بتامتازون چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

‎
آمپول بتامتازون محصول شرکت داروسای ابوریحان

بتامتازون چیست؟
‎بتامتازون از دسته داروهای کورتیکواستروئیدی (در اصطلاح عامیانه کورتون) می باشد. این داروی استروئیدی در اشکال متنوع دارویی خوراکی، تزریقی و موضعی تولید می شود و در موقعیت های مختلفی تجویز می گردد.

‎فرم خوراکی و تزریقی بتامتازون به علت اثرات کاهش دهنده ایمنی که دارد، در درمان برخی بیماری های خود ایمنی (که سیستم دفاعی بدن به بخش هایی از نقاط بدن آسیب می رساند) مانند لوپوس، هپاتیت ناشی از بیماری های خود ایمنی، بیماری های عضلانی و مفصلی مانند رماتیسم، آلرژی و آسم تجویز می گردد.
‎این دارو همچنین در درمان برخی سرطان ها به عنوان داروی کمکی استفاده می شود.
‎بتامتازون با مهار آزاد سازی برخی ناقل های شیمیایی که مسئول ایجاد التهاب می باشند منجر به فروکش علائم التهابی و حساسیتی می گردد.
‎این دارو همچنین برای افرادی که مبتلا به اختلالات غده ی فوق کلیوی هستند و در بدن آن ها کورتیکواستروئید ها (کورتون) به مقدارکافی تولید نمی شود، به عنوان درمان جایگزین استفاده می شود.

‎پیش از شروع مصرف بتامتازون
‎-در صورتی که فشار خون بالا دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
‎-در صورت سابقه ی حمله قلبی یا هرگونه ناراحتی قلبی، اختلال در عملکرد کبد یا کلیه پزشک خود را در جریان قرار دهید.
‎-در صورتی که نیاز به مصرف طولانی مدت بتامتازون دارید و در خانواده ی نزدیکتان سابقه ی ابتلا به دیابت یا بیماری چشمی گلوکوم (آب سیاه) وجود دارد، پزشک خود را مطلع نمایید.
‎-در صورت ابتلا به کم کاری تیروئید، پوکی استخوان، صرع، بیماری ضعف عضلانی میاستنی گراویس، زخم معده یا هرگونه بیماری گوارشی و اختلالات ذهنی پزشک خود را مطلع نمایید.
‎-اگر باردار یا شیرده می باشید و یا قصد بارداری دارید، حتما پیش از شروع مصرف این دارو پزشک خود را مطلع نمایید.
‎-بدلیل این که دارو سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کند می تواند منجر به عود مجدد عفونت ها یا تشدید آن ها در بدن گردد لذا سابقه ی ابتلا به هرگونه عفونت در چند ماه اخیر و سابقه ی ابتلا به بیماری سل را حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
‎-در صورتی که سابقه ی تشکیل لخته خون در عروق یا سابقه ی آنژیوگرافی داشته اید حتما پزشک خود را مطلع نمایید.
‎-اگر قصد واکسیناسیون دارید یا اخیرا واکسنی دریافت نموده اید حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
‎-لیست کاملی از دارو ها (حتی داروهایی که بدون نسخه مصرف می نمایید) و فرآورده های مکمل و گیاهی مصرفی خود تهیه کنید و در اختیار پزشک و داروسازتان قرار دهید تا در صورت وجود تداخل با بتامتازون، اقدامات لازم صورت گیرد.
‎-در صورت سابقه ی حساسیت به این دارو یا سایر داروهای استروئیدی (همچون دگزامتازون و پردنیزولون) و یا درد عضلانی پیش رونده پس از مصرف این دارو ها، به پزشک خود اطلاع دهید.

‎نحوه ی صحیح مصرف بتامتازون 
‎-نحوه ی صحیح مصرف این دارو را از پزشک یا داروساز خود سوال کنید. بتامتازون با توجه به شرایط و نوع بیماری شما در مقدار و نوبت های متفاوتی تجویز می شود. در صورت مصرف قرص خوراکی به عنوان ضد التهاب، بهتر است آن را صبح ها بعد از صبحانه مصرف نمایید و اگر جهت نقص غده ی فوق کلیوی و کمبود استروئید در بدن این دارو برایتان تجویز شده باشد، بهترین زمان مصرف آن شب ها می باشد.
‎-قرص های بتامتازون به راحتی در آب قابل حل می باشند با این وجود بهتر است قرص را به صورت کامل همراه با یک وعده غذای اصلی یا میان وعده مصرف نمایید.
‎-در صورت فراموشی یک نوبت مصرف دارو، به محض یادآوری آن را مصرف نمایید اما در صورتی که به اندازه ی یک روز کامل مصرف دارو را فراموش کرده‌ اید، نوبت فراموش شده را مصرف ننموده و نوبت بعدی را طبق زمان بندی سابق مصرف نمایید و از دو برابر کردن مقدار دارو در یک نوبت خودداری نمایید.
‎-ممکن است با توجه به نوع بیماری، این دارو بصورت روزانه برای یک دوره کوتاه درمانی برایتان تجویز شود. در این صورت مصرف منظم دارو در روند بهبودی شما بسیار موثر می باشد.
‎-در صورت مصرف بتامتازون بیشتر از ۳ هفته، قطع دارو باید به صورت تدریجی و تحت نظر پزشک صورت گیرد زیرا قطع ناگهانی این دارو می تواند عوارضی ایجاد نماید به همین دلیل پزشک برای قطع مصرف، مقدار داروی شما را به مرور کم خواهد کرد.

