پیریمیدون چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

پریمیدون چیست؟

پریمیدون یک داروی ضدتشنج است که برای کنترل انواع مختلفی از مشکلات تشنجی تجویز می‌گردد.

سوسپانسیون پری لپس محصول داروسازی اشبال شیمی
 

البته ممکن است این دارو‌برای مشکلی غیر از تشنج مانند بعضی لرزش‌ها نیز توسط پزشک تجویز شده باشد.

پریمیدون به صورت قرص و سوسپانسیون خوراکی در دوزهای ۱۲۵و۲۵۰میلی‌گرم موجود می‌باشد.

پیش از مصرف پریمیدون:

-سابقه‌ی هرگونه حساسیت به این دارو یا سایر داروها، مکمل‌ها و غذاها را پیش از شروع درمان به پزشک خود اطلاع دهید.

-در صورتی که مبتلا به اختلال خونی پورفیری می‌باشید، حتماً پزشک را مطلع نمایید.

-اگر مشکلی در تنفس دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.

-اگر سابقه‌ی مشکلات کبدی یا کلیوی دارید، حتماً به پزشک اطلاع دهید.

-لیستی از داروها و مکمل‌های مصرفی خود تهیه کنید و به پزشک و داروساز ارائه کنید تا در صورت وجود تداخل دارویی با پریمیدون، اقدامات و توصیه‌های لازم را انجام دهند.

-ازشروع، قطع ناگهانی و یا تغییر مقدار مصرف این دارو بدون نظر پزشک، جداً خودداری کنید.

-چنانچه به صورت مداوم‌از ماده‌ی مخدر یا ترکیبات الکلی استفاده می کنید، لازم است پزشک خود را در جریان قراردهید.

نحوه ی مصرف پریمیدون:

-پریمیدون را دقیقا مطابق با دستور پزشک مصرف نمایید. معمولاً به صورت دو مرتبه در روز تجویز می گردد با این حال ممکن است پزشک درمان را در ابتدا با یک نوبت مصرف شب‌ها قبل از خواب شروع نماید و به تدریج مقدار و تعداد دفعات را افزایش دهد. (بسته به نوع و شدت بیماری تعداد دفعات مصرف پریمیدون متفاوت است و می تواند تا ۴نوبت در روز هم تجویز شود.)

-پریمیدون با غذا تداخلی ندارد و می‌توانید آن را قبل یا پس از غذا مصرف نمایید.بهتر است برای بلع راحت تر دارو‌ را همراه با یک لیوان آب میل کنید.

-در صورت نیاز به اقدامات درمانی دیگر، حتماً افراد درمانگر خود(پزشک، دندانپزشک، داروساز، پرستار) را در جریان مصرف پریمیدون قرار دهید.

-از رانندگی و کار با ابزار و فعالیت‌هایی که نیاز به احتیاط دارند، پس از مصرف پریمیدون، تا زمانی که اثرات خواب‌آوری دارو باقی‌است، خودداری نمایید.

-قطع ناگهانی این دارو مانند سایر داروهای اثرگذار بر روی سیستم عصبی، می تواند عوارض جدی در پی داشته باشد حتی می تواند موجب تشنج بیشتر یا شدیدتر شود. به همین خاطر از قطع ناگهانی یا تغییر نحوه‌ی مصرف بدون نظر پزشک، خودداری نمایید.لازم است قطع این دارو به صورت تدریجی و تحت‌نظر پزشک انجام گیرد.

-معمولاً اثرات مطلوب پریمیدون چند‌هفته پس از شروع درمان ظاهر می‌شود.پس لازم است مصرف دارو را ادامه دهید و صبور باشید.

-در مدت درمان با پریمیدون لازم است آزمایشات خون که توسط پزشک درخواست می‌شود، به صورت منظم و دوره‌ای انجام شود.

-پیش از مصرف هرگونه مواد مخدر، داروی آرامبخش یا ترکیبات الکلی حتماً با پزشک خود در این مورد صحبت کنید.

-چنانچه با شروع مصرف این دارو تشنج‌ها بدتر یا متفاوت شد، به پزشک اطلاع دهید. ممکن است نیاز به تغییراتی در شیوه‌ی مصرف داروهایتان داشته‌باشید.

