واکسن آنفلوانزا چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

واکسن اینفلوواک 4 ظرفیتی (بهستان دارو)

همه چیز در مورد واکسن‌های آنفولانزا

آنفولانزا یک بیماری ویروسی است که به سرعت منتشر می‌شود و توسط عوامل ویروسی مختلفی ایجاد می‌گردد که هر سال تغییر می‌کنند و به همین دلیل افراد نیاز به واکسیناسیون سالانه جهت ایجاد ایمنی در برابر ویروس‌های آنفولانزای شایع فصل دارند.

بالاترین خطر ابتلا و شیوع آنفولانزا در ماه‌های سرد سال دیده می‌شود در نتیجه اگر بیمار در پاییز واکسینه نشود، امکان تزریق واکسن تا انتهای زمستان وجود دارد تا در برابر ابتلا به آنفولانزا خصوصاً انواع خطرناک آن ایمن گردد.

ویروس‌های عامل آنفولانزا انواع زیادی دارند و با توجه به اینکه نوع ویروس با شیوع بالا در هر سال می‌تواند متفاوت باشد، مرکز پیشگیری و درمان بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کند که همه‌ی افراد کودک و بزرگسال از 6 ماهگی به بعد به صورت سالانه واکسن آنفولانزا را تزریق کنند.

تزریق واکسن در افراد پرخطر از درجه‌ی اهمیت بالاتری برخوردار است و بهترین و موثرترین روش پیشگیری از خطرات ابتلا به این بیماری است.

در بازار دارویی کشور انواع مختلفی از واکسن آنفولانزا وجود دارد که سه نمونه که بیش از 90 درصد بازار دارویی را شامل می شود به نفصیل توضیح داده خواهد شد. 

چرا لازم است واکسن آنفولانزا را تزریق کنیم؟

-میزان اثربخشی این واکسن ۴۰ الی ۶۰ درصد تخمین زده شده است.

-تزریق واکسن آنفولانزا در افراد بالغ خطر مرگ ناشی از بیماری را ۳۱ درصد کاهش می‌دهد.

-تزریق واکسن آنفولانزا خطر بستری در بخش آی سی یو را تا 82 درصد کاهش می‌دهد.

- در میان افرادی که به دلیل بیماری آنفولانزا به بیمارستان مراجعه می‌کنند،افراد واکسینه شده، 60 درصد کمتر نیاز به بستری در بخش مراقبت‌های ویژه داشتند. همچنین مدت بستری برای افراد واکسینه شده به طور میانگین 4 روز کمتر بوده است.

چه کسانی در اولویت تزریق واکسن آنفولانزا هستند؟

افراد بالای ۵۰ سال(خطر مرگ ناشی از آنفولانزا ۶برابر افراد عادی)،کادر درمان، مبتلایان به دیابت (خطر مرگ ناشی ازآنفولانزا ۶برابر افراد عادی)، انواع سرطان، بیماری‌های قلبی (خطر مرگ ناشی از آنفولانزا ۱۰ برابر افراد عادی)، کلیوی، آسم و بیماری‌های تنفسی، اختلالات متابولیک، بیماری‌های خود ایمنی (همچون ام اس،پسوریازیس، لوپوس و غیره)، اختلالات نورولوژیک(همچون بیماری‌های مغز و نخاع، صرع، سکته، فلج مغزی، معلولان ذهنی، عقب ماندگی متوسط تاشدید، دیستروفی عضلانی، اختلال یا آسیب نخاعی)، افراد با اضافه‌ی وزن (اضافه وزن کلاس سه با BMI بالاتر از ۴۰)، بارداری یا تصمیم به بارداری، کسانی که در معرض خطر ابتلا به سندرم رِی پس از ابتلا به آنفولانزا هستند(مصرف‌کنندگان آسپرین طولانی مدت زیر ۱۸سال)، افراد شاغل در محیط‌های شلوغ یا در تماس با بیماران

