تریمیپرامین یک داروی ضد افسردگی سه حلقهای (TCA) است که به دلیل اثرات آرامبخش قوی خود شناخته میشود. این دارو بیشتر در مواقعی استفاده میشود که نیاز به تسکین همزمان اضطراب و بیخوابی مرتبط با افسردگی وجود دارد.
موارد مصرف تأیید شده بر اساس تأییدیههای سازمانهای بینالمللی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا، تریمیپرامین برای موارد زیر تأیید شده است:
۱. تسکین علائم افسردگی
- تریمیپرامین برای درمان علائم اختلال افسردگی اساسی در بزرگسالان تأیید شده است.
- بالینی و کاربردی: تریمیپرامین اغلب به عنوان یک خط درمانی ثانویه در نظر گرفته میشود، به ویژه زمانی که درمانهای خط اول ایمنتر مانند مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مؤثر نبودهاند یا زمانی که بیمار به یک جزء آرامبخش قوی برای مدیریت اضطراب شدید، تحریکپذیری، و بیخوابی همزمان با افسردگی نیاز دارد. به دلیل خواص آرامبخش برجسته، مصرف یک دوز واحد در شب اغلب توصیه میشود. این دارو به ویژه در افسردگی درونزا مؤثرتر از سایر حالتهای افسردگی است.
موارد مصرف خارج از برچسبمانند بسیاری از داروهای ضد افسردگی سه حلقهای، تریمیپرامین به دلیل مکانیسم اثر گسترده خود (شامل اثرات آنتیهیستامین و آنتیکولینرژیک) به صورت خارج از برچسب برای موارد مختلفی تجویز میشود:
۱. درمان بیخوابی
- تریمیپرامین به دلیل اثرات آنتیهیستامینی قوی و خواص آرامبخش قابل توجه، اغلب در دوزهای پایینتر برای درمان بیخوابی مزمن تجویز میشود.
- بالینی و کاربردی: تریمیپرامین در دوزهای پایین (معمولاً ۲۵ تا ۱۰۰ میلیگرم در روز) میتواند به عنوان یک داروی خوابآور استفاده شود. مزیت بالینی آن این است که برخلاف بسیاری از داروهای خوابآور دیگر، به نظر میرسد تریمیپرامین معماری خواب عادی (مانند خواب REM) را کمتر مختل میکند. با این حال، باید به دلیل خطرات مرتبط با داروهای سه حلقهای (مانند مسمومیت قلبی در اوردوز) و عوارض جانبی آنتیکولینرژیک، احتیاط کرد.
۲. اضطراب
- تریمیپرامین به دلیل اثرات آرامبخش و کاهش اضطراب خود، ممکن است برای مدیریت برخی از اختلالات اضطرابی یا اضطراب شدید همراه با افسردگی استفاده شود.
- بالینی و کاربردی: اگرچه تریمیپرامین به طور خاص برای اختلالات اضطرابی تأیید نشده است، اما خاصیت ضد اضطراب آن میتواند در بیمارانی که اضطراب و افسردگی شدید دارند و درمانهای خط اول را تحمل نکردهاند یا به آنها پاسخ ندادهاند، مفید باشد. این کاربرد به ویژه در مواردی که اضطراب با بیخوابی شدید همراه است، برجسته میشود.
۳. دردهای مزمن و نوروپاتیک
- مانند سایر داروهای ضد افسردگی سه حلقهای (مثل آمیتریپتیلین)، تریمیپرامین ممکن است در مدیریت برخی شرایط درد مزمن استفاده شود.
- بالینی و کاربردی: داروهای سه حلقهای از طریق مکانیسمهای مسدود کنندگی سیگنال درد در نخاع و اثرات مرکزی، به تسکین دردهای نوروپاتیک (مانند نوروپاتی دیابتی، درد پس از تبخال زوستر) کمک میکنند. تریمیپرامین در این موارد معمولاً در دوزهای پایینتر از دوزهای ضد افسردگی استفاده میشود.
نکته حیاتی برای پزشکان: هشدار جعبه سیاهپزشکان باید همواره به هشدار جعبه سیاه مرتبط با داروهای ضد افسردگی سه حلقهای توجه کنند. مصرف این داروها در کودکان، نوجوانان و جوانان زیر ۲۵ سال برای درمان افسردگی و سایر اختلالات روانی، با افزایش خطر افکار و رفتارهای خودکشی همراه است. در این گروه سنی، نظارت دقیق و مستمر توسط پزشک، خانواده و مراقبان ضروری است.