پنسیلامین چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

پنی سیلامین یا دی پنسیلامین چیست؟
آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی می باشد. سیستم ایمنی بدن شما به صورت نرمال پادتن هایی ترشح می نمایند که از بدن در برابر عفونت‌ها محافظت می نمایند. در بیماری های خود ایمنی این پادتن ها علیه سلولهای خودی بدن اقدام می‌کنند که هنوز دلیل این عملکرد مشخص نمی باشد.
پنی سیلامین دارویی متعلق به گروه داروهای ضد روماتیسم می باشد که با سرکوب سیستم ایمنی از حمله ی آن به بافت های بدن و سلولهای خودی جلوگیری نموده و صدمات ناشی از بیماری رماتیسم مفصلی را کاهش می دهد.
 این دارو همچنین در درمان برخی اختلالات متابولیک مانند بیماری ویلسون ،cystinuria، سیروز صفراوی اولیه و به عنوان درمان کمکی در مسمومیت با سرب و فلزات سنگین تجویز می گردد.
در بیماری ویلسون پنیسیلامین با اتصال به یون های مس موجب تسهیل دفع کلیوی آنها می شود.
در cystinuria، این دارو با کاهش مقدار سیستین در ادرار از تشکیل کریستال هایی که موجب تشکیل سنگ های کلیه یا مثانه می‌گردند جلوگیری می‌نماید.

پیش از شروع مصرف پنی سیلامین
-در صورت بارداری، تصمیم به بارداری یا شیردهی پزشک خود را در جریان قرار دهید.
-در صورت سابقه یا ابتلا به اختلالات کلیوی و بیماری لوپوس، پزشک خود را در جریان قرار دهید.
-لیست کاملی از کلیه داروها و فراورده های گیاهی و مکمل مصرفی خود را در اختیار پزشک داروساز خود قرار دهید.
-در صورت سابقه ی حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه به پزشک خود اطلاع دهید.

نحوه صحیح مصرف پنی سیلامین
-پنی سیلامین را دقیقاً طبق دستور پزشک خود مصرف نمایید. مقدار مصرف دارو با توجه به علت تجویز متفاوت می باشد.
-در صورتی که دارو برای درمان روماتیسم مفصلی برای شما تجویز شده باشد احتمالا در ابتدای درمان مقدار مصرف کمی تجویز می‌شود و در طی چند هفته مقدار مصرف افزایش می‌یابد تا به دوز مورد نظر پزشکتان برسد.
-پنی سیلامین را با معده ی خالی یک ساعت قبل یا دو ساعت پس از غذا یا شب ها پیش از خواب همراه با یک لیوان آب مصرف نمایید.
-بهتر است دارو را در زمان مشخصی از روز مصرف نمایید تا از فراموش کردن آن جلوگیری شود وبا مصرف منظم روند بهبودی تسریع یابد.
-در صورت فراموشی یک نوبت مصرف به محض یادآوری دارو را مصرف نمایید (مگر اینکه زمان مصرف بعدی نزدیک باشد. در این صورت نوبت فراموش شده را مصرف ننموده و از دوبرابر نمودن مصرف دارو در یک نوبت نیز خودداری نمایید.
نکته: چنانچه بیش از ۲ بار در روز از پنی سیلامین استفاده می‌نمایید، دوز فراموش شده حداکثر تا یک ساعت پس از زمان مصرف اصلی مصرف گردد

توصیه ها
-مصرف این دارو در طولانی مدت اثرات مطلوب خود را به جا می گذارد لذا در ۶ الی ۱۲ هفته ابتدایی درمان، ممکن است بهبودی چندانی احساس ننمایید. با این حال صبور باشید و مصرف دارو را تا زمانی که پزشک تجویز نموده ادامه دهید.
-در مدت درمان با پنی سیلامین لازم است تحت نظر پزشک خود بمانید تا روند بهبودی بررسی گردد و پزشک آزمایشات بالینی مورد نیاز ،(خصوصا در دو ماه نخست درمان) را انجام دهد.
-پیش از خرید هرگونه فرآورده ی دارویی یا مکمل جدید خصوصاً مکمل‌های مینرال، داروهای ضد اسید معده و داروهای ضد درد و التهاب( مانند ایبوپروفن) حتماً داروساز خود را در جریان مصرف پنی سیلامین قرار دهید زیرا برخی داروها می‌توانند با پنی سیلامین تداخل ایجاد نمایند یا باعث کاهش اثربخشی آن گردند و یا احتمال وقوع عوارض دارویی را افزایش دهند.
-درمان با پنیسیلامین معمولا طولانی مدت است مگر اینکه عوارض ناخواسته ی دارویی غیر قابل تحملی ایجاد شود که پزشک را وادار به قطع درمان با این دارو نماید. لذا مصرف دارو تا زمانی که پزشک صلاح می‌داند ادامه دهید.
-در صورتی که برنامه عمل جراحی یا درمان های دندانپزشکی در پیش رو دارید، فرد مسئول یا درمانگر خود را در جریان مصرف پنی سیلامین قرار دهید در چنین شرایطی ممکن است نیاز به تغییر مقدار مصرف پنی سیلامین باشد.
-مصرف فرآورده های حاوی آهن در مدت درمان با پنی سیلامین، جذب و به دنبال آن اثر بخشی این دارو را کاهش میدهد. لذا در صورتی که نیاز به درمان با فرآورده‌های حاوی آهن دارید، پزشک خود را در جریان قرار دهید تا تنظیم دوز مناسب را انجام دهد.
-جهت جلوگیری از وقوع عوارض ناخواسته ی دارویی پنی سیلامین لازم است پیش از شروع درمان و سپس به صورت منظم و دوره ای (به ویژه در ۲ ماه نخست درمان) آزمایش شمارش سلول های خونی و پلاکت ها و آزمایش کامل ادرار که توسط پزشک تجویز می گردد را به عمل آورید. همچنین انجام آزمایشات لازم جهت بررسی کبد و چشم جهت پیشگیری از بروز عوارض دارویی حداقل دو بار در سال لازم می باشد.
-احتمالا در مدت درمان با این دارو پزشک برای شما ویتامین b۶ نیز تجویز می نماید. لذا مصرف مکمل های توصیه شده توسط پزشک را ادامه دهید.
-از آنجایی که تب می‌تواند یکی از نخستین علائم حساسیت های دارویی باشد بهتر است
دمای بدن بیمار را به صورت روزانه کنترل نمایید.
-قطع ناگهانی دارو بدون نظر پزشک ممکن است عواقبی در پی داشته باشد. لذا قطع و همچنین شروع مجدد درمان با این دارو نیاز به تجویز پزشک و تنظیم دوز دقیق دارد.

