فبوگزوستات چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

فبوکسوستات چیست؟
بیماری نقرس می تواند حملات التهابی دردناک در یک یا چند مفصل ایجاد کند.این مشکلات در اثر تولید نوعی ماده شیمیایی طبیعی در خون به نام اوریک‌اسید (اورات)ایجاد می‌شوند. هربار که سطح اوریک اسید در خون بالا می‌رود، موجب تشکیل کریستالهای کوچکی می‌شود که عموماً در مفاصل و تاندون‌ها جمع می‌شوند. این کریستال‌ها بافت های مفصلی را تحریک می‌کنند و موجب التهاب، تورم و درد در ناحیه ی تجمع می‌شوند.
فبوکسوستات جهت جلوگیری از این حملات نقرس تجویز می‌شود. اگر تعدادی حمله‌ی نقرسی را تجربه کرده‌باشید، ممکن است پزشک یک دارو که سطح اسیداوریک خون را کاهش می‌دهد را جهت پیشگیری از وقوع این حملات تجویز نماید.
دو داروی معروف با این خاصیت، آلوپورینول و فبوکسوستات هستند. معمولاً زمانی که به دلایلی مصرف آلوپورینول برای بیمار مناسب نباشد، از فبوکسوستات استفاده می‌شود تا سطح اوریک اسید خون را کاهش دهد و از وقوع حمله ی نقرس جلوگیری نماید.
نکته‌ی مهم این است که این دارو در زمان وقوع حملات نقرس، بر روی تسکین حملات درد و التهاب نقشی ندارد اما اگر برای شما تجویز گردیده‌است، باید مصرف آن را به صورت روزانه ادامه دهید تا از عود مجدد علائم جلوگیری نماید. در زمان حملات نقرس، در کنار فبوکسوستات احتمالاً یک داروی ضددرد یا کولشی سین جهت کنترل علائم تجویز می‌گردد.

پیش از مصرف فبوکسوستات:
-چنانچه باردار یا شیرده می‌باشید، حتماً پزشک را پیش از شروع درمان با فبوکسوستات در جریان قرار دهید.
-سابقه یا ابتلا به هر مشکل قلبی همچون بیماری قلب و عروق یا نارسایی قلبی را به پزشک اطلاع دهید.
-چنانچه سابقه ی سکته‌ی قلبی یا مغزی دارید، به پزشک اطلاع دهید.
-سابقه‌ی هرگونه مشکل تیروئید، کبد یا کلیه را به پزشک اعلام نمایید.
-اگر سابقه ی پیوند اعضای بدن دارید(به دلیل اینکه اطلاعات در مورد مصرف این دارو در بیماران پیوندی محدود می‌باشد) پزشک خود را در جریان قرار دهید.
-چنانچه تحت درمان انواع سرطان می‌باشی‌د یا مبتلا به اختلالی به نام سندرم لش نیهان (Lesch-Nyhan syndrome) هستید، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
-لیست کاملی از کلیه‌ی داروها (همه‌ی داروهای نسخه‌ای، بدون نسخه و گیاهی)و مکمل‌های مصرفی خود تهیه کنید و پیش از شروع درمان با هر داروی جدید در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید تا درصورت وجود تداخلات دارویی، اقدامات لازم انجام شود.(به ویژه اگر از داروهای آزاتیوپرین یا مرکاپتوپورین استفاده می‌کنید، حتماً پزشک و داروساز را در جریان قرار دهید.)
-چنانچه سابقه‌ی آلرژی یا حساسیت به هر دارویی را دارید، حتماً پزشک و داروساز را در جریان قرار دهید.

