معرفی کلاژن
کلاژن یک پروتئین ساختاری حیاتی است که بیش از ۳۰٪ از پروتئینهای موجود در بدن را تشکیل میدهد. این ماده اصلی در ساختار پوست، مفاصل، استخوانها، تاندونها و سایر بافتهای پیوندی نقش دارد. مصرف مکملهای کلاژن به منظور حمایت از سلامت پوست (افزایش الاستیسیته، کاهش چین و چروک)، بهبود سلامت مفاصل و تقویت بافتهای آسیب دیده به کار میرود.
انواع کلاژن و تفاوت های آن:
۱. کلاژن نوع I
- تعریف و منشاء: کلاژن نوع I بیشترین مقدار را در بدن تشکیل میدهد و عمدتاً از بافتهای پوستی، استخوانها، تاندونها و لیگامانها به دست میآید.
- ویژگیهای کلیدی: ساختاری بسیار مقاوم و قوی است که به استحکام و انعطافپذیری پوست و استخوانها کمک میکند.
- کاربردهای بالینی: سلامت پوست: بهبود الاستیسیته، کاهش چین و چروک و بهبود زخمهای سطحی.
- سلامت استخوان و تاندون: تقویت ساختار استخوانی و بهبود عملکرد تاندونها.
- توصیه مصرف: برای کسانی که به دنبال بهبود ظاهر پوست، کاهش علائم پیری و تقویت ساختار استخوانی هستند، مکملهای حاوی کلاژن نوع I (اغلب بههمراه کلاژن نوع III) توصیه میشود.
۲. کلاژن نوع II
- تعریف و منشاء: کلاژن نوع II عمدتاً در غضروفهای مفصلی یافت میشود و از منابع مانند مرغ (بهخصوص از استخوانهای سینهای) استخراج میشود.
- ویژگیهای کلیدی: مسئول حفظ ساختار و انعطافپذیری غضروف و مفاصل است؛ این نوع کلاژن بهطور خاص برای محافظت و بازسازی غضروفهای آسیبدیده مفید است.
- کاربردهای بالینی: سلامت مفاصل: کاهش درد و التهابات در بیماران مبتلا به آرتروز، بهبود عملکرد مفاصل و کاهش سایش غضروف.
- توصیه مصرف: افرادی که به دنبال حمایت از سلامت مفاصل و درمان مشکلات مرتبط با غضروف (مانند آرتروز) هستند، مکملهای حاوی کلاژن نوع II (اغلب در فرم غیردناتوره) توصیه میشود.
۳. کلاژن نوع III
- تعریف و منشاء: کلاژن نوع III اغلب در کنار کلاژن نوع I در بافتهای پوستی، عضلانی و رگهای خونی یافت میشود.
- ویژگیهای کلیدی: کمک به حفظ ساختار نرم و انعطافپذیری بافتهای داخلی، بهویژه در پوست که با کلاژن نوع I به صورت مکمل عمل میکند.
- کاربردهای بالینی: سلامت پوست و زخمها: بهبود فرآیند بهبود زخم و افزایش هماهنگی ساختاری پوست.
- توصیه مصرف: معمولاً بههمراه کلاژن نوع I در مکملهای پوست به کار میرود تا ترکیب سازگار و موثری جهت تقویت ساختار پوست فراهم شود.
نتیجهگیری و انتخاب مناسب
برای بهبود سلامت پوست، مو و ناخن: مکملهای حاوی کلاژن نوع I (اغلب همراه با کلاژن نوع III) بهترین گزینه هستند. این ترکیب باعث بهبود الاستیسیته، رطوبترسانی و کاهش چین و چروک میشود.
برای حمایت از مفاصل و غضروف: کلاژن نوع II بهطور خاص توصیه میشود. این نوع کلاژن با تأمین آمینو اسیدهای لازم برای ساخت و بازسازی غضروف، در کاهش درد مفصلی و بهبود عملکرد مفاصل مؤثر است.