عوارض ناخواسته دارویی پنی سیلامین
-احساس تهوع یا کاهش اشتها از عوارض شایع مصرف این دارو می باشد که با مصرف غذاهای سبک و پرهیز از غذاهای پر چرب و پر ادویه میتوان آن را کاهش داد.
-در صورت بروز اسهال، مایعات به مقدار کافی مصرف نمایید و چنانچه اسهال شدید و ادامه دار بود، به پزشک اطلاع دهید.
-در صورت بروز سردرد با پزشک یا داروساز خود جهت دریافت داروی ضد درد مناسب شرایط مشورت نمایید.
-در صورت بروز سرگیجه یا تغییر در بینایی تا زمانی که این احساس به طور کامل برطرف نگردیده از رانندگی و کار با ابزار هایی که نیاز به احتیاج دارند خودداری نمایید.
-در مدت درمان با این دارو ممکن است تغییراتی در حس چشایی ایجاد شود که جای نگرانی ندارد و به مرور زمان برطرف می‌گردد.
-در صورت بروز علائمی همچون تب، علائم آنفولانزا، زخم دهانی، کهیر و لک های قرمز پوستی، خونریزی یا خون مردگی غیرعادی، وجود خون در ادرار و تنگی نفس، سرفه های مداوم یا هر حالت غیر معمول دیگر، سریعاً به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه نمایید.
-در صورتی که پنی سیلامین جهت درمان روماتیسم مفصلی برای شما تجویز گردیده است، چنانچه درد در ناحیه مفاصل شدیدتر شد و یا ورم قرمزی و گرمی در آن نواحی احساس نمودید حتماً به پزشک اطلاع دهید.

 

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف پنسیلامین

پنسیلامین یک داروی کی‌لیت‌کننده و سرکوب‌کننده سیستم ایمنی است که در درمان بیماری‌های مختلف کاربرد دارد. این دارو از نظر شیمیایی یک مشتق متیله از آمینو اسید سیستئین است. در اینجا، موارد مصرف تأیید شده و خارج از برچسب آن با توضیحات کاربردی و بالینی برای پزشکان ارائه شده است.

موارد مصرف تأیید شده
موارد مصرف زیر برای پنسیلامین توسط سازمان‌های نظارتی بین‌المللی تأیید شده‌اند و به طور گسترده در عمل بالینی استفاده می‌شوند:

۱. بیماری ویلسون

توضیحات کاربردی و بالینی:

• هدف درمان: پنسیلامین داروی خط اول برای درمان این اختلال ارثی نادر متابولیسم مس است که منجر به تجمع بیش از حد مس در کبد، مغز و سایر بافت‌ها می‌شود.
• مکانیسم عمل: این دارو به عنوان یک عامل کی‌لیت‌کننده عمل کرده و به مس متصل می‌شود. این کمپلکس محلول در آب، سپس از طریق ادرار دفع می‌گردد و سطح مس بدن را کاهش می‌دهد.
• نکات بالینی: درمان با پنسیلامین معمولاً باید به صورت مادام‌العمر ادامه یابد. در ابتدای درمان، ممکن است به دلیل بسیج مس، یک بدتر شدن پارادوکسیکال در علائم عصبی یا کبدی مشاهده شود که نیازمند نظارت دقیق است. پایش سطح مس دفع‌شده در ادرار ۲۴ ساعته و سطح مس آزاد در سرم برای تنظیم دوز ضروری است.

۲. سیستینوری

توضیحات کاربردی و بالینی:

• هدف درمان: درمان این اختلال ژنتیکی که با تشکیل سنگ‌های کلیوی (نفرولیتیازیس) ناشی از دفع بیش از حد آمینو اسید سیستین مشخص می‌شود.
• مکانیسم عمل: پنسیلامین با پیوند دی‌سولفیدی سیستین واکنش می‌دهد و دی‌سولفید مخلوط پنی‌سیلامین-سیستین را تشکیل می‌دهد که بسیار محلول‌تر از سیستین است و به راحتی در ادرار دفع می‌شود.
• نکات بالینی: مصرف مایعات فراوان و قلیایی کردن ادرار معمولاً همراه با پنسیلامین توصیه می‌شود. بیماران باید از نظر کاهش دفع سنگ و عوارض جانبی دارو، به ویژه عوارض کلیوی، تحت نظارت باشند. دوز باید طوری تنظیم شود که دفع سیستین روزانه زیر ۱۰۰ میلی‌گرم حفظ شود.

۳. آرتریت روماتوئید شدید و فعال

توضیحات کاربردی و بالینی:

• هدف درمان: این دارو به عنوان یک داروی ضدروماتیسم اصلاح‌کننده بیماری (DMARD) برای درمان آرتریت روماتوئید شدید که به درمان‌های اولیه پاسخ نداده است، استفاده می‌شود.
• مکانیسم عمل: مکانیسم دقیق آن در آرتریت روماتوئید ناشناخته است، اما تصور می‌شود که با سرکوب برخی از عملکردهای سیستم ایمنی و شاید تأثیر بر تولید کلاژن عمل می‌کند.
• نکات بالینی: پنسیلامین یک داروی با شروع اثر دیررس است و ممکن است چندین هفته یا ماه طول بکشد تا اثرات درمانی آن ظاهر شود. به دلیل نیمه‌عمر طولانی و خطر عوارض جانبی جدی، استفاده از آن در حال حاضر به نفع داروهای بیولوژیک و DMARDهای جدیدتر کاهش یافته است. با این حال، در برخی بیماران مقاوم به درمان همچنان یک گزینه محسوب می‌شود.

موارد مصرف خارج از برچسب
استفاده از پنسیلامین در موارد زیر در برخی منابع بین‌المللی گزارش شده است، اما ممکن است به طور رسمی توسط همه نهادهای نظارتی تأیید نشده باشد:

۱. اسکلرودرما یا اسکلروز سیستمیک

توضیحات کاربردی و بالینی:

• هدف درمان: پنسیلامین برای کاهش ضخامت پوست و شاید کاهش درگیری احشایی در برخی زیرگروه‌های اسکلرودرما، به ویژه در مراحل اولیه بیماری، استفاده شده است.
• مکانیسم عمل: اعتقاد بر این است که این دارو با مهار اتصال متقاطع فیبرهای کلاژن عمل می‌کند. این کار ممکن است منجر به کاهش تجمع کلاژن و فیبروز شود.
• نکات بالینی: شواهد اثربخشی آن در اسکلرودرما متناقض است و بسیاری از کارآزمایی‌های بالینی نتوانسته‌اند مزایای قاطعی را نشان دهند. به دلیل عوارض جانبی بالقوه جدی، استفاده از آن در این شرایط باید با احتیاط و فقط برای بیماران منتخب در نظر گرفته شود.