نحوه ی مصرف فبوکسوستات:
-قبل از انجام هر پروسه‌ی درمانی و مراقبتی، درمانگر خود را در جریان مصرف این دارو قرار دهید.
-پیش از شروع مصرف فبوکسوستات بهتر است بروشور اطلاعات دارویی داخل بسته‌بندی که توسط کارخانه‌ی سازنده تدوین شده‌است را بخوانید تا اطلاعات بیشتر در مورد دارو‌ را کسب کنید.
-چنانچه اخیراً دچار حمله‌ی نقرس شده‌اید، مطمئن شوید تا قبل از شروع مصرف فبوکسوستات، کلیه‌ی علائم حمله(درد، ورم و التهاب) برطرف شده‌باشد.
-فبوکسوستات را دقیقاً طبق دستور پزشک که توسط داروساز بر روی بسته ی دارو‌ نوشته شده‌است، مصرف نمایید.(روزانه یک قرص)
-قرص‌های فبوکسوستات در دو‌ مقدار ۸۰میلی‌گرمی و ۱۲۰میلی‌گرمی تولید می‌شود. معمولاً در ابتدای درمان با مقدار کمتر(۸۰میلی‌گرم) شروع می‌شود و در صورت نیاز، ۲تا۴ هفته پس از شروع درمان به ۱۲۰ میلی‌گرم افزایش می‌یابد. دوز درمانی مناسب شما با توجه به سطح اوریک اسید خون توسط پزشک تعیین می‌شود.
-می‌توانید فبوکسوستات را در هر زمانی از روز که راحت تر بودید، قبل یا بعد غذا مصرف کنید اما لازم است همیشه در زمان مشخصی از روز و به صورت منظم آن را مصرف نمایید. معمولاً مصرف این دارو در صبح‌ها پیشنهاد می شود.
-در صورت فراموشی یک نوبت مصرف دارو، به محض یادآوری قرص را مصرف نمایید. چنانچه در کل روز مصرف فبوکسوستات را فراموش کردید، نوبت فراموش شده را نیاز نیست مصرف کنید و نوبت‌های روز‌های بعد را طبق روال سابق مصرف نمایید.از دوبرابر نمودن مقدار مصرف در یک‌نوبت جهت جبران دوز فراموش شده خودداری نمایید.

توصیه های دارویی در مدت مصرف فبوکسوستات:
-در مدت درمان با فبوکسوستات تحت نظر پزشک باشید تا با انجام آزمایشات و معاینات مورد نیاز، اثربخشی و پیشرفت درمان را مورد بررسی قرار دهد.
-ممکن است پزشک برای شما آزمایش خون جهت اندازه‌گیری سطح اسیداوریک و وضعیت سلامت کبد، درخواست نماید. معمولاً حدود دوهفته پس از شروع درمان با فبوکسوستات و سپس به صورت منظم و دوره‌ای نیاز به انجام آزمایش خون دارید.

-توجه داشته باشید فبوکسوستات جهت مصرف منظم روزانه به منظور پیشگیری از وقوع حملات نقرس برای شما تجویز شده‌است و معمولاً حدود شش ماه زمان می‌برد تا اثرات مطلوب درمانی آن به صورت کامل نمایان شود. این دارو در کنترل علائم درد و التهاب در زمان حمله‌ی نقرس، تاثیری ندارد اما همچنان لازم است مصرف آن را طبق روال سابق ادامه دهید.

-در ماه‌های اولیه‌ی درمان با فبوکسوستات، ممکن است سطح‌اسیداوریک خون شما برای مدت کوتاهی بالا برود و منجر به حمله‌ی نقرس شود. مصرف دارو را طبق برنامه ادامه دهید و از قطع آن خودداری کنید.  پزشک شما جهت کنترل این وضعیت، داروی ضدالتهاب یا کولشی سین تجویز خواهد کرد.

-درمان با فبوکسوستات معمولاً طولانی مدت می باشد مگر اینکه عوارض جانبی آن برای بیمار غیرقابل تحمل یا مساله‌ساز شود. پس به مصرف قرص فبوکسوستات تا زمانی که پزشکتان توصیه می‌نماید ادامه دهید.

-در کنار دارودرمانی، برخی تغییرات در سبک زندگی می توانند احتمال بروز حملات نقرس را کاهش دهند. از تغییرات موثر در این زمینه می‌توان به کاهش وزن(در افراد با اضافه وزن)، رعایت رژیم غذایی سالم و عدم مصرف نوشیدنی‌های الکلی و حاوی شکر افزوده اشاره کرد. بهتر است با پزشک و‌یا یک متخصص تغذیه، جهت دریافت رژیم غذایی مناسب شرایط خود مشورت نمایید.

عوارض جدی فبوکسوستات:

-مواردی از واکنش‌های حساسیتی شدید به فبوکسوستات گزارش شده‌است. در صورت مشاهده‌ی علائمی همچون تورم صورت، سختی در نفس کشیدن، تورم غدد لنفاوی، تب، و ضایعات پوستی قرمز رنگ،کهیر، مشکل در بلع یا تکلم، تغییر غیرطبیعی صدا یا ورم زبان، دهان، لب‌ها و… پیش از مصرف نوبت بعدی فبوکسوستات حتماً با پزشک تماس بگیرید یا حضوراً مراجعه نمایید. ممکن است نیاز به تغییر دارو داشته باشید.

