پنجه شیطان

نام علمی گیاه: Harpagophytum procumbens
این گیاه به نام devil's claw شناخته می شود.
اثرات ضد درد، آرامبخش و ادرار آور این گیاه در فارماکوپه انگلستان ثبت شده است. اغلب مطالعات نشان دهنده این موضوع است که اثر ضد درد این گیاه بیشتر بر دردهای مزمن موثر است تا دردهای حاد.
اثر ضد درد این گیاه بر روی دردهای مزمن کمر با اثر داروی VIOXX قابل مقایسه است.
این گیاه در طب سنتی آفریقا برای درمان آرتریت، کمر درد، درد عصبی، سردرد و برای هضم غذا و کاهش تب استفاده می شود. از خواص دیگر آن ضد درد و التهاب است. گیاه پنجه شیطان برای درد ماهیچه ای، التهاب تاندون ها، بیماری های کبدی و صفرا مفید است و به عنوان مسکن، آرامبخش و ادرار آور نیز استفاده می شود. (1).
این گیاه درمان مؤثری برای ناراحتیهای ماهیچه ای عضلات میباشد، به عنوان مسکن، آرامبخش و ادرارآور نیز کاربرد دارد. تحقیقات به عمل آمده روی حیوانات نشان داده است که گیاه پنجه شیطان التهاب ناشی از آرتریت را کاهش می دهد.

تحقیقات ثابت کرده است که ریشه های این گیاه دارای اثر ضد التهابی بوده که مربوط به گلیکوزیدهای ایریدوئیدی آن است. همچنین مشخص شده است که این ترکیب از سنتز لوکوترین ها جلوگیری می کند. در تحقیق دیگری ثابت شده است که این گیاه به میزان 960 میلی گرم عصاره حاوی 30 میلی گرم هارپاگوزید جدا شده از گیاه سبب بهبود بیماران با التهاب مفاصل زانو و ران می شود. ماده اصلی این گیاه با اثرات درمانی مربوط به ترکیب هارپاگوساید است. تحقیقات ثابت کرده است که اثر ضد التهاب این گیاه از طریق مهار ساخت عامل نکروز تومور آلفا ناشی از لیپو پلی ساکارید به وسیله مونوسیت ها است. همچنین ثابت شده است که عصاره این گیاه تولید میلوپراکسیداز از نوتروفیل های تحریک شده را کاهش می دهد و مسیر التهابی پروستاگلاندین E2 را از طریق مهار فعالیت سیکلواکسیژناز 2 مسدود می کند. بنابراین ترکیب هارپاگوساید با مهار متابولیسم اسید آراشیدونیک اثر ضد التهاب خود را اعمال می کند.در پژوهش های مختلف اثرات ضد آرتروزی این گیاه به اثبات رسیده است و مشخص شده که مصرف این گیاه باعث کاهش کمر درد می شود (3-1).

ریشه این گیاه حاوی گلیکوزیدهای ایریدوئیدی از جمله هارپاگوزید است. همچنین حاوی فلاونوئیدها از جمله کامفرول، آپی ژنین، تری ترپن ها، فیتواسترول ها، اسیدهای فنولیک و قندها است (3-1).

این گیاه باعث تحریک اسید معده می شود و در بیماران با زخم گوارش باید با احتیاط استفاده شود.

عصاره گیاه پنجه شیطان می تواند با اثر داروهای وارفارین و تیکلوپیدین تداخل داشته باشد.

مصرف گیاه پنجه شیطان در موارد التهاب معده، زخم معده و زخم دوازده به دلیل ترکیبات تلخ ایریدوئیدی مانند هارپاگوزید (Harpagosid) و پروکومبید (Procumbid) که محرک ترشح اسید معده هستند منع مصرف دارد. همچنین این گیاه به دلیل اثرات صفرازایی در افراد با سنگ صفرا منع مصرف دارد. استفاده از این گیاه در دوران حاملگی و شیردهی باید با احتیاط مصرف شود (4).

مصرف اين فرآورده در طول حاملگي و شيردهي توصيه نمي‌شود.
در بیمارن ديابتی، اختلالات قلبي و عروقي و فشار خون بالا منع مصرف دارد.

منابع
1-Walsh N. Devil's claw for osteoarthritis.Rheumatol. News. 1997;1: 19.

2-Loew D, Mollerfeld J, Schodter A,Puttkammer S and Kaszkin M. Investigations on the pharmacokinetic properties of Harpagophytum extracts and their effects on eicosanoid biosynthesis in vitro and ex vivo. Clin. Pharmacol.Ther. 2001; 69: 356 - 64.

3-Brien S, Lewith G and McGregor G. Devil's claw (Harpagophytum procumbens) as atreatment for osteoarthritis: a review of efficacy and safety.J. Altern. Complement. Med. 2006; 12: 981 - 93.

4- ضیایی، علی،مسگرپور، بیتا (1384). احتیاط مصرف و تداخلات دارویی گیاهان دارویی بر اساس شواهد و مستندات،انتشارات تیمورزاده- نشر طبیب.