لوبیپروستون چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف لوبیپروستون

لوبیپروستون یک فعال‌کننده اختصاصی کانال کلرید نوع ۲ است که با افزایش ترشح مایع در روده، به نرم شدن مدفوع، افزایش حرکات روده و تسهیل دفع کمک می‌کند. موارد مصرف تأیید شده برای این دارو شامل موارد زیر است:

۱. یبوست مزمن ایدیوپاتیک در بزرگسالان

• توضیحات کاربردی: این دارو برای بیمارانی استفاده می‌شود که دچار یبوست طولانی‌مدت (مزمن) هستند و علت مشخصی (مانند بیماری زمینه‌ای یا مصرف داروهای خاص) برای یبوست آن‌ها یافت نشده است.
• نکته بالینی: دوز توصیه‌شده برای این مورد معمولاً ۲۴ میکروگرم دو بار در روز است که باید همراه با غذا و آب مصرف شود. پزشک باید پیش از شروع درمان، مطمئن شود که بیمار دچار انسداد مکانیکی روده (تنگی، توده یا گیر کردن مدفوع) نیست. اثرگذاری دارو بر افزایش دفعات و بهبود قوام مدفوع، معیار اصلی ارزیابی پاسخ به درمان است.

۲. سندرم روده تحریک‌پذیر با غلبه یبوست در زنان بالای ۱۸ سال

• توضیحات کاربردی: این اندیکاسیون به طور خاص برای زنان بزرگسال مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر (یک اختلال عملکردی دستگاه گوارش که با درد یا ناراحتی شکمی مکرر همراه با تغییر در عادات روده مشخص می‌شود) که یبوست علامت اصلی و غالب آن است، تأیید شده است.
• نکته بالینی: دوز توصیه‌شده برای این مورد ۸ میکروگرم دو بار در روز است که کمتر از دوز یبوست مزمن ایدیوپاتیک است. باید توجه داشت که اثربخشی این دارو در کاهش درد شکمی مرتبط با سندروم روده تحریک‌پذیر، علاوه بر بهبود یبوست، از نظر بالینی حائز اهمیت است و باید در پیگیری بیمار مورد ارزیابی قرار گیرد.

۳. یبوست ناشی از مواد مخدر در بزرگسالان با درد مزمن غیرسرطانی

• توضیحات کاربردی: این دارو برای درمان یبوست ایجاد شده در اثر مصرف مداوم داروهای مسکن مخدر (مانند مورفین یا هیدروکودون) در بیمارانی که درد مزمن آن‌ها ناشی از سرطان فعال نیست، یا بیمارانی که درد مزمن ناشی از سابقه یا درمان سرطان دارند و نیازی به افزایش مکرر (هفتگی) دوز مسکن ندارند، تأیید شده است.
• نکته بالینی: دوز مصرفی در این مورد مشابه یبوست مزمن ایدیوپاتیک، ۲۴ میکروگرم دو بار در روز است. اهمیت این مورد در آن است که مسکن‌های مخدر از طریق گیرنده‌های خود در روده، حرکات دستگاه گوارش را کاهش می‌دهند و لوبیپروستون با سازوکار متفاوت خود می‌تواند به بهبود یبوست ناشی از این داروها کمک کند، بدون اینکه تأثیری بر عملکرد مسکن‌های مخدر در تسکین درد داشته باشد.