موارد مصرف کلاژن
سلامت پوست:
- بهبود بافت و افزایش رطوبت پوست
- کاهش چین و چروکها و بهبود الاستیسیته
سلامت مفاصل و استخوانها:
- کاهش درد و التهابات مفصلی
- حمایت از بازسازی بافت مفصلی
تقویت بافتهای پیوندی:
- تسریع بهبود زخمهای سطحی و آسیبهای بافتی
سلامت مو و ناخنها:
- تقویت ساختار مو و افزایش ضخامت ناخنها
موارد بالینی کلاژن
کلاژن به عنوان یک مکمل غذایی، در مطالعات بالینی نشان داده که میتواند به کاهش علائم پیری پوست، بهبود درد مفاصل ناشی از آرتروز و افزایش عملکرد مفاصل در افراد مسن کمک کند. همچنین، برخی تحقیقات حاکی از بهبود سلامت استخوانها و تسریع روند بهبود زخمها با مصرف منظم کلاژن هستند.
اثربخشی و آمار کلاژن
مطالعات بینالمللی گزارش میکنند که مصرف کلاژن میتواند:
- بهبود الاستیسیته پوست تا حدود ۲۰-۳۰٪ در دوره ۸-۱۲ هفتهای را به همراه داشته باشد
- کاهش درد مفاصل در حدود ۴۰-۵۰٪ در بیماران مبتلا به آرتروز را نشان دهد
- این آمار ممکن است بسته به دوز مصرفی، شکل دارویی و ویژگیهای فردی بیمار متفاوت باشد.
مقدار مصرف کلاژن
کلاژن معمولاً به صورت مکمل خوراکی (پودر، کپسول یا نوشیدنی) عرضه میشود. دوز مصرفی بسته به هدف درمانی و رده سنی به صورت زیر توصیه میشود:
سلامت پوست:
- بزرگسالان: ۲.۵ تا ۱۰ گرم در روز
سلامت مفاصل:
رده سنی مسن:
- دوز معمول ممکن است ۱۰ گرم در روز باشد؛ اما با توجه به وضعیت کلی بدن، ممکن است پزشک دوز را تنظیم کند
- توصیه میشود حتماً دستور پزشک یا داروساز را رعایت کنید.
خطرات مرتبط با مصرف طولانیمدت کلاژن
- مصرف کلاژن بهطور کلی ایمن محسوب میشود. در مطالعات، مصرف طولانیمدت (بیش از ۶ ماه) معمولاً با عوارض جدی همراه نبوده است.
- برخی افراد ممکن است بهصورت خفیف دچار ناراحتیهای گوارشی (مثلاً نفخ یا اسهال) شوند؛ گزارش شده که این عوارض در حدود ۵-۱۰٪ موارد مشاهده میشود.
- واکنشهای آلرژیک بسیار نادر (کمتر از ۱٪) گزارش شدهاند، به ویژه در افرادی که حساسیت به منابع حیوانی دارند.
مکانیسم اثر کلاژن به زبان ساده
کلاژن، همان پروتئین اصلی سازنده بافتهای پیوندی است. با مصرف مکمل کلاژن، بدن شما آمینو اسیدهای لازم برای ساخت و بازسازی این بافتها را دریافت میکند. به بیان ساده، وقتی شما کلاژن مصرف میکنید:
- بدن شما مواد سازنده برای ساخت پوست، استخوان و مفاصل را دریافت میکند.
- این فرآیند به بهبود ظاهر پوست (افزایش رطوبت و کاهش چین و چروک) و کاهش درد و التهابات مفصلی کمک میکند.
عوارض جانبی کلاژن و مدیریت آنها
عوارض گوارشی:
- نفخ و سوءهاضمه در حدود ۵-۱۰٪
- مدیریت: مصرف همراه با آب کافی و تقسیم دوز به چند بخش در طول روز
واکنشهای آلرژیک:
- در کمتر از ۱٪ موارد
- مدیریت: در صورت بروز علائم مانند خارش یا تورم، مصرف را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
مکملهای تغذیهای برای کاهش عوارض کلاژن
برای بهبود جذب و کاهش عوارض کلاژن توصیه میشود:
- ویتامین C: مصرف ویتامین C (مثلاً از طریق مرکبات یا مکملهای ویتامین C) میتواند جذب کلاژن را افزایش دهد.
- پروبیوتیکها: در صورت بروز مشکلات گوارشی، مصرف پروبیوتیکها میتواند به بهبود عملکرد معده کمک کند.
تداخلات دارویی کلاژن
- اگرچه کلاژن به عنوان یک مکمل غذایی تداخل دارویی قابل توجهی ندارد، برخی نکات را باید در نظر گرفت:
تداخلات مینور:
- داروهای تنظیمکننده هضم پروتئین: مانند برخی آنزیمهای گوارشی؛ ممکن است جذب کلاژن را اندکی کاهش دهند.
