آمیودارون چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف آمیودارون

آميودارون از راه خوراكي فقط در درمان تا كي كاردي بطني گهگير و غير پايدار از نظر هموديناميكي و فيبريلاسيون بطني گهگير زماني كه ساير داروها مؤثر نمي‌باشند، مصرف مي‌شود. اين دارو از راه تزريقي جهت تخفيف و پيشگيري از آريتمي فوق بطني گهگير كه به ساير داروها پاسخ نمي‌دهد، به ويژه هنگامي كه همراه سندرم ولف پاركينسون-وايت (W-P-W) باشد، از جمله فيبریلاسيون دهليزي، فلوتر دهليزي، تاكي كاردي دهليزي نابجا و تاكي كاردي فوق بطني مصرف مي‌شود.

مکانیسم اثر آمیودارون

آميودارون با اثر مستقيم بر بافت‌ها، بدون تأثير بارز بر پتانسيل غشاء، طول مدت پتانسيل عمل و دوره تحريك‌ناپذيري را در تمام بافت‌هاي قلب طولاني مي‌كند. همچنين در بيماران مبتلا به سندرم W-P-W تحريك‌پذيري بافت مسير فرعي را طولاني كرده و سرعت هدايت را در اين بافت‌ها كند مي‌كند.

فارماکوکینتیک آمیودارون

جذب آميودارون از راه خوراكي كند و متغير است. حدود 25-20 درصد از راه خوراكي جذب مي‌شود. سرعت دستيابي به غلظت پلاسمايي يكنواخت و درماني دارو، كند و دفع دارو طولاني است. پيوند دارو با پروتئين بسيار زياد است. متابوليسم اين دارو كبدي است و نيمه عمير آن در مرحله ابتدايي، 10-5/2 روز و در مرحله انتهايي 107-26 روز است. اثر دارو 3-2 روز تا 3-2 ماه پس از مصرف شروع مي‌شود و حداكثر غلظت پلاسمايي نيز 7-3 ساعت پس از مصرف حاصل مي‌شود. طول مدت اثر متغير(هفته‌ها تا ماه‌ها) است. اين دارو از طريق صفرا دفع مي‌شود.

منع مصرف آمیودارون

اين دارو در انسداد دهليزي-بطني درجه 2 يا 3 كه از قبل وجود داشته است(بدون ضربان‌ساز مصنوعي)، حملات برادي كاردي كه منجر به سنكوپ مي‌شود(مگر اين كه از ضربان ساز مصنوعي براي كنترل آن استفاده نشود) و عيب عملكرد گره سينوسي (مگر اين كه توسط ضربان‌ساز مصنوعي كنترل نشود) و حساسيت شديد به دارو نبايد مصرف شود.

عوارض جانبی آمیودارون

*
عوارض شایع (%10<):
قلبی عروقی: افت فشارخون
غدد درون ریز و متابولیسم: فسفولیپیدمی (فسفولیپیدوز ریوی)
گوارشی: تهوع، استفراغ
چشمی: کراتوپاتی اپی تلیال
تنفسی: سمیت ریوی
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: برادی کاردی، بلوک دهلیزی بطنی، برادی کاردی سینوسی، تشدید آریتمی قلبی، نارسایی قلبی، آریتمی قلبی، ادم، گرگرفتگی، اختلال در گره سینوسی، تاکی کاردی بطنی، فیبریلاسیون دهلیزی، شوک کاردیوژن، آریتمی گره ای، طولانی شدن فاصله QT در الکتروکاردیوگرام، آریتمی تورساد دی پوینت، فیبریلاسیون بطنی
پوستی: حساسیت پوست به نور، آفتاب سوختگی، سندرم استیونس جانسون
غدد درون ریز و متابولیسم: کم کاری تیروئید، کاهش میل جنسی، پرکاری تیروئید
گوارشی: بی اشتهایی، یبوست، تغییر در میزان ترشح بزاق، اختلال چشایی، درد شکمی، اسهال
هماتولوژی و انکولوژی: اختلال فاکتورهای هموستاتیک خون، ترومبوسیتوپنی
کبدی: اختلال عملکرد کبدی، بیماری کبدی، افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز، افزایش سطح سرمی آسپارتات آمینوترانسفراز
سیستم اعصاب مرکزی: اختلال در راه رفتن، آتاکسی، خستگی، حرکات غیرارادی بدن، کسالت، سرگیجه، خواب رفتگی اندام، تغییر حس بویایی، سردرد، بی خوابی، اختلال خواب
عصبی، عضلانی و اسکلتی: لرزش
چشمی: تاری دید، هاله روشن اطراف منبع نور، اختلالات بینایی، التهاب عصب بینایی
کلیوی: بی کفایتی کلیوی
تنفسی: التهاب ریه، فیبروز ریوی، سندرم زجر تنفسی حاد، ادم ریوی
متفرقه: تب
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: آسیستول
سیستم اعصاب مرکزی: نوروپاتی محیطی
چشمی: سندرم خشکی چشم، هراس از نور
تنفسی: پنومونی ناشی از ازدیاد حساسیت، پنومونی (آلوئولار)

