سرم آمینواسید+لیپید+گلوکز چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف

تامین انرژی روازانه، اسید های چرب ضروری، اسید های آمینه، الکترولیت ها و مایعات در طول تغذیه تزریقی برای بیماران مبتلا به کاتابولیسم خفیف تا متوسط و شدید، زمانی که تغذیه روده ای غیر ممکن، نا کافی یا ممنوع باشد.

مکانیسم اثر

هدف از تغذیه تزریقی تامین تمام مواد غذایی و انرژی لازم برای رشد و بازسازی بافت ها و حفظ عملکرد دستگاه های بدن است.
آمینو اسید ها بلوک های ساختمانی اولیه برای سنتز پروتئین و منبع نیتروژن برای بدن هستند، در این میان برخی از آن ها که توسط بدن ساخته نمی شوند، ضروری محسوب می شوند. اسید های آمینه تزریقی وریدی در سلول ها ذخیره می شوند و به عنوان پیش ساز برای تولید پروتئین های عملکردی و ساختاری استفاده می شوند، علاوه بر این آمینواسید ها برای تولید انرژی نیز کاربرد دارند.
گلوکز در تمام قسمت های بدن متابولیزه می شوند، برخی از بافت ها و اندام ها مثل CNS، مغز استخوان، گلبول های قرمز و اپیتلیوم لوله ای انرژی مورد نیاز خود را عمدتا از گلوکز پوشش می دهند. علاوه بر انی گلوکز به عنوان یک بلوک ساختمانی برای مواد مختلف سلولی نیز عمل می کند.

فارماکوکینتیک

جذب: این ترکیبات به صورت وریدی تزریق می شوند و بلافاصله برای متابولیسم در دستر هستند و فراهم زیستی آن ها 100% است.
توزیع: اسید های آمینه در انواع پروتئین ها در اندام های مختلف بدن گنجانده می شوند و یا به صورت آزاد در خود و داخل سلول ها نگه داری می شوند.
گلوکز محلول در آب است و با خود در کل بدن توزیع می شود.
الکترولیت ها نیز به مقادیر کافی برای حفظ فرایند های بیولوژیکی بدن در دسترس هستند.
متابولیسم: اسید های آمینه ای که وارد سنتز پروتئین نمی شوند، به عنوان پیش ساز در مسیر های متابولیکی مختلف و سوبسترای انرژی استفاده می شوند.
گلوکز نیز به کربن دی اکسید و آب متابولیزه می شود، بخشی از آن نیز برای سنتز لیپید ها استفاده می شود.
دفع: مقدار کمی از اسید های امینه بدون تغییر از طریق ادرار دفع می شوند، گلوکز اضافی نیز اگر به میزان آستانه گلوکز کلیوی برسد از طریق ادرار دفع می شود.

منع مصرف

•حساسیت به پروتئین ماهی، تخم مرغ، سویا، بادام زمینی و ذرت
•هایپرلیپیدمی شدید
•بارسایی شدید کبدی
•اختلالات شدید انعقاد خون
•اختلالات مادرزادی متابولیسم آمینواسید ها
•نارسایی شدید کلیوی بدون دسترسی به دیالیز یا هموفیلتراسیون
•شوک حاد
•هایپرگلایسمی کنترل نشده
•سطح سرمی بالا هریک از الکترولیت های موجود در محصولات
•موارد منع مصرف عمومی برای درمان انفوزیون مثل ادم، هایپرهیدراتاسیون و نارسایی جبران نشده قلبی
•سندرم هموفاگوسیتوتیک
•شرایط نا پایدار مثل شرایط بعد از حادثه یا دیابت کنترل نشده، انفارکتوس حاد میوکارد، سکته مغزی، آمبولی، اسیدوز متابولیک، سپسیس، کم آبی هیپوتونیک و کما هایپراسمولار
•کودکان و نوزادان زیر 2 سال

عوارض جانبی

عوارض سیستمیک نا مطلوب با این دسته از دارو ها نادر است و معمولا به دوز ناکافی و یا سرعت اشتباه انفوزیون مربوط می شود، مواردی نیز که اتفاق می افتند معمولا برگشت پذیر هستند و پس از قطع درمان پسرفت می کنند. با این وجود از عوارض جانبی آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
موارد نادر: تهوع، استفراغ و کاهش اشتها که برای درمان باید دوز دارو را کاهش داد.
موارد شایع: تحریک ورید، فلبیت و ترومبوفلبیت که لازم است محل تزریق تغییر پیدا کند.

تداخلات دارویی

•کورتیکواستروئید ها و ACTH که منجر به احتباس سدیم و مایعات می شود.
•محلول های حاوی الکترولیت پتاسیم در بیمارانی که تحت درمان با دارو های افزایش دهنده سطح پتاسیم هستند باید با احتیاط مصرف شود، این دارو ها شامل: دیورتیک های نگه دارنده پتاسیم (اسپیرنولاکتون، تریامترن، آمیلورید) مهار کننده های ACE ( کاپتوپریل، انالاپریل).
•آنتاگونیست های گیرنده آنژیوتانسین II (لوزارتان، والزارتان)
•سیکلوسپورین
•تاکرولیموس

هشدار ها

•فقط باید از محلول های کاملا شفاف استفاده شود.
•طراحی کیسه محفظه دوگانه اجازه می دهد تا آمینو اسید ها، گلوکز و چربی اختیاری در محظه پایینی مخلوط شوند، افزودن الکترولیت های بیشتر نیز در صورت نیاز امکان پذیر است.
•پس از انفوزیون محلول باقی مانده هرگز نباید برای استفاده بعدی نگه داری شود.
•درمورد افزایش اسمولاریته سرم باید احتیاط کرد.
•استفاده از این دارو ها می تواند منجر به هایپر گلایسمی شود، لذا سطح گلوکز خون باید کنترل شود و در صورت وجود هایپرگلایسمی یا باید سرعت انفوزیون کاهش یابد با باید انسولین تجویز شود.
•توصیه می شود بیماران در روز اول قطع ناگهانی تغذیه تزریقی حد اقل به مدت 30 دقیقه از نظر هیپوگلایسمی تحت نظر باشند.
•نظارت دقیق بر الکترولیت های سرمی. (منیزیم، کلسیم، پتاسیم، فسفات)
•تجویز با احتیاط در بیماران مبتلا به اختلالات عملکرد قلبی
•تنظیم دوز در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی
•در بیماران مبتلا به سد هماتونسفالیک آسیب دیده باید از محلول هایپراسمولار گلوکز استفاده کرد تا دچار افزایش فشار داخل جمجمه ای و داخل نخاعی نشود.
•شمار سلول های خونی و فاکتور های انعقاد خون
•پایش پارامتر های بالینی: الکترولیت های سرم، تعادل آب، تعادل اسید و باز، عملکرد کبد و کلیه