ایفوسفامید چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف ایفوسفامید

موارد مصرف ایفوسفامید تا حد زیادی مشابه سیکلوفسفامید است و در درمان، تومورهای بیضه، انواع کارسینوما، لنفوم ها، لوسمی و تومورهای تخمدان مصرف می شود.

مکانیسم اثر ایفوسفامید

-مرگ سلولی، مهار سنتز پروتئین و DNA (با اتصال به نوکلئیک اسید و دیگر ساختار های بین سلولی و در نتیجه ایجاد کراس لینک بین رشته های DNA)

فارماکوکینتیک ایفوسفامید

فراهمی زیستی: 100-90%
پیک پلاسمایی: 30-20 دقیقه
اتصال به پروتئین: ناچیز
متابولیسم: کبدی به صورت گسترده (به متابولیت های فعال و غیرفعال)
*آکرولئین یکی از متابولیت های فعال است که در ایجاد التهاب مثانه خونریزی دهنده نقش دارد.
نیمه عمر: (افزایش در سالمندان)
دوز بالا (5000-3800 میلی گرم/متر مربع) 15 ساعت
دوز پایین (2400-1600 میلی گرم/متر مربع) 7 ساعت
دفع:
دوز بالا (5000-3800 میلی گرم/متر مربع) ادرار 86-70%
دوز پایین (2400-1600 میلی گرم/متر مربع) ادرار 18-12%

عوارض جانبی ایفوسفامید

عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: بیماری مغزی، سمیت سیستم اعصاب مرکزی
پوستی: ریزش مو
غدد درون ریز و متابولیسم: اسیدوز متابولیک
گوارشی: تهوع، استفراغ
هماتولوژی و انکولوژی: لکوپنی (فروکش: 14-8 روز)، آنمی، ترومبوسیتوپنی
کلیوی: خون در ادرار (احتمال بروز عارضه، با مسنا کاهش می یابد.)
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: فلبیت موضعی
گوارشی: بی اشتهایی
هماتولوژی و انکولوژی: تب نوتروپنی
کبدی: بی کفایتی کبد، افزایش بیلی روبین سرم، افزایش ترانس آمینازهای سرم
عفونی: عفونت
کلیوی: بی کفایتی کلیه
متفرقه: تب

تداخلات دارویی ایفوسفامید

مشخصات کلی تداخلات:
- سوبسترای CYP2B6
- سوبسترای CYP3A4
-تشدید اثرات تضعیف‌کننده CNS
-تشدید سمیت کلیوی
- تشدید سمیت قلبی
- عامل انکولوژیک سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
- عامل انکولوژیک سرکوب‌کننده مغز استخوان

تداخلات رده X (پرهیز):
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، کلادریبین، دیپیرون، ناتالیزومب، پیمکرولیموس، تاکرولیموس (موضعی)، اوپاداستینیب، واکسن (زنده)

کاهش اثرات داروها توسط ایفوسفامید:
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، تست پوستی کوکسیدیوئید ایمیت، لنوگراستیم، لیپگفیلگراستیم، نیولومب، پیدوتیمود، سیپولوسل-تی، واکسن آبله و آبله میمونی (زنده)، واکسن (زنده)، واکسن‌ (غیرفعال)، ترتوموتید

کاهش اثرات ایفوسفامید توسط داروها:
اکیناسه، مهارکننده‌ها و القاکننده‌های قوی و متوسط CYP3A4، القاکننده‌های متوسط CYP2B6، دابرافنیب، لوماکافتور و ایواکافتور

افزایش اثرات داروها توسط ایفوسفامید:
باریسیتینیب، کلوزاپین، دفریپرون، فینگولیمود، لفلونومید، ناتالیزومب، اوزانیمود، سیپونیمود، توفاسیتینیب، اوپاداسیتینیب، واکسن (زنده)، آنتاگونیست های ویتامین کا

افزایش اثرات ایفوسفامید توسط داروها:
آپرپیتانت، بوسولفان، کلرامفنیکل (چشمی)، کلادریبین، القاکننده‌های قوی و متوسط CYP3A4، دنوزومب، دیپیرون، فوس آپرپیتانت، مزالامین، میفپریستون، اوکرلیزومب، پالیفرمین، پیمکرولیموس، پرومازین، رفلومیلاست، تاکرولیموس (موضعی)، تراستوزومب

تداخل با غذا:
ذکر نشده است.

هشدار ها ایفوسفامید

1- به منظور پیشگیری از سمیت مثانه و کاهش خطر بروز التهاب مثانه خونریزی دهنده، 72 ساعت پیش از انفوزیون دارو، بیمار به خوبی هیدراته شود.
2- پیش از هر انفوزیون، داروهای ضدتهوع مناسب برای بیمار تجویز شود و طریقه صحیح مصرف آن به بیمار آموزش داده شود. هم چنین به بیمار گوشزد شود که در صورت اثربخشی ناکافی داروها در کنترل تهوع و استفراغ، اطلاع دهد.
3- علایم حیاتی بیمار پیش از هر انفوزیون و سپس به صورت دوره ای پایش شود.
4- آنالیز ادرار پیش از هر دوز دارو و در حین درمان، به منظور ارزیابی هماچوری انجام گیرد.
5- عملکرد کلیوی (سطح کراتینین در ابتدای درمان، میزان برون ده ادرار پیش از هر دوز دارو) و کبدی ارزیابی شود.
6- شمارش افتراقی سلول های خونی (CBC with diff) پیش از هر دوره شیمی درمانی و در صورت نیاز بالینی پایش شود.
7- وضعیت مواد مختلف خون (مانند سطح فسفات) ارزیابی شود.
8- بیمار از لحاظ بروز علایم سمیت عصبی، سمیت ریوی، دپرسیون سیستم اعصاب مرکزی، روان پریشی و التهاب مثانه خونریزی دهنده پایش شود.
- در صورت اختلال عملکرد کلیوی یا compromised bone marrow reserve، با احتیاط مصرف شود.
- اهمیت هیدراته بودن و روش های مقابله با کم آبی بدن به بیمار آموزش داده شود.