کابرگولین چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف کابرگولین

کابرگولین دارویی از مشتقات ارگوت و همچنین یک آگونیست دوپامین می‌باشد که به واسطه‌ی مهار ترشح هورمون پرولاکتین، در کسانی که سطح پرولاکتین خون آن‌ها بالا می‌باشد، می‌تواند تجویز شود.
کابرگولین همچنین (به صورت بدون برچسب یا مجوز) در آکرومگالی، بیماری کوشینگ و مواردی که نیاز به مهار تولیدشیر پس از زایمان باشد نیز استفاده می‌شود.
از موارد دیگر کاربرد کابرگولین می‌توان به استفاده از آن به عنوان خط دوم درمان پارکینسون به دنبال شکست یا عدم تحمل درمان با آگونیست‌های دوپامین غیر ارگوت، اشاره کرد.
مقدار مصرف دارو با توجه به سطح پرولاکتین خون هر بیمار تعیین می‌شود اما لازم است با حداقل دوز اثربخش تجویز گردد.می توان درمان با این دارو را 6ماه پس از طبیعی و پایدار شدن سطح پرولاکتین خون، قطع کرد.

این دارو به نام تجاری داستینکس معروف می‌باشد و به صورت قرص خوراکی ۰/۵ و‌۱میلی‌گرم(در بعضی کشورها ٢میلی‌گرم) در بازار دارویی عرضه می‌شود.

مکانیسم اثر کابرگولین

کابرگولین با تحریک (طولانی اثر) گیرنده‌های دوپامین(D2)،‌ ترشح پرولاکتین را مهار می نماید.

فارماکوکینتیک کابرگولین

متابولیسم:کبدی(محدود و توسط CYP450)
اتصال به پروتئین: ۴٠تا۴٢درصد
دفع:مدفوع(۶۰درصد)، ادرار(۲۲درصد،کمتر از ۴درصد به صورت تغییر نیافته)
نیمه‌عمر:۶۳تا۶۹ساعت
مدت زمان رسیدن به پیک اثر: ٢تا٣ساعت
در افراد با نارسایی کبدی شدید، افزایش قابل توجهی در میانگین نسبی سطح زیر منحنی (AUC) و میانگین نسبی غلظت ماکزیمم (Cmax) کابرگولین مشاهده می‌شود.

عوارض جانبی کابرگولین

*عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، سرگیجه
گوارشی: تهوع
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: افت فشارخون وضعیتی، افت فشارخون، تپش قلب، ادم محیطی، سنکوپ
پوستی: آکنه ولگاریس، خارش
غدد درون ریز و متابولیسم: گرگرفتگی، ادم ناشی از جاذبه زمین
گوارشی: یبوست، درد شکمی، سوء هاضمه، استفراغ، اسهال، نفخ، خشکی دهان، بی اشتهایی، دندان درد
ادراری تناسلی: درد پستان، قاعدگی دردناک
سیستم اعصاب مرکزی: خستگی، سرگیجه، افسردگی، درد، خواب آلودگی، اضطراب، خواب رفتگی اندام، عصبانیت، بی خوابی، فقدان تمرکز، کسالت
عصبی، عضلانی و اسکلتی: سستی، درد مفاصل
چشمی: پف کردن دور چشم، اختلال بینایی
تنفسی: علائم شبه آنفلونزا، رینیت، ناراحتی گلو

تداخلات دارویی کابرگولین

*مشخصات کلی تداخلات:
-آگونیست گیرنده 5-HT2B (قوی)
-آگونیست دوپامین
-تشدید اثرات کاهنده فشارخون

تداخلات رده X (پرهیز):
آگونیست های آلفا و بتا، آگونیست های آلفا 1، عوامل ضد سایکوز، لیسورید، لورکاسرین (در ایالات متحده حذف شده)، متوکلوپرامید، نفازودون، نیتروگلیسیرین، پیپامپرون، آگونیست های گیرنده سروتونینی 5-HT1D (تریپتان ها)، سولپیرید

کاهش اثرات داروها توسط کابرگولین:
عوامل ضد سایکوز، متوکلوپرامید، نیتروگلیسیرین، پیپامپرون، سولپیرید

کاهش اثرات کابرگولین توسط داروها:
متوکلوپرامید، پیپامپرون، سولپیرید

افزایش اثرات داروها توسط کابرگولین:
آگونیست های آلفا و بتا، آگونیست های آلفا 1، نفازودون، عوامل سروتونرژیک (با خطر بالا)، آگونیست های گیرنده سروتونینی 5-HT1D (تریپتان ها)

افزایش اثرات کابرگولین توسط داروها:
بتابلاکرها، کلروپروکائین، کلاریترومایسین، لیسورید، لورکاسرین، نفازودون، نیتروگلیسیرین، ربوکستین، آگونیست های گیرنده سروتونینی 5-HT1D (تریپتان ها)

تداخل با غذا:
ذکر نشده است.

هشدار ها کابرگولین

منع مصرف کابرگولین:
-سابقه‌ی حساسیت به کابرگولین یا دسته‌های دارویی مشابه
-سابقه‌ی حساسیت به مشتقات ارگوت
-سابقه یا ابتلا به فیبروز دریچه‌های قلب، فیبروز پری‌کاردیال، فیبروز ریوی، فیبروز رتروپریتونئال
-افراد با فشارخون خارج از کنترل، فشارخون بارداری
-خانم‌های شیرده
-تاکید شده از کمترین دوز موثر جهت درمان با این دارو استفاده شود.

