آمپول رپاتا چیست؟
آمپول رپاتا یک داروی تزریقی برای کاهش کلسترول بد خون (LDL) است. این دارو معمولاً برای افرادی تجویز میشود که با رژیم غذایی و داروهای خوراکی مثل استاتینها نتوانستهاند کلسترول خود را به حد مناسب برسانند یا به این داروها پاسخ خوبی ندادهاند.
رپاتا به شکل قلم تزریقی زیرجلدی (تزریق زیر پوست) استفاده میشود و جزو داروهای جدید و مؤثر در پیشگیری از سکته قلبی و سکته مغزی به شمار میرود.
موارد مصرف آمپول رپاتا
پزشک ممکن است رپاتا را در شرایط زیر تجویز کند:
کاهش کلسترول خون بالا
- در افراد بزرگسال مبتلا به کلسترول خون بالا
- در کسانی که با وجود مصرف استاتینها، کلسترول LDL آنها همچنان بالاست
- در افرادی که به استاتینها تحمل ندارند یا مصرف آنها برایشان ممنوع است
کلسترول خانوادگی (ارثی)
- افراد مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی (هتروزیگوت یا هموزیگوت)
- کودکان و نوجوانان بالای ۱۰ سال مبتلا به نوع خانوادگی شدید کلسترول
پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی
- افراد دارای سابقه سکته قلبی
- افراد دارای سابقه سکته مغزی
- بیماران با تنگی یا گرفتگی عروق قلبی و مغزی
مصرف رپاتا در این افراد میتواند:
- کلسترول بد را بهطور چشمگیر کاهش دهد
- احتمال سکته قلبی و مغزی را کم کند
- نیاز به اعمال قلبی مانند آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی را کاهش دهد
نحوه عملکرد آمپول رپاتا
- بدن ما مادهای به نام کلسترول بد (LDL) میسازد که اگر زیاد شود، در دیواره رگها رسوب میکند و باعث گرفتگی عروق میشود.
- در بدن پروتئینی به نام PCSK9 وجود دارد که مانع از پاک شدن کلسترول بد از خون میشود.
- به زبان خیلی ساده، رپاتا کمک میکند کبد مثل یک فیلتر قویتر عمل کند و کلسترول بد را سریعتر از خون پاک کند.
رپاتا چگونه عمل میکند؟
- رپاتا جلوی فعالیت پروتئین PCSK9 را میگیرد
- در نتیجه، کبد میتواند کلسترول بد بیشتری را از خون جمعآوری و حذف کند
- این کار باعث کاهش شدید LDL خون میشود (گاهی بیش از ۵۰٪)
مزایای مهم رپاتا برای بیمار
- تزریق ساده و بدون درد شدید
- مصرف هر ۲ هفته یکبار یا ماهی یکبار
- کاهش قابل توجه خطر سکته قلبی و مغزی
- مناسب افرادی که استاتینها برایشان کافی یا قابل تحمل نیستند
شکل و مشخصات رپاتا
رپاتا بهصورت محلول شفاف تا نیمهشفاف، بیرنگ تا مایل به زرد عرضه میشود و فاقد ذرات معلق است.
در صورت مشاهده تغییر رنگ، وجود ذرات، توده یا پوسته، از مصرف دارو خودداری کنید.
هر بسته ممکن است حاوی ۱، ۲، ۳ یا ۶ قلم تزریقی یکبار مصرف باشد (بستهبندیها بسته به بازار ممکن است متفاوت باشند).
ترکیبات دارویی رپاتا
ماده فعال: اوولوکومب
- هر قلم تزریقی حاوی ۱۴۰ میلیگرم اوولوکومب در ۱ میلیلیتر محلول است
سایر مواد: پرولین، اسید استیک، پلیسوربات ۸۰، هیدروکسید سدیم، آب برای تزریق
موارد مصرف رپاتا
رپاتا همراه با رعایت رژیم غذایی کاهنده کلسترول تجویز میشود و در موارد زیر کاربرد دارد:
بزرگسالان مبتلا به:
- هیپرکلسترولمی اولیه (خانوادگی هتروزیگوت یا غیرخانوادگی)
- دیسلیپیدمی ترکیبی
- بیماریهای قلبیعروقی آترواسکلروتیک (سابقه سکته قلبی، سکته مغزی یا بیماریهای عروقی)
کودکان و نوجوانان بالای ۱۰ سال:
- مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی هموزیگوت (HoFH)
رپاتا میتواند:
- سطح LDL را بهطور چشمگیر کاهش دهد
- خطر نیاز به مداخلات قلبی (مانند آنژیوپلاستی) را کم کند
- از بروز حوادث قلبی–عروقی پیشگیری نماید
نحوه و دوز مصرف رپاتا
رپاتا بهصورت تزریق زیرجلدی مصرف میشود.