-مصرف پریمیدون ممکن‌است اثرگذاری داروهای ضدبارداری و سایر داروهای هورمونی را کاهش دهد. لازم‌ است در مدت درمان با این دارو از یک‌روش ضدبارداری غیرهورمونی مانند کاندوم جهت پیشگیری استفاده نمایید.

-از آنجاکه مصرف این دارو در دوران بارداری می‌تواند عوارضی برای جنین در پی داشته‌باشد، چنانچه مشکوک به بارداری هستید یا قصد باردار شدن دارید، حتماً پزشک را در جریان قرار دهید.

-چنانچه در دوران شیردهی هستید حتماً پزشک خود را در‌جریان قراردهید.تغذیه با شیرمادر در مدت درمان با پریمیدون توصیه نمی‌شود.
 

توصیه های دارویی در مدت مصرف پریمیدون:

-همانطور که افزایش دوز دارو به تدریج‌توسط پزشک انجام می‌شود، قطع پریمیدون هم باید به آرامی و با کاهش دوز تدریجی انجام شود.

-در صورت فراموشی یک نوبت مصرف پریمیدون، به محض یادآوری آن را مصرف نمایید. چنانچه به زمان نوبت بعدی خیلی نزدیک بود(یک ساعت یا کمتر)، قرص فراموش شده را مصرف نکنید ، نوبت بعدی را طبق روال سابق استفاده نمایید.از دوبرابر کردن مقدارمصرف پریمیدون برای جبران دوز فراموش شده در یک نوبت خودداری نمایید.

-چنانچه علائم بیماری و تشنج‌ها پس از مصرف این دارو بیشتر یا شدیدتر شد، پزشک خود‌ را در جریان قرار دهید.

-در صورتی که بیشتر از مقدار مشخص شده برای درمان از پریمیدون توسط بیمار یا شخص دیگری مصرف شده، فوراً با یک‌مرکز کنترل مسمومیت یا اورژانس تماس بگیرید و پس از انتقال بیمار به مرکز مربوطه تعداد قرص مصرف شده و‌زمان وقوع اتفاق را تا جایی که می دانید به پزشک یا پرستار اطلاع دهید.

-از آنجا که استرس‌های روحی‌ ‌و کم‌خوابی می تواند احتمال بروز تشنج را بیشتر کند، باید سعی کنید میزان خواب مناسبی داشته باشید و برای کنترل استرس و اضطراب خود از یک مشاور متخصص کمک بگیرید. این کار در بهبود سریع‌تر و کنترل حملات تاثیر قابل‌توجهی دارد.

-برای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺑﺮﻭﺯ افت فشارخون وضعیتی در مدت درمان با پریمیدون، ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻧﻤﺎیید.

-امکان بروز کمبود اسیدفولیک در صورت درمان طولانی‌مدت با پریمیدون وجود دارد. برای پیشگیری از کمبود اسیدفولیک و کمخونی مرتبط با آن، توصیه می شود مکمل اسیدفولیک با دوز مناسب توسط پزشک برای بیمار تجویز شود.

-به علت کاهش غلظت خونی ویتامین‌های گروه ب در مدت درمان با پریمیدون، توصیه می‌شود بیماران تحت درمان با این دارو، از مکمل حاوی ویتامین‌های ب(B2، B6، B12)جهت بهبود عملکرد بدن استفاده کنند.

-در کودکان، مصرف طولانی‌مدت پریمیدون احتمال بروز کمبود ویتامین دی را افزایش می‌دهد. در این بیماران میزان ویتامین دی دریافتی روزانه باید بیشتراز فرد‌عادی در نظر گرفته شود(بیشتر از ۴۰۰واحد در روز) و بر اساس آن از مکمل‌های مناسب استفاده گردد. همچنین سطح ویتامین د در خون، به صورت منظم و دوره‌ای اندازه‌گیری شود.

عوارض جدی پریمیدون:
-در صورت مشاهده‌ی علائم حساسیت به دارو همچون لکه‌های قرمز پوستی، کهیر، خارش، قرمزی، تورم، پوسته پوسته شدن یا کنده‌شدن لایه‌ای از پوست همراه یا بدون تب ، خس خس سینه، سختی در نفس کشیدن، احساس فشار در قفسه سینه یا گلو، مشکل در بلع یا صحبت کردن، تغییر صدای غیر طبیعی، تورم دهان، صورت، لب‌ها، زبان یا گلو حتماً به پزشک اطلاع دهید.