‎توصیه های بتامتازون
‎-در صورتی که دوره ی درمان شما با این دارو طولانی تر از ۳ هفته باشد، بهتر است کارتی تهیه نموده و روی آن اطلاعاتی در مورد مصرف این دارو و مقدار مصرف و نوع بیماری خود یادداشت نمایید و در وسایل شخصی یا کیف پول خود نگهداری کنید تا در مواقع اضطراری بتوان از این اطلاعات جهت اقدامات لازم استفاده کرد.
‎-همچنین در صورتی که قرار است تحت عمل جراحی یا درمان های دندان پزشکی قرار بگیرید یا هرگونه درمانی جهت آسیب دیدگی های جسمی نیاز داشتید حتما درمانگر خود را در جریان مصرف این دارو قرار دهید و کارت تهیه شده را به ایشان نشان دهید زیرا در چنین مواقعی ممکن است نیاز به تنظیم مجدد مقدار مصرف این دارو داشته باشید.
‎-در مدت درمان با این دارو، تحت نظر پزشک خود باشید و آزمایشات ومعاینات دوره ای را بصورت منظم انجام دهید تا روند بهبود و احتمال بروز عوارض ناخواسته دارویی در شما تحت بررسی قرار گیرد.
‎-از آنجا که این دارو سیستم ایمنی بدن را سرکوب می نماید، احتمال ابتلا به عفونت ها در مدت درمان با این دارو افزایش می یابد و لازم است بهداشت فردی را بیشتر رعایت کنید و از تماس نزدیک با افراد مبتلا به بیماری های عفونی (آبله مرغان، سرماخوردگی ،آنفولانزا، سرخک و...) تا جای ممکن خودداری نمایید و در صورت مشاهده ی علائم این بیماری ها سریعا به پزشک خود مراجعه نمایید.
‎-برخی واکسن ها جهت مصرف در دوره ی درمانی با بتامتازون مناسب نمی باشند لذا پیش از هرگونه واکسیناسیون پزشک یا فرد مسئول را در جریان مصرف بتامتازون قرار دهید.
‎-در صورتی که نیاز به مصرف هرگونه داروی بدون نسخه داشتید حتما با داروساز خود مشورت نمایید و مطمئن شوید که مصرف آن دارو در مدت درمان با داروهای استروئیدی بدون اشکال است.

‎عوارض جانبی بتامتازون 
‎-درد شکمی، سؤهاضمه و احساس تهوع از عوارض شایع در مصرف کنندگان بتامتازون خوراکی می باشد. در صورت وقوع این علائم با مصرف وعده غذایی سبک همراه دارو می توانید از شدت این عوارض بکاهید اما در صورتی که استفراغ حاوی خون داشتید حتما به پزشک خود مراجعه نمایید.
‎-مصرف این دارو می تواند در بدن شما ضعف و خستگی عضلانی ایجاد نماید لذا تا زمانی که اثرات دارو برطرف نشده از رانندگی و کار با ابزار هایی که به احتیاط نیاز دارد بپرهیزید.
‎-در صورت تغییر در خلق و خو، خصوصا در ابتدای درمان با این دارو، احساس گیجی، افزایش حساسیت های روحی، افکار ناخوشایند یا نامناسب، سریعا به پزشک خود مراجعه نمایید.
‎-مصرف این دارو ممکن است موجب مشکل در خوابیدن، سردرد، افزایش وزن یا اختلالات قاعدگی در خانم ها گردد در صورتی که این علائم شدید شد یا موجب آزارتان شد، به پزشک مراجعه نمایید.
‎-مصرف این دارو احتمال ابتلا به عفونت را افزایش می دهد لذا در صورت بروز علائم عفونت(تب،لرز،علائم سرماخوردگی چک ی،اسهال و...) حتما به پزشک مراجعه نمایید.
‎-در صورت مصرف طولانی مدت این دارو چنانچه علائمی مشاهده کردید که احساس نمودید مرتبط با مصرف این دارو می باشد حتما با پزشک خود در مورد آن ها مشورت نمایید تا توصیه های لازم را دریافت کنید.
‎-بدلیل تاثیر دارو های استروئیدی بر روی توده ی استخوانی، آزمایشات بالینی مورد نیاز جهت بررسی استحکام استخوان ها را در مدت درمان با این دارو انجام دهید و از آن جا که در مصرف طولانی مدت این دارو آسیب پذیری استخوان ها افزایش می یابد، احتیاطات لازم را بنمایید.

داروهای مرتبط با بتامتازون
سلکوکسیب، آموکسی سیلین، مترونیدازول، متوکاربامول، پنی سیلین 633، استامینوفن، سرم قندی نمکی، گاباپنتین، پرگابالین، بکلوفن، تیزانیدین، نوروبیون، آلفن ایکس ال 

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف بتامتازون

بتامتازون یک کورتیکواستروئید قوی با اثر ضد التهابی و سرکوب‌کننده سیستم ایمنی است و در اشکال مختلف (خوراکی، تزریقی و موضعی) برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها استفاده می‌شود.

۱. موارد مصرف تأیید شده (توضیحات کاربردی برای پزشک)

بتامتازون به عنوان یک گلوکوکورتیکوئید، برای درمان اختلالاتی که نیاز به اثرات ضد التهابی یا سرکوب سیستم ایمنی دارند، استفاده می‌شود.

الف) درمان اختلالات التهابی و خودایمنی (به صورت سیستمیک و موضعی)

اختلالات پوستی حساس به کورتیکواستروئید:

• توضیح بالینی: این دارو در فرم موضعی (کرم، پماد، لوسیون) برای تسکین التهاب، قرمزی، خارش و پوسته‌ریزی ناشی از بیماری‌هایی مانند اگزما، درماتیت و پسوریازیس تجویز می‌شود. بتامتازون معمولاً یک کورتیکواستروئید با قدرت بالا تا فوق‌العاده بالا دسته‌بندی می‌شود و برای ضایعات ضخیم و پرفولیکول، پماد به دلیل ماهیت پوشانندگی (Occlusive) خود مؤثرتر است.

بیماری‌های روماتیسمی:

• توضیح بالینی: در موارد التهاب حاد یا تشدید بیماری‌های مزمن مانند آرتریت روماتوئید، استئوآرتریت پس از ضربه، و آرتریت پسوریاتیک، برای کاهش سریع درد و التهاب استفاده می‌شود. شکل تزریق داخل مفصلی بتامتازون (برای مثال در بورسیت‌ها و التهاب تاندون) یک روش رایج برای هدف قرار دادن التهاب موضعی است.

اختلالات آلرژیک حاد و شدید:

• توضیح بالینی: برای کنترل واکنش‌های آلرژیک شدید و ناتوان‌کننده که به درمان‌های معمول پاسخ نداده‌اند، از جمله آسم برونشیال شدید، رینیت آلرژیک فصلی یا دائمی، و واکنش‌های حساسیت دارویی. در شرایط حاد، اغلب به صورت تزریقی استفاده می‌شود.

اختلالات غدد درون‌ریز:

• توضیح بالینی: به عنوان درمان جایگزین (جایگزینی هورمون) در موارد نارسایی حاد آدرنال یا هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، که در آن نیاز به جبران کمبود کورتیزول وجود دارد.