تداخلات دارویی آمیودارون

*مشخصات کلی تداخلات:
- سوبسترای CYP2C8
- سوبسترای CYP3A4
- مهارکننده CYP2C9 (متوسط)
- مهارکننده CYP2D6 (ضعیف)
- مهارکننده CYP3A4 (ضعیف)
- مهارکننده P-gp (متوسط)
- تشدید برادی‌کاردی
- عامل محلول در چربی
- افزایش فاصله QT (شناخته‌شده)
- اثر بر تولید/ متابولیسم هورمون تیروئید

تداخلات رده X (پرهیز):
آگالسیداز آلفا و بتا، آمینولوولینیک اسید (سیستمیک)، برومپریدول، سیتالوپرام، کلاریترومایسین، کانیواپتان، داکلاتاسویر، دمپریدون، انترکتینیب، اریترومایسین (سیستمیک)، فکسینیدازول، فینگولیمود، فلوپنتیکسول، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، جمی‌فلوکساسین، آب گریپ‌فروت، ایدلالیسیب، ایندیناویر، لاسمیدیتان، لفامولین، فرآورده‌های حاوی لووفلوکساسین (سیستمیک)، لوفپرامین، لوپیناویر، موکسی‌فلوکساسین (سیستمیک)، نلفیناویر، نیلوتینیب، پازوپانیب، پیموزاید، پیپراکین، پوساکونازول، پروبوکول، کوئتیاپین، ریبوسیکلیب، ریتوناویر، ساکویناویر، سوفوسبوویر، اسپارفلوکساسین، تیوریدازین، تیپراناویر، توپوتکان، وین کریستین (لیپوزمال)، وریکونازول

کاهش اثرات داروها توسط آمیودارون:
آگالسیداز آلفا، آگالسیداز بتا، کلوپیدوگرل، سدیم یدید I131، فرآورده‌های تیروئید

کاهش اثرات آمیودارون توسط داروها:
عوامل کمپلکس ساز اسیدهای صفراوی، برومپریدول، القاکننده‌های CYP3A4 (متوسط و قوی)، دابرافنیب، دفراسیروکس، انزالوتامید، اردافتینیب، اتراویرین، فوس فنی‌توئین، آب گریپ‌فروت، میتوتان، اورلیستات، القاکننده‌های P-gp/ABCB1، فنی‌توئین، ریفامپین، ساریلومب، سیلتوکسیمب، توسیلیزومب