۲. آرتریت مزمن جوانان 

توضیحات کاربردی و بالینی:

• هدف درمان: استفاده در درمان موارد شدید و مقاوم به درمان آرتریت مزمن جوانان (JCA) که اکنون با عنوان آرتریت ایدیوپاتیک جوانان (JIA) شناخته می‌شود.
• مکانیسم عمل: مشابه استفاده در آرتریت روماتوئید بزرگسالان، به عنوان یک عامل ضدروماتیسم اصلاح‌کننده بیماری عمل می‌کند.
• نکات بالینی: مانند آرتریت روماتوئید بزرگسالان، استفاده از پنسیلامین در JIA نیز به دلیل وجود گزینه‌های درمانی ایمن‌تر و مؤثرتر (مانند متوترکسات و داروهای بیولوژیک) تا حد زیادی کاهش یافته است و به موارد خاص و بسیار مقاوم محدود می‌شود.

نکات مهم برای پزشکان در تجویز پنسیلامین

پنسیلامین دارویی با پتانسیل ایجاد عوارض جانبی جدی است و تجویز آن نیازمند نظارت دقیق و مکرر بیمار است. مهم‌ترین عوارض جانبی که پزشک باید به آنها توجه کند، شامل موارد زیر است:

• عوارض خونی: لکوپنی، ترومبوسیتوپنی و کم‌خونی آپلاستیک. نیاز به پایش شمارش کامل خون (CBC) به صورت هفتگی در ماه اول و سپس ماهانه.
• عوارض کلیوی: پروتئینوری (نشانه شایع‌تر گلومرولونفریت غشایی) که می‌تواند به سندرم نفروتیک پیشرفت کند. نیاز به پایش دوره‌ای آزمایش ادرار.
• عوارض پوستی: راش، تب، و به ندرت سندرم استیونز-جانسون.
• تداخلات: تداخل با داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی و طلا.
• به دلیل خطر بالای عوارض، شروع درمان معمولاً با دوز کم آغاز شده و به تدریج افزایش می‌یابد (تیتراسیون آهسته).

مکانیسم اثر پنسیلامین

پنسیلامین، که با نام دی‌متیل سیستئین نیز شناخته می‌شود، دارویی است با ساختار پیچیده که خواص کی‌لیت‌کنندگی (پیوند با فلزات) و تعدیل‌کننده سیستم ایمنی را داراست. مکانیسم اثر پنسیلامین بسته به بیماری تحت درمان، چندگانه و متفاوت است:

الف) اثر کی‌لیت‌کنندگی (در بیماری ویلسون و مسمومیت با فلزات)

• هدف اصلی: در بیماری ویلسون، پنسیلامین به عنوان یک عامل کی‌لیت‌کننده عمل می‌کند. این دارو با پیوند قوی به یون‌های مس در بدن، به ویژه مس تجمع یافته در بافت‌هایی مانند کبد و مغز، عمل می‌کند.
• تشکیل کمپلکس: پس از اتصال به مس، یک کمپلکس محلول در آب تشکیل می‌شود.
• دفع کمپلکس: این کمپلکس پایدار مس-پنسیلامین به راحتی از طریق کلیه‌ها در ادرار دفع می‌شود و باعث کاهش بار مس بدن می‌شود. این مکانیسم شبیه اثر آن در درمان مسمومیت با فلزات سنگین مانند سرب نیز هست، اگرچه برای این مورد کمتر استفاده می‌شود.

ب) اثر بر سیستین (در سیستینوری)

• هدف اصلی: در بیماران مبتلا به سیستینوری، بدن مقادیر بالایی از سیستین (یک آمینو اسید نامحلول) را دفع می‌کند که منجر به تشکیل سنگ‌های کلیوی می‌شود.
• تشکیل دی‌سولفید مخلوط: پنسیلامین با سیستین واکنش می‌دهد و پیوند دی‌سولفیدی آن را می‌شکند. نتیجه این واکنش، تشکیل دی‌سولفید مخلوط پنسیلامین-سیستین است.
• افزایش حلالیت: این دی‌سولفید مخلوط بسیار محلول‌تر از سیستین خالص است. افزایش حلالیت آن در ادرار از تشکیل کریستال‌ها و سنگ‌های کلیوی سیستین جلوگیری می‌کند و دفع آن را تسهیل می‌نماید.

ج) اثر تعدیل‌کننده سیستم ایمنی و ضدالتهابی (در آرتریت روماتوئید)

• هدف اصلی: در درمان آرتریت روماتوئید، پنسیلامین به عنوان یک داروی ضدروماتیسم اصلاح‌کننده بیماری عمل می‌کند. مکانیسم دقیق آن کاملاً مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که شامل موارد زیر است:
• تغییر پاسخ‌های ایمنی: می‌تواند برخی از عملکردهای لنفوسیت‌های T را سرکوب کند و تولید برخی ایمونوگلوبولین‌ها (مانند فاکتور روماتوئید) را کاهش دهد.
• تداخل با کلاژن: ممکن است در پیوندهای متقاطع کلاژن که در بافت همبند (مانند مفصل‌ها) وجود دارد، اختلال ایجاد کند و باعث تسهیل در حل شدن کلاژن غیرطبیعی شود.

فارماکوکینتیک پنسیلامین

الف) جذب

• راه مصرف: پنسیلامین به صورت خوراکی (از طریق دهان) تجویز می‌شود.
• میزان جذب: جذب آن از دستگاه گوارش نسبتاً متغیر و ناقص است. حدود ۴۰ تا ۷۰ درصد از دوز مصرفی جذب می‌شود.
• تأثیر غذا و فلزات: غذا، به ویژه وعده‌های غذایی حاوی پروتئین یا شیر، می‌تواند میزان جذب پنسیلامین را به طور قابل توجهی کاهش دهد. همچنین، مصرف همزمان مکمل‌های آهن یا آنتی‌اسیدهای حاوی آلومینیوم و منیزیم می‌تواند جذب آن را به شدت مختل کند؛ بنابراین، توصیه می‌شود دارو با فاصله حداقل یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از وعده‌های غذایی و سایر داروها مصرف شود.