چه کسانی بیشتر در معرض خطر مرگ و میر ناشی از ابتلا به آنفولانزا می‌باشند؟

کودکان کمتر از ۵سال(خصوصاً زیر ۲سال)، افراد بالای ۶۵سال، زنان باردار تا ۲هفته پس از زایمان، کارورزان، پرستاران خانگی و کادر‌درمان، افراد با بیماری‌هایی همچون آسم، اختلالات نورولوژیک، بیماری‌تنفسی مزمن مثل COPD و‌سیستیک فیبروزیس، بیماری قلبی، مشکلات خونی، اختلالات متابولیک، مشکلات کلیوی و کبدی، دیابتی‌ها، افراد با نقص ایمنی، افراد زیر ۱۹سال که مصرف کننده‌ی طولانی مدت آسپرین باشند، افراد با اضافه وزن زیاد

<واکسن‌های موجود در ایراندر سال‌های اخیر 3 واکسن آنفولانزای توزیع شده در کشور واکسن فلوگارد ساخت ایران، واکسن اینفلووک ساخت کشورهلند، و واکسن واکسی‌گریپ ساخت کشور فرانسه بوده‌‌اند.

اینفلووک influvac

ساخت هلند

۴ظرفیتی

سرنگ پرشده ٠/۵ میلی‌لیتر همراه یا بدون سوزن

تکنولوژی ساخت: subunit-ویروس غیر فعال (آنتی‌ژن سطحی)کشت داده‌شده در پایه‌ی تخم مرغ های جنین دار/هماگلوتینین

سایر موادجانبی مهم: فرمالدهید، ستیل‌تری‌متیل‌آمونیوم‌بروماید، پلی‌سوربات٨٠ یا جنتامایسین، پتاسیم‌کلراید، پتاسیم‌دی هیدروژن‌فسفات، دی سدیم فسفات دی‌هیدرات، سدیم کلراید، کلسیم کلراید دی‌هیدرات، منیزیم‌کلراید هگزاهیدرات،‌آب مقطر

فلوگارد:

ساخت ایران

۴ظرفیتی

سرنگ پرشده ٠/۵ میلی‌لیتر آماده تزریق

تکنولوژی ساخت : نوترکیب حاوی ذرات پروتئینی ویروسی است که در برابر ویروس‌های گروه Aو B آنفولانزا به صورت فعالایمنی‌زایی می‌کند.

فاقد هرگونه پروتئین طیور و تخم‌مرغ و آنتی‌بیوتیک
 

واکسی‌گریپ vaxigrip

ساخت فرانسه

۴ظرفیتی

سرنگ پرشده ٠/۵ میلی‌لیتر آماده تزریق

ویروس تکه شده غیرفعال ( split) کشت داده‌شده در پایه‌ی تخم مرغ های جنین دار/هماگلوتینین

سایر مواد جانبی مهم: تیومرسال، محلول بافری حاوی سدیم کلراید، دی‌سدیم فسفات دی‌هیدرات، پتاسیم دی‌هیدروژن‌فسفات، پتاسیم کلراید، نئومایسین، آب مقطر

بهترین زمان تزریق واکسن آنفولانزا

بهترین زمان تزریق پیش از شروع فصل شیوع بیماری در جامعه بوده است(حد فاصل 10 شهریور تا 10 آبان‌ماه) چنانچه واکسیناسیون در این بازه‌ی زمانی انجام نشد به دلیل اینکه یک پیک بیماری در ماه‌های بهمن و اسفند دیده می‌شود،همچنان توصیه می‌شود تا پایان بهمن ماه جهت تزریق واکسن اقدام صورت گیرد.

محدوده سنی تزریق واکسن های آنفولانزا

واکسن های اینفلووک و واکسی‌گریپ در کلیه افراد بالای ۶ماه قابل تزریق می باشد.

واکسن فلوگارد در افراد بالای ١٨سال مجوز تزریق دارد.

دستورالعمل تزریق واکسن های آنفولانزا

اینفلووک:
بزرگسال: تک دوز ٠/۵ میلی‌لیتر- تزریق عضلانی در عضله‌ی دلتوئید بازو

کودکان ۶ماه تا ١٧سال: تک دوز ٠/۵ میلی‌لیتر(بسته به تشخیص پزشک در عضله‌ی بازو یا ران)

در کودکان زیر ٩سال که در سال‌های گذشته واکسینه نشده‌اند، نیاز به تزریق یک دوز یادآور ٠/۵ میلی‌لیتر به فاصله‌ی حداقل ۴هفته می‌باشد.

