هیدروکورتیزون-موضعی چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

پماد هیدروکورتیزون
هیدروکورتیزون به عنوان یک کورتیکواستروئيد با اثر ملایم شناخته شده است با این حال بر روی بسیاری از ضایعات پوستی اثر مناسبی دارد در عین این که نسبت به سایر ضدالتهاب های موضعی از عوارض کمتری برخوردار است.

پماد هیدروکورتیزون-ا آر 1% 15 گرم، محصول داروسازی ابوریحان

استروئیدهای موضعی به عنوان مرطوب کننده و ضد التهاب درمشکلات التهابی پوست مانند اگزما ، درماتیت (بطور مثال حساسیت پوست در اثر تماس با ماده ای خاص) بکار می روند.
هیدروکورتیزون در کاهش التهابات خفیف تا متوسط پوست در بزرگسالان و کودکان بالای دوسال مانند اگزما،حساسیت پوستی در اثر تماس با ماده ای حساسیت زا،نیش حشرات ،عرق سوز و در اطفال و نوزادان جهت سوختگی ناشی از پوشک تجویز می شود.
این دارو همچنین همراه با برخی آنتی بیوتیکها و یا ضدقارچ های موضعی در محصولاتی بصورت ترکیبی وجود دارد تا با کاهش التهاب،شرايط اثرگذاری بهتر ضدميكروب ها را فراهم نمايد.

پیش از مصرف هیدروکرتیزون موضعی 
-در صورت وجود عفونت در بخشی از پوستتان،آکنه(جوش های چرکی)،قرمزی بیش از حد پوست به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
-در صورتی که می خواهید دارو را برای اطفال زیر ده سال مصرف کنید حتما با پزشک یا داروساز خود مشورت نمایید.

نحوه ی مصرف هیدروکورتیزون 
-یک لایه ی نازک از دارو را بر روی قسمت ملتهب پوست بمالید و به آرامی کمی ماساژ دهید. از استعمال دارو بر روی ناحیه ای از پوست که دچار شکستگی یا زخم باز باشد خودداری نمایید مگر اینکه مصرف این دارو همراه با یک ضدمیکروب موضعی برای شما تجویز شده باشد.
-هیدروکورتیزون موضعی را می توانید یک تا دوبار در روز مصرف نمایید.از مصرف بیش از دوبار در روز خودداری نمایید.
- پس از استعمال دارو دست های خود را بشویید (مگر اینکه محل مصرف دارو بر روی دست ها باشد.)
-اطفال نسبت به عوارض کورتیکواستروییدهایی مانند این دارو بیشتر حساس می باشند.بطور کلی نگرانی ما در مصرف استروییدهای موضعی در اطفال امکان جذب در عروق خونی و اثر برروی رشد آنهاست . با وجود خفیف بودن اثر هیدروکورتیزون ،در مصرف این دارو برای اطفال احتیاط بیشتری کنید و تا جای ممکن مصرف ضدالتهاب های استروئیدی در اطفال را محدود کنید و تنها در صورت لزوم استعمال نمایید.همچنین از استعمال این دارو بیش از یک هفته در اطفال بدون نظر پزشک خودداری نمایید.

توصیه های هیدروکورتیزون
-در صورتی که در مدت درمان با هیدروکورتیزون از مرطوب کننده نیز استفاده می کنید، ابتدا مرطوب کننده را استفاده کنید،۱۵تا ۲۰دقیقه صبر کنید و. سپس هیدروکورتیزون را بر روی ضایعه بمالید.
-در صورتی که پماد هیدروکورتیزون برای سوختگی ناشی از پوشک تجویز شده است و همزمان با آن از کرم محافظ سوختگی نیز استفاده می نمایید، ابتدا هیدروکورتیزون را مصرف کنید و بعد کرم محافظ را استعمال نمایید.
-از مصرف هیدروکورتیزون موضعی در نواحی اطراف چشم ها خودداری نمایید.
-از قرار دادن پوشش یا پانسمان برروی ناحیه ای که این دارو استعمال شده است بدون نظر پزشک خودداری کنید زیرا این کار امکان جذب دارو توسط عروق خونی را
بیشتر می نماید و احتمال بروز عوارض دارو را بیشتر می کند.
-مصرف این دارو بیش از یک هفته بر روی پوست ،بدون تجویز پزشک ممکن است عوارضی در پی داشته باشد.اگر با مصرف این دارو پس از چند روز علایم التهاب بهبود نیافت یا وخیم تر شد حتماً به پزشک مراجعه نمایید.
-در صورتی که اگزما یا حساسیت پوستی دارید ، پس از اتمام دوره ی درمان با هیدروکورتیزون،به مصرف کرم مرطوب کننده جهت پیشگیری از عود مجدد ضایعات ادامه دهید.

عوارض شایع هیدروکورتیزون موضعی
مصرف کوتاه مدت این دارو معمولاً عوارض خاصی ندارد و ایمن است اما مصرف طولانی مدت ضدالتهاب های استروئیدی پوست را نازک و حساس و مستعد کشیدگی،حساسیت، اگزما و...می نماید.همچنین رویش موهای زائد در ناحیه ی مصرف را نیز بیشتر می کند.

