رپاگلینید چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف رپاگلینید

‎+دیابت نوع۲،درمان

رپاگلینید یک داروی ضددیابت از دسته‌ی میگلیتینیدها می‌باشد که در کنترل قندخون در افراد با دیابت نوع دو که هایپرگلیسمی آنها با رژیم غذایی و ورزش به تنهایی کنترل نمی شود، قابل تجویز است.

این دارو با نام تجاری گلوکونورم در دنیا معروف شده است و به صورت قرص خوراکی ۰/۵، ۱ و ۲ میلی‌گرمی عرضه می‌شود.

مکانیسم اثر رپاگلینید

این دارو یک داروی کاهنده قند غیر سولفونیل اوره‌ای می‌باشد که با بلپک کانال‌های پتاسیمی وابسته به ATP ، دپلاریزه کردن غشا و تسهیل ورود کلسیم از طریق کانال‌های کلسیمی عمل می‌کند.
رپاگلینید با افزایش کلسیم بین سلولی موجب تحریک سلول‌های بتا در پانکراس و رهاسازی بیشتر انسولین می‌شود.
اثر افزایشی رپاگلینید بر روی ترشح انسولین وابسته به گلوکز می‌باشد.

فارماکوکینتیک رپاگلینید

متابولیسم: کبدی؛ CYP450:سوبسترای 2C8 و 3A4؛ سوبسترای OATP1B1
مدت زمان شروع اثر: ۱ساعت
مدت زمان رسیدن به پیک:کمتر از یک ساعت
جذب:سریع
اتصال به پروتئین:۹۸درصد(در درجه اول به آلبومین)
دفع: مدفوع۹۰درصد(کمتر از ۲درصد به صورت تغییرنیافته)، ادرار ۸درصد (۰/۱ درصد به صورت تغییر نیافته)
نیمه عمر:۱ساعت

منع مصرف رپاگلینید

-سابقه حساسیت به رپاگلینید یا سایر داروهای مشابه
-دیابت نوع ۱
-کتواسیدوز دیابتی

موارد احتیاط:
‏-CrCl <40
-نارسایی کبدی
-سالمندان
-افراد ضعیف و دچار سوتغذیه
-نقص آدرنال
-کم کاری هیپوفیز
-نارسایی قلبی

عوارض جانبی رپاگلینید

عوارض شایع:
افت قندخون، عفونت سیستم تنفس فوقانی، سردرد، آرترالژی، اسهال، کمردرد، تهوع، استفراغ، یبوست، سوهاضمه، پارستزی، درد قفسه سینه، عفونت مجاری ادراری، اختلالات دهان و دندان
عوارض جدی:
سندرم استیونس جانسون، شوک آنافیلاکسی، ایسکمی میوکارد، افت قندخون، لوکوپنی، ترومبوسیتوپنی، آنمی همولیتیک، پانکراتیت، نارسایی کبدی

تداخلات دارویی رپاگلینید

مکانیسم کلی تداخلات:
سوبسترای CYP2C8 ، سوبسترای CYP3A4 ، سوبسترای OATP1B1 ، عامل ضد دیابت

منع مصرف همزمان(کنترا اندیکه):
جمفیبروزیل، آتازاناویر، مهارکننده‌های قوی CYP2C8، فکسینیدازول، فوزیدیک اسید(سیستمیک)

تداخلات ماژور:
آبامتاپیر، استیل سالیسیلیکوم اسیدوم، آلفا لیپوئیکوم اسیدوم، آسپرین، آتازاناویر، فلورکینولون‌ها، کلروکین، کلوپیدوگرل، دارولوتامید، اناسیدنیب، انکورافنیبو انوکساسین، فدراتینیب، فکسینیدازول،فلومکوئین،فوس‌نتوپیتانت، هیدروکسی‌کلروکین، ایتراکونازول، لانرئوتاید، لفلونوماید، لترموویر، مترلپتین، میدوستارین، نتوپیتانت، اوکترئوتاید، پازیرئوتاید، پیوگلیتازون، پیگزانترون، سیمپراویر، سیتاگلیپتین، سدیم تیوکتات، تکوویریمات، تری‌فلونوماید، تیوکتیک اسید

