اطلاعات تخصصی
موارد مصرف
ترکیب دارویی والزارتان (مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین II) و هیدروکلروتیازید (دیورتیک تیازیدی)، با نام ژنریک Valsartan/Hydrochlorothiazide، یک داروی مؤثر برای مدیریت فشار خون بالا است. این ترکیب به دلیل مکانیسمهای مکمل یکدیگر در کاهش فشار خون، اغلب در بیمارانی که با یک دارو به تنهایی به کنترل مطلوب فشار خون نمیرسند، مورد استفاده قرار میگیرد.
موارد مصرف تایید شده
موارد مصرف تایید شده برای ترکیب والزارتان و هیدروکلروتیازید، که باید توسط پزشک با در نظر گرفتن اهداف درمانی جامع تجویز شود، شامل موارد زیر است:
۱. درمان فشار خون بالا
- توضیحات کاربردی بالینی: این ترکیب برای درمان فشار خون بالای ضروری در بزرگسالان تجویز میشود. استفاده از داروی ترکیبی به ویژه در دو موقعیت کلیدی تایید شده است:
- بیمارانی که با تکدرمانی به خوبی کنترل نمیشوند: در بیمارانی که فشار خون آنها با مصرف والزارتان یا هیدروکلروتیازید به تنهایی به میزان کافی کاهش پیدا نکرده است. افزودن دیورتیک تیازیدی به یک مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین II، اثربخشی ضد فشار خونی را به طور قابل توجهی افزایش میدهد
- به عنوان درمان اولیه: در بیمارانی که پزشک تشخیص میدهد برای دستیابی به اهداف فشار خون، احتمالاً به بیش از یک دارو نیاز دارند. این رویکرد میتواند به دستیابی سریعتر به کنترل فشار خون کمک کند و ریسک بروز پیامدهای قلبی-عروقی کشنده و غیر کشنده، عمدتاً سکتههای مغزی و حملات قلبی، را کاهش دهد
- نکته بالینی برای پزشک: این ترکیب جایگزینی برای درمان اولیه در بیمارانی که فشار خون آنها به خوبی توسط والزارتان به تنهایی یا هیدروکلروتیازید به تنهایی کنترل میشود، نیست. همچنین، کنترل فشار خون بالا بخشی از مدیریت جامع ریسک قلبی-عروقی است که شامل کنترل چربی، مدیریت دیابت، درمان ضد ترومبوتیک و اصلاح سبک زندگی نیز میشود
موارد مصرف خارج از برچسب
این ترکیب دارویی به طور کلی اندیکاسیونهای خارج از برچسب گستردهای ندارد، زیرا ترکیب دو دارو اغلب برای تمرکز بر اندیکاسیون اولیه (فشار خون بالا) انجام میشود. با این حال، در برخی زمینهها به صورت غیررسمی یا حمایتی مورد استفاده قرار میگیرد که مرتبط با اجزای تشکیل دهنده آن است:
۱. کاهش آلبومینوری در نفروپاتی
- توضیحات کاربردی بالینی: اگرچه ترکیب والزارتان و هیدروکلروتیازید به طور رسمی برای این منظور تایید نشده است، اما والزارتان به تنهایی در کاهش آلبومینوری (دفع پروتئین از ادرار) و کند کردن پیشرفت نفروپاتی دیابتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا مؤثر است. در بیمارانی که نیاز به کنترل تهاجمی فشار خون برای محافظت از کلیه دارند و همچنین دیورتیک تیازیدی برایشان منع مصرف ندارد، این ترکیب میتواند برای کنترل همزمان فشار خون و کمک به اثرات محافظتی کلیه والزارتان استفاده شود.
- نکته بالینی برای پزشک: هیدروکلروتیازید دارای محدودیتهایی در بیماران با اختلال کلیوی شدید است. بنابراین، در بیماران مبتلا به نارسایی پیشرفته کلیوی، باید از این ترکیب اجتناب کرد و تمرکز بر روی داروهایی با تأثیر بهتر بر کلیه (مانند والزارتان به تنهایی) و دیورتیکهای لوپ باشد.
۲. نارسایی احتقانی قلب
- توضیحات کاربردی بالینی: والزارتان به تنهایی در درمان نارسایی احتقانی قلب کاربرد تایید شدهای دارد. در شرایطی که بیمار مبتلا به نارسایی قلب نیز دچار احتباس مایعات (ادم) است و نیاز به درمان دیورتیک دارد، و یا به دلیل عدم تحمل داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین از والزارتان استفاده میکند، تجویز این ترکیب میتواند به طور همزمان فشار خون، حجم مایعات و علائم ادم را کنترل کند. با این حال، استفاده از این ترکیب در نارسایی قلب باید با احتیاط صورت گیرد، زیرا تنظیم دوز والزارتان و دیورتیک به صورت مجزا برای نارسایی قلب اغلب دقیقتر و بالینیتر است.
- نکته بالینی برای پزشک: والزارتان + هیدروکلروتیازید به عنوان خط اول درمان نارسایی قلب توصیه نمیشود؛ در صورت نیاز، ابتدا والزارتان باید به تنهایی و سپس در صورت لزوم، یک دیورتیک مناسب اضافه شود.
