کلوبازام چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

سوسپانسیون کلوبالپس محصول اشبال شیمی

کلوبازام چیست؟

کلوبازام دارویی از دسته ی بنزودیازپین ها می باشد که در درمان انواع صرع و تشنج در کودکان و بزرگسالان تجویز می شود.
در صورتی که مبتلا به صرع باشید، حتما تاکنون بیهوشی یا ازحال رفتن ناگهانی و یا تشنج را تجربه نموده اید.
تشنج يك حمله ي عصبي ناشي از اختلال در فعاليت الكتريكي مغز مي باشد. کلوبازام با كاهش فعاليت هاي الكتريكي غيرطبيعي مغز حملات تشنجي را كنترل مي نمايد.
عارضه ی تشنج با توجه به اینکه سلول های کدام قسمت از مغز دچار اختلال الکتریکی شده باشد، انواع مختلفی دارد.
علائمی که در مدت تشنج رخ می دهد، می تواند برروی ماهیچه ها، حواس، خلق و خو، احساسات ،تمرکز، هوشیاری و یا ترکیبی از آنها تآثیرگذار باشد.به همین دلیل در درمان بیماری صرع در درجه ی اول پیشگیری و کاهش تعداد دفعات حملات تشنج هدف اصلی می باشد.
کلوبازام با کنترل علائم تشنج، فعالیت الکتریکی سلول های مغز را کنترل می کند و از وقوع تشنج پیشگیری می نماید.این دارو همچنین با شل کردن عضلات منقبض شده در زمان تشنج، کمک به کاهش شدت تشنج نیز می کند.

پیش از مصرف کلوبازام

-در صورت بارداری، مشکل تنفسی، اختلال کبدی یا کلیوی یا سابقه ی بیماری های اعصاب و روان مانند افسردگی، وسواس و سایر بیماری ها و اختلالات پزشک خود را مطلع نمایید.
-در صورت سابقه ی هرگونه حساسیت دارویی به پزشک خود اطلاع دهید.
-از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
- مصرف الکل همراه با این دارو عوارض خطرناکی در پی دارد لذا در صورت مصرف اخیر الکل یا فرآورده های الکلی حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

نحوه ی مصرف کلوبازام

-این دارو بصورت قرص خوراکی ١٠ میلی گرم موجود می باشد.
-قطع این دارو به صورت ناگهانی و بدون نظر پزشک ،می تواند عوارض نامناسبی از جمله بروز حمله ي تشنجي برای بیمار در برداشته باشد لذا قطع اين دارو بايدبصورت تدريجي و تحت نظر پزشك انجام شود.
-ممکن است پزشک شما درمان را با مقدار داروی کم شروع کند و پس از عادت کردن بدن،مقدار داروی شمارا افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از دارو کمتر شود.
-اگر کلوبازام به صورت یک نوبت در روز تجویز شود بهترین زمان مصرف آن شب ها پیش از خواب می باشد.اما برخی پزشکان ترجیح می دهند دارو را در مقدار کمتر اما در دو تا سه نوبت در روز تجویز کنند لذا. حتماً دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف نمایید.
-این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد.
-در صورت فراموش كردن مصرف يك نوبت دارو بلافاصله پس از يادآوري مصرف كنيد مگر آنكه زمان ياد آوري به نوبت مصرف بعدي دارو نزديك باشد.در اين شرايط نوبت فراموش شده را مصرف نكنيد و نوبت بعدي را در زمان خودش مصرف كنيد اما به هيچ وجه مقدار مصرف دارو را دوبرابر نكنيد.
-در ابتداي شروع درمان بيماري صرع با کلوبازام ممكن است تعداد يا نوع حملات تشنج كمي تغيير كند اما نگران نباشيد زيرا به مرور اين مشكل برطرف مي شود.لذا احتياطات لازم را رعايت كنيد و با پزشك خود در تماس باشيد.
-مصرف این داروخواب آلودگی و گیجی مختصری ایجاد می کند. لذا از رانندگی و فعالیت هایی که نیاز به تمرکز بیشتری دارند تا زمانی که اثر دارو برطرف نشده است، خودداری نمایید.
-در ابتدای درمان با این دارو ممکن است افکار ناراحت کننده ی شما از گذشته بیشتر شوند اما نگران نباشید. باید بدانید که این افکار ناشی از مصرف این دارو و شروع اثر بخشی آن می باشند و به مرور زمان برطرف می شوند.
بهتر است در این موارد افکار خودرا با نزدیکان و یا مشاور و پزشک خود درمیان بگذارید و آگاهانه نسبت به برطرف کردن آنها اقدام نمایید .
-رانندگی برای بیماران مبتلا به صرع مناسب نمی باشد اما در صورتی که در مدت یک سال تشنجی رخ نداده باشد، می توان با نظر پزشک و با احتیاط ، مجددا شروع به رانندگی نمود. با این حال در صورتی که رانندگی می کنید باید حواستان به زمان مصرف داروها و خواب آلودگی ناشی از آنها باشد.
-مصرف کلوبازام در طولانی مدت ممکن است موجب ایجاد تحمل نسبت به این دارو در بدن شما شود. در این حالت دارو به اندازه ی قبل اثرگذار نخواهد بود. لذا در صورتی که احساس کردید اثر این دارو کم شده است و علائمتان بطور کامل تحت کنترل نیست حتما با پزشک خود صحبت کنید.
-مصرف طولانی مدت بنزودیازپین ها که کلوبازام یکی از آنهاست، ایجاد وابستگی در بدن می کند لذا مصرف این داروها و همچنین قطع آنها باید اصولی و کنترل شده و تحت نظر پزشک باشد.