ب) توزیع

• اتصال به پروتئین: پنسیلامین تا حدودی به پروتئین‌های پلاسما متصل می‌شود.
• ورود به بافت‌ها: این دارو می‌تواند وارد بافت‌های مختلف بدن شود، به خصوص کبد، عضله، کلیه، و همچنین بافت‌های پوست و مفصلی.

ج) متابولیسم

• محل اصلی: پنسیلامین عمدتاً در کبد تحت متابولیسم قرار می‌گیرد.
• مسیرهای متابولیک: دارو از طریق مسیرهای مختلفی متابولیزه می‌شود، از جمله تشکیل پیوند دی‌سولفیدی با سیستئین و سایر ترکیبات تری‌سولفید، و همچنین تشکیل کمپلکس‌های کی‌لاته با فلزاتی مانند مس.

د) دفع

• راه دفع: دارو عمدتاً از طریق ادرار دفع می‌شود.
• بخش قابل توجهی به صورت تغییر نیافته یا به صورت متابولیت‌ها و کمپلکس‌های کی‌لاته (به ویژه کمپلکس مس-پنسیلامین) از طریق کلیه‌ها دفع می‌گردد.
• مقدار کمی نیز از طریق مدفوع دفع می‌شود.
• نیمه‌عمر حذف: نیمه‌عمر حذف پنسیلامین نسبتاً کوتاه و متغیر است، معمولاً بین ۲ تا ۷ ساعت گزارش می‌شود. با این حال، اثر بالینی آن (به ویژه در بیماری ویلسون و آرتریت روماتوئید) به تجمع اثر درمانی در بافت‌ها و حذف تدریجی مس یا تعدیل سیستم ایمنی مربوط است و با نیمه‌عمر حذفی پلاسما همبستگی ضعیفی دارد.

منع مصرف پنسیلامین

۱. موارد منع مصرف مرتبط با بیماری و شرایط پزشکی
تجویز پنسیلامین در بیماران با شرایط زیر ممنوع است و باید به دقت مد نظر قرار گیرد:

الف) نارسایی کلیوی یا کلیه

توضیحات کاربردی و بالینی:

• پنسیلامین عمدتاً از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود و می‌تواند باعث آسیب‌های جدی کلیوی مانند پروتئینوری (نشانه گلومرولونفریت غشایی) شود.
• در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید، اگر بیمار از قبل مبتلا به نارسایی کلیوی شدید باشد، یا در سابقه خود نشانه‌هایی از آسیب کلیوی ناشی از داروهای قبلی داشته باشد، مصرف پنسیلامین ممنوع است.
• با این حال، در موارد بیماری ویلسون و سیستینوری که هیچ جایگزین مؤثر دیگری وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است علی‌رغم وجود آسیب کلیوی، با احتیاط شدید و با تعدیل دوز، دارو را تجویز کند؛ اما در حالت کلی و به ویژه در موارد آرتریت، منع مصرف قاطع است.

ب) کم‌خونی آپلاستیک یا آگرانولوسیتوزیس

توضیحات کاربردی و بالینی:

• پنسیلامین پتانسیل ایجاد سمیت شدید مغز استخوان را دارد که می‌تواند منجر به کم‌خونی آپلاستیک (نارسایی مغز استخوان) یا آگرانولوسیتوزیس (کاهش شدید گلبول‌های سفید خنثی) شود.
• در بیمارانی که سابقه این اختلالات خونی جدی (به ویژه ناشی از مصرف قبلی پنسیلامین) را دارند، مصرف مجدد دارو ممنوع است.
• به دلیل این خطر، پایش مکرر شمارش کامل خون در طول درمان الزامی است.

ج) لوپوس اریتماتوز ناشی از دارو

توضیحات کاربردی و بالینی:

• پنسیلامین می‌تواند در برخی بیماران باعث بروز سندرم شبه لوپوس (لوپوس اریتماتوز ناشی از دارو) شود.
• در بیمارانی که قبلاً پس از مصرف پنسیلامین یا سایر داروهای مرتبط، دچار این سندرم شده‌اند، تجویز مجدد اکیداً منع می‌شود.

د) حساسیت مفرط شناخته شده

توضیحات کاربردی و بالینی:

• در صورت وجود سابقه واکنش‌های حساسیت مفرط (آلرژی شدید) به پنسیلامین یا سایر داروهایی با ساختار شیمیایی مشابه (به ویژه موادی که حاوی گروه سولفیدریل هستند)، مصرف آن ممنوع است.

۲. موارد منع مصرف در بارداری و شیردهی

الف) بارداری

• وضعیت کلی: پنسیلامین به طور کلی در رده D بارداری قرار دارد، به این معنی که شواهدی از خطر برای جنین انسان وجود دارد.

بیماری ویلسون:

• درمان نباید به طور کامل متوقف شود، زیرا تجمع مس در دوران بارداری می‌تواند برای مادر و جنین بسیار خطرناک باشد. با این حال، دوز معمولاً به کمترین مقدار مؤثر (معمولاً ۲۵۰ تا ۷۵۰ میلی‌گرم در روز) کاهش می‌یابد تا از عوارض جانبی بر جنین جلوگیری شود.
• دوزهای بالای پنسیلامین با ایجاد ناهنجاری‌های جدی بافت همبند (مانند نقص‌های پوستی و مفاصل) در نوزادان مرتبط است (به دلیل تداخل پنسیلامین با کلاژن).

آرتریت روماتوئید و سیستینوری:

• درمان با پنسیلامین برای این موارد در دوران بارداری منع مصرف مطلق دارد و باید قبل از اقدام به بارداری متوقف شود و با داروهای ایمن‌تر جایگزین گردد.

ب) شیردهی

توضیحات کاربردی و بالینی:

• اطلاعات محدودی در مورد ترشح پنسیلامین در شیر مادر و اثرات آن بر نوزاد شیرخوار وجود دارد.
• به دلیل پتانسیل دارو برای ایجاد سمیت‌های جدی (مانند سرکوب مغز استخوان) در نوزاد، به طور کلی توصیه می‌شود که مصرف پنسیلامین در دوران شیردهی متوقف شود یا مادر از شیردهی خودداری کند. این تصمیم باید با ارزیابی دقیق منافع در مقابل خطرات توسط پزشک صورت گیرد.