موارد مصرف خارج از برچسب لوبیپروستون

در حال حاضر، منابع معتبر بین‌المللی، استفاده‌های خارج از برچسب گسترده‌ای را برای لوبیپروستون با سطح شواهد قوی ذکر نکرده‌اند، زیرا مطالعات بالینی اولیه و اصلی متمرکز بر سه اندیکاسیون تأیید شده در بالا بوده‌اند. با این حال، بر اساس مکانیسم عمل دارو و برخی مطالعات محدود یا تجربیات بالینی، ممکن است در شرایط زیر به عنوان درمان احتمالی مورد بررسی قرار گیرد:

۱. یبوست ناشی از سایر داروها (غیر از مسکن‌های مخدر)

• توضیحات کاربردی: لوبیپروستون به طور تأیید شده فقط برای یبوست ناشی از مسکن‌های مخدر تأیید شده است. اما، از نظر تئوری و تجربی، ممکن است در یبوست‌هایی که به دلیل مصرف سایر داروها (مانند برخی ضد افسردگی‌ها، مکمل‌های آهن و غیره) ایجاد می‌شوند و به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهند، مورد استفاده قرار گیرد.
• نکته بالینی: اگرچه سازوکار اثر دارو (افزایش ترشح مایعات) می‌تواند در هر نوع یبوستی مفید باشد، اما شواهد بالینی کنترل شده برای حمایت از این استفاده در دسترس نیست. بنابراین، در صورت استفاده، این یک تصمیم بالینی احتیاطی پس از شکست درمان‌های خط اول و ارزیابی دقیق ریسک و فایده خواهد بود.

تذکر مهم: تمام دوزها باید همراه با غذا و آب مصرف شوند تا احتمال بروز عوارض جانبی مانند تهوع کاهش یابد. همچنین، در بیماران با اختلالات کبدی، نیاز به تنظیم دوز وجود دارد که پزشک باید بر اساس شدت اختلال (بر اساس طبقه بندی چایلد-پو) دوز را کاهش دهد.

مکانیسم اثر لوبیپروستون

۱. مکانیسم اثر (طرز کار دارو در بدن)

لوبیپروستون یک داروی منحصر به فرد است که به عنوان یک فعال‌کننده انتخابی کانال کلرید عمل می‌کند. سازوکار عمل این دارو به شرح زیر است:

• هدف‌گیری اختصاصی: لوبیپروستون یک مشتق اسید چرب حلقوی از پروستاگلاندین E_1است که به طور خاص کانال‌های کلرید نوع ۲ (ClC-2) را فعال می‌کند. این کانال‌ها به طور طبیعی در غشاء رأس سلول‌های پوششی (اپی‌تلیال) دستگاه گوارش، به ویژه در روده کوچک و بزرگ، قرار دارند.
• افزایش ترشح مایعات: فعال شدن کانال‌های کلرید ClC-2، منجر به خروج یون‌های کلرید از سلول‌های پوششی به داخل لومن (فضای داخلی) روده می‌شود. به دنبال این اتفاق، یون‌های سدیم نیز به صورت غیرفعال (از طریق مسیر پاراسلولار) برای حفظ تعادل الکتریکی، به داخل لومن کشیده می‌شوند.
• اثر اسمزی و نرم شدن مدفوع: در نهایت، آب برای حفظ تعادل اسمزی، به دنبال یون‌های کلرید و سدیم، به داخل لومن روده سرازیر می‌شود. این افزایش ترشح مایعات حاوی کلرید به داخل روده، دو اثر اصلی دارد:

1. نرم شدن مدفوع
2. افزایش حرکت (پریستالتیسم) روده

• مزیت بالینی: نکته مهم بالینی این است که لوبیپروستون با فعال کردن این کانال‌ها، بدون اینکه بر غلظت سدیم و پتاسیم سرم (خون) تأثیر بگذارد، ترشحات روده را افزایش می‌دهد. همچنین، در یبوست ناشی از مواد مخدر، لوبیپروستون با مکانیسم عمل موضعی خود، اثر مهارکننده مواد مخدر بر ترشحات روده را دور می‌زند و باعث بهبود عملکرد روده می‌شود.