اختلالات گوارشی:

• توضیح بالینی: برای کنترل فازهای تشدیدی بیماری کرون و کولیت اولسراتیو، هنگامی که سایر درمان‌ها کافی نیستند. هدف، کاهش التهاب حاد مخاط روده است.

۲. موارد مصرف خارج از برچسب (توضیحات کاربردی برای پزشک)

این موارد، کاربردهایی هستند که توسط سازمان‌های نظارتی به صورت رسمی تأیید نشده‌اند، اما بر اساس شواهد بالینی و توصیه‌های تخصصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

الف) بلوغ ریه جنین (مهم‌ترین مصرف خارج برچسب)

پیشگیری از سندرم زجر تنفسی نوزادان:

• توضیح بالینی: تزریق عضلانی بتامتازون به مادر باردار که در معرض خطر زایمان زودرس قرار دارد (معمولاً بین هفته‌های ۲۴ تا ۳۴ بارداری).
• اهمیت: این کار باعث تسریع در تولید سورفاکتانت و بلوغ ریه‌های جنین می‌شود و به طور چشمگیری میزان مرگ و میر و عوارض تنفسی در نوزادان نارس را کاهش می‌دهد. این یک استاندارد طلایی در مراقبت‌های پریناتال است.

ب) سایر موارد استفاده خارج از برچسب

ادم مغزی:

• توضیح بالینی: در برخی موارد برای کاهش ادم مغزی مرتبط با تومورها، به دلیل خاصیت ضد التهابی قوی آن، استفاده می‌شود.

آلوپسی آره‌آتا:

• توضیح بالینی: در فرم موضعی یا تزریق داخل ضایعه برای درمان ریزش موی سکه‌ای به منظور سرکوب پاسخ ایمنی موضعی در ناحیه فولیکول مو استفاده می‌شود.

سندرم تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی:

• توضیح بالینی: به عنوان داروی کمکی در رژیم‌های ضد تهوع، به دلیل خاصیت ضد التهابی و تثبیت‌کننده آن بر سد خونی مغزی استفاده می‌شود.

برخی از بیماری‌های خودایمنی خاص:

• توضیح بالینی: برای کنترل فازهای حاد برخی از بیماری‌های خودایمنی کلاژن عروقی (مانند لوپوس منتشر) که در آن نیاز به سرکوب سریع سیستم ایمنی وجود دارد.

مکانیسم اثر بتامتازون

بتامتازون یک کورتیکواستروئید سنتتیک با پتانسیل گلوکوکورتیکوئیدی قوی و فعالیت مینرالوکورتیکوئیدی ناچیز است. این ویژگی آن را به یک داروی مؤثر ضد التهاب و سرکوب‌کننده سیستم ایمنی تبدیل می‌کند. مکانیسم عملکرد بتامتازون، مانند سایر گلوکوکورتیکوئیدها، از طریق تأثیر بر هسته سلول و تنظیم بیان ژن انجام می‌شود:

فعال‌سازی گیرنده‌های گلوکوکورتیکوئید:

• بتامتازون پس از ورود به سلول هدف (مانند سلول‌های التهابی و ایمنی)، به گیرنده‌های اختصاصی گلوکوکورتیکوئید که در سیتوپلاسم قرار دارند، متصل می‌شود.
• این اتصال، یک کمپلکس دارو-گیرنده ایجاد می‌کند که به هسته سلول منتقل شده و به مناطق خاصی از دی.ان.ای متصل می‌شود.

تأثیر بر بیان ژن:

• اثر ضد التهابی (مهار رونویسی): این کمپلکس، رونویسی ژن‌های مسئول تولید پروتئین‌های پیش‌التهابی را مهار می‌کند. این پروتئین‌ها شامل سایتوکین‌ها (مانند اینترلوکین‌ها و عوامل نکروز تومور)، کموکاین‌ها و آنزیم‌های دخیل در التهاب (مانند سیکلواکسیژناز و لیپواکسیژناز) هستند.
• تثبیت غشاهای سلولی: گلوکوکورتیکوئیدها باعث تثبیت غشاهای سلولی، به ویژه لیزوزوم‌های موجود در سلول‌های التهابی می‌شوند و از آزادسازی آنزیم‌های تخریب‌کننده که باعث گسترش آسیب و التهاب می‌شوند، جلوگیری می‌کنند.
• اثر سرکوب‌کننده سیستم ایمنی: بتامتازون مهاجرت گلبول‌های سفید (نوتروفیل‌ها و فیبروبلاست‌ها) به محل التهاب را کاهش داده و بلوغ، تمایز و تکثیر سلول‌های ایمنی را سرکوب می‌کند.

فعالیت مینرالوکورتیکوئیدی پایین:

• بتامتازون در مقایسه با کورتیزول طبیعی، فعالیت حفظ‌کنندگی آب و نمک بسیار کمی دارد، که خطر احتباس سدیم و مایعات را در دوزهای معمول کاهش می‌دهد.

فارماکوکینتیک بتامتازون

جذب

• جذب بتامتازون به مسیر تجویز بستگی دارد. فرم فسفات سدیم که محلول در آب است، پس از تزریق عضلانی به سرعت جذب شده و به سرعت عمل می‌کند.
• فرم استات که نامحلول است، به عنوان یک منبع یا انبار دارویی عمل می‌کند و به آهستگی بتامتازون را آزاد می‌کند و یک اثر طولانی‌مدت ایجاد می‌نماید. فرم تزریقی ترکیبی از این دو، امکان شروع سریع و پایداری طولانی‌مدت اثر را فراهم می‌کند.
• جذب موضعی آن از طریق پوست به عوامل مختلفی از جمله یکپارچگی پوست و استفاده از پانسمان پوشاننده بستگی دارد؛ التهاب و آسیب پوستی جذب را افزایش می‌دهد.

توزیع

• بتامتازون تا حدودی به پروتئین‌های پلاسما، به ویژه آلبومین، متصل می‌شود (حدود ۶۴ درصد اتصال پروتئینی دارد).
• این دارو دارای حجم توزیع نسبتاً بزرگ است و به خوبی در بافت‌ها، از جمله بافت چربی، توزیع می‌شود.

متابولیسم

• بتامتازون به طور گسترده‌ای در کبد متابولیزه می‌شود. متابولیسم آن عمدتاً توسط آنزیم‌های سیتوکروم P450، به ویژه CYP3A4، انجام می‌گیرد. این امر دلیل اصلی تداخلات دارویی متعدد آن است.