-به دليل عوارض ناشي از اين دارو براي جنين ،درصورتي كه قصد بارداري يا شك به بارداري داريد حتما پزشك خود را جهت تغيير دارو مطلع سازيد و در زمان مصرف اين دارو از روش مناسب جهت پيشگيري از بارداري استفاده نماييد.

عوارض شایع کلوبازام 

-احساس خواب آلودگی، ضعف و گیجی از عوارض شایع این دارو می باشد.
-احساس عدم تمرکز، حرکات غیرطبیعی چشم ها و فراموشکاری نیز می تواند با مصرف این دارو بروز کند که می توانید در مورد آنها با پزشک خود مشورت نمایید.
-در کودکان افزایش ترشح بزاق ممکن است سبب سرفه یا احساس ناخوشایند شود.در صورت بروز این عارضه پزشک خود را مطلع نمایید.
-در صورت تغيير خلق و خو و عصبانيت بيش از حد حتما با پزشك خود مشورت نماييد

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف کلوبازام

کلوبازام یک داروی بنزودیازپین است که به عنوان ضد تشنج و ضد اضطراب استفاده می‌شود. این دارو در بسیاری از کشورها به دلیل خواص آرام‌بخش و توانایی‌اش در کنترل تشنج‌های مقاوم به درمان، تأیید شده است.

موارد مصرف تأیید شده (مصرف اصلی)

کلوبازام به طور خاص در درمان تشنج‌های مرتبط با سندرم لنوکس-گاستوت در بیماران ۲ سال و بالاتر تأیید شده است.

نکات کاربردی و بالینی برای پزشکان:

• سندرم لنوکس-گاستوت: این سندرم یک نوع شدید و نادر از صرع دوران کودکی است که با انواع مختلف تشنج، از جمله حملات افتادن (آتونیک)، تشنج‌های تونیک، و تشنج‌های غیرمعمول غیبت، همراه با تأخیر رشدی و مشکلات رفتاری مشخص می‌شود.
• استفاده کمکی: کلوبازام به عنوان درمان کمکی (و نه تک درمانی) برای تشنج‌های مرتبط با این سندرم تأیید شده است. این بدان معناست که معمولاً همراه با سایر داروهای ضد تشنج تجویز می‌شود.
• مزیت بالینی: کلوبازام اغلب به دلیل تفاوت در ساختار شیمیایی نسبت به سایر بنزودیازپین‌ها، در مقایسه با داروهایی مانند دیازپام یا کلونازپام، دارای پتانسیل آرام‌بخشی کمتری در دوزهای اولیه است و برای استفاده طولانی‌مدت در کنترل صرع مزمن مناسب‌تر است.
• شروع با دوز کم: برای کاهش خطر خواب‌آلودگی، درمان باید با دوزهای پایین شروع و به تدریج افزایش یابد. در بیماران دارای اختلال کبدی یا کلیوی، احتیاط بیشتر و شروع با دوزهای پایین‌تر ضروری است.
• پایش: در طول درمان، پزشک باید به طور مرتب بیمار را برای علائم تحمل دارویی و نیاز به تنظیم دوز یا خطر سوء مصرف پایش کند.

موارد مصرف خارج برچسب (آف لیبل)
کلوبازام، مانند سایر بنزودیازپین‌ها، به طور گسترده برای درمان اختلالات دیگری نیز استفاده می‌شود که به طور رسمی در برچسب آن تأیید نشده‌اند، به ویژه در اروپا و کانادا که برای این موارد تأیید قدیمی‌تر نیز دارد.

۱. درمان اضطراب و اختلالات اضطرابی

• توضیح: کلوبازام به دلیل خواص ضد اضطرابی‌اش، برای درمان کوتاه‌مدت اضطراب یا به عنوان داروی کمکی در اختلال اضطراب عمومی و سایر اختلالات اضطرابی استفاده می‌شود.
• نکته بالینی: به دلیل پتانسیل وابستگی و سوء مصرف، استفاده از آن برای اضطراب باید کوتاه‌مدت باشد و در خط اول درمان برای اختلالات اضطرابی مزمن توصیه نمی‌شود.