فارماکوکینتیک لوبیپروستون

فارماکوکینتیک لوبیپروستون یکی از ویژگی‌های برجسته آن از نظر ایمنی است، زیرا این دارو عمدتاً عملکرد موضعی دارد و حداقل جذب سیستمیک را نشان می‌دهد:

جذب:

• جذب سیستمیک کم: لوبیپروستون به صورت خوراکی مصرف می‌شود اما جذب سیستمیک (ورود به جریان خون) بسیار کمی دارد. به طور کلی، غلظت لوبیپروستون در پلاسمای خون حتی پس از مصرف دوزهای درمانی، قابل اندازه‌گیری نیست.
• اهمیت بالینی: این جذب کم، خطر تداخلات دارویی سیستمیک و عوارض جانبی خارج از دستگاه گوارش را به حداقل می‌رساند که یک مزیت در درمان‌های طولانی‌مدت یبوست مزمن محسوب می‌شود.

متابولیسم (سوخت و ساز):

• متابولیسم سریع و موضعی: لوبیپروستون به سرعت در دستگاه گوارش (محتمل است در معده و ژژونوم) و بافت‌های اطراف روده، از طریق واکنش‌های کاهش و اکسیداسیون، متابولیزه می‌شود.
• عدم دخالت سیستم سیتوکروم P450: سوخت و ساز لوبیپروستون توسط آنزیم‌های اصلی کبدی (سیستم CYP450) انجام نمی‌شود، بلکه توسط آنزیم‌هایی مانند کربنیل ردوکتاز که به طور گسترده توزیع شده‌اند، انجام می‌گیرد.
• اهمیت بالینی: عدم وابستگی به سیستم CYP450 ریسک تداخلات دارویی متابولیکی با داروهایی که توسط این سیستم سوخت و ساز می‌شوند (مانند بسیاری از ضد افسردگی‌ها، رقیق‌کننده‌های خون و غیره) را کاهش می‌دهد. متابولیت اصلی آن (M3) نیز فعالیت فارماکولوژیک مشابهی با خود لوبیپروستون دارد.

حذف (دفع):

• نیمه عمر کوتاه: نیمه عمر حذف متابولیت فعال آن بسیار کوتاه است (تقریباً ۰.۹ تا ۱.۴ ساعت).
• مسیر دفع اصلی: پس از مصرف دوز نشاندار شده رادیواکتیو، بخش عمده‌ای (حدود ۶۰ درصد) از طریق ادرار و مابقی (حدود ۳۰ درصد) از طریق مدفوع دفع می‌شود.

تنظیم دوز در نارسایی کبد:

• اهمیت بالینی: با توجه به سوخت و ساز لوبیپروستون در دستگاه گوارش و احتمال بالاترین قرارگیری سیستمیک دارو در صورت اختلال عملکرد کبد، در بیماران با نارسایی کبدی متوسط و شدید (بر اساس طبقه‌بندی چایلد-پو)، تنظیم دوز دارو برای کاهش خطر عوارض جانبی ضروری است.

منع مصرف لوبیپروستون

۱. منع مصرف در بیماری‌ها

لوبیپروستون در شرایط بالینی زیر مطلقا منع مصرف دارد:

• انسداد مکانیکی دستگاه گوارش : مهم‌ترین و اصلی‌ترین منع مصرف لوبیپروستون، وجود هرگونه انسداد مکانیکی (مانند انسداد روده) در دستگاه گوارش است که توسط پزشک تأیید شده یا مورد ظن باشد. قبل از شروع درمان با این دارو، ارزیابی دقیق برای رد کردن هر نوع انسداد ضروری است.
• اسهال شدید: مصرف این دارو در بیمارانی که در حال حاضر دچار اسهال شدید هستند، باید اکیداً اجتناب شود، چرا که لوبیپروستون خود یک افزایش‌دهنده ترشح مایعات روده و محرک حرکت آن است و می‌تواند وضعیت اسهال را بدتر کند.
• حساسیت مفرط: بیمارانی که سابقه حساسیت یا واکنش آلرژیک شدید به لوبیپروستون یا هر یک از اجزای فرمولاسیون آن دارند.