مکانیسم اثر
ترکیب دارویی والزارتان و هیدروکلروتیازید به صورت همافزا برای کنترل فشار خون بالا عمل میکند. این دو دارو از طریق مکانیسمهای کاملاً متفاوت، اما مکمل یکدیگر، باعث کاهش مؤثر و پایدار فشار خون میشوند. مکانیسم اثر این ترکیب، حاصل عملکرد دو جزء اصلی آن است:
الف) والزارتان
- مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین II: والزارتان به عنوان یک داروی مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین II عمل میکند. این دارو با میل ترکیبی بالا، به صورت انتخابی گیرندههای آنژیوتانسین II تیپ ۱ را مسدود میکند
- اثرات ضد فشار خون: با مهار این گیرندهها، والزارتان از اثرات بیولوژیکی اصلی آنژیوتانسین II، که شامل تنگ شدن عروق، تحریک ترشح آلدوسترون (هورمونی که باعث بازجذب سدیم و آب میشود) و تکثیر سلولهای عضله صاف عروقی است، جلوگیری میکند. این مهار منجر به گشاد شدن عروق، کاهش مقاومت محیطی عروقی، کاهش بازجذب آب و سدیم، و در نتیجه کاهش فشار خون میشود
- عدم تأثیر بر برادیکینین: برخلاف مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین، والزارتان تأثیری بر آنزیم مبدل آنژیوتانسین و تجزیه برادیکینین ندارد، که به همین دلیل ریسک بروز سرفه خشک در آن به طور قابل توجهی کمتر است
ب) هیدروکلروتیازید
- دیورتیک تیازیدی: هیدروکلروتیازید به عنوان یک دیورتیک با قدرت متوسط عمل میکند. این دارو فعالیت خود را با مهار انتقالدهنده سدیم-کلرید در بخش قشر ضخیم لوله پیچیده انتهایی کلیه اعمال میکند
- اثرات ضد فشار خون: این مهار، باعث افزایش دفع سدیم، کلرید و به دنبال آن آب از طریق ادرار میشود. کاهش حجم مایعات خارج سلولی، کاهش بازگشت وریدی به قلب و در نهایت کاهش حجم ضربهای قلب را در پی دارد. با گذشت زمان، اثرات وازودیلاتوری خفیف آن نیز در کاهش مقاومت عروقی و کاهش فشار خون سهیم میشود
- اثر همافزایی: جزء هیدروکلروتیازید با کاهش حجم مایع در بدن، به طور مؤثری سیستم رنین-آنژیوتانسین را فعال میکند. والزارتان با مسدود کردن این سیستم فعال شده، نه تنها اثر کاهش فشار خون را به حداکثر میرساند، بلکه به کاهش از دست رفتن پتاسیم خون ناشی از هیدروکلروتیازید نیز کمک میکند
فارماکوکینتیک
مشخصات فارماکوکینتیک این ترکیب، ترکیبی از ویژگیهای والزارتان و هیدروکلروتیازید است:
الف) والزارتان
- جذب و زیست دسترسی: والزارتان پس از مصرف خوراکی، به سرعت جذب میشود. میانگین فراهمی زیستی آن حدود ۲۳ درصد است. جذب آن با غذا کاهش مییابد (تقریباً ۴۰ درصد در سطح دارو در خون)، اما از نظر بالینی تأثیر کمی بر اثربخشی فشار خون دارد
- اتصال پروتئینی و توزیع: حدود ۹۵ درصد از والزارتان به پروتئینهای سرم متصل میشود، که عمدتاً آلبومین است. حجم توزیع در حالت پایدار نسبتاً کم است
- متابولیسم و دفع: کمتر از ۲۰ درصد والزارتان به فرم متابولیت غیر فعال والریل-۴-هیدروکسی والزارتان تبدیل میشود. بخش عمده دارو به صورت تغییر نیافته در مدفوع (حدود ۸۳ درصد دوز) و ادرار (حدود ۱۳ درصد دوز) دفع میشود
- نیمه عمر: نیمه عمر حذف آن حدود ۶ ساعت است
ب) هیدروکلروتیازید
- جذب: هیدروکلروتیازید پس از مصرف خوراکی، به سرعت جذب میشود. فراهمی زیستی آن حدود ۶۵ تا ۷۵ درصد است. فراهمی زیستی با غذا افزایش مییابد، اما این اثر از نظر بالینی عموماً کم اهمیت است
- اتصال پروتئینی و توزیع: حدود ۴۰ تا ۶۸ درصد هیدروکلروتیازید به پروتئینهای پلاسما متصل میشود
- متابولیسم و دفع: هیدروکلروتیازید به طور قابل توجهی متابولیزه نمیشود. بیش از ۹۵ درصد آن به صورت تغییر نیافته از طریق کلیهها دفع میشود
- نیمه عمر: نیمه عمر حذف آن بین ۶ تا ۱۵ ساعت متغیر است و به عملکرد کلیه بستگی دارد
ج) ملاحظات بالینی فارماکوکینتیک ترکیب
- کنترل ۲۴ ساعته: نیمه عمر طولانیتر هیدروکلروتیازید نسبت به والزارتان، همراه با مصرف یک بار در روز، به کنترل مؤثر فشار خون در طول ۲۴ ساعت کمک میکند.