۲. درمان تشنج‌های کانونی و صرع‌های مقاوم به درمان

• توضیح: کلوبازام ممکن است به عنوان درمان کمکی برای انواع دیگر تشنج‌های کانونی (جزئی) یا سایر انواع صرع که به داروهای ضد تشنج استاندارد پاسخ نداده‌اند، استفاده شود.
• نکته بالینی: تصمیم برای استفاده در صرع‌های غیر از لنوکس-گاستوت باید بر اساس ارزیابی دقیق پاسخ بالینی و تحمل‌پذیری در مقایسه با سایر داروهای تأیید شده باشد.

۳. کاتاتونیا

• توضیح: در برخی موارد، مانند سایر بنزودیازپین‌ها، کلوبازام ممکن است در مدیریت کاتاتونیا که یک سندرم روانی حرکتی حاد است، مفید باشد.
• نکته بالینی: این کاربرد معمولاً برای موارد مقاوم به درمان یا در مواردی است که لورازپام (که خط اول است) مؤثر نبوده است.

مکانیسم اثر کلوبازام

کلوبازام یک داروی بنزودیازپین با خواص ضد تشنج و ضد اضطراب است که عمدتاً به عنوان درمان کمکی برای تشنج‌های مرتبط با سندرم لنوکس-گاستوت استفاده می‌شود. کلوبازام اثر خود را عمدتاً از طریق افزایش فعالیت انتقال‌دهنده عصبی گاما آمینوبوتیریک اسید اعمال می‌کند.

• هدف‌گیری گیرنده: کلوبازام به عنوان یک تعدیل‌کننده آلوستریک مثبت، به زیرواحدهای خاصی از گیرنده گابا نوع الف متصل می‌شود. این گیرنده‌ها در غشای سلول‌های عصبی در سراسر دستگاه عصبی مرکزی قرار دارند.
• تقویت اثر گابا: اتصال کلوبازام، حساسیت گیرنده گابا را نسبت به گابا افزایش می‌دهد. این امر منجر به افزایش فراوانی باز شدن کانال‌های یون کلر می‌شود.
• نتیجه: ورود بیشتر یون کلر با بار منفی به داخل سلول عصبی، باعث هیپرپلاریزاسیون غشاء می‌شود. هیپرپلاریزاسیون، سلول عصبی را پایدارتر و کمتر تحریک‌پذیر می‌کند.
• اثر ضد تشنج: با کاهش تحریک‌پذیری کلی سلول‌های عصبی، کلوبازام فعالیت الکتریکی غیرطبیعی و بیش از حد که مشخصه تشنج‌ها است را مهار می‌کند، و به این ترتیب اثر ضد تشنج خود را اعمال می‌نماید.

فارماکوکینتیک کلوبازام

جذب

• کلوبازام پس از مصرف خوراکی به خوبی و نسبتاً سریع از دستگاه گوارش جذب می‌شود. حداکثر غلظت پلاسمایی معمولاً حدود ۰.۵ تا ۴ ساعت پس از مصرف مشاهده می‌شود.

توزیع

• این دارو به میزان بالایی (حدود ۸۲ تا ۹۰ درصد) به پروتئین‌های پلاسما متصل می‌شود و به طور گسترده در بافت‌ها توزیع می‌گردد.

متابولیسم

متابولیسم کلوبازام عمدتاً توسط آنزیم‌های کبدی صورت می‌گیرد:

• متابولیت اصلی فعال: کلوبازام به سرعت توسط آنزیم CYP۲C۹ به متابولیت اصلی خود یعنی ان-دسمتیل کلوبازام تبدیل می‌شود. این متابولیت از نظر بالینی فعال است و بخش عمده‌ای از اثر ضد تشنجی طولانی مدت دارو را بر عهده دارد.
• مسیرهای دیگر: آنزیم‌های دیگری مانند CYP۳A۴ نیز در متابولیسم نقش دارند.

نیمه عمر و دفع:

• کلوبازام: نیمه عمر حذف دارو نسبتاً کوتاه است (حدود ۱۰ تا ۵۰ ساعت).
• ان-دسمتیل کلوبازام: نیمه عمر حذف متابولیت فعال بسیار طولانی‌تر است (حدود ۴۰ تا ۱۰۰ ساعت). این نیمه عمر طولانی به این معنی است که رسیدن به غلظت حالت پایدار و همچنین حذف کامل دارو پس از قطع آن، زمان قابل توجهی طول می‌کشد.