۲. بارداری و شیردهی

بارداری

• دسته‌بندی خطر: لوبیپروستون در گذشته در دسته‌بندی بارداری C قرار داشت (بر اساس طبقه‌بندی قدیمی FDA که در حال جایگزینی است).
• داده‌های حیوانی: مطالعات حیوانی نشان داده است که این دارو ممکن است باعث آسیب به جنین شود. در برخی حیوانات، افزایش وابسته به دوز در سقط جنین مشاهده شده، هرچند که افزایش ناهنجاری‌های ساختاری بزرگ دیده نشده است.
• داده‌های انسانی: هیچ مطالعه کافی و کنترل‌شده‌ای در مورد مصرف لوبیپروستون در زنان باردار وجود ندارد تا خطر مرتبط با دارو مشخص شود.

توصیه بالینی:

• در زنان در سنین باروری که از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده نمی‌کنند، توصیه می‌شود قبل از شروع درمان آزمایش بارداری منفی انجام شود.
• توصیه می‌شود در طول دوره درمان، از یک روش مؤثر پیشگیری از بارداری استفاده شود.
• لوبیپروستون تنها زمانی باید در دوران بارداری استفاده شود که منفعت بالقوه برای مادر، خطر احتمالی برای جنین را توجیه کند.

شیردهی

• دفع در شیر: مشخص نیست که آیا لوبیپروستون یا متابولیت‌های آن به شیر مادر ترشح می‌شوند یا خیر.
• داده‌های حیوانی: در مطالعات حیوانی (موش صحرایی)، دارو یا متابولیت‌های فعال آن در شیر قابل تشخیص نبوده‌اند.
• نکته احتیاطی: از آنجا که این دارو باعث افزایش ترشح مایعات و حرکت روده می‌شود، یک خطر غیر قابل انکار برای ایجاد اسهال در نوزاد شیرخوار وجود دارد.

توصیه بالینی:

• تصمیم برای قطع شیردهی یا قطع دارو باید با در نظر گرفتن اهمیت دارو برای مادر و خطر احتمالی برای شیرخوار اتخاذ شود.
• در صورت مصرف لوبیپروستون توسط مادر، باید شیرخوار از نظر بروز اسهال یا تغییرات مدفوع به دقت تحت نظر باشد و با احتیاط تجویز شود.

۳. کودکان

• عدم تأییدیه کلی: ایمنی و اثربخشی لوبیپروستون برای درمان یبوست مزمن ایدیوپاتیک، یبوست ناشی از مواد مخدر یا سندرم روده تحریک‌پذیر همراه با یبوست در بیماران کودک و نوجوان (زیر ۱۸ سال) به طور کامل اثبات نشده است.
• مطالعات محدود: مطالعاتی در زمینه یبوست عملکردی کودکان انجام شده است. برخی از کارآزمایی‌های کنترل‌شده و دو سو کور نشان داده‌اند که لوبیپروستون در مقایسه با دارونما (پلاسبو)، اثربخشی آماری معناداری در بهبود کلی دفعات اجابت مزاج در کودکان نداشته است.
• مشکلات ایمنی: با این حال، در برخی مطالعات، مشخص شده که مشخصات ایمنی دارو در کودکان مشابه بزرگسالان بوده و به خوبی تحمل می‌شود. همچنین، برخی مطالعات نتایج متضادی را در مورد اثربخشی نشان داده‌اند که نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.
• اخطار فعلی: بر اساس به‌روزرسانی‌های سازمان‌های نظارتی بین‌المللی، اثربخشی لوبیپروستون در بیماران کودک ۶ سال به بالا تأیید نشده است و ایمنی و اثربخشی آن در بیماران زیر ۶ سال نیز مشخص نشده است.

عوارض جانبی لوبیپروستون

لوبیپروستون، به ویژه در دوز معمول ۲۴ میکروگرم دو بار در روز برای یبوست مزمن ایدیوپاتیک، دارای برخی عوارض جانبی است که عمدتاً مربوط به دستگاه گوارش و خفیف تا متوسط هستند.