موارد احتیاط کابرگولین:
-افراد با سابقه یا مبتلا به نارسایی کبدی و قلبی عروقی، فشارخون نامنظم، سکته، تشنج
-کسانی که رفتارهای تکراری-اجباری دارند
-افراد با زخم یا خونریزی گوارشی
-مبتلایان به سندرم رینود

هشدارها:
-در دوران بارداری با وجود اینکه اطلاعات انسانی محدود است، با محاسبه‌ی میزان خطر و منفعتی که برای مادر و جنین وجود دارد، تجویز گردد.
-از تجویز کابرگولین در دوران شیردهی خودداری شود.(به دلیل کاهش تولید شیر ناشی از کاهش سطح پرولاکتین)
-مشخص نیست کابرگولین در شیر ترشح می‌شود یا خیر. همچنین به دلیل اختلالی که در تولید شیر می‌تواند ایجاد کند، نباید پس از زایمان و در مادرانی که تصمیم به شیردهی دارند استفاده شود.چنانچه مادر شیرده نیاز به درمان با کابرگولین داشت، لازم است شیردهی قطع شود.

توصیه های دارویی کابرگولین

-طبق توصیه‌ی کارخانه‌ی سازنده، دوز معمول استفاده از کابرگولین بر اساس سطح پرولاکتین بیمار، بین ٠/٢۵تا٣میلی‌گرم در یک تا دو دوز منقسم در هفته می‌باشد. در صورت نیاز به دوزهای بالاتر، می توان در سه تا چهار دوز منقسم در هفته دارو را تجویز کرد.
-لازم است افزایش دوز به تدریج و در حد ٠/٢۵تا ٠/۵میلی‌گرم در هر هفته باشد و همچنین در صورت نیاز به ارزیابی مجدد سطح پرولاکتین، در فاصله ی کمتر از ۴هفته دوز دارو افزایش داده‌نشود.
-کراتینین و ESRدر ابتدای درمان و سپس به صورت دوره‌ای پایش گردد.
-وضعیت بیمار به صورت ماهانه ارزیابی شود و فشار خون (در هر سه وضعیت ایستاد، نشسته و درازکش) و سطح پرولاکتین خون اندازه گیری گردد.
-بیمار به لحاظ علائم و نشانه‌های بیماری‌های تنفسی، نقص کلیوی، انسداد عروق شکمی/اورترال(پیشابراه) معاینه و ارزیابی گردد.
-وضعیت قلبی بیمار شامل نوارقلبی در ابتدای درمان و سپس هر ۶تا١٢ماه ارزیابی شود (در افرادی که دوز بالاتر از ٢میلی‌گرم در هفته استفاده می‌کنند، اهمیت بیشتری دارد).
-در صورت امکان یا شک به بارداری، حتما‌ً تست بارداری انجام شود.
-با وجود اینکه طبق دستورالعمل آمریکا درمان با کابرگولین با طبیعی شدن سطح پرولاکتین خون باید پس از ۶ماه قطع گردد، ادامه‌ی درمان به مدت دوسال یا بیشتر جهت کاهش امکان بازگشت هایپرپرولاکتینمی پیشنهاد می‌شود.
-برای کاهش تدریجی دوز و قطع کامل درمان با کابرگولین، لازم است پیش از قطع درمان، از سطح طبیعی پرولاکتین اطمینان حاصل شود و هیچ شواهدی از تومور در ام.آر.آی بیمار مشاهده نشود(در بیماران با پرولاکتینوما).با پایدار ماندن سطح پرولاکتین خون در محدوده ی طبیعی پس از کاهش دوز مصرف به ٠/۵میلی‌گرم درهفته یا کمتر، می‌توان گفت که احتمال بازگشت بیماری در پی قطع دارو بسیار کم می‌باشد.
-چنانچه کابرگولین به درمان اختلالات پارکینسون همراه با لوودوپا اضافه شده‌است، لازم است دوز لوودوپا کاهش پیدا کند.
-علائم فیبروزهای ریوی، رتروپریتوئنال و پریکاردیال پیگیری شود و در صورت بروز، درمان با کابرگولین قطع گردد.
-چنانچه کابرگولین جهت درمان آکرومگالی تجویز شده‌است، سطح IGF-1 ،هورمون رشد و پرولاکتین هر ۴تا۶ هفته پس از تنظیم دوز و سپس هر ۴تا۶ماه پس از طبیعی شدن سطح IGF-1، پایش شود.
-در صورت استفاده از کابرگولین در بیماری کوشینگ، میزان کورتیزول آزاد در ادرار(٢۴ساعته) هر یک تا دوماه در مدت تغییرات دوز مصرفی و پس از آن به صورت دوره‌ای پایش شود.
-از آنجا که کابرگولین از مشتقات نیمه سنتزی آلکالوئیدهای ارگوتی است و احتمال بروز اثرات انقباضی عروق با مصرف آن‌وجود دارد، در مدت درمان با این دارو از سایر داروهای منقبض‌کننده‌ی عروق (vasoconstrictor)، پروپرانولول و قرص‌های ضدبارداری‌خوراکی با احتیاط استفاده شود.