۳. موارد منع مصرف و احتیاط در کودکان

• موارد مصرف تأیید شده: پنسیلامین در درمان بیماری ویلسون و سیستینوری در کودکان تأیید شده و استفاده می‌شود. بنابراین، به طور مطلق در کودکان منع مصرف ندارد.
• موارد منع مصرف نسبی (آرتریت): استفاده از پنسیلامین در آرتریت مزمن جوانان (آرتریت ایدیوپاتیک جوانان) به دلیل پتانسیل بالای عوارض جانبی و وجود گزینه‌های درمانی مؤثرتر و ایمن‌تر (مانند متوترکسات)، به ندرت و فقط در موارد مقاوم به درمان صورت می‌گیرد.
• احتیاط: دوز پنسیلامین برای کودکان معمولاً بر اساس وزن بدن تعیین می‌شود و به دلیل آسیب‌پذیری بیشتر سیستم خون‌ساز و کلیوی در کودکان، نیاز به نظارت بالینی و آزمایشگاهی بسیار دقیق‌تر نسبت به بزرگسالان دارد.

عوارض جانبی پنسیلامین

۱. عوارض جانبی شایع
این عوارض در بخش قابل توجهی از بیماران رخ می‌دهند و معمولاً با احتیاط یا کاهش دوز قابل مدیریت هستند، اما اغلب دلیل اصلی قطع درمان در آرتریت روماتوئید می‌باشند.

الف) واکنش‌های پوستی و آلرژیک

• بثورات جلدی (راش): حدود ۲۵ تا ۵۰ درصد از بیماران، به ویژه در مراحل اولیه درمان، ممکن است دچار انواع بثورات پوستی شوند. این راش‌ها اغلب ماکولوپاپولار هستند.
• خارش (پروریتوس): وقوع آن اغلب همراه با بثورات یا به صورت جداگانه دیده می‌شود.

ب) عوارض گوارشی

• اختلالات طعم (دیسژئوزی): حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از بیماران دچار تغییر یا از دست دادن حس چشایی می‌شوند که معمولاً در ۲ تا ۵ ماه اول رخ می‌دهد و ممکن است پس از چند ماه حتی با ادامه درمان برطرف شود.
• تهوع، استفراغ و بی اشتهایی: این علائم در ۱۰ تا ۲۰ درصد از بیماران گزارش شده و معمولاً با مصرف دارو با معده خالی یا دوزهای کمتر بهبود می‌یابد.

ج) پروتئینوری خفیف

• افزایش پروتئین در ادرار (پروتئینوری) خفیف و گذرا در حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از بیماران رخ می‌دهد. این مورد در بسیاری از مواقع خودبه‌خود برطرف می‌شود یا با کاهش دوز کنترل می‌گردد، اما نیاز به پایش دقیق برای پیشگیری از سندرم نفروتیک دارد.

۲. عوارض جانبی با شیوع متوسط تا نادر
این عوارض اغلب جدی‌تر هستند و می‌توانند تهدیدکننده حیات باشند یا منجر به قطع دائم دارو شوند.

الف) سمیت‌های خونی (هماتولوژیک)

• لکوپنی (کاهش گلبول‌های سفید): در حدود ۵ تا ۱۰ درصد از بیماران رخ می‌دهد.
• ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت‌ها): در حدود ۲ تا ۵ درصد از بیماران رخ می‌دهد و در صورت شدید بودن خطر خونریزی دارد.
• آگرانولوسیتوزیس یا کم‌خونی آپلاستیک: بسیار نادر، با شیوع کمتر از ۱ درصد، اما بسیار جدی و بالقوه کشنده است.

ب) سمیت‌های کلیوی (نفروتوکسیسیتی)

• سندرم نفروتیک: در حدود ۱ تا ۷ درصد از بیماران، پروتئینوری ممکن است به سندرم نفروتیک کامل پیشرفت کند که ناشی از گلومرولونفریت غشایی است. این حالت معمولاً برگشت‌پذیر است، اما نیاز به قطع فوری پنسیلامین دارد.

ج) واکنش‌های اتوایمیون (خودایمنی)

• سندرم شبه لوپوس: ظهور علائم شبیه لوپوس اریتماتوز سیستمیک (مانند آرترالژی، راش، تب و پلی‌سروزیت) در کمتر از ۱ درصد از بیماران گزارش شده است. این واکنش معمولاً با قطع دارو برگشت‌پذیر است.
• میاستنی گراویس ناشی از دارو: این اختلال عصبی-عضلانی نادر که با ضعف شدید عضلانی مشخص می‌شود، در کمتر از ۱ درصد از بیماران رخ می‌دهد و به دلیل تداخل با گیرنده‌های استیل‌کولین است.

د) سایر عوارض

• تب دارویی: بروز تب بدون علت مشخص در حدود ۲ تا ۵ درصد از بیماران، معمولاً در اوایل درمان، دیده می‌شود.
• تشدید علائم عصبی در بیماری ویلسون: در حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از بیمارانی که برای بیماری ویلسون با علائم عصبی درمان می‌شوند، ممکن است به طور موقت یا در موارد نادر به طور دائم، بدتر شدن علائم مشاهده شود.

۳. مدیریت بالینی عوارض جانبی
پنسیلامین به دلیل پروفایل عوارض جانبی، نیازمند هوشیاری دائم پزشک است. استراتژی‌های مدیریتی عبارتند از:

• تیتراسیون آهسته: شروع درمان با دوزهای پایین و افزایش تدریجی آن به کاهش بسیاری از عوارض جانبی (به ویژه بثورات و سمیت خونی) کمک می‌کند.
• قطع دائم: عوارض جانبی جدی و تهدیدکننده حیات مانند کم‌خونی آپلاستیک، آگرانولوسیتوزیس، و سندرم نفروتیک با پروتئینوری بالا، نیاز به قطع فوری و دائم دارو دارند.
• درمان‌های حمایتی: برای دیسژئوزی و تهوع، تنظیم زمان مصرف دارو یا استفاده از مکمل‌های روی ممکن است کمک‌کننده باشد.

تداخلات دارویی پنسیلامین

مشخصات کلی تداخلات:

• اتصال به کاتیون‌های چند ظرفیتی
• شلاته کننده آهن
• تشدید اثرات سرکوب‌کننده‌ مغز استخوان
• تشدید سمیت کلیوی

حداقل 1 ساعت فاصله با مصرف دیگر داروها رعایت شود؛ در صورت مصرف همزمان ممکن است پنیسیلامین غیرفعال شده و جذب داروی مصرفی را کاهش دهد.