در نوزادان کمتر از ۶ماه ایمنی و اثرگذاری این واکسن مطالعه نشده است.

فلوگارد:
تک دوز ٠/۵ میلی‌لیتر- تزریق عضلانی در عضله‌ی دلتوئید بازو

واکسی‌گریپ:

بزرگسال: تک دوز ٠/۵ میلی‌لیتر- تزریق عضلانی در عضله‌ی دلتوئید بازو

کودکان بالای ٣۶ماه: ٠/۵ میلی‌لیتر در عضله دلتوئید بازو(در صورتی که حجم عضله‌ی بازو کم باشد، تزریق در عضلات قدامی-خارجی ران)

کودکان ۶تا٣۵ماه: ٠/٢۵میلی لیتر در عضلات ران (در صورت توصیه‌ی کارخانه سازنده در هر سال، امکان تزریق ٠/۵میلی‌لیتر هم وجود‌دارد.)

در کودکان زیر ٩سال که در سال‌های گذشته واکسینه نشده‌اند، نیاز به تزریق یک دوز یادآور ٠/۵ میلی‌لیتر به فاصله‌ی حداقل ۴هفته می‌باشد.

تزریق عضلانی یا زیرجلدی عمیق بسته به نظر پزشک

-هر واکسن باز شده، پس از 1 بار تزریق باید دور انداخته‌شود.( طبق توصیه‌ی سازمان جهانی بهداشت)

-واکسی‌گریپ با سایر داروهای تزریقی یا واکسن‌ها قابل اختلاط نیست.

-حداکثر زمان ماندن در دمای اتاق قبل تزریق حداکثر 5 دقیقه می‌باشد.

ایمنی ناشی از واکسن آنفولانزا چه زمانی ایجاد می‌شود؟

شرکت سازنده واکسی‌گریپ و اینفلووک: ٢ الی ٣هفته پس از تزریق واکسن، پاسخ ایمنی ایجاد می شود و به مدت ۶ماه تایک سال پایدار است.

-طبق مطالعاتی که اثربخشی این واکسن را (اینفلووک) در کودکان 6 تا 35 ماه در 3 سال متوالی در فصل شیوع آنفولانزادر اروپا و آسیا بررسی کرده است، اثر بخشی واکسن در برابر ویروس‌های آنفولانزای AوB  پنجاه و چهار 54درصد و در برابر انواع ویروس‌های منطبق با گونه‌های موجود در واکسن (تایید شده با کشت) ۶٨ درصد بوده است.

موارد منع مصرف واکسن‌های آنفولانزا

اینفلووک:

-سابقه‌ی حساسیت به واکسن یا هریک از اجزای آن

-حساسیت به تخم‌مرغ و پروتئین‌های طیور، فرمالدهید، ستیل تری‌متیل‌آمونیوم بروماید، پلی‌سوربات٨٠، جنتامایسین (آمینوگلیکوزیدها)

-در افراد با بیماری فبریل یا عفونت حاد، لازم است واکسیناسیون را تا بهبودی کامل به تعویق بیفتد.

فلوگارد:

سابقه حساسیت شدید (شوک آنافیلاکتیک)به واکسن یا هریک از مواد تشکیل دهنده‌ی آن

واکسی‌گریپ:

-سابقه‌ی حساسیت به واکسن یا هریک از اجزای آن

-حساسیت به تخم‌مرغ و پروتئین‌های طیور، نئومایسین، فرمالدهید یا oct okinol-9

-فرد بیمار که تب شدید تا متوسط ناشی از یک بیماری حاد داشته باشد. (واکسیناسیون تا بهبودی کامل به تعویق انداخته شود.)