تداخلات متوسط:
آبیراترون استات، آسبوتولول،آمیودارون، گلیسیریزین، آمپرناویر، آتنولول، بنازپریل، بتاکسولول، بیزوپرولول، بیترملون، کاپتوپریل، کارتلول، کارودیلول، سلیپرولول،کلروتیازید، کلرتالیدون،کلاریترومایسین، سیکلوسپورین، داروناویر،دفراسیروکس، مشتقات شیرین‌بیان، الترومبوپگ، امپاگلیفلوزین، انالاپریل، انالاپریلات،اریترومایسین، اسمولول، اوکالیپتول، اوکالیپتوس، اگزناتاید، فنوگریک(گیاه)، فوس‌آمپرناویر، فوزینوپریل، فورازولیدون، فوروزماید، جنسینگ، گلوکومنان، گوارگام، جیمنما سیلوستر، هیدروکلروتیازید، هیدروفلومتیازید، اینداپامید، ایندیناویر، انسولین(انواع)، ایپرونیازید، ایزوکربوکسازید، کتوکونازول، لابتالول، لووبونولول، لیناگلیپتین، لینزولید، لیزینوپریل، لوپیناویر، متیلن‌بلو، متی‌پرانولول، متولازون، متوپرولول، میفپریستون، موکلوبماید، موئگزیپریل، نادولول، نبیوولول، نلفیناویر، نیالامید، اکس‌پرنولول، پکلیتاکسل، پن‌بوتولول، پریندوپریل، فنلزین، پیندولول، پلی‌تیازید، پراکتولول، پراملینتاید، پروکاربازین، پروپرانولول، پسیلیوم، کوئیناپریل، رامیپریل، راساژیلین، ریفامپین، ریفاپنتین، ریتوناویر، سافیناماید،ساکیناویر، سلژیلین، سماگلوتید، سوتالول، سوکسینیل‌سولفا‌تیازول، سولفاستامید، سولفادیازین، سولفادوکسین، سولفاگوانیدین، سولفامرازین، سولفامتازین، سولفامتیزول، سولفامتوکسازول، سولفانیلامید، سولفاپیریدین، سولفاتیازول، سولفی‌سوکسازول، تلاپرویر، تلیترومایسین، تیمولول، تیپراناویر، تراندولاپریل، ترانیل‌سیپرومین، تریامترن، تری‌متوپریم، زوفنوپریل

افزایش اثرداروها توسط رپاگلینید:
داروهای کاهنده قند خون

داروهایی که سطح خونی رپاگلینید را بالا می برند:
آلفا لیپولئیک اسید، آندروژن ها، داروهای ضد دیابت، آتازاناویر، بتابلاکرها، بورتزومیب، کلوفازیمین، کلوپیدوگرل، سیکلوسپورین (سیستمیک)، مهارکننده‌های ضعیف، متوسط و قوی CYP2C8، مهارکننده‌های قوی CYP3A4، دارولوتامید، داروهای ضدویروس با اثر مستقیم (HCV)، الترومبوپگ، انکورافنیب، اردافیتینیب، اریترومایسین (سیستمیک)، فکسینیدازول، فوزیدیک اسید(سیستمیک)، گوانتیدین، آگونیست‌های شبه گلوکاگونی پتید-۱، گیاهان (با خاصیت کاهنده قند خون)، مهارکننده‌های HMG-COA ردوکتاز (استاتین ها)، ایربسارتان، لاپاتینیب، لترموویر، لوماکفتور، ایواکافتور، قارچ مایتاکه، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز، پگ‌ویزومانت، پروتیونامید، کینولون ها، سالیسیلات ها، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، تریفلونومید، اسپیرنولاکتون، وکلوسپورین

کاهش اثرات داروها توسط رپاگلینید:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.