نیمه‌عمر حذف

• نیمه‌عمر بیولوژیکی (مدت زمان اثر در بافت) بتامتازون طولانی است (حدود ۳۶ تا ۵۴ ساعت). نیمه‌عمر پلاسما (زمان لازم برای نصف شدن غلظت در خون) کوتاه‌تر است، اما طولانی بودن نیمه‌عمر بیولوژیکی باعث می‌شود که اثر آن در بدن پایدار باشد.

دفع

• بتامتازون عمدتاً از طریق کلیه‌ها و به شکل متابولیت‌های غیرفعال از بدن دفع می‌شود.

منع مصرف بتامتازون

۱. منع مصرف در بیماری

تجویز بتامتازون به صورت سیستمیک (خوراکی یا تزریقی) و موضعی در برخی شرایط مطلقاً ممنوع است یا نیازمند احتیاط بسیار زیاد است:

عفونت‌های سیستمیک فعال قارچی:

• توضیح بالینی: بتامتازون به دلیل خاصیت سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، می‌تواند عفونت‌های قارچی را گسترش داده و آن‌ها را شدیدتر کند. بنابراین در بیماران مبتلا به عفونت‌های قارچی سیستمیک درمان نشده، ممنوعیت مطلق دارد.

حساسیت مفرط:

• توضیح بالینی: سابقه واکنش آلرژیک یا حساسیت مفرط به بتامتازون یا سایر کورتیکواستروئیدها.

تجویز واکسن‌های زنده ضعیف شده:

• توضیح بالینی: در بیمارانی که دوزهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی از بتامتازون دریافت می‌کنند، تزریق واکسن‌های زنده ضعیف شده (مانند واکسن سرخک، اوریون، سرخجه) می‌تواند باعث بروز بیماری ناشی از واکسن شود.

عفونت‌های موضعی (برای فرم موضعی):

• توضیح بالینی: فرم موضعی بتامتازون نباید بر روی مناطقی از پوست که دچار عفونت‌های اولیه باکتریایی، ویروسی یا قارچی درمان نشده (مانند تبخال، آبله مرغان، سل پوستی) هستند، استفاده شود، زیرا می‌تواند باعث گسترش عفونت شود. همچنین در برخی از ضایعات پوستی مانند آکنه روزاسه و درماتیت اطراف دهان ممنوع است.

۲. موارد منع مصرف در بارداری و شیردهی

الف) بارداری

• ملاحظات خطر: بتامتازون به صورت سیستمیک در دسته‌بندی داروهای با ریسک در بارداری قرار دارد. مطالعات حیوانی افزایش خطر ناهنجاری‌ها را نشان داده‌اند، اما داده‌های انسانی محدود است.
• کاربرد حیاتی (خارج از برچسب): کاربرد اصلی بتامتازون در بارداری، تزریق عضلانی به مادر برای تسریع بلوغ ریه جنین در صورت وجود خطر زایمان زودرس است. در این شرایط، منافع پیشگیری از سندرم زجر تنفسی نوزاد، به مراتب بیشتر از خطرات احتمالی است.
• مصرف موضعی: به طور کلی، استفاده موضعی از بتامتازون در دوران بارداری نسبتاً ایمن تلقی می‌شود، زیرا جذب سیستمیک آن کم است. با این حال، استفاده در مناطق وسیع یا به مدت طولانی توصیه نمی‌شود، زیرا برخی مطالعات افزایش خطر وزن کم هنگام تولد را در پی مصرف دوزهای بالای کورتیکواستروئیدهای موضعی در طول بارداری مطرح کرده‌اند.

ب) شیردهی

• انتقال به شیر: کورتیکواستروئیدهای سیستمیک (تزریقی یا خوراکی) به مقدار کمی وارد شیر مادر می‌شوند. بتامتازون به دلیل پتانسیل بالا، می‌تواند به طور بالقوه رشد نوزاد را سرکوب کند یا در تولید کورتیکواستروئیدهای طبیعی نوزاد تداخل ایجاد کند.
• توصیه پزشک: در صورت نیاز به درمان سیستمیک مادر، باید با احتیاط فراوان و با در نظر گرفتن کوتاه‌ترین دوره و کمترین دوز مؤثر تجویز شود.

مصرف موضعی هنگام شیردهی: استفاده موضعی هنگام شیردهی معمولاً بلامانع است، اما باید از استفاده در نزدیکی سینه و نوک پستان، برای جلوگیری از تماس مستقیم نوزاد با دارو، خودداری شود.

۳. موارد منع مصرف در کودکان

• خطر اصلی: استفاده از بتامتازون، به ویژه به صورت سیستمیک و طولانی‌مدت، در کودکان با خطر سرکوب محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال و سندرم کوشینگ، و همچنین تأخیر در رشد مرتبط است.

مصرف موضعی در کودکان:

• کورتیکواستروئیدهای موضعی قوی (مانند بتامتازون) باید با احتیاط زیاد در کودکان، به خصوص در نوزادان و زیر دو سال، استفاده شوند.
• پوست کودکان، به ویژه در ناحیه پوشک، نفوذپذیری بیشتری دارد که منجر به افزایش جذب سیستمیک و خطر بیشتر سرکوب آدرنال و عوارض جانبی می‌شود.
• توصیه می‌شود که در کودکان از کمترین قدرت و کوتاه‌ترین دوره درمانی ممکن استفاده شود.
• پایش رشد: در کودکانی که بتامتازون سیستمیک را برای مدت طولانی دریافت می‌کنند، نظارت دقیق بر رشد (قد و وزن) و عملکرد آدرنال ضروری است.

عوارض جانبی بتامتازون

۱. عوارض جانبی موضعی (فرم‌های کرم، پماد، لوسیون)

عوارض موضعی، شایع‌ترین عوارض بتامتازون در کاربرد جلدی هستند. این عوارض به ویژه با کورتیکواستروئیدهای قوی و مصرف طولانی‌مدت رخ می‌دهند:

عوارض بسیار شایع (بالای ۱۰ درصد):

• واکنش‌های پوستی در محل استعمال: شامل سوزش، خارش، قرمزی و درد. این علائم معمولاً در ابتدای درمان دیده می‌شوند.