افزایش اثرات داروها توسط آمیودارون:
آفاتینیب، آمیفوستین، آمینولوولینیک اسید (موضعی و سیستمیک)، آمیسولپرید (خوراکی)، عوامل ضد جنون آتیپیکال]نسل دوم[، آریپیپرازول، آتورواستاتین، آزیترومایسین (سیستمیک)، بتابلاکرها، بتریکسابان، بیلاستین، داروهای ایجادکننده برادی‌کاردی، برنتوکسی‌مب ودوتین، برومپریدول، گلیکوزیدهای قلبی، سلیپرولول، سریتینیب، کلروکین، سیتالوپرام، کلاریترومایسین، کلوفازیمین، کلوزاپین، کلشی سین، سیکلوسپورین (سیستمیک)، دابیگاتران اتکسیلات، داساتینیب، دمپریدون، فرآورده‌های حاوی دوکسپین، دوکسوروبیسین (فرم متداول)، دروپریدول، دولوکستین، ادوکسابان، اریترومایسین (سیستمیک)، اس سیتالوپرام، اورولیموس، فکسینیدازول، فلکاینید، فلیبانسرین، فلوپنتیکسول، فوس فنی‌توئین، گادوبنات دی مگلومین، هالوفانترین، هالوپریدول، داروهای کاهش‌دهنده فشارخون، اینوتوزومب اوزوگامایسین، ایوابرادین، لاکوزامید، لاروترکتینیب، لمبورکسانت، فرآورده‌های حاوی لوودوپا، لیدوکائین (موضعی و سیستمیک)، لومیتاپید، لوراتادین، لوواستاتین، متادون، میدوستارین، میپومرسن، موکسی‌فلوکساسین (سیستمیک)، نالدمدین، نالوکسگل، نیلوتینیب، نیمودیپین، نیتروپروسید، الانزاپین، اندانسترون، اوسیمرتینیب، پازوپانیب، پنتامیدین (سیستمیک)، پرهگزیلین، سوبستراهای P-gp/ABCB1، فنی‌توئین، فولکودین، پیلسیکاینید، پیموزاید، پیپراکین، پورفیمر، پروبوکول، پروپافنون، پروکالوپراید، کوئتیاپین، رانولازین، مخمر برنج قرمز، ریبوسیکلیب، ریفاکسیمین، ریمگپنت، ریسپریدون، سیلودوسین، سیمواستاتین، سیپونیمود، سدیم استیبوگلوکونات، اسپارفلوکساسین، تاکرولیموس (سیستمیک)، تالازوپاریب، تگاسرود، تیوریدازین، تیزانیدین، توپوتکان، تریازولام، آبروگپنت، ومورافنیب، ونتوکلاکس، ورتپورفین، وین کریستین (لیپوزمال)، آنتاگونیست های ویتامین K، وریکونازول

افزایش اثرات آمیودارون توسط داروها:
آلفوزوسین، اپرپیتانت، آتازاناویر، باربیتورات ها، بنپریدول، داروهای کاهش‌دهنده فشارخون، بریمونیدین (موضعی)، مسدودکننده ‌های کانال کلسیمی (غیردی‌هیدروپیریدینی)، سایمتیدین، کوبیسیستات، کانیواپتان، سیکلوفسفامید، مهارکننده‌های CYP2C8 (قوی)، مهارکننده‌های CYP3A4 (متوسط و قوی)، داکلاتاسویر، داروناویر، دیازوکسید، دوولیسیب، انکورافنیب، انترکتینیب، اردافتینیب، اریترومایسین (سیستمیک)، فکسینیدازول، فینگولیمود، فوسامپرناویر، فوس اپرپیتانت، فوس نتوپیتانت، فوس فنی‌توئین، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، جمی‌فلوکساسین، گیلتریتینیب، آب گریپ‌فروت، گیاهان کاهش‌دهنده‌ی فشارخون، ایدلالیسیب، ایندیناویر، لاروترکتینیب، لاسمیدیتان، لفامولین، فرآورده‌های حاوی لووفلوکساسین (سیستمیک)، لیدوکائین (موضعی و سیستمیک)، لوفپرامین، لوفکسیدین، لوپیناویر، لورمتازپام، میدودرین، میفپریستون، مولسی‌دومین، نفتوپیدیل، نلفیناویر، نتوپیتانت، نیکرگولین، نیکوراندیل، اوبینوتوزومب، اومبیتاسویر/ پاریتاپرویر/ ریتوناویر، اومبیتاسویر/ پاریتاپرویر/ ریتوناویر/ داسابوویر، پالبوسیکلیب، پنتوکسی فیلین، مهارکننده‌های P-gp/ABCB1، مهارکننده‌های فسفودی استراز 5، پوساکونازول، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، داروهای طولانی کننده فاصله QT (با خطر متوسط-پرهیز)، داروهای طولانی کننده فاصله QT (با خطر متوسط-احتیاط)، آنتی آریتمی های کلاس IA طولانی کننده QT (بیشترین خطر)، آنتی آریتمی های کلاس III طولانی کننده QT (بیشترین خطر)، مهارکننده‌های کیناز طولانی کننده QT (بیشترین خطر)، داروهای متفرقه طولانی کننده QT (بیشترین خطر)، مهارکننده‌های متوسط CYP3A4 طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، کیناگولید، رانولازین، ریتوناویر، روکسولیتینیب، ساکویناویر، سیمپرویر، سوفوسبوویر، استریپنتول، تاکرولیموس (سیستمیک)، تری‌لیپرسین، تیپراناویر، توفاسیتینیب، وریکونازول