-در صورت بروز مشکلات جنسی در آقایان همچون اختلال در نعوظ، به پزشک اطلاع دهید.

-هرگونه تغییرات در بینایی، عدم توانایی در کنترل حرکات چشم، تب، لرز یا گلودرد، تورم غدد لنفاوی، کوتاه شدن نفس‌ها، عدم تعادل و مشکل در راه رفتن را در اسرع وقت به پزشک اطلاع دهید.

-مانند سایر داروهایی که برای کنترل تشنج استفاده می‌شوند، مصرف پریمیدون هم ممکن است موجب تغییر در افکار، افزایش افکار ناراحت کننده و میل به خودکشی شود. احتمال بروز این عارضه در افرادی که از قبل سابقه‌ی خودکشی داشته‌اند بیشتر است. به همین خاطر در صورت مشاهده ی هرگونه نشانه‌ای از افسردگی، اضطراب، بی‌قراری، بدخلقی، حملات پنیک یا هرگونه تغییر در احساس و رفتار بیمار، حتماً به پزشک اطلاع دهید.

عوارض شایع پریمیدون:
-احساس گیجی، خواب‌آلودگی، خستگی یا ضعف و مشکلات بینایی از عوارض شایع این دارو می‌باشد. تا زمانی که این علائم را دارید، از رانندگی و کار با ابزاری که نیاز به احتیاط دارند، خودداری کنید.(البته در افرادی که مبتلا به صرع و بیماری‌های تشنجی دارند، مجوز رانندگی حتماً با نظر پزشک و در صورت کنترل کامل حملات داده می‌شود.)

-مشکلات گوارشی، تهوع و استفراغ ممکن است در مدت درمان بااین دارو مشاهده شود. برای کاهش این عوارض، پریمیدون را همراه با یک وعده‌غذایی سبک مصرف کنید و از مصرف غذاهای پرچرب وپرادویه خودداری کنید.

-نداشتن اشتها از عوارض شایع این دارو می‌باشد.

شرایط نگهداری پریمیدون:
-دارو را در دمای معمولی اتاق در جای خشک نگهداری کنید. از نگهداری داروها در حمام و محیط مرطوب خودداری نمایید.

-همه ی داروها از جمله پریمیدون را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگهداری کنید.

-در صورت نیاز به دور ریختن داروهای تاریخ گذشته با داروساز مشورت نمایید و از ریختن دارو در فاضلاب یا زباله‌های عادی خودداری کنید.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف پیریمیدون

پیریمیدون یک داروی ضدتشنج از دسته باربیتورات‌ها است که به طور گسترده برای درمان صرع و لرزش اساسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. موارد مصرف و کاربردهای آن به شرح ذیل می باشد:

• صرع: پیریمیدون به عنوان یک درمان تک‌درمانی یا کمکی برای کنترل انواع تشنج در بزرگسالان و کودکان مورد تأیید است
• تشنج‌های تونیک-کلونیک بزرگ: برای کنترل کامل یا کاهش تعداد حملات
• تشنج‌های کانونی: که قبلاً با نام تشنج‌های سایکوموتور یا تشنج‌های لوب تمپورال شناخته می‌شدند.
• لرزش اساسی: این دارو به صورت گسترده به عنوان یک درمان خط اول برای مدیریت لرزش اساسی، به ویژه در بیمارانی که به بتا-بلاکرها (مانند پروپرانولول) پاسخ نمی‌دهند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• کاربردهای دیگر: گاهی اوقات در شرایط خاصی برای درمان لرزش ناشی از بیماری‌های دیگر مانند بیماری پارکینسون نیز به صورت خارج از برچسب (off-label) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مکانیسم اثر پیریمیدون

مکانیسم عمل پیریمیدون به دو صورت است:

اثر مستقیم

پیریمیدون به صورت مستقل، با کاهش تحریک‌پذیری سلول‌های عصبی و افزایش آستانه تشنج، فعالیت ضدتشنجی دارد.