دفع

• دارو و متابولیت‌های آن عمدتاً از طریق کلیه‌ها (به صورت کونژوگه شده) و تا حد کمتری از طریق مدفوع دفع می‌شوند.
• اهمیت بالینی: به دلیل نیمه عمر طولانی متابولیت فعال، غلظت حالت پایدار ممکن است چند هفته طول بکشد تا به دست آید. همچنین، این نیمه عمر طولانی دلیلی است بر نیاز به کاهش تدریجی دوز هنگام قطع دارو، برای جلوگیری از بروز علائم ترک شدید یا بازگشت ناگهانی تشنج.

منع مصرف کلوبازام

موارد منع مصرف در بیماری و حساسیت

• حساسیت مفرط: کلوبازام در بیمارانی که سابقه واکنش حساسیت مفرط شدید به کلوبازام یا هر یک از اجزای تشکیل‌دهنده قرص دارند، منع مصرف مطلق دارد.
• نارسایی حاد تنفسی: به عنوان یک داروی کاهنده فعالیت دستگاه عصبی مرکزی، کلوبازام می‌تواند دپرسیون تنفسی را تشدید کند. بنابراین، در بیماران مبتلا به نارسایی حاد تنفسی یا ضعف شدید تنفسی منع مصرف دارد.
• گلوکوم با زاویه بسته حاد: بنزودیازپین‌ها می‌توانند به صورت نادر، فشار داخل چشم را افزایش دهند. بنابراین، کلوبازام در بیماران مبتلا به گلوکوم با زاویه بسته حاد که تحت درمان مناسب قرار نگرفته‌اند، منع مصرف دارد.
• نارسایی شدید کبدی: کلوبازام به شدت در کبد متابولیزه می‌شود. اگرچه نارسایی کبدی متوسط ممکن است فقط نیاز به تنظیم دوز داشته باشد، نارسایی شدید کبدی یک منع مصرف نسبی است و باید با احتیاط فراوان و با در نظر گرفتن نسبت خطر به منفعت تجویز شود.

موارد منع مصرف در بارداری و شیردهی

منع مصرف در بارداری

• توصیه: کلوبازام به طور کلی در دوران بارداری منع مصرف دارد، مگر اینکه منفعت مورد انتظار برای مادر به طور واضح بر خطر احتمالی برای جنین غلبه کند.
• دلیل: مطالعات نشان داده‌اند که بنزودیازپین‌ها در طول بارداری با افزایش خطر شکاف کام و سایر ناهنجاری‌های مادرزادی همراه هستند.
• سندرم محرومیت نوزادی: قرار گرفتن در معرض بنزودیازپین‌ها در اواخر بارداری می‌تواند منجر به سندرم محرومیت در نوزاد (مانند مشکلات تنفسی، کاهش تون عضلانی، و علائم ترک) شود. پزشک باید بیمار را در مورد این خطرات آگاه کند.

منع مصرف در شیردهی

• توصیه: شیردهی در طول مصرف کلوبازام توصیه نمی‌شود.
• دلیل: کلوبازام و متابولیت فعال آن، ان-دسمتیل کلوبازام، وارد شیر مادر می‌شوند. به دلیل نیمه عمر طولانی متابولیت فعال و احتمال تجمع دارو در نوزاد، خطر آرام‌بخشی بیش از حد و سایر اثرات نامطلوب بر نوزاد شیرخوار وجود دارد.

موارد منع مصرف در کودکان

• توصیه: کلوبازام برای درمان تشنج‌های مرتبط با سندرم لنوکس-گاستوت در کودکان بالای ۲ سال تأیید شده است.
• منع مصرف: این دارو در کودکان زیر ۲ سال که مبتلا به سندرم لنوکس-گاستوت هستند، به دلیل عدم وجود داده‌های کافی در مورد ایمنی و اثربخشی، منع مصرف دارد.
• سایر موارد: همچنین، استفاده از کلوبازام برای درمان سایر اختلالات (مانند اضطراب) در کودکان و نوجوانان، اغلب به دلیل ماهیت بنزودیازپین و پتانسیل وابستگی، منع مصرف خارج از برچسب تلقی می‌شود.

عوارض جانبی کلوبازام

۱. عوارض جانبی بسیار شایع (وقوع ۱۰ درصد یا بیشتر)

این عوارض بیشترین نرخ وقوع را دارند و معمولاً با دوزهای بالاتر یا شروع درمان مرتبط هستند:

• خواب‌آلودگی (آرام‌بخشی): حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد
• نکته بالینی: این عارضه شایع‌ترین دلیل قطع دارو است، اما اغلب با ادامه درمان یا با تنظیم دوز (شروع با دوز پایین و افزایش آهسته)، شدت آن کاهش می‌یابد.
• تب بالا (پیرکسی): حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد
• نکته بالینی: در مطالعات کودکان بیشتر مشاهده شده است و ممکن است به سندرم زمینه ای یا عفونت‌های همزمان مربوط باشد.