دوزهای رایج:
هیپرکلسترولمی اولیه و دیسلیپیدمی ترکیبی:
- ۱۴۰ میلیگرم هر ۲ هفته یکبار
- یا ۴۲۰ میلیگرم ماهی یکبار
هیپرکلسترولمی خانوادگی هموزیگوت (بزرگسالان و نوجوانان):
- شروع: ۴۲۰ میلیگرم ماهی یکبار
- در صورت نیاز، پس از ۱۲ هفته: ۴۲۰ میلیگرم هر ۲ هفته یکبار
بیماران با بیماری قلبیعروقی پایدار:
- ۱۴۰ میلیگرم هر دو هفته
- یا ۴۲۰ میلیگرم ماهی یکبار
- ⚠️ در دوز ۴۲۰ میلیگرم، باید از ۳ قلم ۱۴۰ میلیگرمی استفاده شود و تزریقها ظرف ۳۰ دقیقه انجام شوند.
نکات مهم پیش از مصرف رپاتا
- رژیم غذایی کاهنده کلسترول باید قبل و حین مصرف رپاتا رعایت شود
- در صورت مصرف همزمان با استاتینها یا سایر داروهای کاهنده چربی، طبق دستور پزشک عمل کنید
- تزریق باید پس از آموزش صحیح توسط پزشک یا پرستار انجام شود
مصرف رپاتا در بارداری و شیردهی
- ایمنی رپاتا در دوران بارداری بهطور کامل بررسی نشده است
- در صورت بارداری، قصد بارداری یا شیردهی، حتماً پزشک را مطلع کنید
- تصمیم به ادامه یا قطع شیردهی باید با نظر پزشک انجام شود
عوارض جانبی رپاتا
مانند همه داروها، رپاتا نیز ممکن است عوارضی ایجاد کند:
عوارض شایع:
- علائم شبیه آنفولانزا
- سرماخوردگی و عفونتهای تنفسی فوقانی
- تهوع
- کمردرد و درد مفاصل
- واکنش محل تزریق (درد، قرمزی، تورم)
- بثورات پوستی و واکنشهای آلرژیک
عوارض غیرشایع:
- کهیر و خارش پوستی
- علائم شبه آنفولانزا
عوارض نادر:
- تورم صورت، لبها، زبان یا گلو (واکنش آلرژیک شدید)
- در صورت مشاهده هرگونه عارضه، پزشک یا داروساز را مطلع کنید.
موارد منع مصرف و احتیاط رپاتا
- حساسیت به اوولوکومب یا سایر اجزای دارو
- بیماریهای کبدی یا کلیوی شدید
- افراد حساس به لاتکس (سرپوش سوزن حاوی مشتقات لاتکس است)
تداخل دارویی و غذایی رپاتا
- تداخل مهمی با غذا، نوشیدنی یا الکل گزارش نشده است
- با این حال، مصرف هر داروی جدید را به پزشک اطلاع دهید
شرایط نگهداری رپاتا
- نگهداری در یخچال (۲ تا ۸ درجه سانتیگراد)
- از یخزدگی محافظت شود
- دور از نور و در جعبه اصلی نگهداری شود
- پس از خروج از یخچال، حداکثر تا ۱ ماه در دمای اتاق (تا ۲۵ درجه) قابل نگهداری است
- دور از دسترس کودکان نگهداری شود
نحوه تزریق آمپول رپاتا
آمپول رپاتا یک داروی تزریقی زیرجلدی است که معمولاً بهصورت قلم از پیشپرشده یکبار مصرف استفاده میشود. اگر پزشک تشخیص داده که میتوانید خودتان یا با کمک مراقب تزریق را انجام دهید، حتماً طبق مراحل زیر عمل کنید.