تداخل با غذا:
مصرف غذا سرعت و میزان جذب آمیودارون را افزایش می‌دهد.
راهکار: با روندی ثابت نسبت به غذا مصرف شود. (همیشه با غذا یا همیشه بدون غذا).
مصرف آب گریپ‌فروت فراهمی زیستی آمیودارون خوراکی را تا 50 درصد افزایش و تبدیل آمیودارون به N-DEA (متابولیت فعال آن) را کاهش می‌دهد؛ بنابراین تغییر در اثرات دارو ممکن است اتفاق بیفتد.
راهکار: از مصرف آب گریپ‌فروت حین درمان با آمیودارون پرهیز شود.

هشدار ها آمیودارون

1- آزمون عملكرد كبد و تيروئيد در درمان طولاني مدت ضروري است. آميودارون مي‌تواند سبب بروز اختلال در عملكرد تيروئيد شود. بنابراين در طول مصرف آن، هر سه هورمون تيروكسين، تري‌يدوتيرونين وهورمون محرك تيروتروپين بايد اندازه‌گيري شوند.
2- در صورت بروز تنگي نفس يا پيشرفت آن و همچنين بروز سرفه در بيماراني كه آميودارون مصرف مي‌كنند، احتمال وجود پنوموني بايد در نظر گرفته شود.
3- در موارد زير بايد با احتياط فراوان مصرف شود:
نارسايي احتقاني قلب، عيب كار كليه، بيماران سالخورده، برادي كاردي شديد و اختلالات هدایتي قلب، ( به ويژه مصرف مقادير زياد) و پورفيري.
4- به علت كند بودن شروع اثر دارو، مشكل بودن تنظيم مقدار مصرف و احتمال بروز جانبي شديد، درمان با اين دارو بايد در بيمارستان شروع شود و بيمار حداقل طي دوره مصرف مقدار حمله‌اي دارو در بيمارستان بستري باشد. مقدار مصرف دارو براي هر بيمار بايد جداگانه و بر اساس نيازهاي بيمار، پاسخ باليني، وجود يا شدت مسمويت و در بعضي حالات بر اساس غلظت پلاسمايي آميودارون تنظيم شود.
5- در طول درمان با اين دارو، تعيين غلظت سرمي SGPT ، SGOT ، آلكالين فسفاتاز و ثبت نوار قبلي ضروري است.

توصیه های دارویی آمیودارون

1- دوره درمان بايد كامل شود. مصرف دارو حتي در صورت احساس بهبودي بايد طبق دستور پزشك ادامه يابد.
2- طي درمان با دارو و چند ماه پس از قطع مصرف آن، از تابش مستقيم خورشيد به پوست بايد جلوگيري شود.
3- در صورت بروز مسموميت عصبي، حساسست به نور، تهوع، استفراغ و التهاب اپي‌ديديم، كاهش مقدار مصرف و در بعضي موارد، قطع مصرف دارو توصيه مي‌شود.
4- در صورت فراموش شدن يك نوبت مصرف دارو، از مصرف آن خودداري نموده و در صورتي كه بيش از 2 يا 3 نوبت مصرف نشده، حتماً بايد با پزشك مشورت شود. از دو برابر نمودن مقدار دارو بايد اجتناب گردد.