منوبنزون یک عامل موضعی برای دپیگمانتاسیون (کاهش رنگدانه) است که عمدتاً برای ایجاد یکنواختی در رنگ پوست در بیماران مبتلا به ویتیلیگوی منتشر و شدید استفاده میشود. این دارو باعث تخریب دائمی ملانوسیتها (سلولهای تولیدکننده رنگدانه) میشود، بنابراین اثر آن برگشتناپذیر است.
۱. موارد مصرف تأییدشده تنها مورد مصرف تأییدشده توسط سازمانهای بینالمللی معتبر (مانند FDA) برای پماد منوبنزون عبارت است از:
ویتیلیگوی منتشر و شدید:
- توضیحات کاربردی و بالینی: این دارو به طور خاص برای بیمارانی در نظر گرفته میشود که ویتیلیگوی گستردهای دارند (معمولاً بیش از ۵۰ درصد تاوِل کل بدنشان درگیر شده است) و روشهای درمانی معمولتر مانند درمان با PUVA یا کورتیکواستروئیدهای موضعی در ایجاد یک رنگ پوست یکنواخت ناموفق بودهاند.
- هدف درمان: هدف از مصرف منوبنزون دپیگمانتاسیون دائمی نواحی دارای رنگدانه طبیعی (نواحی سالم) است تا رنگ پوست با نواحی لکهدار ویتیلیگو یکسان و یکدست شود.
- نکته بالینی: پزشک باید به وضوح به بیمار توضیح دهد که این یک تصمیم دائمی و غیرقابل برگشت است و منجر به یک پوست سفید یا بسیار روشن خواهد شد که به شدت نسبت به نور خورشید حساس است و نیازمند محافظت دائمی در برابر آفتاب است. این درمان به عنوان "پاک کردن" باقیمانده رنگدانه در نواحی سالم تلقی میشود تا فرد به یک رنگ پوست یکنواخت (آکرومیک) دست یابد.
۲. موارد مصرف خارج از برچسب استفاده از منوبنزون برای موارد زیر، اگرچه ممکن است در منابع پزشکی گزارش شده باشد، اما به طور رسمی توسط سازمانهای دارویی بینالمللی تأیید نشده است و باید با احتیاط فراوان و در شرایط خاص صورت گیرد:
لکه های تیره یا هیپرپیگمانتاسیون موضعی:
- توضیحات کاربردی و بالینی: گاهی اوقات، برخی پزشکان ممکن است به صورت موردی، منوبنزون را برای درمان نواحی بسیار مقاوم از هیپرپیگمانتاسیون شدید و موضعی که به سایر عوامل روشنکننده (مانند هیدروکینون) پاسخ ندادهاند، در نظر بگیرند. با این حال، به دلیل خطر بالای دپیگمانتاسیون دائمی و غیرقابل برگشت در نواحی مورد استفاده و ایجاد یک لکه سفید کاملاً مشخص، این یک درمان بسیار نامتعارف و پرخطر برای لکههای موضعی مانند ملاسما یا لکههای آفتابی است.
- نکته بالینی: استفاده از منوبنزون برای اهداف زیبایی یا روشنسازی پوست که در منابع غیرعلمی و غیرپزشکی رایج است، به شدت توسط متخصصان پوست معتبر بینالمللی توصیه نمیشود و میتواند منجر به عوارض زیبایی دائمی و جدی شود.
آلبینیسم کاذب یا نقص رنگدانه:
- توضیحات کاربردی و بالینی: در برخی اختلالات نادر که توزیع نامنظم و لکهدار رنگدانه ایجاد شده است و هدف نهایی یکسانسازی رنگ پوست است (مشابه ویتیلیگو)، ممکن است به صورت تجربی از منوبنزون استفاده شود. با این حال، این موارد به ندرت پیش میآیند و دادههای بالینی محکمی برای تأیید این مصرف وجود ندارد.
- هشدار نهایی برای پزشکان: منوبنزون یک داروی با اثر تخریب دائمی ملانوسیت است. هرگز نباید از آن برای اهداف لکه بری موضعی یا روشن کردن پوست عادی استفاده کرد. استفاده از آن باید محدود به ویتیلیگوی منتشر و شدید باشد که در آن فرد آگاهانه تصمیم به یکسانسازی رنگ پوست در حالت سفید/آکرومیک گرفته است.