- تعدیل دوز در نارسایی کلیه: به دلیل دفع قابل توجه هیدروکلروتیازید توسط کلیهها، این ترکیب در بیمارانی با نارسایی شدید کلیوی (کلیرانس کراتینین کمتر از ۳۰ میلیلیتر در دقیقه) توصیه نمیشود. با این حال، والزارتان وابستگی کمی به عملکرد کلیه دارد، که این امر اجازه میدهد تا در نارسایی خفیف تا متوسط با احتیاط استفاده شود.
منع مصرف
۱. موارد منع مصرف در بیماری
منع مصرف این ترکیب یا هر یک از اجزای آن در شرایط زیر وجود دارد:
- حساسیت شدید: منع مصرف در بیمارانی که سابقه حساسیت شدید به والزارتان، هیدروکلروتیازید یا سایر داروهای مشتق از سولفونامیدها (به دلیل ساختار شیمیایی هیدروکلروتیازید) یا هر یک از اجزای فرمولاسیون دارو دارند
- نارسایی کلیوی شدید: به دلیل وجود هیدروکلروتیازید، این ترکیب در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی شدید (کلیرانس کراتینین کمتر از ۳۰ میلیلیتر در دقیقه) یا بیادراری منع مصرف دارد. دیورتیکهای تیازیدی در این شرایط فاقد اثربخشی هستند و ریسک عوارض جانبی را افزایش میدهند
- آنسفالوپاتی کبدی: در بیماران مبتلا به اختلال شدید کبدی یا سیروز کبدی که در معرض خطر آنسفالوپاتی کبدی هستند، هیدروکلروتیازید میتواند با اختلال در تعادل الکترولیتها، رسوب این شرایط را تسریع کند
- انسداد مجاری صفراوی: به دلیل دفع صفراوی والزارتان، این ترکیب در بیماران دارای انسداد مجاری صفراوی یا کولستاز منع مصرف دارد
- استفاده همزمان با آلیسکیرن: منع مصرف مطلق در بیمارانی که مبتلا به دیابت شیرین یا اختلال عملکرد کلیوی متوسط تا شدید (نرخ فیلتراسیون گلومرولی کمتر از ۶۰ میلیلیتر در دقیقه) هستند و به صورت همزمان از داروی آلیسکیرن (مهارکننده مستقیم رنین) استفاده میکنند. ترکیب این داروها ریسک هایپرکالمی، افت شدید فشار خون و آسیب کلیوی را به شدت افزایش میدهد
۲. موارد منع مصرف در بارداری و شیردهیمصرف این ترکیب در دوران بارداری و شیردهی اکیداً ممنوع است و یک هشدار جعبه سیاه دارد:
- بارداری: این ترکیب در تمام طول دوران بارداری، به ویژه در سه ماهه دوم و سوم، منع مصرف مطلق دارد
- جزء والزارتان میتواند باعث آسیبهای جدی به جنین از جمله آسیب کلیوی، کمبود مایع آمنیوتیک، هیپوپلازی ریوی، اختلالات اسکلتی، و مرگ جنین شود
- در صورت تشخیص بارداری، درمان باید فورا قطع شود و یک داروی جایگزین مناسب تجویز گردد
- شیردهی: هیدروکلروتیازید در شیر مادر ترشح میشود و میتواند اثرات نامطلوبی بر نوزاد داشته باشد، از جمله تحریکپذیری یا اثرات نامطلوب بر تولید شیر. همچنین، اطلاعات کافی در مورد ترشح والزارتان در شیر انسان وجود ندارد. به دلیل احتمال بروز عوارض جانبی جدی در نوزاد، مصرف این دارو در دوران شیردهی منع مصرف دارد یا باید تصمیم به قطع شیردهی گرفته شود
۳. موارد منع مصرف در کودکان - کودکان زیر ۱۸ سال: ایمنی و اثربخشی ترکیب والزارتان و هیدروکلروتیازید در کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال اثبات نشده است. بنابراین، استفاده از این ترکیب در این گروه سنی توصیه نمیشود و منع مصرف دارد
- کودکان کوچکتر: به طور خاص، والزارتان به دلیل ریسک عوارض جدی بر کلیه در دوران رشد، در نوزادان و کودکان خردسال منع مصرف دارد
عوارض جانبی
۱. عوارض جانبی شایع (شیوع ۱ تا ۱۰ درصد)
این عوارض در بیش از ۱ نفر از ۱۰۰ نفر رخ دادهاند:
سیستم عصبی مرکزی:
- سردرد: یکی از شایعترین عوارض، با شیوع حدود ۱ تا ۵ درصد.
- سرگیجه: شیوع حدود ۱ تا ۴ درصد.
- خستگی: شیوع حدود ۲ درصد.
