اطلاعات تخصصی
موارد مصرف سرخارگل
نام علمی گیاه: Echinaceae purpurea
نام انگلیسی: coneflower
پیشگیری و درمان سرماخوردگی،آنفلوانزا و سینوزیت، عفونت های مجاری تنفسی فوقانی و مجاری ادراری،افزایش قدرت ایمنی بدن،
التهاب گوش میانی. در درمان عفونت قارچ زنان(کاندیدا آلبکنس) بصورت واژینال کاربرد دارد. فراورده های موضعی این گیاه در درمان عفونت های موضعی و دمل های چرکی استفاده می شود.
این گیاه دارای اثرات ضد باکتری، ضد ویروس، تقویت کننده سیستم ایمنی بدن و درمان کننده زخم ها است.گیاه سرخارگل به عنوان مهمترین گیاه در درمان سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونت های ویروسی است. و همچنین درمان کننده التهاب لثه و برونشیت است.این گیاه در رفع مسمومیت های خونی و مارگزیدگی نیز مفید است. ریشه این گیاه در درمان عفونت های دستگاه گوارش مؤثر است (6-4).
مکانیسم اثر سرخارگل
تحقیقات ثابت کرده است که این گیاه می تواند سبب تقویت سیستم ایمنی بدن شود و به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی ترکیب کافئیک اسید موجود در گیاه دارای اثرات ضد سرطانی بوده و مانع تکثیر سلول های سرطانی سینه و کبد می شود. ثابت شده است که عصاره این گیاه سل لاین ها را در مقابل ویروس ها از جمله آنفولانزا محافظت می کند که به دلیل القای تولید اینترفرون در سل لاین ها است. این گیاه دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بسیار بالایی است و باعث مهار رادیکال های آزاد می شود که این اثر مربوط به ترکیبات پلی فنولی گیاه است. سازمان بهداشت جهانی مصرف موضعی سرخارگل را در التهابات پوستی و همچنین به عنوان کمک کننده در درمان ایدز معرفی کرده است. تحقیقات پژوهشگران نشان داده است که در انسان دوز پایین سرخارگل می تواند فاگوسیتوز را بالا ببرد و دوز بالا تعداد گلبول های سفید و فعالیت فاگوسیتوز را کاهش دهد. عصاره این گیاه باعث افزایش در میزان تولید اینترلوکین 1، 2 و 6 می گردد. این افزایش توسط مونوسیت های فعال شده یا ماکروفاژها، فیبروبلاست ها و سلول های آندوتلیال صورت می گیرد. ثابت شده است که ترکیب اکیناکوزید موجود در این گیاه، تخریب کلاژن نوع III ناشی از رادیکال های آزاد را مهار می کند. مطالعات نشان می دهند که عصاره اندام هوایی سرخارگل، آنزیم هیالوزونیداز را مهار می کند. در پژوهش ها مشخص شده است که مصرف فراورده های گیاهی حاوی شیرابه گیاه سرخارگل سبب کاهش مشکلات التهاب پوستی در بیماران می شود و همچنین ثابت شده است که به کارگیری بانداژهای موضعی که محتوی افشرده این گیاه باشد، موجب کاهش ادم، خونریزی زیرجلدی و کم شدن نکروز پوستی می شود (13-8).
فارماکوکینتیک سرخارگل
تمام قسمت های این گیاه اثر درمانی دارد.این گیاه حاوی اسید کافئیک و مشتقات حاصل از آن شامل اسید شیکوریک است که مهمترین ترکیب دارویی این گیاه می باشد.ترکیبات دیگر گیاه شامل اکیناکوزید، کلروژنیک اسید و سینارین است (3-1).
عوارض جانبی سرخارگل
میزان عود مجدد عفونت های کاندیدایی رحمی تحت درمان با مصرف موضعی داروهای ضد قارچ آزول در هنگام مصرف همزمان گیاه سرخارگل به میزان زیادی افزایش می یابد.
تداخلات دارویی سرخارگل
این گیاه با اثر ضد سرطانی کورتیکو استروئیدها در شیمی درمانی تداخل ایجاد می کند. در صورت مصرف طولانی مدت گیاه به مدت 8 هفته با داروهای دیگر ایجاد سمیت کبدی می کند. مصرف گیاه سر خارگل همزمان با داروی وارفارین تداخل ایجاد می کند (7).
هشدار ها سرخارگل
استفاده از شیره گیاه سرخارگل در مالتیپل اسکلروزیس و کلاژنوزیس به دلیل اثرات احتمالی تحریکی بر فیبروبلاست ها منع مصرف دارد. در شرایط حاد و پیشرفته لوکوزیس و بیماری های خود ایمنی منع مصرف دارد.همچنین استفاده از این گیاه در افراد مبتلا به سل و HIV نباید مصرف شود. مصرف طولانی مدت سرخارگل(بیشتر از 6 یا 8 هفته) مجاز نمی باشد.
انجمن فراورده های گیاهی آمریکا گیاهان این جنس (اکیناسه) را در کلاس I ایمنی (بدون خطر در صورت استفاده مناسب) طبقه بندی نموده است. این جنس به ندرت آلرژی ایجاد می کند و در مطالعات سم شناسی هیچ گونه اثر جهش زایی از آن گزارش نشده است. پلی ساکاریدهای موجود در این جنس در مقادیر مصرف زیاد سمی هستند و مقدار بیش از 2500 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن زنده به طور صفاقی اثر کشندگی دارد.
توصیه های دارویی سرخارگل
منابع
1- Nasir Z. (2008). Comparison effects of Echinacea purpurea juices and Nigella sativa seeds on performance, some blood parameters, carcass and meat quality of broilers. Ph. D. dissertation, Institute of Animal Breeding and Husbandry University of Hohenheim, Stuttgart, pp: 7-18.
2- Hu C, Kitts DD. Studies on the antioxidant activity of Echinacea root extract. J Agric Food Chem 2000; 48: 1466-72.
3-Ceeh R. Phytochemical variation within populations of Echinacea purpurea (Asteraceae). Biochem Syst
Ecol 2006; 30: 837-54.
4- Percival SS. Use of echinacea in medicine. Biochem Pharmacol 2000; 60: 155-8.
5- American Society of Health-system Pharmacists. Herbal to AHFS DL.,Bethesda, Maryland, USA,2009; 31-32.
6-O Hara, M. Kiefer, D. Farrel, K. Kemper,K. 1998. A review of 12 Commonly used medicinal herbs.Arch. Fam. Med.2001;7:523-35.
7- ضیایی، علی،مسگرپور، بیتا (1384). احتیاط مصرف و تداخلات دارویی گیاهان دارویی بر اساس شواهد و مستندات،انتشارات تیمورزاده- نشر طبیب.
8-Busing KH. Hyaluronidase inhibition by Echinacin.Arzneimittelforschung 1952 ; 2: 467-24.
9-Bauer R, Wagner H. Echinacea. Handbook for doctores,pharmacists and researchers. Stuttgart: Wissenchaftlie Verlagsgesellschaft: 1990.
10-Viehmann P. Results of treatment with an echinacea-based ointment. Erfahrungsheilkunde 1978; 27: 353-358.
11-Fleming T. PDR for Herbal Medicines, 4th Edition ,Thomson ,Medical Economics Company Inc , 1998. 11: 2-9.
12-Tajbakhsh, H., Immunology stem, Tehran:Tehran University Press, 1995. Page 53-30,69.
13-Thompson KD. Antiviral activity of Viracea against acyclovir susceptible and acyclovir resistant strains of herpes simplex virus. Antiviral Research 1998;