عوارض شایع تا نسبتاً شایع (۱ تا ۱۰ درصد):

• آتروفی پوست: نازک شدن پوست (شایع‌ترین عارضه موضعی در اثر مصرف طولانی‌مدت) که به دلیل اثرات ضد میتوزی دارو بر کلاژن و فیبروبلاست‌ها ایجاد می‌شود.
• استریا (ترک‌های پوستی): ایجاد خطوط بنفش یا قرمز در محل‌های فشار یا کشش پوست.
• فولیکولیت: التهاب فولیکول‌های مو به صورت جوش‌های قرمز یا چرک‌دار در محل استعمال.
• آکنه و بثورات شبه آکنه.
• هیپرتریکوز: افزایش رشد موهای زائد در ناحیه درمان.

عوارض نادر (کمتر از ۱ درصد):

• تغییرات رنگدانه پوست: روشن شدن رنگ پوست (هیپوپیگمانتاسیون) در ناحیه تحت درمان.
• درماتیت دور دهان.
• عفونت‌های ثانویه پوستی.

۲. عوارض جانبی سیستمیک (فرم‌های خوراکی و تزریقی)

عوارض سیستمیک معمولاً با مصرف دوزهای بالاتر یا دوره‌های طولانی‌مدت (بیش از چند هفته) و به دلیل جذب دارو به جریان خون رخ می‌دهند. تعیین درصد دقیق برای هر عارضه دشوار است و اغلب به عنوان "شایع" یا "ناشایع" گزارش می‌شود:

الف) عوارض شایع (بیش از ۱۰ درصد در دوره‌های طولانی)

اختلالات اندوکرین و متابولیک:

• افزایش قند خون: هایپرگلایسمی، که نیاز به تنظیم دوز انسولین یا داروهای خوراکی در بیماران دیابتی را دارد.
• افزایش اشتها و افزایش وزن: ناشی از تغییرات متابولیسم و احتباس آب و نمک.
• سرکوب محور آدرنال: خطر اصلی در مصرف طولانی‌مدت است و نیازمند کاهش تدریجی دوز می‌باشد.

اختلالات عصبی و روانی:

• تغییرات خلقی: شامل سرخوشی، بی‌قراری و بی‌خوابی.
• سردرد.

ب) عوارض نسبتاً شایع تا نادر (۱ تا ۱۰ درصد و کمتر)

اختلالات قلبی عروقی:

• فشار خون بالا: به دلیل احتباس سدیم و مایعات.

اختلالات عضلانی-اسکلتی:

• پوکی استخوان: به ویژه با درمان‌های مزمن، افزایش خطر شکستگی‌ها را به دنبال دارد.
• ضعف عضلانی

اختلالات چشمی:

• کاتاراکت (آب مروارید)
• گلوکوم (آب سیاه)

اختلالات گوارشی:

• سوء هاضمه یا ناراحتی شکمی.
• افزایش خطر زخم پپتیک و خونریزی گوارشی (به ویژه در ترکیب با داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی).

اختلالات ایمنی:

• افزایش حساسیت به عفونت‌ها: از جمله عفونت‌های باکتریایی، ویروسی و قارچی.

واکنش‌های جدی (نادر):

• واکنش‌های آنافیلاکسی
• تشنج
• فروپاشی گردش خون

تداخلات دارویی بتامتازون

1. تداخل با دارو

مشخصات کلی تداخلات: 

• سوبسترای 11 بتا هیدروکسی ‌استروئید دهیدروژناز تیپ 1 
• سوبسترای CYP3A4 
• اثر بر نتایج تست تشخیصی هورمون رشد 
• افزایش خطر خونریزی یا آسیب به مخاط دستگاه گوارش 
• تشدید هایپرگلایسمی 
• تشدید هیپوکالمی 
• تشدید اثرات سرکوب‌کننده سیستم ایمنی 
• کاهش‌دهنده آستانه‌ی تشنج 

 

تداخلات رده X (پرهیز): 

آلدسلوکین، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، کلادریبین، دسموپرسین، فکسینیدازول، ایندیوم 111 کاپرومب پندتید، ماسیمورلین،میفامورتید، میفپریستون، ناتالیزومب، پیمکرولیموس، تاکرولیموس (موضعی)، یوپاداسیتینیب ،واکسن چهارظرفیتیدنگ(زنده)، واکسن پولیو ویروس(زنده، سه‌ظرفیتی، خوراکی)، واکسن زنده حاوی روبلا یا واریسلا،روکسولیتینیب(موضعی)، تالیموژن لاهرپارپوک، ترتوموتاید، واکسن تیفوئید، واکسن تب زرد

تداخلات ماژور: 

داروهای NSAIDs،‌آلدسلوکین، آمتولمتین، فلورکینولون‌ها، بمیپارین، بوسپرویر،بوپروپیونکولین‌سالیسیلات، کلونیگزین، کوبیسیستات، کوپر سالیسیلات، دزوژسترل، داینوژست،دیفلونیسال، دی‌پایرون، دروسپیرنون، دروکسیکام، استرادیول، اتینیل استرادیول، اتودولاک، اتوفنامات،فلبیناک، فپرادینول، فپرازون، فلوکتافنین، فلوفنامیک اسید، فلومکوئین، جستودن، لوونورژسترل،ماسیمورلین، منیزیم سالیسیلات، مکلوفنامات، مسترانول، نابومتون، نادروپارین، نیفلومیک اسید،نیمسولاید، نیرماترلویر، نومژسترول، نوراتیندرون، نورجسترل، اوکساپروزین، اکسی‌فن‌بوتازون،فنیل‌بوتازون، پرانوپروفن، پروگلومتاسین، پروپیفنازون، پروکوازون، ریتوناویر، سالیسیلیک‌اسید،سالسالات، سدیم سالیسیلات، سارگراموستیم، سولفوسالیسیلیک‌اسید، سولینداک، تیاپروفنیک‌اسید،تولمتین

تداخلات متوسط: 

آسنوکومارول، استیل سالیسیکوم‌اسیدوم، آلکورونیوم، گلیسیریزین، واکسن آنتراکس ادزوربد، آسپرین،آتراکوریوم، آرانوفین، کاربامازپین، سیزاتراکوریوم، دیکوماروا، دی‌پتاسیم گلیسیریزات، دوکساکوریوم،اکیناسه، فلوئیندیون، فوس‌فنی‌توئین، گالامین، گلیسرول فنیل‌بوتیرات، گلیسیریزا گلابرا، گلیسیریزیکاسید، انسولین(انواع)، لیکوریک(انواع ریشه، عصاره و…)، ما هوآنگ، متوکورین، میواکوریوم،پان‌کورونیوم، باربیتورات‌ها، فنی‌توئین، پیپکورونیوم، پریمیدون، ریفامپین، ریفاپنتین، تستوسترون،ترتینوئین، توتوکورارین، وکورونیوم، وارفارین