عوارض جانبی واکسن‌های آنفولانزا

اینفلووک و واکسی‌گریپ
واکسن اینفلوواک نسبت به سایر واکسن های مشابه کمترین عوارض را نشان داده است ولی به هر حال مواردی از عوارض ناخواسته در خصوص این دارو گزارش شده است:

عوارض کلی انواع واکسن های آنفلوانزا:

-واکنش‌های آلرژیک شامل حساسیت پوستی (کهیر، راش، خارش، قرمزی، پوسته‌ریزی، برافروختگی...)، افت فشارخون،تنگی نفس(تنگی نفس و تنفس تند)، ضربان قلب بالا، نبض ضعیف، سرما، پوست سرد و مرطوب، سرگیجه، شوک، تورم درنواحی صورت و گردن(لب، دهان، زبان، گلو، صورت و...)، اشکال در تنفس یا بلع

-حساسیت،قرمزی و پرخونی ملتحمه‌ی چشم، احساس گلودرد یا التهاب در گلو، گرفتگی و آبریزش بینی، عطسه، احساسناراحتی در نواحی سینوس‌ها، راش در دهان، دیس پنه

این علائم حساسیتی به صورت غیرشایع تا نادر گزارش می شوند.

فلوگارد

١٨-۴٩سال: عوارض محل تزریق(سفتی،درد و...)، سردرد، درد عضلانی، درد استخوانی، خستگی

بالای ۵٠سال: عوارض محل تزریق(سفتی و درد)، سردرد، خستگی

عوارض شایع:

-در بزرگسالان سردرد، دردعضلانی، احساس کسالت، درد در محل تزریق، لرز، تب، واکنش در محل تزریق(قرمزی،سفتی، تورم)

-در کودکان و نوجوانان سردرد، دردعضلانی، احساس بیماری، لرز، عوارض محل تزریق(درد،قرمزی، تورم، سفتی،خونریزی)، تب، تعریق

-در کودکان ۶ماه تا ۳سال گریه‌ی غیرطبیعی، حساسیت‌پذیری بالا، کاهش اشتها، درد عضلانی، تب،علائم‌شبیه به سرماخوردگی، حساسیت به لمس، قرمزی، و خونریزی در محل تزریق، استفراغ، اسهال، لرز

عوارض غیرشایع(از هر صد نفر برای یک نفر رخ می‌دهد.):

-در بزرگسالان تورم غدد لنفاوی گردن، زیر بغل یا ران، ضعف غیرطبیعی، خستگی، خواب‌آلودگی، سرگیجه، افزایش تعرقبدن، درد مفصلی، تهوع، اسهال، واکنش شدید در محل تزریق (خونریزی، خارش، گرما، احساس ناراحتی)

-در کودکان و نوجوانان تورم غدد لنفاوی گردن، زیر بغل یا ران، ضعف غیر طبیعی، خستگی، سرگیجه، گریه، اسهال، دردشکمی، واکنش شدید محل تزریق (خونریزی، خارش، گرما، ناراحتی)، تشنج، اختلالات عصبی(شیوع کم و اطلاعات محدود)

عوارض نادر(یک نفر در هزارنفر):

-در بزرگسالان بی حسی یا سوزن سوزن شدن، استفراغ و کاهش اشتها، درد شکمی، علائم شبه آنفولانزا، واکنش شدیدمحل تزریق (کنده شدن پوست یا exfoliation، آلرژی)

-این واکسن‌ حاوی تیومرسال است که به عنوان نگهدارنده در آن به‌کار رفته است. در نتیجه امکان وقوع واکنش آلرژیک ناشی از حساسیت به این ماده وجود دارد. در صورت بروز هر گونه عارضه با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.

-در کلیه‌ی جمعیت واکسینه شده، عوارضی همچون تورم غدد لنفاوی، احساس بی‌حسی و کرختی، دردهای عصبی(نورالژی)، تشنج، برخی اختلالات نورولوژیک (انسفالومیلیت،نوریتیس، سندرم گیلن‌باره) اختلالات عروقی (واسکولیت) واختلالات کلیوی موقت به صورت موردی و غیر شایع تا نادر گزارش شده است.

*سه مطالعه‌ی مجزا جهت بررسی ایمنی واکسن انفلووک در گروه سنی ۱۸سال به بالا، ۳تا۱۷ سال و ۶ماه‌تا ۳۵ ماه انجام‌شده‌است:

-در تمام گروه‌های سنی، بیشترین عوارض مشاهده شده، درد در محل تزریق بوده‌است.

-در بزرگسالان و کودکان ۶تا۱۷ سال، شایع‌ترین عوارض خستگی و سردرد و درکودکان ۳تا۵سال خواب‌آلودگی،حساسیت‌پذیری بالا(کج‌خلقی) و کاهش اشتها بوده‌است.