۱. عوارض جانبی با شیوع بالا (بیش از ۱۰ درصد)

این عوارض بیشترین شیوع را در بیماران مصرف‌کننده لوبیپروستون دارند و پزشکان باید بیمار را از احتمال وقوع آنها آگاه سازند:

• تهوع: این شایع‌ترین عارضه جانبی است که می‌تواند تا ۲۹ درصد از بیماران را تحت تأثیر قرار دهد. شدت تهوع اغلب خفیف تا متوسط است و مصرف دارو همراه با غذا و آب می‌تواند به کاهش آن کمک کند.
• سردرد: شیوع سردرد در برخی مطالعات تا ۱۱ درصد گزارش شده است.

۲. عوارض جانبی شایع (شیوع ۱ تا ۱۰ درصد)

این عوارض به طور معمول در طول درمان مشاهده می‌شوند:

• اسهال: شیوع اسهال معمولاً بین ۷ تا ۱۲ درصد از بیماران گزارش شده است. اگرچه این عارضه در اغلب موارد خفیف است، اما در صورت شدید شدن باید قطع مصرف دارو مد نظر قرار گیرد.
• درد شکمی: شیوع درد شکمی بین ۴ تا ۸ درصد است.
• نفخ شکمی و بزرگی شکم: این عارضه نیز با شیوع حدود ۶ تا ۷ درصد در بیماران دیده می‌شود.
• باد شکم: شیوع آن حدود ۴ تا ۶ درصد است.
• استفراغ: شیوع این عارضه حدود ۳ درصد است.
• سرگیجه: در حدود ۳ درصد از بیماران مصرف‌کننده لوبیپروستون، سرگیجه گزارش شده است.
• ادم (تورم): تورم اندام‌ها یا ادم محیطی با شیوع حدود ۱ تا ۳ درصد همراه است.
• ناراحتی و درد قفسه سینه یا تنگی نفس: شیوع این عوارض حدود ۲ درصد است.

۳. نکات مهم در مورد عوارض جانبی

باید توجه داشت که این عوارض در مقایسه با دارونما شیوع بیشتری دارند. همچنین:

• کاهش تهوع: تهوع معمولاً پس از مصرف دارو همراه با غذا و آب کاهش می‌یابد و اغلب منجر به قطع درمان نمی‌شود.
• اهمیت اسهال: اگرچه اسهال یک عارضه شایع است، اما در صورت تبدیل شدن به اسهال شدید، مصرف دارو باید قطع شود.

تداخلات دارویی لوبیپروستون

لوبیپروستون با احتمال کمی دچار تداخلات عمده دارویی می‌شود، زیرا به طور وسیع در دستگاه گوارش متابولیزه می‌گردد و سیستم آنزیمی سیتوکروم P450 را درگیر نمی‌کند. با این حال، تداخلات زیر گزارش شده است که باید مورد توجه قرار گیرد:

۱. تداخل با داروهای ضد درد اپیوئیدی از خانواده دی‌فنیل‌هپتان‌ها

• نام دارو: متادون 
• نوع تداخل: کاهش اثربخشی لوبیپروستون.
• توضیح تداخل: مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که متادون می‌تواند فعال‌سازی کانال‌های کلراید توسط لوبیپروستون در دستگاه گوارش را مهار کند، که مکانیسم اثر لوبیپروستون را تضعیف می‌نماید. اثربخشی لوبیپروستون در درمان یبوست ناشی از مواد اپیوئیدی در بیمارانی که از متادون استفاده می‌کنند، ثابت نشده است.