دستگاه تنفسی:
- سرفه: این عارضه عمدتاً ناشی از جزء والزارتان است و شیوع آن در این ترکیب حدود ۱ تا ۳ درصد گزارش شده است (که بسیار کمتر از سرفه ناشی از مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین است).
۲. عوارض جانبی کمتر شایع (شیوع ۰.۱ تا ۱ درصد)این عوارض در ۱ نفر از ۱۰۰ تا ۱ نفر از ۱۰۰۰ نفر رخ دادهاند و نیازمند توجه بالینی هستند:
قلبی-عروقی:
- افت فشار خون وضعیتی: به دلیل اثرات درمانی دارو ممکن است ایجاد شود، به خصوص در شروع درمان
الکترولیت و متابولیک:
- کاهش هماتوکریت و هموگلوبین: شیوع ۰.۱ تا ۱ درصد (کمخونی خفیف)
- اختلال در الکترولیتها: تغییرات در سطح پتاسیم (افزایش یا کاهش)، سدیم (کاهش)، و اسید اوریک (افزایش) خون به دلیل جزء هیدروکلروتیازید در این محدوده شیوع قرار دارد. افزایش سطح اسید اوریک میتواند ریسک نقرس را بالا ببرد
- افزایش چربیهای خون: هیدروکلروتیازید ممکن است باعث افزایش سطح کلسترول و تری گلیسیرید شود
دستگاه گوارش:
- تهوع و استفراغ: شیوع کم
- اسهال یا یبوست: شیوع کم
سایر موارد: - کاهش نیروی جنسی (به دلیل جزء هیدروکلروتیازید)
- درد قفسه سینه (اگرچه شیوع آن تفاوت معنیداری با دارونما نداشته است)
۳. عوارض جانبی نادر (شیوع کمتر از ۰.۱ درصد)این عوارض در کمتر از ۱ نفر از ۱۰۰۰ نفر رخ دادهاند و معمولاً جدیتر هستند:
واکنشهای حساسیتی و پوستی:
- آنژیوادم: یک عارضه نادر و جدی مرتبط با والزارتان (تورم صورت، لبها، گلو)
- حساسیت به نور: ناشی از هیدروکلروتیازید است
خونی:
- کاهش پلاکتهای خون: این عارضه در گزارشهای پس از عرضه به بازار ثبت شده است
کلیوی:
- اختلال عملکرد کلیه: شامل نارسایی حاد کلیه (بسیار نادر، معمولاً در بیماران مستعد).
چشمی:
گلوکوم زاویه بسته ثانویه: عارضه بسیار نادر مرتبط با هیدروکلروتیازید، که در صورت بروز نیاز به قطع فوری دارو دارد.
نکته بالینی:پزشک باید هنگام پایش بیمار، به ویژه در افراد مسن و دارای بیماریهای زمینهای (مانند دیابت و نارسایی کلیه)، توجه ویژهای به علائم عدم تعادل الکترولیتها (به ویژه پتاسیم) و افزایش اسید اوریک داشته باشد، زیرا این موارد عمدتاً ناشی از جزء هیدروکلروتیازید هستند و ممکن است نیازمند مداخله درمانی یا افزودن مکمل باشند.
تداخلات دارویی
مشخصات کلی تداخلات:
1. جزء هیدروکلروتیازید؛
- اتصال به رزین یا پلیمر تبادل آنیونی
- عامل ضد فشارخون
- کاهش پرفیوژن یا عملکرد کلیوی
- هایپرکلسمی
- تشدید هایپرگلیسمی
- تشدید هیپوکالمی
- تشدید هیپوناترمی
- تشدید حساسیت به نور
2. جزء والزارتان؛
- عامل ضد فشارخون
- کاهش پرفیوژن یا عملکرد کلیوی
- تشدید هایپرکالمی
- آنتاگونیست آنژیوتانسین II تیپ 1
تداخلات رده X (پرهیز):
آمینولوولینیک اسید (سیستمیک)، برومپریدول، دوفتیلید، فکسینیدازول، لووسولپیرید، پرومازین
کاهش اثرات داروها توسط والزارتان/ هیدروکلروتیازید:
آنژیوتانسین II، داروهای ضد دیابت، متنامین
کاهش اثرات والزارتان/ هیدروکلروتیازید توسط داروها:
آمفتامینها، عوامل کمپلکس ساز اسیدهای صفراوی، بریگاتینیب، برومپریدول، دکس متیلفنیدات، گیاهان (با خاصیت افزاینده فشارخون)، متیلفنیدات، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، آگونیست های اپیوئید، یوهیمبین
افزایش اثرات داروها توسط والزارتان/ هیدروکلروتیازید:
آجمالین، آلوپورینول، آمیفوستین، آمینولوولینیک اسید (موضعی و سیستمیک)، مهارکنندههای آنزیم تبدیلکننده آنژیوتانسین، داروهای ضد سایکوز (نسل دوم [آتیپیکال])، برومپریدول، نمکهای کلسیم، کاربامازپین، گلیکوزید های قلبی، سیکلوفسفامید، سیکلوسپورین (سیستمیک)، دیازوکسید، دیکلروفنامید، دوفتیلید، دروسپیرنون، دولوکستین، فکسینیدازول، هیدروکلروتیازید، داروهای کاهنده فشار خون، ایوابرادین، فرآوردههای حاوی لوودوپا، لووسولپیرید، لیتیم، مکامیلامین، مولتی ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامینهای آ، دی، ای، کا، فولات و آهن)، مولتی ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامینهای آ و ای و بدون آهن)، داروهای مسدودکننده عصبی-عضلانی (غیر دپلاریزان)، نیتروپروسید، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، اکسکاربازپین، فولکودین، پورفیمر، دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم، پرومازین، سدیم فسفاتها، تاکرولیموس (سیستمیک)، توپیرامات، تورمیفن، والزارتان، ورتپورفین، آنالوگهای ویتامین دی
افزایش اثرات والزارتان/ هیدروکلروتیازید توسط داروها:
الکل (اتیل)، آلفوزوسین، آلیسکایرن، داروهای آنتی کولینرژیک، فرآوردههای ترکیبی ضدویروس هپاتیت سی، باربیتورات ها، بنپریدول، آگونیست های بتا-2، بریگاتینیب، بریمونیدین (موضعی)، کورتیکواستروئیدها (استنشاق دهانی و سیستمیک)، داپوکستین، دکس کتوپروفن، دیاسرین، دیازوکسید، الترومبوپگ، اپلرنون، جمفیبروزیل، هپارین، هپارین (با وزن مولکولی پایین)، گیاهان (با خاصیت کاهنده فشارخون)، هیدروکلروتیازید، ایپراگلیفلوزین، شیرینبیان، لورمتازپام، مولسیدومین، مولتی ویتامین/ فلورید (حاوی ویتامینهای آ، دی و ای)، نفتوپیدیل، نیسرگولین، نیکوراندیل، اوبینوتوزومب، آگونیست های اپیوئید، پنتوکسی فیلین، مهارکنندههای فسفودی استراز 5، نمکهای پتاسیم، آنالوگهای پروستاسیکلین، کیناگولید، رانولازین، ربوکستین، مهارکنندههای انتخابی باز جذب سروتونین، تریفلونومید، تولواپتان، تریمتوپریم، والزارتان
تداخلات دارویی مهم
تداخلات این ترکیب به سه دسته اصلی تقسیم میشوند:
الف) تداخلات مرتبط با سیستم رنین-آنژیوتانسین و کلیه
· مهارکنندههای مستقیم رنین (مانند آلیسکیرن):
- نوع تداخل: استفاده همزمان در بیماران مبتلا به دیابت یا اختلال کلیوی متوسط تا شدید (نرخ فیلتراسیون گلومرولی کمتر از ۶۰ میلیلیتر در دقیقه) منع مصرف مطلق دارد. این ترکیب خطر هایپرکالمی (افزایش پتاسیم خون)، افت شدید فشار خون و آسیب حاد کلیوی را به شدت بالا میبرد.
مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین:
- نوع تداخل: مصرف همزمان توصیه نمیشود، زیرا ریسک هایپرکالمی، افت فشار خون و بدتر شدن عملکرد کلیه را افزایش میدهد.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب):
- نوع تداخل: کاهش اثرات ضد فشار خونی هر دو جزء. در بیماران مسن یا دچار کمبود حجم، مصرف همزمان میتواند منجر به بدتر شدن عملکرد کلیه و احتمالاً نارسایی حاد کلیه شود.
ب) تداخلات مرتبط با تعادل الکترولیتهادیورتیکهای نگهدارنده پتاسیم (مانند اسپیرونولاکتون، آمیلورید، تریامترن):
- نوع تداخل: افزایش ریسک هایپرکالمی (افزایش پتاسیم خون) به دلیل جزء والزارتان.
مکملهای پتاسیم یا جایگزینهای نمک حاوی پتاسیم:
- نوع تداخل: افزایش ریسک هایپرکالمی.
کورتیکواستروئیدها، کاربنوکسولون، و مسهلهای تحریککننده:
- نوع تداخل: افزایش ریسک هایپوکالمی (کاهش پتاسیم خون) به دلیل جزء هیدروکلروتیازید. این داروها باعث افزایش دفع پتاسیم میشوند.
داروهای دیژیتال:
- نوع تداخل: در صورت بروز هایپوکالمی ناشی از هیدروکلروتیازید، خطر مسمومیت با دیژیتال (آریتمیهای قلبی) افزایش مییابد.
ج) تداخلات خاصلیتیوم:
نوع تداخل: کاهش دفع کلیوی لیتیوم توسط هر دو جزء، منجر به افزایش غلظت لیتیوم در خون و ریسک مسمومیت با لیتیوم میشود. پایش دقیق سطح لیتیوم ضروری است.
داروهای ضد دیابت (از جمله انسولین و داروهای خوراکی پایینآورنده گلوکز):
نوع تداخل: هیدروکلروتیازید ممکن است تحمل گلوکز را کاهش دهد و نیاز به تنظیم دوز داروهای ضد دیابت را ایجاد کند.