کاهش اثرات داروها توسط بتامتازون سیستمیک: 

آلدسلوکین، داروهای ضد دیابت، آکسیکابتاژن سیلولیوسل، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، برینسیدوفوویر، کلسی‌تریول(سیستمیک)، تست پوستی کوکسیکوئید ایمیت، کورتیکورلین، کوزینتروپین، واکسن COVID-19 (انواع)، واکسنچهارظرفیتی دنگ، گالیوم ۶۸دوتاتات، آنالوگ‌های هورمون رشد، هیالورونیداز، ایندیوم 111 کاپرومب پندتید، ایزونیازید،واکسن آنفولانزا(انواع)، Lutetium Lu 177 Dotatate ، ماسیمورلین، میفامورتید، پیدوتیمود، واکسن‌های پنوموکوک،واکسن‌های پولیو ویروس، واکسن هاری، واکسن روبلا یا واریسلا، سالیسیلات ها، سیپولوسل-تی، سدیم بنزوات،تاکرولیموس (سیستمیک)، ترتوموتید، واکسن تیفوئید، داروهای درمان کننده اختلالات چرخه اوره، واکسن ها (زنده)، واکسنها (غیرفعال) ، واکسن تب زرد

کاهش اثرات بتامتازون سیستمیک توسط داروها: 

القاکننده‌های قوی CYP3A4، اکیناسه، میفپریستون، آنالوگ‌های هورمون رشد 

افزایش اثرات داروها توسط بتامتازون سیستمیک: 

آبروسیتینیب، مهارکننده‌های استیل کولین استراز، آمفوتریسین بی، آندروژن ها، باریستینیب، فرآورده‌های ب‌ث‌ژ، CAR-T Cell Immunotherapy ، کلادریبین، دفراسیروکس، واکسن دنگ، دسیرودین، دسموپرسین، اینبیلیزومب، لفلونوماید،دیورتیک های لوپ، ناتالیزومب، نیکوراندیل، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (غیراختصاصی و اختصاصی COX2)،اوکرلیزومب، اوفاتومومب، واکسن‌های پولیو ویروس، پلی‌متیل‌متاکریلات، کینولون ها، ریتودرین، واکسن واریسلا یا روبلا،روکسولیتینیب(موضعی)، سارگراموستیم، سوکسینیل کولین، تاکرولیموس(موضعی)، تالیموژن لاهرپارپوک، سیپونیمود،دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، توفاسیتینیب، واکسن تیفوئید، یوپاداسیتینیب، واکسن ها (زنده)، آنتاگونیست‌هایویتامین کا، واکسن تب زرد 

افزایش اثرات بتامتازون سیستمیک توسط داروها: 

مهارکننده‌های قوی CYP3A4، دنوزومب، دیلتیازم، مشتقات استروژن، لیکوریک، میفپریستون، مسدودکننده‌های عصبیعضلانی غیر دپلاریزان، NSAIDs(موضعی)، پیمکرولیموس، سالیسیلات ها، مدولاتور گیرنده‌های اسفنگوزین-۱-فسفات(S1P)

۲. تداخل با غذا و مواد مغذی 

تداخلات بتامتازون با غذا، به جز چند مورد احتیاطی، عمده نیستند، اما توجه به نکات تغذیه‌ای برای مدیریت عوارض جانبی ضروری است:

• پتاسیم: از آنجایی که بتامتازون ممکن است باعث دفع پتاسیم شود، بیماران تحت درمان طولانی‌مدت باید رژیم غذایی غنی از پتاسیم را رعایت کنند یا مکمل پتاسیم دریافت نمایند.
• سدیم: بتامتازون، به ویژه در دوزهای بالا، می‌تواند منجر به احتباس آب و نمک شود. محدودیت مصرف سدیم در رژیم غذایی برای مدیریت فشار خون و ادم توصیه می‌شود.
• مصرف با غذا: توصیه می‌شود بتامتازون خوراکی برای کاهش ناراحتی‌های گوارشی و احتمال زخم، همراه با غذا یا شیر مصرف شود.

۳. تداخل در آزمایشات

بتامتازون می‌تواند به صورت فیزیولوژیک یا تحلیلی بر نتایج برخی تست‌های آزمایشگاهی تأثیر بگذارد که می‌تواند منجر به تفسیر نادرست نتایج شود:

• کاهش سطح کورتیزول پلاسما و ادرار: بتامتازون به دلیل خاصیت سرکوب محور آدرنال، باعث کاهش چشمگیر سطح کورتیزول درون‌زا در خون و ادرار (تست‌های تشخیصی برای نارسایی آدرنال و سندرم کوشینگ) می‌شود.
• تغییر در شمارش سلول‌های خونی: بتامتازون می‌تواند منجر به افزایش تعداد نوتروفیل‌ها (نوتروفیلی) و کاهش تعداد لنفوسیت‌ها و ائوزینوفیل‌ها در خون محیطی شود.
• تغییرات بیوشیمیایی خون: افزایش قند خون: تکرار تست‌های قند خون و گلوکز ادرار ممکن است ضروری باشد.

• نتایج کاذب منفی در تست‌های پوستی: بتامتازون به دلیل خاصیت ضد التهابی، پاسخ‌های ایمنی پوست به تست‌های آلرژی (مانند تست‌های پوستی توبرکولین) را سرکوب کرده و نتایج کاذب منفی ایجاد می‌کند.
• کاهش پتاسیم خون
• افزایش تری‌گلیسیرید و کلسترول ال دی ال (در مصرف طولانی‌مدت).

هشدار ها بتامتازون

پزشک باید هنگام تجویز بتامتازون، چه به صورت سیستمیک و چه موضعی، از هشدارهای کلیدی زیر آگاه باشد تا از بروز عوارض جانبی جدی پیشگیری و یا آن‌ها را به موقع مدیریت کند.