-در کودکان ۶ماه تا ۳۵ماه کج خلقی و بی قراری از علائم شایع بوده‌اند.

-مانند سایر واکسن‌ها در صورت مشاهده ضعف پیش‌رونده‌در اندام ها نیاز به بررسی توسط پزشک وجود دارد.

-از آنجا که واکسن اینفلووک subunit می‌باشد، با وجود اینکه ویروس تکه شده و غیرفعال است، اما به دلیل اینکه تنهاآنتی ژن‌های سطحی ویروس در واکسن به کار رفته‌است، نسبت به واکسن با تکنولوژی split (مانند واکسی‌گریپ)، عوارض جانبی کمتری دارد.
 

واکسن‌های آنفولانزا در بارداری و شیردهی

اینفلووک:

قابلیت تزریق در همه‌ی مراحل بارداری را دارد.(بیشترین اطلاعات در مورد ایمنی واکسن آنفولانزای غیر فعال در سه ماههدوم و سوم است.)

مجاز در شیردهی

فلوگارد:

مطالعات محدود است. با این‌وجود با در نظر گرفتن ریسک و فایده امکان تزریق در باداری و شیردهی وجود دارد.

واکسی‌گریپ:
قابلیت تزریق در همه‌ی مراحل بارداری را دارد.(بیشترین اطلاعات در مورد ایمنی واکسن آنفولانزای غیر فعال در سه ماههدوم و سوم است.)

مجاز در شیردهی

در صورت سابقه ی بیماری‌های خونی و خودایمنی، پیش از تزریق به پزشک اطلاع داده شود.

تزریق واکسن آنفولانزا در بیمارانی که داروهای شیمی درمانی یا سرکوب کننده‌ی سیستم ایمنی مصرف می کنند چه شرایطی دارد؟

-زمان مناسب واکسیناسیون در بیماران تحت شیمی درمانی، یک الی دوهفته قبل شروع شیمی درمانی یا سه ماه پس ازاتمام شیمی درمانی، یا در فاصله‌ی بین دو سیکل شیمی درمانی می‌باشد.

-در صورت تزریق واکسن آنفولانزا، مصرف کورتیکواستروئیدها با دوزهای معادل ۱۰میلی‌گرم یا کمتر پردنیزولون روزانهمنعی ندارد. در مصرف‌کنندگان کورتیکواستروئید روزانه تا دوز معادل ۲۰ میلی‌گرم پردنیزولون ، بنا به تشخیص پزشکتزریق واکسن آنفولانزا امکان‌پذیر است.

-تا دوهفته پس از تزریق واکسن آنفولانزا، متوتروکسات مصرف نشود(مگر در موارد خاص که بیماری شدید و فعال باشد.) چنانچه واکسن‌، حین درمان با متوتروکسات یا در فاصله‌ای کمتر از دوهفته با متوتروکسات تزریق شده است، سه ماه بعداز پایان درمان با متوتروکسات، مجدداً یک دوز واکسن تزریق شود.(در صورت نیاز و ادامه ی شیوع آنفولانزا)

-در بیماران مصرف‌کننده‌ی ریتوکسیمب، واکسن حداقل با دو هفته فاصله از شروع ریتوکسیمب تزریق شود. واکسیناسیون افرادی که در ۶ماه اخیر تحت درمان با ریتوکسی‌مب بوده‌اند، توصیه نمی‌شود.

-مصرف سایر داروهای سرکوب‌کننده‌ی ایمنی(به جز متوتروکسات و ریتوکسیمب) در صورت تزریق واکسن آنفولانزا به روالسابق، ادامه داده‌شود.

-داروی فینگولیمود ممکن است باعث کاهش اثربخشی واکسن‌ها شود.به همین دلیل بهتر است کلیه‌ی واکسیناسیون‌هایلازم، به فاصله‌ی حداقل دو هفته از شروع مصرف این دارو انجام شوند.چنانچه واکسن‌، حین درمان با فینگولیمود تزریقشده است، حداقل دو یا سه ماه بعد از قطع فینگولیمود مجدداً یک دوز واکسن تزریق شود.

تداخلات دارویی واکسن آنفولانزا

-واکسی‌گریپ و اینفلووک را می‌توان همزمان با سایر واکسن‌ها (به شرط تزریق در دو ناحیه و اندام‌ متفاوت،تزریق کرد. البته در این موارد لازم است عوارض جانبی تحت نظر بیشتری قرار گرفته شود.

