تترابنازین چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

تترابنازین چیست؟
تترابنازین دارویی است که بسیاری از بیماران با مشکلات حرکتی هانتیگتون را به زندگی عادی برمی گرداند.

 ( قرص آکورا محصول شرکت تهران شیمی )

این دارو برای کاهش حرکات غیرقابل کنترل (کورا) کاربرد دارد گرچه این دارو برای کنترل این بیماری استفاده می شود و درمان کننده بیماری نیست.

مکانیسم اثر
به نظر می رسد تترابنازین با کاهش واسطه های شیمیایی منوآمینی در مغز مانند دوپامین، سروتونین و نوراپی نفرین اثرات درمانی خود را اعمال می کند.

طریقه استفاده
بهتر است تترابنازین با معده خالی و در هنگام صبح مصرف شود

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف تترابنازین

‎تترابنازین متعلق به دسته داروهای نورولوژیک می باشد و در واقع یک تخلیه کننده ی مونوآمین مرکزی است. در کنترل درمان بیماری هانتینگتون، سندرم tourette و tardive dyskinesia ، مورد استفاده قرار می گیرد .
‎فرم دارویی موجود
‎این دارو به صورت قرص خوراکی در دوز های ۱۲/۵ و ۲۵ میلی گرم تولید شده است و با نام تجاری xenazine مشهور است.

مکانیسم اثر تترابنازین

مکانیسم اثر این دارو ناشناخته می باشد. اما با مهار برگشت پذیر گیرنده های (versicular mono amine transportorter type2) VMAT2 می تواند باعث کاهش دریافت مونوآمین توسط وزیکول های سیناپسی شده و در نتیجه منجر به کاهش ذخیره ی مونوآمین گردد.

فارماکوکینتیک تترابنازین

متابولیسم این دارو کبدی می باشد و از طریق سیستم CYP450 (2D6 و 1A2) انجام می شود .
‎عمده دفع دارو از طریق ادرار و درصد کمی از راه مدفوع می باشد .
‎نیمه عمر تترابنازین ۵-۷ ساعت می باشد .
‎نکته: در افراد با نارسایی کبدی نیمه عمر تترابنازین افزایش می یابد .

منع مصرف تترابنازین

منع مصرف :

عوارض جانبی تترابنازین

عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: خواب آلودگی، سدیشن، افسردگی، واکنش خارج هرمی، خستگی، بی خوابی، آکاتیزیا (بی قراری حرکتی)، اضطراب، زمین افتادن
گوارشی: تهوع
تنفسی: عفونت مجاری تنفسی فوقانی
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
سیستم اعصاب مرکزی: بیماری پارکینسون ناشی از دارو، اختلال تعادل، تحریک پذیری، اختلال در راه رفتن، سرگیجه، دیس آرتری (گفتار فلجی)، سردرد، وسواس نشخوار فکری
گوارشی: اختلال بلع، استفراغ، کاهش اشتها، اسهال
ادراری تناسلی: سوزش ادرار
هماتولوژی و انکولوژی: کبودی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: برادی کینزی (کندی حرکات)
تنفسی: برونشیت، تنگی نفس
متفرقه: پارگی پوست (سر)

تداخلات دارویی تترابنازین

*مشخصات کلی تداخلات:
- سوبسترای CYP 2D6
- تشدید اثرات تضعیف‌کننده CNS
- تشدید هایپرپرولاکتینمی (قوی)
- افزایش فاصله QT (شناخته‌شده)
- تداخل با اثر آنالوگ‌های نوراپی نفرین رادیو نشان شده

تداخلات رده X (پرهیز):
آزلاستین (نازال)، بروموپرید، برومپریدول، دئوتترابنازین، متوکلوپرامید، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (MAO)، اورفنادرین، اوکسوممازین، پارالدهید، پیریبدیل، رزرپین، تالیدومید، والبنازین

کاهش اثرات داروها توسط تترابنازین:
پیریبدیل

کاهش اثرات تترابنازین توسط داروها:
پگ اینترفرون آلفا-b۲، پیریبدیل

افزایش اثرات داروها توسط تترابنازین:
الکل (اتیل)، داروهای ضد سایکوز، آزلاستین (نازال)، بلونانسرین، برکسانولون، بوپرنورفین، داروهای تضعیف‌کننده‌ CNS، فلونیترازپام، هالوپریدول، متوتری‌مپرازین، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز، آگونیست های اوپیوئیدی، اورفنادرین، اوکسی‌کدون، پارالدهید، پرهگزیلین، پرامی‌پکسول، عوامل طولانی کننده فاصله QT (بیشترین خطر)، روپینیرول، روتیگوتین، سوورکسانت، تالیدومید، والبنازین، زولپیدم

افزایش اثرات تترابنازین توسط داروها:
آجمالین، آلیزاپرید، آسوناپرویر، بریمونیدین (موضعی)، بروموپرید، برومپریدول، کانابیدیول، ماری‌جوانا (شاهدانه)، کلرمتیازول، کلرفنسین کاربامات، کوبیسیستات، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP2D6، دئوتترابنازین، دایمتیندن (موضعی)، دوکسیلامین، درونابینول، دروپریدول، اسکتامین، هیدروکسی زین، ایماتینیب، گیاه کاوا، لمبورکسانت، لیسورید مالئات، لوفکسیدین، لومفانترین، منیزیم سولفات، متوتری‌مپرازین، متوکلوپرامید، متی‌روسین، مینوسیکلین (سیستمیک)، نابیلون، اوکسوممازین، پانوبینوستات، پگ اینترفرون آلفا-b۲، پرامپانل، رزرپین، روفینامید، سدیم اکسیبات، تتراهیدروکانابینول و کانابیدیول، تری‌مپرازین

تداخل با غذا:
ذکر نشده است.

هشدار ها تترابنازین

موارد احتیاط:
در افراد با سابقه ی افسردگی، افکارخودکشی، سندرم نورولپتیک بدخیم، سرطان پستان، اختلالات الکترولیت، سابقه ی فامیلی قلبی، برادی کاردی، سکته ی قلبی اخیر و CHF
‎

توصیه های دارویی تترابنازین

‎-در مدت مصرف این دارو احتمال بروز افسردگی و افکار خطرناک مانند فکر خودکشی در بیمار وجود دارد . لذا در صورت مشاهده ی تغییرات خلق و خو و یا چنین افکاری در بیمار باید فواید و مضرات ادامه ی مصرف دارو توسط پزشک ارزیابی گردد.
‎همچنین به بیمار یا همراه وی توصیه های لازم در مورد احتمال بروز افسردگی و راهکار های مناسب جهت کاهش خطرات ناشی از آن ارائه گردد .
‎-وضعیت بیمار بصورت منظم از نظر روحی ( افکار و رفتار )، فشار خون و ضربان قلب کنترل گردد تا در صورت احتمال افت فشار خون ، اقدامات لازم انجام شود .
‎-با توجه به تداخلات دارویی گسترده ی تترابنازین لازم است لیست دارو های بیمار بطور کامل بررسی گردد. ( خصوصا سابقه ی مصرف MAOIs حداقل ۱۴ روز پیش از شروع درمان با تترابنازین و سابقه ی مصرف رزرپین ۲۰ روز پیش از شروع مصرف تترابنازین از بیمار یا همراه پرسیده شود)