۱. سرکوب محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال و سندرم ترک

• سرکوب آدرنال: مصرف طولانی‌مدت، دوزهای بالا، یا استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی قوی در مناطق وسیع، به خصوص در کودکان و تحت پوشش (پانسمان بسته)، می‌تواند منجر به جذب سیستمیک قابل توجه بتامتازون و سرکوب قابل برگشت محور آدرنال شود.
• خطر سندرم کوشینگ: این سرکوب می‌تواند منجر به هیپوکورتیزولیسم ثانویه و حتی بروز علائم سندرم کوشینگ (مانند صورت ماه شکل، چاقی تنه، هایپرگلایسمی و فشار خون بالا) شود.
• قطع ناگهانی: هرگز نباید درمان بتامتازون (به ویژه سیستمیک) را به طور ناگهانی قطع کرد. قطع ناگهانی پس از استفاده طولانی‌مدت می‌تواند منجر به نارسایی حاد آدرنال و حتی مرگ شود. کاهش دوز باید تدریجی و تحت نظارت دقیق انجام شود.

۲. افزایش خطر عفونت

• سرکوب سیستم ایمنی: بتامتازون، با سرکوب سیستم ایمنی، مقاومت بدن در برابر عوامل بیماری‌زا را کاهش می‌دهد و می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی، ویروسی، قارچی و انگلی را افزایش دهد.
• ماسک شدن علائم عفونت: این دارو می‌تواند علائم بالینی عفونت (مانند تب و التهاب) را پنهان کند، که تشخیص به‌موقع عفونت‌های جدید یا فعال شدن مجدد عفونت‌های نهفته (مانند سل یا هپاتیت ب) را دشوار می‌سازد.
• آبله مرغان و سرخک: تماس بیمار با افراد مبتلا به آبله مرغان یا سرخک، در صورت عدم سابقه قبلی بیماری یا واکسیناسیون، می‌تواند به بیماری شدید و تهدیدکننده حیات منجر شود. در صورت تماس، باید فوراً اقدامات پیشگیرانه (مانند ایمونوگلوبولین) انجام شود.

۳. عوارض چشمی و بینایی

• آب مروارید و آب سیاه: مصرف طولانی‌مدت کورتیکواستروئیدهای سیستمیک و موضعی می‌تواند خطر بروز آب مروارید (به ویژه ساب کپسولار خلفی) و افزایش فشار داخل چشمی (آب سیاه) را افزایش دهد.
• پایش چشم‌پزشکی: در بیمارانی که تحت درمان طولانی‌مدت هستند، معاینه دوره‌ای چشم‌پزشکی و اندازه‌گیری فشار داخل چشمی ضروری است.
• احتیاط موضعی: از تماس فرم موضعی بتامتازون با چشم باید به طور جدی خودداری شود.

۴. عوارض عصبی و روانی

• اختلالات خلقی و روانی: کورتیکواستروئیدها می‌توانند منجر به بروز اختلالات خلقی شدید شوند که شامل افسردگی، سرخوشی، بی‌خوابی و حتی روان‌پریشی است. این تغییرات می‌توانند هم در طول درمان و هم پس از قطع یا کاهش دوز رخ دهند.
• تشنج: در بیمارانی که سابقه اختلالات تشنجی دارند، بتامتازون باید با احتیاط مصرف شود، زیرا ممکن است آستانه تشنج را کاهش دهد.
• عوارض تزریق اپیدورال: گزارش‌های جدی از حوادث عصبی خطرناک، شامل سکته نخاعی، فلج، و کوری قشری، پس از تزریق اپیدورال کورتیکواستروئیدها (از جمله بتامتازون) ثبت شده است. تزریق به این روش باید با احتیاط شدید و آگاهی از خطرات احتمالی انجام گیرد.

۵. اختلالات متابولیک و قلبی عروقی

• افزایش قند خون: بتامتازون می‌تواند تحمل گلوکز را کاهش داده و باعث افزایش قند خون (هایپرگلایسمی) یا تشدید دیابت شود. تنظیم دوز داروهای ضد دیابت در بیماران دیابتی ضروری است.
• فشار خون بالا و احتباس مایعات: اگرچه بتامتازون فعالیت مینرالوکورتیکوئیدی پایینی دارد، اما مصرف دوزهای بالا یا طولانی‌مدت می‌تواند منجر به احتباس سدیم و مایعات، ادم و افزایش فشار خون شود.
• استئوپروز (پوکی استخوان): استفاده مزمن، به ویژه در بیماران مسن و زنان یائسه، خطر پوکی استخوان و شکستگی‌های پاتولوژیک را افزایش می‌دهد. پایش تراکم استخوان و تجویز مکمل‌های کلسیم و ویتامین $\text{D}$ باید مد نظر قرار گیرد.