هشدار
کلیه ی داروها خصوصا محلول ها ،پمادها ،کرم ها و داروهای با رنگ یا بسته بندی جذاب را دور از دسترس اطفال نگهداری نمایید.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف هیدروکورتیزون-موضعی

هيدروكورتيزون در درمان علامتي اختلالات ناشي از آلرژي و يا التهابي پوست نظير اگزما، درماتيت‌ها، زخم قنداق بچه و نيش حشرات به كار مي‌رود.

مکانیسم اثر هیدروکورتیزون-موضعی

اين دارو با عبور از غشاء سلولي به گيرنده‌هاي اختصاصي خود در سيتوپلاسم متصل شده و كمپلكس دارو-گيرنده وارد هسته سلولي مي‌شود. اين كمپلكس با اتصال به نواحي خاصي از DNA موجب تحريك روند رونويسي mRNA و به دنبال آن ساخت آنزيم‌هاي مهاري مي‌گردد كه گمان مي‌رود مسئول ايجاد اثرات مهاري ضد التهابي مي‌باشند.

فارماکوکینتیک هیدروکورتیزون-موضعی

متابوليسم اين دارو عمدتاً در خود پوست صورت مي‌گيرد. به دنبال جذب سيستميك، در كبد نيز متابوليزه مي‌شود. نيمه عمر هيدروكورتيزون آزاد حدود 2 ساعت مي‌باشد.

منع مصرف هیدروکورتیزون-موضعی

در ضايعات پوستي درمان نشده باكتريايي، قارچي يا ويروسي، بيماري روزاسه (آكنه روزاسه) و التهاب پوستي پروي‌اورال، حالات التهابي زخم‌دار يا خارش‌دار نبايد مصرف شود. تجويز اين دارو براي درمان آكنه ولگاريس توصيه نمي‌شود (به خصوص كورتيكواستروئيدهاي قوي منع مصرف دارند) كورتيكوستروئيدهاي قوي در كودكان زير يك سال منع مصرف دارند.

عوارض جانبی هیدروکورتیزون-موضعی

*
سایر عوارض (درصد نامشخص):
به علت جذب سیستمیک دارو، احتمال بروز عوارض سیستمیک نیز وجود دارد (به ویژه در صورت مصرف مقعدی). برای جزئیات بیشتر به مونوگراف هیدروکورتیزون سیستمیک رجوع شود.
کرم، پماد:
پوستی: ضایعات شبیه آکنه، استریای آتروفیک، احساس سوزش پوست، فولیکولیت، هایپرتریکوزیس (پرمویی)، هیپوپیگمانته شدن، ماسراسیون پوست (لیچ افتادگی)، عرق سوز، درماتیت اطراف دهان، خارش، عفونت ثانویه پوست، آتروفی پوست، تحریک پوست، خشکی پوست

انما:
سیستم اعصاب مرکزی: سوزش موضع
هماتولوژی و انکولوژی: خونریزی مقعدی
موضعی: درد در موضع

شیاف:
سیستم اعصاب مرکزی: سوزش موضع
پوستی: درماتیت تماسی آلرژیک، فولیکولیت، هیپوپیگمانته شدن، خارش، خشکی پوست
عفونی: عفونت ثانویه

تداخلات دارویی هیدروکورتیزون-موضعی

*مشخصات کلی تداخلات:
اطلاعاتی گزارش نشده است.

تداخلات رده x (پرهیز):
آلدسلوکین


کاهش اثرات داروها توسط هیدروکورتیزون (موضعی):
آلدسلوکین، کلسی‌پوترین، کورتیکورلین، هیالورونیداز

کاهش اثرات هیدروکورتیزون (موضعی) توسط داروها:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.

افزایش اثرات داروها توسط هیدروکورتیزون (موضعی):
دفراسیروکس، ریتودرین

افزایش اثرات هیدروکورتیزون (موضعی) توسط داروها:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.

هشدار ها هیدروکورتیزون-موضعی

در اختلالات التهابي پوست شيرخواران از قبيل التهاب ناشي از ادرار سوختگي احتياط فراوان نموده و بيش از 7-5 روز مصرف نگردد. از مصرف طولاني مدت فرآورده روي پوست اجتناب گردد.

توصیه های دارویی هیدروکورتیزون-موضعی

1- از مصرف خودسرانه اين دارو خودداري شود.
2- از به كار بردن پوشش و يا پانسمان روي ناحيه تحت درمان با هيدروكورتيزون خودداري شود.
3- از تماس دارو با چشمها اجتناب شود.
4- در صورتي كه با گذشت دو هفته عارضه‌اي كه براي آن هيدروكورتيزون تجويز شده، بهبود پيدا نكرد و يا بدتر شد، به پزشك مراجعه شود.
5- قبل از شيردهي از استعمال اين دارو روي بافت پستان خودداري شود.