تداخلات رده X (پرهیز):

سدیم تیومالات طلا

کاهش اثرات داروها توسط پنیسیلامین:

دیگوکسین

کاهش اثرات پنیسیلامین توسط داروها:

محصولات حاوی کاتیون‌های چند ظرفیتی

افزایش اثرات داروها توسط پنیسیلامین:

تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.

افزایش اثرات پنیسیلامین توسط داروها:

سدیم تیومالات طلا

تداخلات دارویی مهم

پنسیلامین نباید همزمان با داروهای زیر مصرف شود یا در صورت لزوم، باید با احتیاط فراوان و پایش‌های منظم صورت گیرد:

الف) داروهای سرکوب‌کننده مغز استخوان و سمیت خونی

نام داروهای فارسی:

• ترکیبات طلا: (مانند تزریق طلا یا آرانوکین)
• داروهای ضد روماتیسم اصلاح‌کننده بیماری (DMARDs): مانند آزاتیوپورین، متوترکسات.
• داروهای شیمی‌درمانی: مانند کلرامبوسیل.

نوع تداخل و ملاحظات بالینی:

• مصرف همزمان پنسیلامین با هر یک از این داروها، به ویژه ترکیبات طلا یا داروهای سرکوب‌کننده مغز استخوان، خطر بروز سمیت‌های خونی جدی مانند لکوپنی، ترومبوسیتوپنی و کم‌خونی آپلاستیک را به شدت افزایش می‌دهد.
• این تداخلات معمولاً منع مصرف مطلق دارند و پزشک باید از جایگزینی یا شروع درمان‌های همزمان خودداری کند.

ب) داروهایی که جذب را کاهش می‌دهند

نام داروهای فارسی:

• مکمل‌های آهن: (مانند فروس سولفات، فروس گلوکونات)
• آنتی‌اسیدها: (مانند آلومینیوم هیدروکسید، منیزیم هیدروکسید)

نوع تداخل و ملاحظات بالینی:

• این مواد می‌توانند با پنسیلامین در دستگاه گوارش پیوند برقرار کرده و تشکیل کمپلکس‌هایی را دهند که جذب خوراکی پنسیلامین را به شدت کاهش می‌دهند، و در نتیجه اثربخشی آن را به ویژه در بیماری ویلسون به خطر می‌اندازند.
• مدیریت: برای جلوگیری از این تداخل، توصیه می‌شود پنسیلامین حداقل دو ساعت قبل یا بعد از مصرف مکمل‌های آهن، آنتی‌اسیدها یا سایر املاح معدنی مصرف شود.

ج) داروهایی که ریسک میاستنی گراویس را افزایش می‌دهند

نام داروهای فارسی:

• سایر عوامل مرتبط: اگرچه داده‌ها محدود است، سایر عواملی که بر انتقال عصبی عضلانی تأثیر می‌گذارند (مانند برخی آنتی‌بیوتیک‌ها)، باید با احتیاط استفاده شوند.

نوع تداخل و ملاحظات بالینی:

• پنسیلامین خود می‌تواند باعث بروز میاستنی گراویس شود. مصرف همزمان با داروهایی که پتانسیل تأثیرگذاری بر اتصال عصبی-عضلانی دارند، ممکن است این خطر را تشدید کند.

د) داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی

نام داروهای فارسی:

• ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک، و غیره.

نوع تداخل و ملاحظات بالینی:

• در درمان آرتریت روماتوئید، ممکن است از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی برای کنترل علائم تا زمان شروع اثر پنسیلامین استفاده شود.
• خطر بالقوه: مصرف همزمان می‌تواند خطر عوارض گوارشی و کلیوی (افزایش خطر آسیب کلیوی) را افزایش دهد. پایش دقیق عملکرد کلیه در بیمارانی که هر دو دارو را مصرف می‌کنند، ضروری است.

تداخل با غذا

تداخل پنسیلامین با غذا بسیار مهم است و بر نحوه تجویز آن تأثیر می‌گذارد.

• نوع تداخل: جذب پنسیلامین از دستگاه گوارش می‌تواند توسط غذا، به ویژه شیر و سایر محصولات لبنی، و همچنین وعده‌های غذایی حاوی پروتئین بالا، به طور قابل توجهی کاهش یابد.
• ملاحظات بالینی: این کاهش جذب، منجر به کاهش غلظت پلاسمایی و در نتیجه کاهش اثربخشی درمانی می‌شود.
• مدیریت: برای اطمینان از جذب بهینه، به بیماران باید آموزش داده شود که پنسیلامین را یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا، و همچنین با فاصله کافی از مصرف شیر یا مکمل‌های معدنی، مصرف کنند.

تداخل در آزمایشات

پنسیلامین ممکن است نتایج برخی آزمایش‌های آزمایشگاهی را تحت تأثیر قرار دهد یا باعث ایجاد نتایج مثبت کاذب شود.
آزمایش پروتئین ادرار:

• پنسیلامین به دلیل ایجاد پروتئینوری (که خود یک عارضه جانبی است)، در آزمایش‌های پروتئین ادرار تداخل ایجاد می‌کند. با این حال، این تداخل به معنای مثبت کاذب نیست، بلکه نشان‌دهنده اثر یا سمیت دارو بر کلیه‌ها است.

آنتی‌بادی‌های ضد هسته (ANA):

• مصرف پنسیلامین ممکن است منجر به مثبت شدن آزمایش آنتی‌بادی‌های ضد هسته شود، حتی بدون وجود علائم بالینی سندرم شبه لوپوس. این امر پایش دقیق برای تمایز بین مثبت شدن آزمایشگاهی و شروع بیماری بالینی را ضروری می‌سازد.

تداخل در اندازه‌گیری مس دفع‌شده در ادرار:

• در بیماران مبتلا به بیماری ویلسون، پنسیلامین با مس کمپلکس تشکیل می‌دهد و باعث افزایش دفع مس از طریق ادرار می‌شود. افزایش دفع مس، نشان‌دهنده اثربخشی دارو است و تداخل محسوب نمی‌شود، بلکه معیار پایش درمان است.