۲. تداخل با برخی داروهایی که احتمالاً غلظت لوبیپروستون را افزایش می‌دهند (تداخلات با اهمیت بالینی نامشخص)

تئوری‌هایی وجود دارد که برخی داروها ممکن است باعث کاهش میزان دفع لوبیپروستون و افزایش غلظت آن در خون شوند، اما اهمیت بالینی این تداخلات به دلیل جذب سیستمی پایین لوبیپروستون نامشخص است. برخی از این داروها عبارتند از:

• پاراستامول / استامینوفن 
• آسیکلوویر 
• آلوپورینول 
• آلپرازولام 
• آموکسی سیلین 
• آمفوتریسین بی
• آمپی‌سیلین 
• آمفتامین 

۳. تداخل با برخی داروهایی که احتمالاً اثربخشی لوبیپروستون را کاهش می‌دهند (تداخلات با اهمیت بالینی نامشخص)

برخی داروها ممکن است اثربخشی درمانی لوبیپروستون را کاهش دهند، اما این تداخلات نیز به دلیل ماهیت دارویی لوبیپروستون نیاز به بررسی بیشتر بالینی دارند. برخی از این داروها عبارتند از:

• آلفنتانیل 
• آبوباربیتال 
• آموکساپین

تداخل لوبیپروستون با غذا

• توصیه مصرف: لوبیپروستون باید همراه با غذا و آب مصرف شود.
• تأثیر غذا: مصرف لوبیپروستون همراه با غذا می‌تواند بروز عارضه شایع تهوع را کاهش دهد. این توصیه به دلیل کاهش علائم گوارشی (تهوع) است که یک عارضه جانبی احتمالی این دارو محسوب می‌شود.
• تأثیر فارماکوکینتیک: در مطالعات، مصرف لوبیپروستون همراه با یک وعده غذایی چرب، غلظت حداکثری دارو در خون (Cmax) را تا حدودی کاهش داد، اما سطح زیر منحنی غلظت-زمان (AUC) آن تغییری نکرد. اهمیت بالینی این تغییرات فارماکوکینتیک نامشخص است، اما مصرف با غذا برای کاهش تهوع توصیه می‌شود.

تداخل لوبیپروستون در آزمایشات

به طور کلی، بر اساس داده‌های حاصل از مطالعات بالینی کوتاه‌مدت و بلندمدت، لوبیپروستون تداخل بالینی مهمی با آزمایشات معمول الکترولیت‌ها (سدیم، پتاسیم، کلرید و منیزیم) و نشانگرهای عملکرد کلیه (اوره نیتروژن خون یا BUN و کراتینین) ندارد.
علیرغم مکانیسم اثر دارو که منجر به افزایش ترشح مایعات و الکترولیت‌ها به داخل روده می‌شود، لوبیپروستون در کوتاه‌مدت یا بلندمدت (تا ۴۸ هفته) باعث ایجاد عدم تعادل الکترولیتی بالینی مهم نمی‌شود.
تاکنون تداخل تحلیلی (آنالیتیکال) یا بیولوژیکی مهم دیگری در آزمایشات رایج (مانند عملکرد کبد) به طور خاص برای لوبیپروستون گزارش نشده است.
 

هشدار ها لوبیپروستون

۱. انسداد دستگاه گوارش

• نکته حیاتی: لوبیپروستون در بیمارانی که مشکوک به انسداد مکانیکی دستگاه گوارش هستند یا انسداد آن‌ها تأیید شده است، مطلقا منع مصرف دارد.
• ارزیابی قبل از درمان: قبل از شروع درمان با لوبیپروستون، ارزیابی کامل بیمار برای رد هرگونه انسداد مکانیکی یا علائم دال بر وجود انسداد، ضروری است.
• تشخیص افتراقی: در صورت بروز علائمی مانند درد شکمی شدید، استفراغ مداوم، یا عدم خروج مدفوع و گاز، باید بلافاصله مصرف دارو قطع شده و ارزیابی اورژانسی برای انسداد روده انجام شود.