اثر از طریق متابولیت‌های فعال

پس از مصرف، پیریمیدون در کبد به دو ترکیب فعال اصلی متابولیزه می‌شود:

• فنوباربیتال: یک داروی ضدتشنج قوی است که با تقویت اثرات گاما-آمینوبوتیریک اسید (GABA)، که یک انتقال‌دهنده عصبی مهارکننده است، باعث کاهش فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز می‌شود.
• فنیل‌اتیل‌مالونامید: این متابولیت نیز اثرات ضدتشنج دارد.

فارماکوکینتیک پیریمیدون

جذب

پیریمیدون به سرعت و به خوبی از دستگاه گوارش جذب می‌شود. حداکثر غلظت پلاسمایی دارو حدود ۳ ساعت پس از مصرف به دست می‌آید.

متابولیسم

دارو در کبد به متابولیت‌های فعال خود تبدیل می‌شود. نیمه‌عمر پیریمیدون حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت است، اما نیمه‌عمر متابولیت اصلی آن، فنوباربیتال، بسیار طولانی‌تر و در حدود ۷۰ تا ۱۰۰ ساعت است.

دفع

دارو و متابولیت‌های آن عمدتاً از طریق کلیه‌ها در ادرار دفع می‌شوند. به دلیل نیمه‌عمر طولانی فنوباربیتال، اثرات درمانی و عوارض جانبی دارو به مدت طولانی در بدن باقی می‌ماند.

منع مصرف پیریمیدون

در بیماری‌ها:

• حساسیت: بیمارانی که به پیریمیدون یا باربیتورات‌ها (مانند فنوباربیتال) حساسیت دارند
• پورفیری حاد متناوب: پیریمیدون می‌تواند باعث تشدید علائم این بیماری نادر و ژنتیکی شود
• نارسایی شدید کبدی یا کلیوی: در این موارد باید با احتیاط و با تنظیم دوز دقیق مصرف شود

بارداری و شیردهی:

• بارداری: پیریمیدون در دسته D بارداری طبقه‌بندی می‌شود، به این معنی که شواهدی مبنی بر خطر برای جنین وجود دارد. مصرف آن در دوران بارداری با افزایش خطر ناهنجاری‌های مادرزادی مانند لب شکری و شکاف کام مرتبط است. همچنین ممکن است باعث سندرم ترک نوزادی شود. مصرف آن تنها در صورتی مجاز است که فواید بالقوه برای مادر، خطرات احتمالی برای جنین را توجیه کند.
• شیردهی: پیریمیدون در شیر مادر ترشح می‌شود و می‌تواند باعث خواب‌آلودگی یا مشکلات تنفسی در نوزاد شیرخوار شود. بنابراین، مصرف آن در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود.

عوارض جانبی پیریمیدون

بسیار شایع (بیش از ۱۰٪):

• خواب‌آلودگی و گیجی (تا ۲۳٪)
• سرگیجه و آتاکسی یا عدم تعادل (تا ۱۴٪)
• تهوع و استفراغ (تا ۱۱٪)

شایع (۱ تا ۱۰٪):

• خستگی، بی‌حالی، ضعف (۹٪)

• تاری دید، دوبینی (۴٪)

• بثورات پوستی (۳٪)
• سردرد، بی‌اشتهایی

نادر (کمتر از ۱٪):

• واکنش‌های حساسیتی جدی، سندرم استیونس-جانسون
• اختلالات خونی مانند کم‌خونی مگالوبلاستیک
• نارسایی کبد

تداخلات دارویی پیریمیدون

پیریمیدون یک القاءکننده قوی آنزیم‌های کبدی است که می‌تواند بر متابولیسم بسیاری از داروها تأثیر بگذارد. این تداخلات از نظر بالینی بسیار مهم هستند و باید با دقت مدیریت شوند.