۲. عوارض جانبی شایع (وقوع ۱ تا کمتر از ۱۰ درصد)

این موارد اغلب با توجه به اثرات آرام‌بخش و تأثیر بر دستگاه گوارش و سیستم عصبی گزارش شده‌اند:

• عفونت دستگاه تنفسی فوقانی: حدود ۵ تا ۱۰ درصد
• سرفه: حدود ۵ تا ۱۰ درصد
• بی‌اشتهایی یا کاهش اشتها: حدود ۵ تا ۱۰ درصد
• خستگی یا ضعف غیرمعمول (آستنی): حدود ۵ تا ۱۰ درصد
• اختلال در هماهنگی حرکات (آتاکسی): حدود ۳ تا ۸ درصد
• مشکلات خواب یا بی‌خوابی: حدود ۲ تا ۶ درصد
• یبوست: حدود ۲ تا ۵ درصد
• تحریک‌پذیری: حدود ۱ تا ۵ درصد
• مشکلات رفتاری یا پرخاشگری: حدود ۱ تا ۴ درصد
• افزایش ترشح بزاق (سیالوره): حدود ۱ تا ۳ درصد

۳. عوارض جانبی غیر شایع و جدی (وقوع کمتر از ۱ درصد یا گزارش‌های نادر)

اگرچه نرخ وقوع پایینی دارند، اما از نظر بالینی مهم هستند و نیاز به توجه فوری دارند:

• وابستگی و علائم ترک: قطع ناگهانی دارو می‌تواند منجر به سندرم ترک شود.
• تغییرات رفتاری: شامل روان‌پریشی، توهم یا بدتر شدن پرخاشگری که نیاز به قطع دارو و ارزیابی روان‌پزشکی دارد.
• واکنش‌های پوستی شدید: مانند سندرم استیونز-جانسون و نکرولیز سمی اپیدرم که به صورت نادر گزارش شده و نیاز به قطع فوری دارد.
• دپرسیون تنفسی: به ویژه در صورت مصرف همزمان با سایر داروهای کاهنده فعالیت دستگاه عصبی مرکزی (مانند اوپیوئیدها).

نکته کاربردی برای پزشکان:

• به دلیل نرخ بالای خواب‌آلودگی، باید دوز کلوبازام به آرامی تیتر شود تا بدن بیمار فرصت سازگاری پیدا کند. همچنین، با توجه به نیمه عمر طولانی متابولیت فعال، عوارض جانبی ممکن است تا زمان رسیدن به غلظت حالت پایدار به طور کامل ظاهر نشوند. پایش وضعیت تنفسی و سطح هوشیاری، به ویژه در بیماران مسن یا بیمارانی که از داروهای دیگر کاهنده فعالیت دستگاه عصبی مرکزی استفاده می‌کنند، حیاتی است.

تداخلات دارویی کلوبازام

مشخصات کلی تداخلات:

• سوبسترای CYP2C19
• مهارکننده CYP2D6 (ضعیف)
• القاکننده CYP3A4 (خفیف)
• عامل ضد صرع
• تشدید اثرات تضعیف‌کننده‌ CNS

تداخلات رده X (پرهیز):

آزلاستین (نازال)، برومپریدول، الانزاپین، اورفنادرین، اوکسوممازین، پارالدهید، سدیم اکسیبات، تالیدومید

کاهش اثرات داروها توسط کلوبازام:

• مشتقات استروژن (فراورده‌های ضدبارداری)، نیمودیپین، پروژستین ها (فراورده‌های ضدبارداری)، سلپرکاتینیب، تاکرولیموس (سیستمیک)، آبروگپنت

کاهش اثرات کلوبازام توسط داروها:

• مشتقات تئوفیلین، یوهیمبین

افزایش اثرات داروها توسط کلوبازام:

• آزلاستین (نازال)، بلونانسرین، برکسانولون، بوپرنورفین، کلوزاپین، داروهای تضعیف‌کننده‌ CNS، فنفلورامین، فلونیترازپام، فوس فنی‌توئین، متادون، متوتری‌مپرازین، متی‌روسین، آگونیست های اپیوئید، اورفنادرین، اکسی کدون، پارالدهید، پرهگزیلین، فنی‌توئین، پیریبدیل، پرامی‌پکسول، روپینیرول، روتیگوتین، سدیم اکسیبات، استریپنتول، سوورکسانت، تالیدومید، زولپیدم

تداخلات جدی کلوبازام

1. داروهای آرام‌بخش قوی

نوع تداخل:

• افزایش شدید اثرات آرام‌بخش، خواب‌آلودگی، گیجی، سرکوب تنفسی (تنفس آهسته و کم‌عمق)، کما و حتی مرگ

نمونه داروها:

• الکل: مصرف همزمان می‌تواند عوارض جانبی را به شدت افزایش دهد
• اوپیوئیدها (مسکن‌های قوی): مانند مورفین، کدئین، اکسی‌کدون، فنتانیل، ترامادول
• داروهای خواب‌آور: مانند زولپیدم ، کلونازپام
• برخی داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای: مانند آمی‌تریپتیلین، نورتریپتیلین
• آنتی‌هیستامین‌های آرام‌بخش: مانند دیفن‌هیدرامین، هیدروکسی‌زین
• سایر بنزودیازپین‌ها: مانند آلپرازولام ، لورازپام، دیازپام
• داروهای شل‌کننده عضلات: مانند باکلوفن، تیزانیدین
• سایر داروهای بیهوشی و آرام‌بخش.

2. سایر داروهای ضد تشنج:

نوع تداخل:

• تغییر در سطح خونی هر دو دارو، که می‌تواند منجر به افزایش عوارض جانبی یا کاهش اثربخشی شود. نیاز به پایش مقدار دارو در خون

نمونه داروها:

• فنی‌توئین: کلوبازام ممکن است سطح فنی‌توئین را افزایش دهد.
• فنوباربیتال: کلوبازام ممکن است سطح فنوباربیتال را افزایش دهد.
• والپروات: کلوبازام ممکن است سطح والپروات را تغییر دهد.
• کاربامازپین: کاربامازپین ممکن است متابولیسم کلوبازام را افزایش داده و اثر آن را کاهش دهد.
• لاموتریژین، لوتیراستام و ... (نیاز به پایش دقیق)

3. مهارکننده‌های آنزیمی CYP2C19 و CYP3A4 در کبد

نوع تداخل:

• این داروها سرعت حذف کلوبازام و متابولیت فعال آن (نورکلوبازام) را از بدن کم می‌کنند، که منجر به افزایش سطح دارو در خون و افزایش عوارض جانبی می‌شود.

نمونه داروها:

• فلووکسامین از دسته داروهای ضد افسردگی
• فلوکستین از دسته داروی های ضد افسردگی
• امپرازول یک داروی کاهش‌دهنده اسید معده
• تی‌کلوییدین، فلوکونازول، کتوکونازول (برخی داروهای ضد قارچ)

4. القاکننده‌های آنزیمی CYP3A4 در کبد

نوع تداخل:

• این داروها سرعت حذف کلوبازام و متابولیت فعال آن را از بدن زیاد می‌کنند، که منجر به کاهش سطح دارو در خون و کاهش اثربخشی آن می‌شود.

نمونه داروها:

• ریفامپین: یک آنتی‌بیوتیک قوی
• کاربامازپین: یک داروی ضد تشنج
• پنجه شیطان (St. John's Wort): یک مکمل گیاهی

تداخل با غذا

• نحوه مصرف: کلوبازام را می‌توان همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کرد.
• تأثیر غذا: مصرف غذا تأثیر قابل توجهی بر میزان جذب کلی کلوبازام و متابولیت فعال آن ندارد.

تداخل در آزمایشات
تاکنون، گزارش‌های مستندی در مورد تداخل مستقیم کلوبازام با نتایج آزمایش‌های رایج آزمایشگاهی (مانند آزمایش‌های بیوشیمی، هماتولوژی یا عملکرد کبد و کلیه) وجود ندارد. با این حال، استفاده از بنزودیازپین‌ها می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• تست‌های دارویی ادرار: مانند سایر بنزودیازپین‌ها، کلوبازام می‌تواند به طور تئوریک در تست‌های غربالگری مواد مخدر ادرار برای بنزودیازپین‌ها، نتیجه مثبت ایجاد کند. این امر باید در تفسیر نتایج تست بیماران مورد توجه قرار گیرد.

هشدار ها کلوبازام

۱. خطر وابستگی، سوء مصرف و سندرم قطع مصرف (ترک)

• توضیح: کلوبازام، مانند سایر بنزودیازپین‌ها، پتانسیل ایجاد وابستگی جسمی و روانی دارد و خطر سوء مصرف و اعتیاد به آن وجود دارد. این خطر در بیماران با سابقه سوء مصرف مواد یا الکل بالاتر است.

اقدامات بالینی:

• قطع تدریجی: قطع ناگهانی کلوبازام می‌تواند منجر به علائم شدید سندرم قطع مصرف شود، از جمله بازگشت شدید تشنج‌ها، لرزش، اضطراب شدید، توهم و روان‌پریشی. لذا، قطع دارو باید همیشه به صورت بسیار آهسته و تدریجی و تحت نظارت پزشکی انجام شود.
• ارزیابی خطر: قبل از شروع درمان، باید بیمار از نظر سابقه سوء مصرف مواد ارزیابی شود.