تداخلات با داروهای دیگر:
- هیچ تداخل ماژور یا متوسط قابلسنجش با داروهای رایج گزارش نشده است.
- توصیه میشود در صورت مصرف داروهای خاص، با پزشک مشورت کنید.
تداخلات کلاژن با غذا
- مصرف همراه با نوشیدنیهای بسیار داغ: ممکن است باعث تخریب ساختار پروتئینی کلاژن شود.
- توصیه: مصرف کلاژن همراه با آب یا نوشیدنیهای سرد/دمای اتاق توصیه میشود.
باید و نبایدهای غذایی هنگام مصرف کلاژن
بایدها:
- مصرف کلاژن همراه با غذاهای غنی از ویتامین C (مانند مرکبات، توتها، فلفل قرمز)
- مصرف همراه با آب کافی
نبایدها:
- مصرف کلاژن با نوشیدنیهای بسیار داغ
- مصرف همراه با غذاهای بسیار چرب یا سنگین که ممکن است جذب را کاهش دهند.
نکات تغذیهای مکملها در مصرف کلاژن
- رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از پروتئین (مانند گوشت، ماهی، حبوبات) میتواند به بهبود اثربخشی کلاژن کمک کند.
- مصرف مکملهای ویتامین C یا مصرف غذاهای حاوی ویتامین C برای افزایش جذب کلاژن توصیه میشود.
مشاوره درباره ارتباط کلاژن با داروهای مختلف
- به طور کلی کلاژن با اکثر داروها تداخل جدی ندارد.
- در صورتی که داروهای خاصی (مانند داروهای مربوط به بیماریهای کبدی یا آلرژیک) مصرف میکنید، بهتر است قبل از شروع مکمل کلاژن با پزشک مشورت کنید.
منع مصرف کلاژن در بیماریها، بارداری، شیردهی و رده سنی
- بیماریها: در افراد با آلرژی شدید به منابع حیوانی، مصرف کلاژن باید با احتیاط باشد.
- بارداری و شیردهی: اگرچه کلاژن معمولاً ایمن است، توصیه میشود قبل از مصرف در دوران بارداری و شیردهی با پزشک مشورت کنید.
- رده سنی: مصرف آن در کودکان و نوجوانان نیز باید تحت نظر پزشک باشد.
توصیههای دارویی کلاژن
- پیش از مصرف: حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
- در صورت فراموشی مصرف: اگر یک دوز را فراموش کردید، در دوز بعدی آن را مصرف کنید؛ از مصرف دوز دوگانه خودداری کنید.
- بهترین زمان مصرف: مصرف کلاژن همراه با وعده غذایی (مثلاً صبحانه) توصیه میشود.
- آغاز اثر: تغییرات قابل مشاهده معمولاً پس از ۴ تا ۸ هفته مصرف منظم به چشم میآید.
- مدت اثر: اثرات مثبت به صورت تجمعی در طول زمان ایجاد میشوند؛ برای حفظ نتایج، مصرف منظم توصیه میشود.
- نحوه استفاده: بسته به شکل دارویی (پودر، کپسول یا نوشیدنی)، روش مصرف متفاوت است. برای مثال، پودر کلاژن را میتوان با آب، شیک یا در ماست مخلوط کرد.
نکات در خصوص شرایط نگهداری کلاژن
- شرایط نگهداری: در جای خشک، خنک و دور از نور مستقیم نگهداری شود.
- از تماس با رطوبت زیاد و دمای بالا اجتناب کنید.
- تاریخ انقضا را بررسی کنید.
مراقبتهای پس از درمان کلاژن
- پس از اتمام دوره مصرف: ادامه یک رژیم غذایی سالم با مصرف منابع غنی از ویتامین C و پروتئینها برای حفظ نتایج توصیه میشود.
- در صورت مشاهده تغییرات ناخواسته در پوست یا مفاصل، با پزشک خود مشورت کنید.
هشدارها در مصرف کلاژن
- احتمال بروز واکنشهای آلرژیک در افراد حساس به پروتئینهای حیوانی (کمتر از ۱٪) وجود دارد.