۲. تهوع و راه‌های کاهش آن

• عارضه شایع: تهوع شایع‌ترین عارضه جانبی مرتبط با لوبیپروستون است و می‌تواند منجر به قطع درمان توسط بیمار شود.
• توصیه کاربردی: برای به حداقل رساندن یا کاهش شدت تهوع، اکیداً توصیه می‌شود بیمار کپسول را همراه با غذا و آب مصرف کند.

۳. اسهال شدید

• مکانیزم عمل: لوبیپروستون با افزایش ترشح مایعات روده عمل می‌کند و این موضوع خطر بروز اسهال را افزایش می‌دهد.
• احتیاط در تجویز: این دارو نباید برای بیمارانی که در حال حاضر دچار اسهال شدید هستند، تجویز شود.
• نظارت بر بیمار: بیماران باید آموزش داده شوند که در صورت بروز اسهال شدید در طول درمان، فوراً مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک خود تماس بگیرند.

۴. افت فشار خون و سنکوپ

• خطر عارضه: مواردی از افت فشار خون و غش (سنکوپ) گزارش شده است، که می‌تواند پس از مصرف اولین دوز یا دوزهای بعدی رخ دهد.
• زمان بروز: این عوارض معمولاً ظرف چند ساعت پس از مصرف دارو بهبود می‌یابند، اما احتمال عود آن‌ها با مصرف مجدد وجود دارد.
• علائم هشدار دهنده: بیماران باید از علائم احتمالی افت فشار خون مانند سرگیجه، احساس سبکی سر، یا غش کردن آگاه باشند. در صورت بروز این علائم، باید مصرف دارو را متوقف کرده و با مرکز درمانی تماس بگیرند.

۵. تنگی نفس و ناراحتی قفسه سینه

• شروع ناگهانی: برخی بیماران ممکن است حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از مصرف اولین دوز دچار تنگی نفس شوند که به صورت احساس سفتی در قفسه سینه یا دشواری در تنفس توصیف می‌شود.
• ماهیت عارضه: این تنگی نفس معمولاً خود به خود و ظرف چند ساعت برطرف می‌شود، اما در دوزهای بعدی نیز ممکن است تکرار شود.
• اقدام درمانی: در صورت بروز این عارضه، پزشک باید ارزیابی‌های لازم را برای اطمینان از عدم وجود یک مشکل جدی‌تر ریوی یا قلبی انجام دهد. در صورت نیاز، ممکن است قطع دارو لازم باشد.

۶. ملاحظات خاص جمعیت‌ها

• بارداری: لوبیپروستون بر اساس داده‌های حیوانی ممکن است باعث آسیب به جنین شود. زنان در سنین باروری باید قبل از شروع درمان آزمایش منفی بارداری داشته باشند و در طول درمان از یک روش مؤثر پیشگیری از بارداری استفاده کنند. تجویز در بارداری تنها در صورتی مجاز است که منافع واضح آن بر خطرات احتمالی غلبه کند.
• اختلال عملکرد کبد: در بیماران با اختلال کبدی متوسط تا شدید (بر اساس طبقه‌بندیChild-Pugh )، ممکن است نیاز به کاهش دوز دارو باشد. این اقدام به دلیل کاهش سرعت متابولیسم دارو و افزایش غلظت آن در بدن صورت می‌گیرد.
• کودکان: ایمنی و اثربخشی لوبیپروستون برای استفاده در کودکان و نوجوانان (زیر ۱۸ سال) برای هیچ‌کدام از اندیکاسیون‌های مورد تأیید در بزرگسالان، هنوز به طور قطعی ثابت نشده است.