هشدار ها پنسیلامین

۱. هشدارهای مهم و کاربردی
پزشکان باید هنگام تجویز و ادامه درمان با پنسیلامین، هشدارهای زیر را به دقت در نظر داشته باشند:

الف) سمیت‌های خونی

• خطر: پنسیلامین می‌تواند باعث سرکوب شدید مغز استخوان شود که منجر به عوارضی چون لکوپنی (کاهش گلبول‌های سفید)، ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت‌ها)، و به ندرت کم‌خونی آپلاستیک (نارسایی مغز استخوان) یا آگرانولوسیتوزیس (کاهش شدید نوتروفیل‌ها) می‌شود.
• نظارت بالینی: شمارش کامل خون همراه با شمارش افتراقی و پلاکت‌ها باید به طور مکرر انجام شود. توصیه می‌شود که این آزمایش‌ها در طول شش ماه اول درمان، هر دو هفته یک بار، و سپس به صورت ماهانه تکرار شوند.
• اقدام بالینی: در صورت کاهش نوتروفیل‌ها زیر ۱۵۰۰ در میلی‌متر مکعب یا پلاکت‌ها زیر ۱۰۰۰۰۰ در میلی‌متر مکعب، درمان باید فوری قطع شود.

ب) سمیت‌های کلیوی

• خطر: شایع‌ترین عارضه کلیوی، پروتئینوری است که نشان‌دهنده گلومرولونفریت غشایی ناشی از پنسیلامین است و ممکن است به سندرم نفروتیک پیشرفت کند.
• نظارت بالینی: آزمایش ادرار از نظر پروتئین و خون باید به صورت دوره‌ای، ترجیحاً هفتگی در طول شش ماه اول و سپس ماهانه، انجام شود.
• اقدام بالینی: در صورت مشاهده پروتئینوری بیش از ۱ تا ۲ گرم در ۲۴ ساعت، معمولاً دارو قطع می‌شود. در صورت ظهور پروتئینوری خفیف و پایدار (کمتر از ۱ گرم در ۲۴ ساعت) می‌توان با احتیاط و نظارت دقیق ادامه داد، اما اغلب کاهش دوز ضروری است.

ج) واکنش‌های حساسیت مفرط و پوستی

• خطر: راش‌های پوستی، از جمله راش‌های ماکولوپاپولار و گاهی واکنش‌های جدی‌تر مانند سندرم استیونز-جانسون، نکرولیز سمی اپیدرم، یا درماتیت اکسفولیاتیو ممکن است رخ دهد.
• نظارت بالینی: بیماران باید از نظر بثورات، تب، خارش و سایر علائم حساسیت مفرط (معمولاً در اوایل درمان) بررسی شوند.
• اقدام بالینی: راش خفیف ممکن است با آنتی‌هیستامین‌ها کنترل شود. راش‌های شدید یا پیشرونده یا واکنش‌های سیستمیک نیاز به قطع فوری و دائم دارو دارند.

د) سندرم شبه لوپوس

• خطر: پنسیلامین، مشابه برخی دیگر از داروها، می‌تواند باعث ایجاد یک سندرم قابل برگشت شبه لوپوس (لوپوس ناشی از دارو) شود که با تب، آرترالژی (درد مفاصل) و پلی‌سروزیت مشخص می‌شود.
• نظارت بالینی: پایش آنتی‌بادی‌های ضدهسته ممکن است در بیماران علامت‌دار مفید باشد.
• اقدام بالینی: در صورت تشخیص سندرم شبه لوپوس، دارو باید قطع شود.

ه) اثر بر سیستم عصبی مرکزی (در بیماری ویلسون)

• خطر (بدتر شدن پارادوکسیکال): در حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از بیماران مبتلا به بیماری ویلسون با علائم عصبی، ممکن است پس از شروع درمان با پنسیلامین، علائم عصبی موقت و گاهی دائمی بدتر شوند. این حالت به دلیل بسیج سریع مس از کبد و توزیع مجدد آن در مغز رخ می‌دهد.
• اقدام بالینی: بیمارانی که در مراحل اولیه درمان قرار دارند، باید از نظر تشدید علائم عصبی یا روان‌پزشکی تحت نظارت دقیق قرار گیرند. در صورت لزوم، درمان ممکن است با تری‌انتین یا تترا تیومولیبدات آغاز یا جایگزین شود.

و) تداخلات دارویی مهم

• عوامل سرکوب‌کننده مغز استخوان و طلا: مصرف همزمان با داروهای سرکوب‌کننده مغز استخوان (مانند برخی داروهای شیمی‌درمانی یا داروهای ضد روماتیسم قوی دیگر) یا ترکیبات طلا منع شده است، زیرا خطر سمیت خونی و کلیوی را به شدت افزایش می‌دهد.
• آهن: مکمل‌های آهن می‌توانند جذب پنسیلامین را کاهش دهند. مصرف باید با فاصله زمانی حداقل ۲ ساعت صورت گیرد.

۲. مسمومیت (اوردوز) و درمان آن
به دلیل استفاده محدود و کنترل شده پنسیلامین، موارد اوردوز حاد در ادبیات پزشکی نسبتاً نادر است.

الف) علائم مسمومیت (اوردوز)

اوردوز پنسیلامین معمولاً با تشدید عوارض جانبی شناخته شده دارو مرتبط است. علائم احتمالی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• علائم گوارشی: تهوع شدید، استفراغ، و درد شکم.
• علائم کلیوی: پروتئینوری شدید و آسیب حاد کلیوی.
• علائم خونی: دیسکرازی‌های خونی شدید و حاد، از جمله لکوپنی و ترومبوسیتوپنی.

ب) درمان مسمومیت (اوردوز)

درمان اوردوز پنسیلامین عمدتاً حمایتی و متمرکز بر مدیریت علائم است:

• اقدامات فوری: در صورت بلع اخیر، شستشوی معده و تجویز زغال فعال ممکن است برای کاهش جذب دارو مؤثر باشد.

مراقبت‌های حمایتی:

• نظارت دقیق: بیمار باید در یک واحد مراقبت ویژه یا تحت نظارت شدید قرار گیرد. پایش دقیق عملکرد کلیوی (از جمله برون‌ده ادراری و الکترولیت‌ها) و پارامترهای خونی (شمارش کامل خون مکرر) ضروری است.
• مدیریت نارسایی کلیه: در صورت بروز نارسایی کلیوی حاد، مایع‌درمانی و مدیریت اختلالات الکترولیتی مورد نیاز است.
• مدیریت سمیت خونی: در صورت بروز سرکوب شدید مغز استخوان، ممکن است نیاز به انتقال خون و فرآورده‌های خونی یا حمایت‌های فاکتور رشد خونی باشد.
• اقدامات خاص کی‌لیت‌کنندگی: از آنجایی که پنسیلامین خود یک عامل کی‌لیت‌کننده است، تجویز یک عامل کی‌لیت‌کننده دیگر در اوردوز آن توصیه نمی‌شود.