۲. خطر دپرسیون دستگاه عصبی مرکزی (خواب‌آلودگی و اختلالات حرکتی)

• توضیح: کلوبازام یک داروی کاهنده فعالیت دستگاه عصبی مرکزی است و می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شدید، آرام‌بخشی، سرگیجه و اختلال در هماهنگی حرکات شود.

اقدامات بالینی:

• احتیاط در رانندگی: به بیماران هشدار دهید که از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات خطرناک خودداری کنند تا زمانی که بدانند دارو چه تأثیری بر آن‌ها می‌گذارد.
• شروع دوز: برای به حداقل رساندن آرام‌بخشی اولیه، درمان باید با پایین‌ترین دوز ممکن شروع و به تدریج افزایش یابد.
• تداخل با سایر کاهنده‌های دستگاه عصبی مرکزی: مصرف همزمان با الکل، مسکن‌های اوپیوئیدی، باربیتورات‌ها، یا سایر بنزودیازپین‌ها، خطر دپرسیون تنفسی و آرام‌بخشی شدید را به شدت افزایش می‌دهد (رجوع به هشدار جعبه سیاه).

۳. خطر واکنش‌های پوستی شدید

• توضیح: در موارد نادری، کلوبازام با واکنش‌های جانبی پوستی بالقوه کشنده شامل سندرم استیونز-جانسون و نکرولیز سمی اپیدرم مرتبط بوده است.
• اقدامات بالینی: در صورت بروز بثورات جلدی، زخم‌های مخاطی یا علائم حساسیت مفرط، دارو باید فوراً قطع شده و ارزیابی دقیق توسط متخصص انجام شود.

۴. خطر تداخل با اوپیوئیدها (هشدار جعبه سیاه)

• توضیح: تجویز همزمان بنزودیازپین‌ها، از جمله کلوبازام، با داروهای اوپیوئیدی، خطر دپرسیون تنفسی عمیق، آرام‌بخشی شدید، کما و مرگ را افزایش می‌دهد.
• اقدامات بالینی: پزشکان باید تجویز این دو دسته دارو را فقط زمانی انجام دهند که گزینه‌های درمانی جایگزین کافی نباشد. دوزها باید به حداقل رسانده شده و مدت زمان درمان به کوتاه‌ترین حد ممکن محدود شود.

۵. اثرات جانبی روان‌پزشکی و رفتاری

• توضیح: بنزودیازپین‌ها می‌توانند به طور متناقض باعث تغییرات رفتاری و روانی شوند، از جمله پرخاشگری، عصبانیت، تحریک‌پذیری، و به ندرت افکار خودکشی در بیماران مبتلا به صرع.
• اقدامات بالینی: بیماران و مراقبان باید از نظر ظهور یا بدتر شدن افسردگی و افکار/رفتارهای غیرمعمول تحت پایش دقیق قرار گیرند.

مدیریت مصرف بیش از حد (اوردوز) کلوبازام
مصرف بیش از حد کلوبازام عمدتاً علائم مربوط به دپرسیون دستگاه عصبی مرکزی را ایجاد می‌کند.

علائم اوردوز

علائم رایج اوردوز عبارتند از:

• خواب‌آلودگی شدید (لتارژی)
• گیجی یا اغتشاش شعور
• کاهش رفلکس‌ها
• اختلال در هماهنگی حرکات (آتاکسی)
• در موارد شدید: دپرسیون تنفسی، کاهش شدید فشار خون، کما و در نهایت مرگ.

درمان اوردوز

عدم وجود پادزهر خاص: درمان اوردوز کلوبازام عمدتاً حمایتی است.

اقدامات حمایتی:

• اولویت با تنفس: مهم‌ترین اقدام، حفظ راه هوایی باز و تأمین حمایت تنفسی کافی است، به ویژه در صورت وجود دپرسیون تنفسی.
• پایش: پایش دقیق علائم حیاتی، به ویژه تنفس و سطح هوشیاری، ضروری است.

استفاده از فلومازنیل:

• این دارو یک آنتاگونیست گیرنده بنزودیازپین است و می‌تواند اثرات خواب‌آور کلوبازام را خنثی کند.
• با این حال، استفاده از فلومازنیل در بیماران صرعی که به طور مزمن بنزودیازپین مصرف می‌کنند، می‌تواند باعث بروز ناگهانی تشنج‌های مقاوم به درمان شود. بنابراین، تجویز آن باید با احتیاط فراوان و فقط در محیط‌های بیمارستانی انجام شود.
• اقدامات گوارشی: در صورت مصرف اخیر، ممکن است شستشوی معده یا استفاده از زغال فعال مد نظر قرار گیرد.
• نکته: از آنجایی که کلوبازام و متابولیت فعالش نیمه عمر طولانی دارند، پایش بیمار باید برای مدت طولانی پس از اوردوز ادامه یابد.