- در صورت بروز هرگونه ناراحتی گوارشی یا علائم غیرمعمول، مصرف را متوقف و با پزشک مشورت کنید.
اثر کلاژن روی آزمایشات
- مصرف کلاژن معمولاً تأثیر قابلتوجهی بر نتایج آزمایشهای خون یا سایر آزمایشات بالینی ندارد.
- در موارد نادر ممکن است شاخصهای التهابی اندکی تغییر کنند؛ اما این تغییرات معمولاً بالینی اهمیت چندانی ندارند.
میزان وابستگی یا اعتیاد به کلاژن
- کلاژن به عنوان یک مکمل غذایی فاقد پتانسیل اعتیاد یا وابستگی است.
- مصرف آن به صورت منظم و طبق دوز توصیهشده ایمن میباشد.
اطلاعات درباره روشهای مکمل درمان کلاژن
- ترکیب کلاژن با مکملهایی مانند ویتامین C، امگا-۳ و آنتیاکسیدانها میتواند نتایج بهتری در بهبود سلامت پوست و مفاصل ایجاد کند.
- فعالیت بدنی منظم و تمرینات مقاومتی نیز به بهبود عملکرد بافتهای پیوندی کمک میکند.
خطرات مربوط به قطع ناگهانی کلاژن
- قطع ناگهانی کلاژن معمولاً خطر جدی ایجاد نمیکند، زیرا به عنوان یک مکمل غذایی فاقد وابستگی است.
- با این حال، تغییرات ناگهانی در وضعیت پوست یا مفاصل پس از قطع مصرف میتواند به علت تغییر در رژیم تغذیهای باشد؛ در این صورت بهتر است با پزشک مشورت شود.
مقایسه کلاژن با داروهای مشابه
- کلاژن هیدرولیز شده: آسانتر جذب میشود و برای سلامت پوست و مفاصل بسیار توصیه میشود.
- انواع کلاژن (نوع I، II، III): هر نوع کاربرد خاص خود را دارد؛ به عنوان مثال، کلاژن نوع I برای سلامت پوست و کلاژن نوع II برای سلامت مفاصل توصیه میشود.
- در مقایسه با سایر مکملهای مشابه، کلاژن به دلیل نقش مستقیم در بازسازی بافتهای پیوندی و اثربخشی اثبات شده، محبوبیت بیشتری دارد.
سوالات عمومی درباره کلاژن (بدون تداخلات دارویی)
کلاژن چیست و چرا اهمیت دارد؟
پاسخ: کلاژن یک پروتئین ساختاری کلیدی است که بیش از ۳۰٪ از پروتئینهای بدن را تشکیل میدهد و نقش حیاتی در ساختار پوست، استخوان، مفاصل و بافتهای پیوندی دارد.
مکمل کلاژن چگونه به بدن کمک میکند؟
پاسخ: مصرف مکمل کلاژن، آمینو اسیدهای مورد نیاز برای بازسازی و ساخت کلاژن بومی را فراهم میکند، که منجر به بهبود سلامت پوست، کاهش چین و چروک، و تقویت مفاصل میشود.
چه نوع کلاژنی برای پوست مناسبتر است؟
پاسخ: کلاژن نوع I به دلیل شباهت ساختاری با بافت پوست، برای بهبود ظاهر پوست و افزایش رطوبت توصیه میشود.
آیا مصرف مکمل کلاژن میتواند درد مفاصل را کاهش دهد؟
پاسخ: مطالعات نشان میدهد مصرف کلاژن (به ویژه نوع II برای مفاصل) میتواند درد و التهاب مفصلی را کاهش داده و عملکرد مفاصل را بهبود بخشد.
بهترین زمان مصرف مکمل کلاژن چه زمانی است؟
پاسخ: مصرف کلاژن همراه با وعده غذایی (مثلاً صبحانه) توصیه میشود، زیرا ترکیب غذا با ویتامین C به جذب بهتر آن کمک میکند.
دوز مصرفی کلاژن برای بهبود پوست چقدر است؟
پاسخ: برای سلامت پوست معمولاً ۲.۵ تا ۱۰ گرم در روز توصیه میشود؛ دوز دقیق بستگی به وضعیت فردی دارد.
دوز مصرفی کلاژن برای بهبود مفاصل چقدر است؟
پاسخ: برای حمایت از سلامت مفاصل، معمولاً مصرف ۱۰ گرم کلاژن در روز پیشنهاد میشود.