-در صورت احساس ضعف در یک طرف بدن، اختلال در صحبت کردن یا فکر کردن، تغییرات در حفظ تعادل، افتادگی یک طرف صورت یا تاری دید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

-چنانچه احساس فشار در قفسه سینه دارید یا در ضربان قلب خود تغییراتی احساس می‌کنید، حتماً پزشک را در جریان قرار دهید.

-مشکلات کبدی در موارد نادری در مدت درمان با این دارو ممکن است رخ دهند. در صورت مشاهده علائمی همچون ادرار تیره، مدفوع خاکستری، ضعف شدید، تهوع، دردشکمی و بی‌اشتهایی، استفراغ و زردی پوست یا چشم، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

-احتمال بروز یک‌عارضه ی پوستی نادر اما خطرناک در موارد بسیار کمی وجود دارد. معمولاً در افرادی مشاهده می‌شود که با مصرف آلوپورینول نیز عوارض پوستی نشان داده‌اند. در صورت مشاهده ی ضایعات پوستی قرمز ، متورم با پوسته‌ریزی، همراه یا بدون تب، قرمزی یا حساسیت شدید در ناحیه‌ی  چشم، ایجاد زخم در دهان، گلو، بینی یا چشم‌ها فوراً به مرکز درمانی مراجعه نمایید.

عوارض شایع فبوکسوستات:

-اسهال از عوارض شایع مصرف فبوکسوستات در اوایل درمان‌با این دارو می‌باشد و به مرور برطرف می‌شود.توصیه می شود مایعات به مقدار کافی مصرف نمایید و در صورتی که ا‌دامه‌دار یا شدید شد، حتماً پزشک را در جریان قرار دهید.

-در صورت بروز سردرد، مایعات بدون‌کافئین به اندازه‌ی کافی مصرف نمایید و با داروساز خود در مورد انتخاب داروی ضددرد مناسب شرایطتتان صحبت نمایید.

-در صورت احساس تهوع، از وعده‌های غذایی ساده و سبک استفاده کنید و از خوردن غذاهای پرچرب و پرادویه خودداری کنید.

-ورم پا یا مچ پا ممکن است از عوارض ناشی از مصرف فبوکسوستات باشد. با پزشک خود در این مورد صحبت نمایید.

-در مدت درمان با این دارو لازم است تحت نظر پزشک آزمایشات لازم را انجام دهید تا در صورت تغییرات نامناسب، پیگیری‌های لازم انجام شود.

شرایط نگهداری فبوکسوستات

-قرص ها را در دمای محیط، در جای خشک و خنک و دور از دسترس نور مستقیم نگهداری نمایید.

-کلیه‌ی داروها را دور از دسترس کودکان قرار دهید.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف فبوگزوستات

-هایپراوریسمی
-سندرم لیز تومور، پیشگیری( آلترناتیو درمانی)

فبوکسوستات دارویی است که معمولاً برای کنترل افزایش سطح اسید اوریک در خون تجویز می شود. این مشکل به عنوان هیپراوریسمی شناخته می شود.
فبوکسوستات که عمدتاً در درمان نقرس استفاده می شود و با مهار فعالیت گزانتین اکسیداز، آنزیمی که برای تولید اسید اوریک ضروری است، عمل می کند. با کاهش سطح اسید اوریک، فبوکسوستات به کاهش علائم نقرس، مانند درد مفاصل و التهاب کمک می کند. این دارو به ویژه برای افرادی که سایر داروهای معمول برای درمان نقرس را تحمل نکنند یا به خوبی به آنها پاسخ ندهند، مفید است.

توجه به این نکته مهم است که فبوکسوستات نه تنها برای نقرس اندیکاسیون دارد، بلکه ممکن است در موارد خاصی از هیپراوریسمی مرتبط با شرایطی مانند برخی بیماری های کلیوی و پیشگیری از سندرم لیز تومور نیز تجویز شود.

در واقع فبوکسوستات جایگزینی برای آلوپورینول است (مثلاً در بیماران با حساسیت به آلوپورینول یا عدم پاسخ کافی به درمان با آلوپورینول) با این حال برای درمان هیپراوریسمی بدون علامت توصیه نمی شود.
فبوکسوستات با اسامی تجاری متعددی تولید می‌شود و به صورت قرص خوراکی ۴۰ و ۸۰ میلی‌گرم در دسترس می‌باشد.

