز استخوان، آنمی اپلاستیک و سایر اختلالات خونی که وابسته به دوز هستند، گردد.

توصیه های دارویی کلرامفنیکل

1- دوره درمان دارو باید به اندازه ای باشد که درمان بیماری، عوارض دارو بروز نکنند.
2- کلرامفنیکل خوراکی را بهتر است با یک لیوان آب با معده خالی ( یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا ) مصرف کرد.
3- به علت احتمال بروز اختلالات خونی، توصیه می شود بیمار به طور منظم به پزشک مراجعه نماید.