1️⃣ آمادهسازی قبل از تزریق رپاتا
- خارج کردن دارو از یخچال
- قلم رپاتا را حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از تزریق از یخچال خارج کنید
- اجازه دهید دارو بهطور طبیعی به دمای اتاق برسد
- ❌ هرگز قلم را گرم نکنید (داخل آب گرم، مایکروویو یا کنار بخاری نگذارید)
بررسی ظاهر دارو
- قبل از تزریق، حتماً موارد زیر را بررسی کنید:
- محلول باید شفاف تا کمی کدر، بیرنگ تا زرد کمرنگ باشد
- در صورت مشاهده ذرات، تغییر رنگ، کدورت شدید یا توده از تزریق خودداری کنید
وسایل مورد نیاز
- قلم تزریقی رپاتا
- پد الکلی
- گاز یا پنبه تمیز
- ظرف مخصوص دفع سرسوزن (سیفتی باکس)
2️⃣ انتخاب محل مناسب تزریق رپاتا
تزریق رپاتا باید زیر پوست (زیرجلدی) انجام شود.
محلهای مجاز تزریق:
- رانها (جلوی ران)
- شکم (حداقل ۵ سانتیمتر دورتر از ناف)
- بازوی فوقانی (فقط در صورتی که فرد دیگری تزریق را انجام دهد)
نکات مهم:
- هر بار محل تزریق را تغییر دهید
- ❌ از تزریق روی پوست قرمز، ملتهب، زخمی، کبود یا سفت خودداری کنید
3️⃣ نحوه تزریق با قلم رپاتا (گامبهگام)
مرحله 1: ضدعفونی محل تزریق
- محل انتخابشده را با پد الکلی تمیز کنید
- اجازه دهید پوست کاملاً خشک شود
مرحله 2: آماده کردن قلم
- درپوش زردرنگ قلم را درست قبل از تزریق بردارید
- نوک سوزن را لمس نکنید
- درپوش را دوباره روی قلم نگذارید
مرحله 3: قرار دادن قلم روی پوست
- قلم را عمود (۹۰ درجه) روی پوست قرار دهید
- نوک زرد قلم باید کاملاً روی پوست تماس داشته باشد
مرحله 4: شروع تزریق
- قلم را محکم روی پوست فشار دهید تا صدای کلیک اول را بشنوید
- دارو بهصورت خودکار تزریق میشود
مرحله 5: تکمیل تزریق
- قلم را حدود ۱۵ ثانیه ثابت نگه دارید
- منتظر صدای کلیک دوم بمانید (نشانه پایان تزریق)
- پنجره نشانگر معمولاً زرد میشود که یعنی تزریق کامل شده است
مرحله 6: خارج کردن قلم
- قلم را از روی پوست بردارید
- در صورت خونریزی جزئی، با گاز تمیز فشار ملایم دهید
- ❌ محل تزریق را ماساژ ندهید
4️⃣ در صورت تجویز دوز ۴۲۰ میلیگرم
- اگر پزشک دوز ۴۲۰ میلیگرم را تجویز کرده باشد:
- باید از ۳ قلم ۱۴۰ میلیگرمی استفاده کنید
هر سه تزریق باید:
- در محلهای مختلف انجام شوند
- حداکثر ظرف ۳۰ دقیقه پس از رسیدن دارو به دمای اتاق تزریق شوند
5️⃣ اقدامات بعد از تزریق
- قلم استفادهشده را دوباره استفاده نکنید
- قلم را بلافاصله داخل ظرف ایمن دفع سرسوزن بیندازید
در صورت بروز مشکلات زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید
- تورم زیاد
- خارش شدید
- تنگی نفس یا تورم صورت و لبها
6️⃣ اگر یک نوبت تزریق را فراموش کردید
- به محض یادآوری، تزریق را انجام دهید
- سپس با پزشک تماس بگیرید تا برنامه جدید تزریق مشخص شود
- ❌ دوز دارو را خودسرانه دو برابر نکنید
7️⃣ نکات بسیار مهم و ایمنی
- رپاتا فقط برای تزریق زیرجلدی است
- تزریق داخل عضله یا رگ ممنوع است
- بدون آموزش قبلی، تزریق را انجام ندهید
- دارو را تکان ندهید
- هر قلم فقط برای یک بار مصرف است
نکات تکمیلی
رپاتا تأثیری بر رانندگی و کار با ماشینآلات ندارد.
این دارو عملاً فاقد سدیم است (کمتر از ۲۳ میلیگرم سدیم در هر دوز)
سلام من جدیدا بیماری جوان دارم که نیاز به ای دارو دارد LDL بسیار بالا که یک با هم قلب باز عمل کرده است فوق تخصص غدد اردبیل هستم دکتر هادیان