توصیه های دارویی بتامتازون

• دوز مصرف با توجه به علت تشخیصی و علائم بیمار متفاوت می‌باشد و لازم است به دقت توسط پزشک تعیین شود.
• در صورت درمان با دوز بالا یا به مدت طولانی، در صورت رسیدن به نتایج مطلوب، قطع دارو به صورت تدریجی انجام شود.
• تزریق مفصلی الزاما‌ً توسط پزشک متبحر انجام شود.سایز سوزن با توجه به مفصل مورد نظر متفاوت است(کمتر از ۲۵برای لگن، زانو، شانه؛ ۲۵برای مچ دست، مچ پا و آرنج و یا با توجه به متد تزریق)
• در موارد تاندونیت از تزریق مستقیم داخل تاندون خودداری شود.
• براي به حداقل رساندن تحريك گوارشي شكل خوراكي بتامتازون بايد بعد از غذا مصرف شود. 
• از قطع ناگهاني مصرف دارو بعد از استفاده طولاني(بيش از 3 هفته) پرهيز شود. 
• رژیم کم نمک در طول درمان با این دارو و مصرف مكمل هاي حاوي پتاسيم تحت نظر پزشک توصيه مي شود. 
• قند خون ۲ساعت بعد از غذا، الکترولیت‌ها و فشارخون بیمار منظم چک شود.
• بررسی قفسه ی سینه(chest x-ray)در صورت مصرف طولانی این دارو لازم می‌باشد.
• در صورت مصرف بیشتر از ۶هفته، معاینات چشمی به صورت منظم و دوره‌ای انجام شود.
• چنانچه بیمار سابقه ی زخم‌های گوارشی دارد یا علائم جدی سوهاضمه دارد، تصویر برداری دستگاه گوارشی توصیهمی‌شود.
• در دوران شیردهی از داروهای جایگزین بتامتازون استفاده شود(غیر فلورینه). چنانچه نیاز به تجویز در دوران شیردهیباشد، لازم است حداقل ۴ساعت پس از دوز بالای بتامتازون (>40 mg/day) شیردهی انجام شود.
• در مادرانی که پیش از زایمان مصرف بتامتازون داشته‌اند، شروع ترشح شیر پس از تولد ممکن است به تعویق بیفتد وهمچنین ممکن است حجم شیر تولیدی نیز کاهش یابد. این تأثیر زمانی که زایمان 3 تا 9 روز پس از دریافت دوز بتامتازوندر مادران بین هفته های 28 و 34 بارداری رخ داده‌است، مشاهده گردیده‌است. هنگامی‌که  تولد نوزاد در کمتر از 3 روز یابیشتر از 10 روز از زمان درمان با بتامتازون اتفاق بیفتد، بر میزان تولید شیر تأثیری نداشته است.
• تجویز در دوران بارداری حتماً با ارزیابی نسبت خطر و منفعتی که برای مادر و جنین دارد، انجام شود(به ویژه در سهماهه‌ی اول یا در صورت مصرف طولانی‌مدت). بتامتازون به عنوان یک کورتیکواستروئید فلوئوردار طبقه بندی می شود. هنگامی که کورتیکواستروئیدهای سیستمیک در بارداری جهت اختلالات روماتیسمی مورد نیاز باشند، تجویزکورتیکواستروئیدهای غیرفلورینه (مثل پردنیزون) ترجیح داده می شود. از مصرف دوزهای بالا و درمان طولانی مدت بابتامتازون در بارداری خودداری شود.
• در تزریق داخل مفصلی از آنجا که دوز مناسب تزریق بتامتازون با توجه به نوع مفصل، شدت التهاب و بیماری و پاسخبیمار  متفاوت می‌باشد، لازم است تنظیم دوز به صورت دقیق توسط پزشک انجام شود. 
• فرم سوسپانسیون بتامتازون(LA که شیری رنگ می‌باشد) برای تزریق وریدی نمی‌باشد.تنها محلول تزریقی بتامتازونسدیم فسفات می‌تواند جهت تزریق وریدی در عرض ۳۰ثانیه تا یک دقیقه یا به عنوان انفوزیون رقیق‌شده استفاده شود.
• فرم سوسپانسیون (LA که شیری رنگ می‌باشد)پیش از تزریق تکان داده‌شود.
• از تزریق زیرجلدی به جای داخل جلدی خودداری شود.
• اگر سوسپانسیون بتامتازون با یک بی حس کننده موضعی تجویز شود، می‌توان آن را با لیدوکائین هیدروکلراید (بدونپارابن) یک تا دو درصد یا بی حس کننده موضعی بدون پارابن مشابه در سرنگ مخلوط کرد. دوز سوسپانسیون بتامتازونرا از ویال به داخل سرنگ خارج کنید، سپس ماده بی حس کننده موضعی را داخل سرنگ بکشید و سرنگ را برای مدتکوتاهی تکان دهید. بی حس کننده موضعی را مستقیماً داخل ویال سوسپانسیون تزریق نکنید.
• در یک مطالعه مبتنی بر جمعیت روی کودکان، نشان داده شد که خطر شکستگی با بیش از 4 دوره درمان با داروهایکورتیکواستروئیدی، افزایش می‌یابد. مشکلات زمینه ای بیمار نیز ممکن است بر سلامت استخوان و اثر کورتیکواستروئیدهابر پوکی استخوان تأثیر بگذارد.
• تراکم استخوان در صورت مصرف طولانی‌مدت، بی تحرکی طولانی، سابقه‌ی خانوادگی استیوپروز یا مصرف مزمنداروهای کاهنده‌ی تراکم استخوانی به صورت دوره‌ای ارزیابی شود.
• وضعیت رشد و قد کودکان و نوجوانان تحت درمان با این دارو به صورت دوره‌ای و‌منظم چک شود.
• اثرات استروئیدهای استنشاقی بر رشد حتی در غیاب شواهد آزمایشگاهی از سرکوب محور HPA مشاهده شده است،که نشان می‌دهد سرعت رشد شاخص حساس‌تری برای پیگیری در کودکان تحت درمان با  کورتیکواستروئیدهای سیستمیکدر بیماران اطفال نسبت به برخی از آزمایش‌های عملکرد محور HPA است. 
• معاینات چشمی در صورت مصرف طولانی یا تغییرات در بینایی و سابقه‌ی گلوکوم/کاتاراکت/IOP/به صورت منظم ودوره‌ای انجام شود.
• به بیمار آموزش داده شود که در صورت مشاهده ی علائم حساسیت به دارو(آنژیوادم، برونکواسپاسم، راش و کهیر) بهپزشک مراجعه کند تا در صورت نیاز دارو قطع شود.
• استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها ممکن است احتمال بروز عفونت ثانویه را افزایش دهد. عفونت های حاد (ازجمله عفونت های قارچی) را پنهان کند، عفونت های ویروسی را طولانی یا تشدید کند، یا پاسخ به واکسن ها را محدود کند.
• در صورت امکان در بیماران مبتلا به تبخال چشمی، سل تنفسی فعال یا نهفته، یا عفونت های سیستمیک ویروسی، قارچی،انگلی یا باکتریایی درمان نشده استفاده نشود.
• از قرار گرفتن بیمار در معرض آبله مرغان و سرخک اجتناب شود و درصورت مواجهه با بیمار مبتلا به سرخک یا واریسلا، با ایمونو‌گلوبولین واریسلا زوستر یا ایمونوگلوبولین داخل عضلانیتلفیقی جهت پیشگیری استفاده شود. اگر آبله مرغان ایجاد شود، می‌توان درمان با عوامل ضد ویروسی را در نظر گرفت.
• پیش از قطع درمان لازم است دوز مصرفی به صورت تدریجی کاهش یابد. با کاهش تدریجی دوز، درمان سیستمیککورتیکواستروئید را متوقف کنید. عملکرد ریه، مصرف بتا آگونیست، علائم آسم و علائم و نشانه‌های نارسایی آدرنال (مانندخستگی، بی‌حالی، ضعف، تهوع/استفراغ، افت فشار خون) را در طول قطع مصرف کنترل کنید.