توصیه های دارویی لوبیپروستون

۱. توصیه‌های دارویی برای بیمار

برای اطمینان از اثربخشی دارو و کاهش عوارض جانبی، پزشک باید نکات زیر را به بیمار توضیح دهد:

نحوه مصرف صحیح:

• کپسول را به طور کامل و بدون جویدن، خرد کردن یا باز کردن بلع کند.
• دارو را حتماً همراه با غذا و یک لیوان آب مصرف کند تا احتمال بروز تهوع، که یک عارضه شایع است، به حداقل برسد.
• دارو را طبق دستور و در زمان‌های مشخص (معمولاً صبح و شب) مصرف کند و خودسرانه آن را قطع نکند، حتی اگر احساس بهبودی داشت.

مدیریت عوارض جانبی شایع:

• تهوع: شایع‌ترین عارضه، تهوع است. مصرف دارو همراه با غذا بسیار کمک‌کننده است. اگر تهوع شدید یا آزاردهنده بود، باید با پزشک مشورت شود.
• اسهال: اگر دچار اسهال شدید شد، باید فوراً مصرف دارو را قطع کرده و پزشک را مطلع کند.

علائم هشداردهنده جدی:

• در صورت احساس سرگیجه شدید، سبکی سر، یا غش کردن (که ممکن است پس از اولین دوز رخ دهد)، فوراً مصرف دارو را متوقف کرده و به پزشک اطلاع دهد.
• اگر دچار تنگی نفس یا احساس سفتی ناگهانی در قفسه سینه شد، باید با پزشک تماس بگیرد.

توصیه بارداری:

اگر در سنین باروری است، باید از روش مؤثر پیشگیری از بارداری استفاده کند و در صورت بارداری یا تلاش برای باردار شدن، فوراً پزشک را در جریان قرار دهد.

۲. توصیه‌های دارویی مخصوص پزشک

درمان با لوبیپروستون مستلزم ارزیابی دقیق بیمار، تنظیم دوز در شرایط خاص و نظارت بر تداخلات دارویی مهم است:

الف) ارزیابی قبل از شروع درمان

• رد انسداد روده: قبل از تجویز لوبیپروستون، باید هرگونه انسداد مکانیکی دستگاه گوارش (مانند انسداد روده) در بیمار رد شود. وجود انسداد، منع مصرف مطلق دارد.
• کنترل علائم اورژانسی: در صورت وجود علائمی مانند درد شکمی شدید و غیر قابل توضیح، باید قبل از شروع درمان، تشخیص نهایی مشخص شود.

ب) تنظیم دوز در اختلال عملکرد کبد

لوبیپروستون در کبد متابولیزه می‌شود و در بیماران با اختلال کبدی نیاز به کاهش دوز وجود دارد تا از افزایش غلظت دارو در بدن جلوگیری شود:

• اختلال کبدی خفیف: نیاز به تنظیم دوز نیست.
• اختلال کبدی متوسط (مانند Child-Pughکلاس B ): دوز اولیه برای یبوست مزمن و یبوست ناشی از مواد مخدر باید به ۱۶ میکروگرم دو بار در روز کاهش یابد.
• اختلال کبدی شدید (مانند Child-Pughکلاس C): دوز اولیه برای یبوست مزمن و یبوست ناشی از مواد مخدر باید به ۸ میکروگرم دو بار در روز کاهش یابد.

ج) تداخلات دارویی مهم

• متادون: در بیماران مبتلا به یبوست ناشی از مواد مخدر، متادون ممکن است اثربخشی لوبیپروستون را در روده کاهش دهد. در این بیماران، اگر پاسخ درمانی کافی مشاهده نشد، باید تنظیم دوز و نظارت دقیق‌تر صورت گیرد.

د) نحوه تجویز برای اندیکاسیون‌های مختلف

• یبوست مزمن : دوز معمول ۲۴ میکروگرم دو بار در روز.
• یبوست ناشی از مواد مخدر : دوز معمول ۲۴ میکروگرم دو بار در روز.
• سندرم روده تحریک‌پذیر همراه با یبوست: دوز معمول ۸ میکروگرم دو بار در روز (این اندیکاسیون بیشتر برای زنان بزرگسال تأیید شده است).