رزینهای تبادل یونی (مانند کلستیرامین و کلستیپول):
نوع تداخل: این داروها جذب هیدروکلروتیازید از دستگاه گوارش را کاهش داده و اثربخشی آن را کم میکنند. بهتر است داروی تیازیدی حداقل چهار ساعت قبل یا چهار تا شش ساعت بعد از رزین مصرف شود.
۲. تداخل با غذا - جزء والزارتان: مصرف والزارتان همراه با غذا منجر به کاهش زیست دسترسی (میزان جذب دارو) میشود (تا حدود ۴۰ درصد)، اما این کاهش از نظر بالینی در کنترل فشار خون چندان معنیدار نیست.
- جزء هیدروکلروتیازید: جذب هیدروکلروتیازید توسط غذا افزایش مییابد.
- توصیه بالینی: با توجه به اینکه ترکیب دارویی برای دستیابی به کنترل پایدار فشار خون استفاده میشود، برای افزایش پایبندی بیمار، توصیه میشود این دارو هر روز در یک زمان مشخص و همراه یا بدون غذا مصرف شود.
۳. تداخل در آزمایشات مصرف این ترکیب مستقیماً در انجام آزمایشها اختلال ایجاد نمیکند، اما اثرات آن بر پارامترهای بیوشیمیایی خون مشهود است:
- الکترولیتها: افزایش یا کاهش سطح پتاسیم، سدیم، منیزیم، و کلسیم (معمولاً افزایش جزئی کلسیم به دلیل هیدروکلروتیازید). پایش دورهای این پارامترها ضروری است.
- عملکرد کلیه: افزایش سطح کراتینین و نیتروژن اوره خون، به ویژه در بیماران با اختلال کلیوی زمینهای.
- اسید اوریک: افزایش سطح اسید اوریک سرم به دلیل مهار دفع کلیوی توسط هیدروکلروتیازید.
- چربی و گلوکز: افزایش احتمالی سطح کلسترول، تری گلیسیرید و گلوکز خون (هایپرگلیسمی خفیف) ناشی از جزء هیدروکلروتیازید.
- آزمایش عملکرد پاراتیروئید: هیدروکلروتیازید ممکن است در آزمایشهای ارزیابی عملکرد پاراتیروئید (به دلیل تأثیر بر کلسیم خون) اختلال ایجاد کند. توصیه میشود قبل از انجام این آزمایشها، دیورتیکهای تیازیدی به طور موقت قطع شوند
هشدار ها
ترکیب دارویی والزارتان و هیدروکلروتیازید یک گزینه درمانی مؤثر است، اما به دلیل وجود دو جزء فعال، دارای هشدارهای بالینی مهمی است که پزشکان باید برای اطمینان از ایمنی و اثربخشی درمان به آنها توجه ویژه داشته باشند.
۱. هشدارهای مهم و کاربردی
الف) آسیب رسانی به جنین و بارداری
- هشدار جعبه سیاه: مهمترین هشدار مربوط به مصرف این ترکیب در دوران بارداری است. مصرف این دارو در تمام دوران بارداری، به ویژه در سه ماهه دوم و سوم، به دلیل ریسک آسیبهای جدی و مرگ جنین ناشی از والزارتان، اکیداً ممنوع است. در صورت تشخیص بارداری، درمان باید بلافاصله قطع شود
ب) افت فشار خون علامتی
- ریسک در بیماران پرخطر: افت فشار خون شدید ممکن است پس از شروع درمان رخ دهد، به ویژه در بیمارانی که دچار کاهش حجم خون هستند (مانند بیماران تحت درمان با دوز بالای دیورتیک، یا سابقه اسهال و استفراغ)
- مدیریت بالینی: قبل از شروع درمان، باید کمبود حجم و نمک بدن بیمار اصلاح شود یا درمان با دوزهای پایین شروع گردد
ج) اختلال عملکرد کلیوی
- تشدید نارسایی کلیه: در بیمارانی که عملکرد کلیه آنها وابسته به فعالیت سیستم رنین-آنژیوتانسین است (مثل نارسایی احتقانی قلب شدید یا تنگی شریان کلیوی دوطرفه)، مهار این سیستم توسط والزارتان میتواند باعث نارسایی حاد کلیه شود
- اثر هیدروکلروتیازید: به دلیل وجود هیدروکلروتیازید، این ترکیب در بیماران با نارسایی کلیوی شدید (کلیرانس کراتینین کمتر از ۳۰ میلیلیتر در دقیقه) منع مصرف دارد، زیرا دیورتیکهای تیازیدی در این شرایط بیاثر هستند
- پایش: پایش منظم سطح کراتینین و نیتروژن اوره خون ضروری است
د) عدم تعادل الکترولیتها و مایعات
- کاهش پتاسیم و سدیم خون: هیدروکلروتیازید میتواند باعث کاهش سطح پتاسیم (هایپوکالمی)، سدیم (هایپوناترمی) و منیزیم خون شود. هایپوکالمی میتواند خطر آریتمیهای جدی را افزایش دهد