1. با داروهای مضعف سیستم عصبی مرکزی:

نوع تداخل: اثرات آرام‌بخشی و خواب‌آور این داروها را به صورت هم‌افزایی افزایش می‌دهد
نام فارسی داروها: الکل، مسکن‌های اوپیوئیدی (مانند متادون، مورفین)، بنزودیازپین‌ها (مانند دیازپام، آلپرازولام)، آنتی‌هیستامین‌های آرام‌بخش (مانند دیفن‌هیدرامین) و داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای (مانند آمی‌تریپتیلین)

2. با داروهای ضدبارداری خوراکی:

نوع تداخل: پیریمیدون با القاء آنزیم‌های کبدی، متابولیسم استروژن و پروژسترون را تسریع کرده و اثربخشی قرص‌های ضدبارداری خوراکی را به شدت کاهش می‌دهد
توصیه: در این موارد باید از روش‌های پیشگیری غیرهورمونی یا با دوز هورمونی بالاتر استفاده شود

3. با داروهای ضدتشنج دیگر:

نوع تداخل: می‌تواند سطح خونی هر دو دارو را تغییر دهد و در برخی موارد، سمیت را افزایش دهد
نام فارسی داروها:

• فنی‌توئین: می‌تواند سطح خونی پیریمیدون را کاهش و سطح فنوباربیتال را افزایش دهد
• کاربامازپین: ممکن است سطح متابولیت‌های پیریمیدون را تغییر دهد
• والپروات سدیم: می‌تواند باعث افزایش سطح خونی فنوباربیتال شود و خطر عوارض جانبی را بالا ببرد

4. با داروهای قلبی-عروقی:

نوع تداخل: با القاء آنزیم‌های کبدی، متابولیسم برخی داروهای قلبی را تسریع می‌کند و اثربخشی آن‌ها را کاهش می‌دهد
نام فارسی داروها: وارفارین (یک داروی ضد انعقاد)، دیگوکسین، مسدودکننده‌های کانال کلسیم (مانند وراپامیل)

5. با کورتیکواستروئیدها:

نوع تداخل: متابولیسم کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزولون) را افزایش داده و اثربخشی آن‌ها را کاهش می‌دهد.
نوع تداخل: می‌تواند متابولیسم این داروها را تسریع کند:

• داروهای ضد ایدز (ARVs): مانند لوپیناویر، ریتوناویر.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: مانند داکسی‌سایکلین.
• داروهای تیروئید: مانند لووتیروکسین.

توصیه: به دلیل پیچیدگی این تداخلات، هرگونه تغییر در دوز یا اضافه کردن داروی جدید، باید تحت نظارت دقیق پزشک و با پایش سطح خونی دارو انجام گیرد.

هشدار ها پیریمیدون

• خطر وابستگی و ترک: پیریمیدون می‌تواند باعث وابستگی جسمی و روانی شود. قطع ناگهانی دارو می‌تواند منجر به حملات تشنجی شدید و برگشت‌ناپذیر شود. بنابراین، دوز دارو باید به تدریج و تحت نظارت دقیق پزشک کاهش یابد.
• افکار خودکشی: مانند سایر داروهای ضدتشنج، مصرف پیریمیدون ممکن است با افزایش خطر افکار و رفتارهای خودکشی همراه باشد.
• عوارض خونی: در طول درمان طولانی‌مدت، به ویژه در دوزهای بالا، خطر کم‌خونی مگالوبلاستیک وجود دارد.

توصیه های دارویی پیریمیدون

مخصوص بیمار

• مصرف منظم: دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک و به طور منظم مصرف کنید تا سطح خونی آن در محدوده درمانی باقی بماند.
• رانندگی: به دلیل عوارض خواب‌آلودگی و گیجی، از رانندگی و کار با ماشین‌آلات سنگین خودداری کنید.
• قطع دارو: هرگز دارو را به صورت ناگهانی قطع نکنید و در صورت تمایل به توقف مصرف، حتماً با پزشک مشورت کنید.

مخصوص پزشک

• مانیتورینگ: سطح خونی پیریمیدون و فنوباربیتال باید به طور دوره‌ای پایش شود.
• تعیین دوزاژ: برای کاهش عوارض جانبی، درمان با دوزهای پایین آغاز شده و به تدریج و با فواصل زمانی مناسب افزایش یابد.
• بارداری و شیردهی: در بیمارانی که در سنین باروری هستند، باید فواید دارو در مقابل خطرات آن ارزیابی شود. در صورت بارداری، مکمل اسید فولیک برای کاهش خطر ناهنجاری‌ها توصیه می‌شود. همچنین، از شیردهی به نوزاد باید اجتناب شود.