لوبیپروستون یک فعالکننده اختصاصی کانال کلرید نوع ۲ است که با افزایش ترشح مایع در روده، به نرم شدن مدفوع، افزایش حرکات روده و تسهیل دفع کمک میکند. موارد مصرف تأیید شده برای این دارو شامل موارد زیر است:
۱. یبوست مزمن ایدیوپاتیک در بزرگسالان
- توضیحات کاربردی: این دارو برای بیمارانی استفاده میشود که دچار یبوست طولانیمدت (مزمن) هستند و علت مشخصی (مانند بیماری زمینهای یا مصرف داروهای خاص) برای یبوست آنها یافت نشده است.
- نکته بالینی: دوز توصیهشده برای این مورد معمولاً ۲۴ میکروگرم دو بار در روز است که باید همراه با غذا و آب مصرف شود. پزشک باید پیش از شروع درمان، مطمئن شود که بیمار دچار انسداد مکانیکی روده (تنگی، توده یا گیر کردن مدفوع) نیست. اثرگذاری دارو بر افزایش دفعات و بهبود قوام مدفوع، معیار اصلی ارزیابی پاسخ به درمان است.
۲. سندرم روده تحریکپذیر با غلبه یبوست در زنان بالای ۱۸ سال
- توضیحات کاربردی: این اندیکاسیون به طور خاص برای زنان بزرگسال مبتلا به سندروم روده تحریکپذیر (یک اختلال عملکردی دستگاه گوارش که با درد یا ناراحتی شکمی مکرر همراه با تغییر در عادات روده مشخص میشود) که یبوست علامت اصلی و غالب آن است، تأیید شده است.
- نکته بالینی: دوز توصیهشده برای این مورد ۸ میکروگرم دو بار در روز است که کمتر از دوز یبوست مزمن ایدیوپاتیک است. باید توجه داشت که اثربخشی این دارو در کاهش درد شکمی مرتبط با سندروم روده تحریکپذیر، علاوه بر بهبود یبوست، از نظر بالینی حائز اهمیت است و باید در پیگیری بیمار مورد ارزیابی قرار گیرد.
۳. یبوست ناشی از مواد مخدر در بزرگسالان با درد مزمن غیرسرطانی
- توضیحات کاربردی: این دارو برای درمان یبوست ایجاد شده در اثر مصرف مداوم داروهای مسکن مخدر (مانند مورفین یا هیدروکودون) در بیمارانی که درد مزمن آنها ناشی از سرطان فعال نیست، یا بیمارانی که درد مزمن ناشی از سابقه یا درمان سرطان دارند و نیازی به افزایش مکرر (هفتگی) دوز مسکن ندارند، تأیید شده است.
- نکته بالینی: دوز مصرفی در این مورد مشابه یبوست مزمن ایدیوپاتیک، ۲۴ میکروگرم دو بار در روز است. اهمیت این مورد در آن است که مسکنهای مخدر از طریق گیرندههای خود در روده، حرکات دستگاه گوارش را کاهش میدهند و لوبیپروستون با سازوکار متفاوت خود میتواند به بهبود یبوست ناشی از این داروها کمک کند، بدون اینکه تأثیری بر عملکرد مسکنهای مخدر در تسکین درد داشته باشد.
موارد مصرف خارج از برچسب لوبیپروستون
در حال حاضر، منابع معتبر بینالمللی، استفادههای خارج از برچسب گستردهای را برای لوبیپروستون با سطح شواهد قوی ذکر نکردهاند، زیرا مطالعات بالینی اولیه و اصلی متمرکز بر سه اندیکاسیون تأیید شده در بالا بودهاند. با این حال، بر اساس مکانیسم عمل دارو و برخی مطالعات محدود یا تجربیات بالینی، ممکن است در شرایط زیر به عنوان درمان احتمالی مورد بررسی قرار گیرد:
۱. یبوست ناشی از سایر داروها
- توضیحات کاربردی: لوبیپروستون به طور تأیید شده فقط برای یبوست ناشی از مسکنهای مخدر تأیید شده است. اما، از نظر تئوری و تجربی، ممکن است در یبوستهایی که به دلیل مصرف سایر داروها (مانند برخی ضد افسردگیها، مکملهای آهن و غیره) ایجاد میشوند و به درمانهای معمول پاسخ نمیدهند، مورد استفاده قرار گیرد.
- نکته بالینی: اگرچه سازوکار اثر دارو (افزایش ترشح مایعات) میتواند در هر نوع یبوستی مفید باشد، اما شواهد بالینی کنترل شده برای حمایت از این استفاده در دسترس نیست. بنابراین، در صورت استفاده، این یک تصمیم بالینی احتیاطی پس از شکست درمانهای خط اول و ارزیابی دقیق ریسک و فایده خواهد بود.
تذکر مهم: تمام دوزها باید همراه با غذا و آب مصرف شوند تا احتمال بروز عوارض جانبی مانند تهوع کاهش یابد. همچنین، در بیماران با اختلالات کبدی، نیاز به تنظیم دوز وجود دارد که پزشک باید بر اساس شدت اختلال (بر اساس طبقه بندی چایلد-پو) دوز را کاهش دهد.