- افزایش پتاسیم و کلسیم خون: والزارتان میتواند باعث افزایش سطح پتاسیم (هایپرکالمی) شود. همچنین، هیدروکلروتیازید میتواند دفع کلسیم را کاهش داده و باعث افزایش خفیف کلسیم (هایپرکلسمی) شود
- پایش: پایش منظم الکترولیتهای سرم برای مدیریت ایمن ضروری است
ه) اثرات متابولیک
- گلوکز خون: هیدروکلروتیازید ممکن است تحمل گلوکز را مختل کند و در بیماران دیابتی نیاز به تنظیم دوز داروهای ضد دیابت باشد
- چربی خون: ممکن است سطح کلسترول و تری گلیسیرید سرم به طور خفیف و گذرا افزایش یابد
- اسید اوریک: هیدروکلروتیازید باعث کاهش ترشح اسید اوریک میشود و میتواند ریسک نقرس یا تشدید آن را افزایش دهد
و) حساسیتهای شدید
- واکنشهای آلرژیک: آنژیوادم، که میتواند با تورم صورت، لبها، زبان یا گلو همراه باشد، یک عارضه نادر اما جدی مرتبط با والزارتان است
- حساسیت به سولفونامید: بیماران دارای سابقه حساسیت به داروهای مشتق از سولفونامید ممکن است نسبت به هیدروکلروتیازید نیز حساسیت نشان دهند
ز) میاوپی حاد و گلوکوم زاویه بسته ثانویه
- عارضه چشمی نادر: هیدروکلروتیازید به ندرت با ایجاد گلوکوم زاویه بسته ثانویه همراه است. علائم شامل کاهش دید حاد یا درد چشمی است که معمولاً در عرض چند ساعت تا چند هفته پس از شروع مصرف رخ میدهد. در صورت بروز، دارو باید فوراً قطع شود
۲. اوردوز و درمان آناوردوز با ترکیب والزارتان و هیدروکلروتیازید معمولاً به دلیل اثرات تقویت شده هر دو جزء است:
الف) علائم اوردوز
- افت فشار خون شدید: برجستهترین علامت اوردوز است که میتواند منجر به سرگیجه، غش، و تاکی کاردی (تپش قلب) شود.
- کاهش الکترولیتها: ناشی از جزء هیدروکلروتیازید، میتواند شامل کم آبی شدید و کاهش پتاسیم خون باشد که ریسک آریتمی قلبی را به دنبال دارد.
- ناراحتی دستگاه گوارش: تهوع و استفراغ.
ب) درمان اوردوز
- حمایت بالینی و تثبیت وضعیت بیمار: درمان اوردوز کاملاً حمایتی و علامتی است.
- اقدامات حیاتی: راه هوایی بیمار باید تثبیت شود و در صورت نیاز، حمایت تنفسی انجام گیرد.
- افت فشار خون: برای اصلاح افت شدید فشار خون، بیمار باید در وضعیت خوابیده قرار گرفته و تزریق وریدی محلول نمکی ایزوتونیک برای افزایش حجم داخل عروقی انجام شود. در صورت عدم پاسخ به مایع درمانی، ممکن است از وازوپرسورها (مانند نوراپینفرین) برای تثبیت فشار خون استفاده شود.
- اصلاح عدم تعادل الکترولیتها: پایش دقیق سطح الکترولیتهای سرم، به ویژه پتاسیم، ضروری است. کمبود پتاسیم باید با احتیاط اصلاح شود.
- همودیالیز: والزارتان به دلیل اتصال بالا به پروتئینهای پلاسما و هیدروکلروتیازید به دلیل اتصال متوسط به پروتئینها، به طور مؤثری توسط همودیالیز قابل جداسازی نیستند و این روش برای درمان اوردوز مفید نخواهد بود.
- پایش: بیمار باید تا زمان تثبیت کامل علائم حیاتی تحت پایش دقیق (از جمله پایش قلب) باقی بماند.
توصیه های دارویی
۱. توصیههای دارویی برای بیمار
این اطلاعات باید به سادگی و وضوح برای بیمار توضیح داده شوند:
الف) نحوه صحیح مصرف
- زمان مصرف: دارو باید یک بار در روز، ترجیحاً صبحها مصرف شود. مصرف در صبح به کاهش بیدار شدن شبانه برای ادرار کردن ناشی از جزء هیدروکلروتیازید کمک میکند.
- همراه غذا: دارو را میتوان همراه یا بدون غذا مصرف کرد، اما توصیه میشود هر روز به یک شکل مصرف شود.
- مصرف منظم: مصرف دارو باید در زمان مشخص و به صورت منظم باشد.
- دوز فراموش شده: اگر بیمار مصرف یک دوز را فراموش کرد، به محض یادآوری باید آن را مصرف کند، مگر اینکه نزدیک زمان دوز بعدی باشد. در این صورت، باید دوز فراموش شده را نادیده بگیرد. نباید برای جبران دوز فراموش شده، دو دوز را همزمان مصرف کرد.