چه مدت زمان طول میکشد تا اثرات مثبت کلاژن ظاهر شود؟
پاسخ: اغلب تغییرات مثبت در پوست و مفاصل پس از ۴ تا ۸ هفته مصرف منظم کلاژن قابل مشاهده هستند.
آیا مصرف کلاژن برای همه ایمن است؟
پاسخ: بهطور کلی مصرف کلاژن ایمن است؛ اما در افراد حساس به منابع حیوانی، کودکان و زنان باردار یا شیرده باید با پزشک مشورت شود.
نقش ویتامین C در مصرف کلاژن چیست؟
پاسخ: ویتامین C بهعنوان کوفاکتور در سنتز کلاژن عمل میکند؛ مصرف همزمان آن باعث افزایش جذب و اثربخشی کلاژن میشود.
آیا مصرف کلاژن میتواند روند بهبود زخمها را تسریع کند؟
پاسخ: بله، کلاژن به بازسازی سریعتر بافتهای آسیبدیده کمک کرده و روند بهبود زخمهای سطحی را تسریع میکند.
چگونه کلاژن به تقویت مو و ناخنها کمک میکند؟
پاسخ: کلاژن ساختار پروتئینی مو و ناخنها را بهبود داده و موجب افزایش ضخامت و مقاومت آنها میشود.
آیا مصرف کلاژن میتواند از پیری زودرس پوست جلوگیری کند؟
پاسخ: مصرف منظم کلاژن باعث افزایش رطوبت و بهبود الاستیسیته پوست شده و از بروز علائم پیری زودرس جلوگیری میکند.
کدام نوع کلاژن برای مفاصل توصیه میشود؟
پاسخ: کلاژن نوع II مخصوص سلامت غضروف و مفاصل است و در بیماران آرتروز مفید میباشد.
چگونه کلاژن به تقویت استخوانها کمک میکند؟
پاسخ: کلاژن با تأمین آمینو اسیدهای لازم برای ساختاردهی استخوانها، در تقویت ساختار استخوانی نقش دارد.
آیا مصرف کلاژن تأثیری بر سلامت قلب دارد؟
پاسخ: برخی شواهد نشان میدهند که کلاژن میتواند به بهبود انعطافپذیری عروق و کاهش فشار خون کمک کند؛ اما تحقیقات بیشتری لازم است.
آیا کلاژن به کاهش وزن کمک میکند؟
پاسخ: بهطور مستقیم کلاژن برای کاهش وزن توصیه نمیشود، اما میتواند با تقویت عضلات و افزایش متابولیسم به بهبود ترکیب بدنی کمک کند.
عوارض جانبی رایج مصرف کلاژن چیست؟
پاسخ: عوارض معمول شامل مشکلات گوارشی خفیف (مانند نفخ و سوءهاضمه) و واکنشهای آلرژیک نادر هستند.
چگونه عوارض جانبی کلاژن مدیریت میشوند؟
پاسخ: تقسیم دوز مصرفی در طول روز و مصرف همراه با آب کافی به کاهش عوارض گوارشی کمک میکند؛ در صورت واکنش آلرژیک، مصرف قطع و مشورت با پزشک لازم است.
آیا مصرف کلاژن بر نتایج آزمایشهای خون تأثیری دارد؟
پاسخ: مصرف کلاژن تأثیر قابلتوجهی بر آزمایشهای خون ندارد و معمولاً نگرانی خاصی ایجاد نمیکند.
چه مکملهایی میتوانند اثربخشی کلاژن را افزایش دهند؟
پاسخ: مصرف مکملهای ویتامین C و امگا-۳ میتواند به افزایش جذب و اثربخشی کلاژن کمک کند.
آیا کلاژن باعث وابستگی یا اعتیاد میشود؟
پاسخ: کلاژن به عنوان یک مکمل غذایی فاقد پتانسیل وابستگی یا اعتیاد است.
چگونه مکمل کلاژن را بهدرستی نگهداری کنیم؟
پاسخ: کلاژن باید در محیطی خشک، خنک و دور از نور مستقیم نگهداری شده و از تماس با رطوبت بالا جلوگیری شود.
آیا مصرف کلاژن برای کودکان مناسب است؟
پاسخ: مصرف کلاژن در کودکان باید با مشورت پزشک و تحت نظارت دقیق صورت گیرد.