-تزریق همزمان واکسن کرونا با واکسن آنفولانزا در دو اندام متفاوت بلامانع‌است اما جهت جلوگیری از تشدید عوارض،بهتر است با فاصله تزریق شوند.

-تزریق همزمان واکسن کنژوگه‌ی پنوموکوک (۱۳ظرفیتی)همراه با واکسن آنفولانزای غیرفعال، می تواند موجب کاهشاثربخشی در هر‌دو‌ی این واکسن‌ها شود.

-واکسن آنفولانزای غیر فعال می‌تواند موجب افزایش سطح سرمی دوکسوفیلین شود.

-مصرف استامینوفن ممکن است اثربخشی واکسن را کاهش دهد. از مصرف استامینوفن و سایر داروهای تب بر پیش ازتزریق واکسن و جهت پیشگیری از عوارض احتمالی، خودداری نمایید اما مصرف آن پس از واکسیناسیون جهت کنترل تبو درد مانعی ندارد.

شرایط نگهداری واکسن‌های آنفولانزا

هر سه نوع واکسن فلوگارد، اینفلووک و واکسی‌گریپ باید در یخچال و دمای ٢-٨درجه سانتی‌گراد ، دور از نور مستقیمنگهداری شود.

از نگهداری واکسن در فریزر و هر جایی که احتمال یخ‌زدگی آن وجود دارد، خودداری شود و چنانچه یخ‌زدگی اتفاق افتاد،دارو دور انداخته شود.

از مصرف واکسن های آنفولانزا پس از تاریخ انقضای روی جعبه، خودداری شود.

نکات قابل توصیه در مورد واکسن آنفولانزا

-از آنجا که دوران کمون ویروس آنفولانزا کوتاه می‌باشد، چنانچه بیمار بلافاصله قبل یا پس از تزریق واکسن با ویروس یافرد آلوده در تماس بوده باشد، همچنان به بیماری مبتلا می‌شود.

-این واکسن از بدن در برابر سرماخوردگی‌ها و همچنین بیماری‌هایی با علائم شبه‌آنفولانزا محافظت نمی‌کند.

- بیش از تزریق واکسن آنفولانزا حتما‌ً با پزشک مشورت کنید. تصمیم به واکسیناسیون و انتخاب واکسن مناسب شرایط هرفرد، توسط پزشک گرفته می‌شود.

-این واکسن در برابر همه‌ی انواع ویروس آنفولانزا ایمنی ایجاد نمی‌کند و ایمنی ایجاد شده در هر فرد می‌تواند متفاوتباشد.

-واکنش‌های مرتبط با استرس، از حال رفتن یاشوک وازوواگال در مواردی (خصوصا‌ً در نوجوانان) ممکن است قبل یا هنگامهر تزریقی اتفاق بیفتد. چنانچه فرد سابقه‌ی این اتفاق در حین تزریق را دارد، به پزشک یا پرستار اطلاع داده شود. اینواقعه می‌تواند همراه با علائم عصبی دیگری همچون تغییرات بینایی، گزگز و بی‌حسی، حرکات تونیک-کلونیک باشد.

لازم است احتمال وقوع این مشکل در نظر گرفته‌شود تا از آسیب دیدن بیمار حین این اتفاق جلوگیری شود و موارد ایمنیرعایت گردد.(از جملهذواکسیناسیون به صورت نشسته یا درازکش در این افراد)

- اگر فرد به هر دلیلی در روزهای پس از تزریق واکسن قرار است آزمایش خون بدهد، حتماً پزشک را در جریان قرار دهدتا در جواب آزمایشات اشتباهی رخ ندهد و فاصله‌ی مناسب از واکسیناسیون رعایت شود.

-پس از تزریق واکسن آنفولانزا امکان مشاهده‌ی نتایج مثبت کاذب در تست‌های سرولوژی با متد الایزا(جهت تشخیصآنتی‌بادی دربرابر HIV1، هپاتیتc و خصوصاً HTLV1) وجود دارد. این جواب مثبت‌کاذب می‌تواند مربوط به پاسخ IgM ناشی از تزریق واکسن‌باشد.