ب) هشدارهای مهم برای بیمار
- بارداری اضطراری: اگر بیمار قصد بارداری دارد یا متوجه بارداری خود شد، باید فوراً مصرف دارو را قطع کرده و بلافاصله با پزشک تماس بگیرد. این دارو میتواند به جنین آسیب جدی وارد کند.
- علائم افت فشار خون و کم آبی: در روزهای اول درمان یا هنگام ورزش شدید و گرما، ممکن است بیمار دچار سرگیجه یا سبکی سر شود. این علائم میتوانند نشان دهنده افت فشار خون یا کم آبی باشند. بیمار باید به آرامی از حالت نشسته یا خوابیده بلند شود و در صورت سرگیجه شدید، با پزشک تماس بگیرد.
- علائم نامتعادل شدن الکترولیتها: بیمار باید علائمی مانند تشنگی غیر معمول، ضعف، بیحالی، دردهای عضلانی، ضربان قلب نامنظم یا تهوع و استفراغ شدید را گزارش کند، زیرا ممکن است نشان دهنده کاهش پتاسیم یا سایر اختلالات الکترولیتی ناشی از دیورتیک باشد.
- تداخلات دارویی: بیمار باید پزشک را در مورد تمام داروهای مصرفی، به ویژه مکملهای پتاسیم و داروهای بدون نسخه برای درد و سرماخوردگی (داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی)، مطلع سازد.
۲. توصیههای دارویی مخصوص پزشکاین توصیهها راهنمای مدیریت و پایش بیمار در طول درمان با ترکیب والزارتان + هیدروکلروتیازید هستند:
الف) شروع درمان و تنظیم دوز
- انتخاب درمان ترکیبی: این ترکیب دارویی باید برای بیمارانی تجویز شود که فشار خون آنها با والزارتان یا هیدروکلروتیازید به تنهایی به حد مطلوب کاهش نیافته است.
- تعدیل دوز: تنظیم دوز معمولاً باید با در نظر گرفتن دوزهای مؤثره هر یک از اجزا (والزارتان و هیدروکلروتیازید) انجام شود. تنظیم نهایی دوز معمولاً پس از دو تا چهار هفته از شروع یا تغییر دوز، بر اساس پاسخ فشار خون بیمار، صورت میگیرد.
- نارسایی کلیوی: این ترکیب در بیماران با کلیرانس کراتینین کمتر از ۳۰ میلیلیتر در دقیقه منع مصرف دارد، زیرا هیدروکلروتیازید در این سطح از اختلال کلیوی بیاثر است و تجمع والزارتان میتواند ریسک آسیب کلیه را افزایش دهد.
ب) پایشهای ضروری و کنترل عوارض
- پایش الکترولیتها: پایش مکرر سطح پتاسیم، سدیم و اسید اوریک سرم، به ویژه در شروع درمان و پس از هر تغییر دوز، ضروری است. هایپوکالمی ناشی از دیورتیک تیازیدی ممکن است توسط اثرات نگهدارنده پتاسیم والزارتان تا حدی خنثی شود، اما همچنان باید کنترل شود.
- پایش عملکرد کلیه: پایش منظم سطح کراتینین و نیتروژن اوره خون در بیمارانی با نارسایی کلیوی یا تنگی عروق کلیه برای تشخیص به موقع نارسایی حاد کلیه ضروری است.
- بررسی متابولیک: پایش قند خون در بیماران دیابتی باید با دقت بیشتری انجام شود، زیرا هیدروکلروتیازید ممکن است کنترل قند خون را مختل کند. همچنین باید ریسک افزایش اسید اوریک خون و بروز نقرس در نظر گرفته شود.
- آنژیوادم: در صورت بروز آنژیوادم، دارو باید فوراً و برای همیشه قطع شود. این بیماران نباید هیچ داروی دیگری از دسته مسدود کنندههای گیرنده آنژیوتانسین II یا مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین را مصرف کنند.
- قطع دیورتیکها برای جراحی: در صورت امکان، دیورتیکها (از جمله هیدروکلروتیازید) باید چند روز قبل از جراحی انتخابی قطع شوند تا از افت شدید فشار خون در حین بیهوشی جلوگیری شود.
منابع معتبر برای کسب اطلاعات بیشتر
Medscape
برای دسترسی به اطلاعات تخصصی و جامع در زمینه مقدارمصرف، فارماکولوژی،تداخلات دارویی و راهنماییهای کلینیکی،از وبسایت
Medscape
استفاده کنید.
Drugs.com
برای بررسی دقیق دوزها،عوارض جانبی،هشدارها و جزئیات کاربرد داروها،میتوانید به وبسایت
Drugs.com
مراجعه کنید.
مصرف در بارداری
گروه D
استفاده نشود: شواهدی دال بر خطر مرگ جنین با مصرف این دارو در دوران بارداری وجود دارد. این شواهد به واسطه تحقیقات، تجربه عرضه در بازار و یا مطالعات انسانی به دست آمده است. منافع دارو در مقابل خطرات احتمالی، تعیین کننده مصرف یا عدم مصرف این دارو در دوران بارداری است