توصیه مصرف کلاژن در دوران بارداری و شیردهی چگونه است؟
پاسخ: اگرچه کلاژن معمولاً ایمن است، در دوران بارداری و شیردهی قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
چگونه از مصرف صحیح کلاژن اطمینان حاصل کنیم؟
پاسخ: پیروی از دستورالعملهای مصرف، رعایت دوز توصیهشده و مشورت منظم با پزشک یا داروساز از اصول کلیدی مصرف صحیح کلاژن است.
آیا استفاده از کلاژن تزریقی وجود دارد؟
پاسخ: بله، در زمینههای پوستی و زیبایی محصولات تزریقی کلاژن وجود دارند، اما مکملهای خوراکی رایجتر هستند.
چه عواملی میتوانند اثربخشی کلاژن را کاهش دهند؟
پاسخ: مصرف کلاژن با نوشیدنیهای بسیار داغ یا همراه با غذاهای چرب میتواند جذب آن را کاهش دهد.
چگونه میتوان از اثرات مثبت کلاژن در بلندمدت بهرهمند شد؟
پاسخ: مصرف منظم کلاژن همراه با رژیم غذایی متعادل، فعالیت بدنی و مکملهای حمایتی مانند ویتامین C موجب حفظ نتایج مثبت در بلندمدت میشود.
آیا کلاژن میتواند به عنوان یک عامل ضد التهابی طبیعی عمل کند؟
پاسخ: برخی تحقیقات نشان میدهند که کلاژن ممکن است در کاهش التهابهای مزمن، به ویژه در مفاصل و بافتهای پوستی، نقش داشته باشد.
چگونه کلاژن به بهبود عملکرد پوست در مناطق آسیبدیده از آفتاب کمک میکند؟
پاسخ: کلاژن با تقویت ساختار پوست و افزایش رطوبت، میتواند به بازسازی سلولهای آسیبدیده ناشی از تابش آفتاب و کاهش علائم پیری کمک کند.
آیا کلاژن میتواند در کاهش اثرات پیری در سطح سلولی موثر باشد؟
پاسخ: مصرف منظم کلاژن به همراه مکملهای آنتیاکسیدان ممکن است از تخریب سلولی و علائم پیری جلوگیری کرده و عملکرد سلولی را بهبود بخشد.
آیا کلاژن نقش مهمی در درمان آکنه و بهبود بافت پوست دارد؟
پاسخ: کلاژن با افزایش بازسازی سلولی و تقویت ماتریس بینسلولی میتواند به کاهش التهاب و بهبود بافت پوست در افراد مبتلا به آکنه کمک کند.
چگونه کلاژن میتواند به بهبود سلامت روده و کاهش نشانههای سندرم روده تحریکپذیر کمک کند؟
پاسخ: کلاژن با تأمین آمینو اسیدهای ضروری برای ساخت بافتهای رودهای، ممکن است به بهبود سد روده و کاهش التهاب کمک کند.
آیا مصرف کلاژن میتواند تأثیر مثبتی بر سلامت قلب داشته باشد؟
پاسخ: تحقیقات اولیه حاکی از آن است که کلاژن میتواند با بهبود انعطافپذیری عروق و کاهش فشار خون، به سلامت قلب کمک کند؛ اما شواهد بیشتری لازم است.
تأثیر کلاژن بر سلامت مو و جلوگیری از ریزش مو چگونه است؟
پاسخ: کلاژن با تقویت ساختار پروتئینی مو و بهبود گردش خون در پوست سر، ممکن است به کاهش ریزش مو و افزایش ضخامت آن کمک کند.
آیا کلاژن میتواند در بهبود عملکرد مغز و حافظه نقش داشته باشد؟
پاسخ: اگرچه شواهد مستقیم محدود است، برخی مطالعات به تأثیرات مثبت مکملهای پروتئینی بر سلامت مغز اشاره دارند؛ مصرف کلاژن ممکن است به بهبود عملکرد عصبی کمک کند.
چگونه کلاژن میتواند به کاهش التهابات مفصلی در ورزشکاران کمک کند؟
پاسخ: کلاژن با تقویت غضروف مفصلی و کاهش التهاب، میتواند در بهبود عملکرد و کاهش درد در ورزشکاران نقش موثری ایفا کند.