مکانیسم اثر فبوگزوستات

فبوکسوستات به صورت انتخابی گزانتین اکسیداز، آنزیمی که مسئول تبدیل هیپوگزانتین به گزانتین به اسید اوریک است را مهار می کند و در نتیجه اسید اوریک را کاهش می دهد. در غلظت های درمانی، آنزیم های دخیل در سنتز پورین و پیریمیدین را مهار نمی کند.

فارماکوکینتیک فبوگزوستات

به دنبال دوزهای خوراکی متعدد، Cmax و AUC در زنان به ترتیب ۳۰ و ۱۴ درصد بیشتر از مردان است.
متابولیسم: کونژوگاسیون گسترده از طریق گلوکورونوزیل ترانسفرازهای یوریدین دی فسفات (UGTs) 1A1، 1A3، 1A9، و 2B7 و اکسیداسیون از طریق سیتوکروم P450 (CYP) 1A2، 2C8، و 2C9 و همچنین آنزیم های non-P450. اکسیداسیون منجر به تشکیل متابولیت های فعال می شود (67M-1، 67M-2، 67M-4)
جذب: بالای ۴۹% 
اتصال به پروتئین: 99%، عمدتاً آلبومین 
نیمه عمر حذف: ۵تا۸ساعت
زمان رسیدن به پیک پلاسمایی: ۱تا۱/۵ساعت
دفع: ادراری(۴۹درص‌ عمدتاً به صورت متابولیت، ۳درصد تغییرنیافته)

منع مصرف فبوگزوستات

-مصرف همزمان آزاتیوپرین، مرکاپتوپورین
-سابقه حساسیت به فبوکسوستات یا داروهای مشابه یا هریک از اجزای فرمولاسیون

موارد احتیاط:
-سابقه واکنش حساسیت به آلوپورینول
‏-CrCl 15-29
-نارسایی شدید کبدی
-بیماری‌های قلبی عروقی

عوارض جانبی فبوگزوستات

عوارض شایع:
افزایش آنزیم‌های کبدی، تشدید نقرس
عوارض جدی:
مرگ قلبی عروقی، سکته مغزی، سکته قلبی، نارسایی کبدی، سمیت کبدی، حساسیت مفرط، سندرم استیونز-جانسون، واکنش دارویی همراه با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک، نکرولیز سمی اپیدرمال، ، اریتم مولتی فرم، رابدومیولیز، نفریت بینابینی، آگرانولوسیتوز، نوتروپنی

تداخلات دارویی فبوگزوستات

مشخصات کلی تداخلات: 
- تشدید اثرات هیپواورسمیک
-سوبسترای CYP1A2(مینور)، CYP2C8(مینور)، CYP2C9(مینور)، UGT1A1, UGT1A3, UGT1A9, UGT2B7

تداخلات رده X (پرهیز): 
آزاتیوپورین، دیدانوزین، مرکاپتوپورین، پگلوتیکاز 

کاهش اثرات داروها توسط فبوکسوستات: 
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است. 

کاهش اثرات فبوکسوستات توسط داروها: 
میتاپیوات

افزایش اثرات داروها توسط فبوکسوستات: 
آزاتیوپورین، دیدانوزین، مرکاپتوپورین، متوترکسات، پگلوتیکاز، مشتقات تئوفیلین 

افزایش اثرات فبوکسوستات توسط داروها: 
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است. 

تداخل با غذا: 
ذکر نشده است.

هشدار ها فبوگزوستات

-بیماران مبتلا به نقرس با بیماری قلبی عروقی (CV) تایید شده تحت درمان با فبوکسوستات، در مقایسه با افرادی که تحت درمان با آلوپورینول قرار گرفتند، میزان مرگ و میر قلبی عروقی بیشتری در مطالعات داشتند. خطرات و مزایای فبوکسوستات در هنگام تصمیم گیری برای تجویز یا ادامه مصرف آن برای بیماران در نظر گرفته شود. فبوکسوستات تنها باید در بیمارانی استفاده شود که پاسخ ناکافی به دوز حداکثر تیتر شده آلوپورینول دارند، نسبت به آلوپورینول عدم تحمل دارند یا درمان با آلوپورینول برای آنها توصیه نمی شود.
-هیدراتاسیون وریدی تهاجمی همیشه باید پیش از درمان سیتوتوکسیک در بیماران در معرض خطر TLS شروع شود. دوز بهینه فبوکسوستات برای پیشگیری از TLS هنوز نامشخص است.
-موارد نارسایی کبدی پس از ورود به بازار (چه کشنده و چه غیرکشنده) گزارش شده است (رابطه علت و معلولی ثابت نشده است). آزمایشات عملکرد کبد در بیمارانی که علائم و نشانه های آسیب کبدی را تجربه می کنند (مثل خستگی، بی اشتهایی، درد ربع فوقانی راست، ادرار تیره، یرقان) به سرعت ارزیابی شود. وقفه درمانی در بیمارانی که تست های عملکرد کبدی غیرطبیعی دارند (مانند ALT > 3 × ULN) لازم است. اگر هیچ توضیح دیگری برای ناهنجاری ها مشخص نشد و در بیمارانی که ALT >3×ULN و بیلی روبین تام سرم >2×ULN دارند، مصرف را برای همیشه قطع کنید. سایر بیماران می‌توانند با احتیاط مجدداً فبوکسوستات را شروع کنند.