توصیه های دارویی پنسیلامین

۱. توصیه‌های دارویی ویژه بیمار
پزشک باید نکات زیر را به بیماران آموزش دهد تا از مصرف صحیح دارو و کاهش خطر عوارض جانبی اطمینان حاصل شود:

الف) نحوه صحیح مصرف

• زمان مصرف: پنسیلامین باید با معده خالی مصرف شود. بیمار باید دارو را یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا، سایر داروها، شیر، یا هرگونه مکمل معدنی (مانند آهن، کلسیم، یا آنتی‌اسیدها) مصرف کند.
• اهمیت معده خالی: تأکید کنید که غذا، به ویژه پروتئین و مواد معدنی، جذب دارو را به شدت کاهش داده و اثربخشی آن را از بین می‌برد.
• مصرف منظم: دارو باید هر روز در زمان‌های مشخص مصرف شود تا سطح آن در بدن ثابت بماند.

ب) اهمیت پایش‌های آزمایشگاهی

• آزمایشات مکرر: به بیمار توضیح دهید که به دلیل خطر بالای عوارض جانبی جدی بر خون و کلیه‌ها، لازم است به طور مکرر (به ویژه در شروع درمان، ممکن است هر دو هفته یک بار) برای انجام آزمایشات خون و ادرار مراجعه کند.
• دلیل آزمایشات: توضیح دهید که این آزمایشات برای بررسی آسیب کلیوی (پروتئینوری) و سرکوب مغز استخوان (کاهش گلبول‌های سفید یا پلاکت‌ها) ضروری هستند.

ج) گزارش فوری عوارض جانبی

بیمار باید در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر فوری به پزشک اطلاع دهد:

• علائم خونی: کبودی یا خونریزی غیرمعمول، گلو درد، تب، یا عفونت‌های مکرر.
• علائم کلیوی: تورم (ادم) در پاها، مچ پا یا صورت؛ افزایش وزن غیرمنتظره؛ یا تغییر در میزان ادرار.
• علائم پوستی: هرگونه بثورات جدید، خارش، یا زخم‌های دهانی.
• علائم عمومی: ضعف عضلانی غیرمعمول (ممکن است نشانه‌ای از میاستنی گراویس باشد).
• علائم گوارشی: از دست دادن حس چشایی یا تهوع و استفراغ شدید.

د) توقف درمان

• بیماری ویلسون: تأکید شود که قطع ناگهانی و خودسرانه دارو در بیماری ویلسون می‌تواند منجر به بازگشت سریع و شدید علائم (مانند نارسایی حاد کبد یا علائم عصبی) شود و بسیار خطرناک است.
• سایر موارد: در سایر موارد نیز، قطع دارو باید فقط تحت نظر پزشک صورت گیرد.

۲. توصیه‌های دارویی مخصوص پزشک
تجویز و نظارت بر درمان با پنسیلامین نیازمند یک رویکرد سیستماتیک و محتاطانه است.

الف) تنظیم و تیتراسیون دوز

• شروع آهسته: پنسیلامین باید با دوزهای پایین شروع شده و به آرامی (تیتراسیون) دوز آن به سمت دوز نگهداری افزایش یابد. این روش به کاهش عوارض جانبی، به ویژه بثورات جلدی و سمیت خونی، کمک می‌کند.
• دوز نگهداری: دوز نگهداری بسته به بیماری تحت درمان متفاوت است:
• بیماری ویلسون: دوز معمولاً از ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز متغیر است، که به دو یا سه دوز تقسیم می‌شود. هدف بالینی، حفظ مس دفع‌شده در ادرار بالای ۱ میلی‌گرم در روز و مس آزاد سرم زیر ۱۰ میکروگرم در دسی‌لیتر است.
• آرتریت روماتوئید: دوز شروع معمولاً ۱۲۵ تا ۲۵۰ میلی‌گرم در روز است و هر ۱ تا ۳ ماه به آرامی افزایش می‌یابد تا به دوز مؤثر (معمولاً بین ۵۰۰ تا ۷۵۰ میلی‌گرم در روز) برسد.

ب) پروتکل پایش آزمایشگاهی

پایش باید به صورت دوره‌ای و سختگیرانه انجام شود:

• شمارش کامل خون و پلاکت‌ها: هر دو هفته یک بار در طول شش ماه اول درمان و سپس ماهانه در طولانی مدت. در صورت کاهش قابل توجه (مثلاً نوتروفیل‌ها زیر ۱۵۰۰ یا پلاکت‌ها زیر ۱۰۰۰۰۰)، باید دارو قطع یا دوز به شدت کاهش یابد.
• آزمایش ادرار (جهت پروتئین و خون): هفتگی در طول شش ماه اول و سپس ماهانه. ظهور پروتئینوری قابل توجه (بیش از ۱ تا ۲ گرم در ۲۴ ساعت) نیاز به قطع دارو دارد.
• آزمایش‌های کبد و کلیه: بررسی عملکرد کبد و کلیه (مانند BUN، کراتینین) نیز باید به صورت دوره‌ای انجام شود.

ج) مدیریت در بارداری

• احتیاط شدید: در زنان باردار مبتلا به بیماری ویلسون، درمان نباید قطع شود اما دوز باید به حداقل مؤثر (معمولاً ۷۵۰ میلی‌گرم در روز یا کمتر) کاهش یابد تا از خطر عوارض جانبی بر جنین (به دلیل تداخل با کلاژن‌سازی) جلوگیری شود. قطع درمان در این بیماران ممنوع است.

د) تداخلات دارویی و غذایی

• تأکید بر عدم مصرف همزمان با آهن، آنتی‌اسیدها، و سایر عوامل سرکوب‌کننده مغز استخوان.
• اطمینان از آموزش بیمار در مورد اهمیت مصرف پنسیلامین با معده خالی.

ه) ملاحظات کمبود پیریدوکسین (ویتامین B6)

• پنسیلامین یک آنتاگونیست پیریدوکسین است و ممکن است باعث افزایش نیاز به ویتامین B6 شود.
• توصیه: در بیماران تحت درمان طولانی مدت، به ویژه در بیماران مبتلا به سیستینوری یا بیماران با سوءتغذیه، تجویز مکمل پیریدوکسین (معمولاً ۲۵ تا ۵۰ میلی‌گرم در روز) برای جلوگیری از کمبود آن توصیه می‌شود.