داروهایی که سطح خونی رپاگلینید را کاهش می دهند:
بورتزومیب، القاکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، انزالوتامید، اردافیتینیب، داروهای افزاینده قند خون، ایووسیدنیب، لوماکافتور و ایپاکافتور، کینولون ها، ریفامپین، ریتودرین، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، توسیلیزومب

تداخل با غذا:
در صورت مصرف همراه با غذا AUC رپاگلینید کاهش می‌یابد. مصرف دارو بدون غذا منجر به هیپوگلیسمی می‌شود.
راه‌کار: نیم ساعت قبل از غذا مصرف شود. در صورت عدم مصرف یک وعده غذایی، آن دوز دارو حذف شود.

هشدار ها رپاگلینید

-خطر افت قندخون با داروهای مگلیتینیدها همچون ناتگلیناید، نسبت به سایر داروهای غیرانسولینی ضددیابت بیشتر است. آموزش‌های لازم در مورد علائم افت قند م اقدامات لازم، به بیمار داده شود.
-در شرایطی که بیمار تحت استرس های جسمی و روحی جدی قرار دارد (عفونت، جراحی، تروما، تب) بهتر است این دارو موقتاً قطع و از انسولین جهت کنترل قندخون استفاده شود.

توصیه های دارویی رپاگلینید

-توصیه می‌شود قرص ناتگلیناید ۱۵تا۳۰دقیقه قبل از وعده‌ی غذایی مصرف شود. دوز مصرفی با توجه به HbA1c تعیین می‌شود و حداکثر دوز مصرفی رپاگلینید ۴میلی‌گرم در هر نوبت و ۱۶میلی‌گرم روزانه می‌باشد.در صورت حذف وعده‌ی غذایی، دوز داروی مربوط به آن نوبت نیز مصرف نشود.
-کراتین بیمار پیش از شروع درمان و در صورت نیاز به صورت دوره‌ای بررسی شود.
-تصمیم به تجویز این دارو در دوران بارداری حتماً با محاسبه‌ی نسبت خطر و منفعتی که برای مادر و جنین دارد گرفته شود.اطلاعات انسانی کافی نیست اما خطر سمیت برای جنین را پیش بینی نکرده‌است.
-در دوران شیردهی توصیه می‌شود از یک داروی جایگزین مناسب جهت کنترل قندخون استفاده شود.مطالعات انسانی کافی جهت ارزیابی خطرات احتمالی برای شیرخوار وجودندارد .
-پارامترهای چربی و قندخون ناشتا به صورت منظم و دوره ای ارزیابی شود.
-در افرادی که جراحی‌های چاقی انجام داده‌اند، بهتر است از سایر داروهای کاهنده قندخون که خطر کمتری برای افت قندخون دارند انجام شود.
-با تغيير رژيم غذايي، فعاليت بدني و بيماري، ميزان قند خون و برنامه درماني تغيير مي كند.
‏-HbA1c بیمار دست‌کم دوبار در سال در بیماران با قندخون تحت کنترل و ۴بار درسال در بیمارانی که به اهداف درمانی نرسیده‌اند، چک شود.در افرادی که نوسانات قندخون زیادی دارند(مانند کسانی که کمبود ترشح انسولین دارند) یا در بیمارانی که HbA1c آنها با قندخون یا علائمشان تطابق ندارد، حتماً ارزیابی HbA1c همراه با سایر فاکتورهای قندخون انجام شود.
-قندخون ناشتا و بعد غذا توسط بیمار به صورت روزانه چک شود.
-عملکرد کبدی و کلیوی بیمار در ابتدای درمان و سپس درصورت نیاز به صورت منظم و دوره‌ای ارزیابی شود.
-مصرف همزمان با انسولین NPH اندیکاسیون ندارد.(به علت احتمال برپز ایسکمی میوکارد)