توصیه های دارویی کلوبازام

توصیه‌های دارویی برای بیمار (راهنمای مصرف)
این توصیه‌ها باید به صورت کامل و واضح به بیمار و مراقبان او آموزش داده شود:

۱. نحوه مصرف و دوز

• مصرف منظم: دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید و هرگز دوز را خودسرانه تغییر ندهید.
• با یا بدون غذا: می‌توانید کلوبازام را همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کنید.
• فراموش کردن دوز: اگر یک دوز را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان دوز بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و برنامه عادی خود را از سر بگیرید. هرگز برای جبران، دوز را دو برابر نکنید.

۲. هشدارهای ایمنی و رفتاری

• خواب‌آلودگی و احتیاط: کلوبازام می‌تواند باعث خواب‌آلودگی، سرگیجه و کندی واکنش‌ها شود. تا زمانی که ندانید دارو چه تأثیری بر شما دارد، از رانندگی، کار با ماشین‌آلات سنگین یا انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند، خودداری کنید.
• تداخل با الکل و مواد مخدر: به شدت از مصرف الکل و هرگونه داروی دیگر کاهنده فعالیت دستگاه عصبی مرکزی (مانند مسکن‌های قوی یا خواب‌آورها) خودداری کنید، مگر اینکه پزشک شما آن را تأیید کرده باشد. این تداخل می‌تواند خطرناک و حتی کشنده باشد.
• خطر وابستگی: این دارو می‌تواند باعث وابستگی شود. هرگز نباید آن را خودسرانه قطع کنید.
• قطع تدریجی: اگر نیاز به قطع درمان باشد، پزشک دوز را به تدریج کاهش می‌دهد. قطع ناگهانی دارو می‌تواند باعث بازگشت شدید تشنج‌ها یا علائم شدید ترک شود.
• بارداری و شیردهی: اگر باردار هستید، قصد بارداری دارید یا در دوران شیردهی هستید، باید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. در دوران بارداری و شیردهی معمولاً مصرف این دارو توصیه نمی‌شود.

توصیه‌های دارویی مخصوص پزشک (نکات بالینی) 
این توصیه‌ها برای تجویز ایمن و مدیریت طولانی مدت درمان با کلوبازام ضروری هستند:

۱. ارزیابی و شروع درمان

• تیتراسیون آهسته: درمان را باید با پایین‌ترین دوز مؤثر شروع و به تدریج افزایش دهید (تیتراسیون)، تا از شدت عوارض جانبی آرام‌بخش مانند خواب‌آلودگی کاسته شود.
• تداخلات دارویی: قبل از شروع، لیست کامل داروهای بیمار را به دقت بررسی کنید، به خصوص داروهایی که مهارکننده یا القاکننده آنزیم CYP۲C۹ هستند. در صورت لزوم، دوز کلوبازام یا داروی همزمان باید تنظیم شود.
• ارزیابی خطر سوء مصرف: بیمارانی که سابقه سوء مصرف مواد یا الکل دارند، باید با احتیاط بیشتری تحت درمان قرار گیرند و نظارت بر آن‌ها افزایش یابد.

۲. پایش و مدیریت طولانی مدت

• پایش اثربخشی و تحمل: به طور دوره‌ای، هم کنترل تشنج و هم عوارض جانبی دستگاه عصبی مرکزی (مانند خواب‌آلودگی، اختلال در هماهنگی) و تغییرات رفتاری/روانی را ارزیابی کنید.
• تغییرات رفتاری: بیماران و مراقبان را برای علائم افسردگی، افکار خودکشی، پرخاشگری یا تحریک‌پذیری غیرمعمول تحت نظر داشته باشید.
• پایش عملکرد کبد: در صورت وجود نارسایی کبدی، دوز اولیه باید کاهش یابد و پایش منظم عملکرد کبد توصیه می‌شود.
• هشدار قطع درمان: بر اهمیت برنامه کاهش تدریجی دوز هنگام قطع کلوبازام، برای جلوگیری از بروز ناگهانی تشنج و علائم ترک، تأکید کنید. زمان لازم برای کاهش دوز به دلیل نیمه عمر طولانی متابولیت فعال آن، ممکن است طولانی باشد.
• تجویز همزمان با اوپیوئیدها: از تجویز همزمان کلوبازام و اوپیوئیدها، مگر در موارد کاملاً ضروری و بدون گزینه جایگزین، خودداری کنید و در صورت تجویز، دوزها و مدت زمان را به حداقل برسانید.