-واکسی‌گریپ و اینفلووک حاوی ٣٩میلی‌گرم پتاسیم و ٢٣میلی‌گرم سدیم می‌باشند که به عبارتی می‌‌توان آنها را معادلفاقد سدیم و پتاسیم به حساب آورد.

-بیشتر عوارض در ۳ روز نخست واکسیناسیون ظاهر می‌شوند و طی ۲الی۳روز بدون اقدام درمانی خاصی برطرفمی‌شوند. اکثر این عوارض خفیف تا متوسط ارزیابی می‌شوند.

- در افراد تحت درمان‌ با داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی (کورتیکواستروئیدها، داروهای سایتو توکسیک یارادیوتراپی)ممکن است پاسخ ایمونولوژیک به واکسن کاهش یابد.

-پیش از تزریق واکسن را به دمای محیط برسانید و به آرامی تکان دهید.

-همه‌ی فراورده‌های تزریقی نیاز به پیگیری عوارض احتمالی شوک آنافیلاکتیک دارند.(بیمار حداقل ۱۵دقیقه درمرکزدرمانی که تزریق را انجام داده بماند تا از نظر علائم تحت نظر باشد.)

-چنانچه‌ تزریق واکسن آنفولانزا برای فرد اندیکاسیون قطعی و ضرورت داشته باشد(گروه پرخطر) و همچنین سابقه‌یشوک آنافیلاکتیک داشته باشد، لازم است پیش از تزریق واکسن، آنتی‌هیستامین و کورتیکواستروئید تزریقی دریافت نماید.

-در صورت شک به آلودگی و خارج شدن واکسن از حالت استریل یا مشاهده‌ی هرگونه ذره در محلول تزریقی، از تزریقخودداری شود و واکسن دور‌انداخته‌شود.

-این واکسن برای تزریق وریدی نیست.

-عمر قفسه‌ای واکسن‌های آنفولانزا یکسال می باشد و با توجه به تغییرات ویروس‌ها، هر سال ممکن است در ترکیب واکسنسال جدید تغییراتی ایجاد شود. لازم است از تزریق واکسن سال گذشته در سال جدید خودداری گردد.

-مانند سایر داروهایی که به صورت عضلانی تزریق می‌شوند، در افراد با احتمال ترومبوسیتوپنی و اختلالات انعقادی،احتیاط شود.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف واکسن آنفلوانزا

اين واكسن فقط براي ايجاد ايمني فعال (توليد پادتن) بر عليه آنتي ژن هاي ويروس آنفلونزا كه در واكسن موجود است مصرف مي شود. تزريق واكسن براي افراد با سن بيشتر از 6 ماه كه به دليل سن و شرايط پزشكي در معرض خطر ابتلا به آنفلونزا هستند، توصيه مي شود. همچنين براي افرادي كه خطر عوارض مربوط به آنفلونزا در آنها زياد است( مثل سالمندان با بيش از 50 سال سن، كاركنان خانه سالمندان يا كاركنان بهداشتي و درماني كه با بيماران مزمن، سروكار دارند. كودكان و بزرگسالان مبتلا به بيماريهاي مزمن، كودكان تحت درمان طولاني مدت با آسپرين، زنان باردار كه سه ماهه دوم و سوم آنها در فصل آنفلونزا واقع مي گردد) نيز استفاده مي شود.

مکانیسم اثر واکسن آنفلوانزا

*(غیرفعال)
ایمنی در برابر آنفلونزای فصلی (از طریق القای تولید آنتی بادی های ویژه)
* واکسن های فصل قبل قابل استفاده نمی باشد.

فارماکوکینتیک واکسن آنفلوانزا

*(غیرفعال)
شروع اثر: محافظت آنتی بادی طی 2 هفته پس از دریافت واکسن
طول اثر: متغیر (وابسته به نوع ویروس، سن بیمار و دیگر فاکتورها)

منع مصرف واکسن آنفلوانزا

در صورت وجود حساسيت نسبت به تخم مرغ( در مورد واكسن هايي كه از مايع آمبريونيك جوجه مرغ تهيه شده اند)، حساسيت نسبت به هر يك از اجزاء واكسن، سابقه سندرمGuillen-Barre، سابقه عوارض عصبي بعد از تجويز واكسن ها، بيماري حاد تنفسي، عفونت حاد نبايد مصرف شود.