توصیه های دارویی فبوگزوستات

-قرص قبوکسوستات بدون توجه به زمان غذا، و یا همراه با داروهای ضداسید میل شود.
-درمان با داروهای کاهنده اورات (ULT) می‌تواند در مدت عود نقرس (فاز حمله) یا پس از فروکش کردن حمله آغاز شود. پیشگیری دارویی همزمان با کلشی سین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا گلوکوکورتیکوئید حداقل برای ۳ تا ۶ ماه اول توصیه می شود تا دفعات حمله را کاهش دهد.
-در صورت نیاز به تجویز در افراد تحت شیمی درمانی جهت پیشگیری از سندرم لیز تومور، درمان با ۴۰ تا ۶۰ میلی گرم یک بار در روز یا 120 میلی گرم یک بار در روز ۱ تا ۲ روز قبل از شروع شیمی درمانی شروع شود و تا ۱۴ روز بعد و تا عادی شدن شواهد آزمایشگاهی TLS (به عنوان مثال سطح اسید اوریک سرم، لاکتات دهیدروژناز سرم) ادامه یابد.
-با آغاز درمان، عود نقرس اتفاق می افتد. به منظور پروفیلاکسی از داروهای NSAID یا Colchicine در ۶ماه اول استفاده شود. 
-این دارو در هایپراوریسمی بدون علامت اندیکاسیون ندارد و برای هایپراوریسمی ثانویه تست نشده است.
-نظارت منظم بر سطح اسید اوریک و عملکرد کلیه اغلب در طول درمان با فبوکسوستات برای اطمینان از اثربخشی و ایمنی مطلوب توصیه می شود.
-برای نقرس، سطح اسید اوریک سرم (به محض امکان در ۲ هفته اول پس از شروع، بعد از هر بار تیتراسیون دوز)، سپس هر ۶ ماه (بیماران علامت دار یا توفی) یا هر ۱۲ ماه (همه بیماران تحت درمان با کاهش اورات، صرف نظر از علائم) کنترل شود.
-بیمار از لحاظ علائم حوادث قلبی عروقی، حساسیت مفرط یا واکنش های پوستی شدید تحت نظر قرار گیرد.
-عملکرد کبدی در زمان شروع و سپس به صورت دوره ای ارزیابی شود. چنانچه آلانین آمینوترانسفراز سه برابر بالاتر از نرمال است و بیلی روبین توتال بیشتر از 2 برابر نرمال است، این دارو را آغاز نکنید. گزارشاتی از نارسایی کبدی کشنده و غیرکشنده با این دارو وجود دارد.
-مشخص نیست که آیا فبوکسوستات در شیر مادر ترشح می‌شود یا خیر. به توصیه کارخانه سازنده، تصمیم برای ادامه یا قطع شیردهی در طول درمان باید با توجه به خطر مواجهه نوزاد، مزایای شیردهی برای نوزاد و مزایای درمان برای مادر گرفته شود.
-حساسیت بیش از حد و واکنش های جدی پوستی (مانند سندرم استیونز-جانسون، نکرولیز سمی اپیدرمی، DRESS) گزارش شده است(به ویژه در بیماران با واکنش های پوستی قبلی به آلوپورینول).
-استفاده از این دارو در هیپراوریسمی ثانویه مطالعه نشده است. از مصرف در بیمارانی که در معرض افزایش خطر تشکیل اورات هستند (به عنوان مثال، بدخیمی و درمان های آن، سندرم لش نیهان) خودداری شود.
-در صورت بروز راش، درد قفسه سینه، تنگی نفس یا علائم سکته مغزی به پزشک اطلاع داده شود.
-در صورت بارداری یا قصد به بارداری یا شیردهی به پزشک اطلاع داده شود.