عوارض جانبی واکسن آنفلوانزا

عوارض جانبي واكسن آنفلونزا عموماً در بزرگسالان اهميت نداشته و احتمال بروز آنها كم است . اختلالات عصبي ( مثل آسيب هاي مغزي، فلج نسبي عصب صورت و التهاب عصب بينائي) ، درد در محل تزريق، تب، درد عضلاني و احساس ناخوشي از عوارض جانبي واكسن آنفلونزا مي باشد. به دليل وجود مقادير خيلي كم پروتئين هاي تخم مرغ در واكسن هاي جديد، واكنشهاي حساسيتي به ندرت اتفاق مي افتد.

تداخلات دارویی واکسن آنفلوانزا

مشخصات کلی تداخلات:
-واکسن یا توکسوئید

تداخلات رده X (پرهیز):
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.

کاهش اثرات داروها توسط واکسن آنفولانزای غیرفعال:
واکسن کونژوگه پنوموکوک 13 ظرفیتی

کاهش اثرات واکسن آنفولانزای غیرفعال توسط داروها:
فینگولیمود، داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی، واکسن کونژوگه پنوموکوک 13 ظرفیتی، سیپونیمود، ونتوکلاکس

افزایش اثرات داروها توسط واکسن آنفولانزای غیرفعال :
دوکسوفیلین

افزایش اثرات واکسن آنفولانزای غیرفعال توسط داروها:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.

تداخل با غذا:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.

هشدار ها واکسن آنفلوانزا

1- لازم است که بیمار از لحاظ حساسیت به اجزای فرآورده پایش شود (برخی فرآورده ها با پروتئین تخم مرغ، جنتامایسین، نئومایسین، پلی میکسین، و/یا تیمروسال تهیه شده اند).
2- لازم است که بیمار به مدت 15 دقیقه پس از دریافت دارو، از لحاظ بروز سنکوپ و آنافیلاکسی پایش شود.
3- لازم است که در صورت بروز حرکات شبه تشنج مرتبط با سنکوپ، به منظور برقراری جریان مناسب مغزی، بیمار در حالت طاق باز یا ترندلنبرگ قرار گیرد.
4- لازم است که بیمار از لحاظ عوارض جانبی پیشین (به ویژه سندرم گیلن باره)، اختلالات خونریزی، بیماری حاد، وضعیت سرکوب سیستم ایمنی و عوارض جانبی خفیف (مانند زخم، ناراحتی، قرمزی و تورم محل تزریق، تب، درد، خارش، خستگی یا سردرد) پایش گردد.
- لازم است که درمان اورژانسی برای مدیریت واکنش شبه آنافیلاکسی یا واکنش ازدیاد حساسیت احتمالی، در دسترس باشد.
- سایر عوارض جانبی بیمار گزارش شود و در سابقه پزشکی وی ثبت گردد.
- در صورت ابتلا به بیماری حاد متوسط تا شدید با/بدون تب با احتیاط مصرف شود.

توصیه های دارویی واکسن آنفلوانزا

1. به دليل احتمال بروز تب بعد از مصرف واكسن آنفلونزا، سابقه تشنج ناشي از تب بررسي شود و از تزريق واكسن در افراد مبتلا به تب حاد خودداري شود.
2. واكسيناسيون آنفلونزا همزمان با تزريق ساير واكسن ها ( در محل هاي متفاوت) بلامانع است.
3. تزريق واكسن ممكن است در همه افراد مصونيت ايجاد نكند.
4. فقط داخل عضلاني و ترجيحاً در عضله دلتوئيد براي بزرگسالان و عضله ران براي كودكان توصيه شده است.تزريق در عضله سريني باعث كاهش پاسخ ايمني مي شود.
5. واكسن آنفلونزا بايد در دماي 8-2 درجه سانتيگراد و به دور از نور نگهداري شود. از انجماد واكسن جلوگيري شود.
6. قبل از تزريق ويال واكسن را بايد خوب تكان داد. در صورت انجماد يا مشاهده تغيير رنگ يا وجود ذرات در ويال، بايد از تزريق واكسن خودداري كرد.